Het Nederlandse hightech bedrijf ASML heeft een nieuwe methode ontwikkeld om op grote schaal medische isotopen te produceren. De methode, die lijkt op de productie in lineaire deeltjesversnellers, zou snel toegepast kunnen worden. Nu worden medische isotopen nog voornamelijk geproduceerd met kernreactoren, waarvoor zelfs in Petten een nieuwe reactor is gepland: Pallas. Alternatieve methoden voor de productie van medische isotopen ontwikkelen zich echter snel en het marktaandeel daarvan groeit enorm.
De innovatieve methode die ASML per toeval heeft gevonden, heeft de potentie om de toch al snel verslechterende marktpositie van de HFR, maar vooral van de geplande Pallas-reactor, nog verder te verzwakken. “Met een kleinere installatie kunnen net zo veel isotopen worden geproduceerd als met de Pettense reactor, tegen lagere kosten en zonder de vorming van nucleair afval. Bovendien bestaat de mogelijkheid andere isotopen te maken dan nu gangbaar zijn.”
Ook de website van Economische Zaken besteed aandacht aan deze innovatieve methode voor de productie van medische isotopen. Betekenisvol, omdat EZ één van de grote promotors is van het idee dat er geen alternatieven zijn voor kernreactoren voor de productie van medische isotopen. Het concept ‘Kankerdiagnostiek zonder radioactief afval’ is in de race om te worden uitgeroepen tot Nationaal Icoon.
https://www.youtube.com/watch?v=17NLqUj0HIk
De komst van Pallas is toch al hoogst onzeker door de snelle opkomst van deeltjesversnellers als productie methode van medische isotopen; met deze ontwikkeling is de belang van Pallas nog weer onzekerder geworden. De bouw van Pallas moet helemaal privaat gefinancierd worden en moet dus terugverdiend worden met de productie van (de grondstof voor) medische isotopen. Maar als de markt voor reactorisotopen steeds kleiner wordt, zijn private partijen steeds minder geneigd te investeren. Dat blijkt ook, want financiers voor de minimaal 600 miljoen euro –sommige bronnen spreken van een miljard- voor de bouw van de reactor zijn nog steeds niet gevonden.
In 2010 is de aanbesteding van de reactor al een keer afgebroken wegens gebrek aan financiers. Bij deze nieuwe poging om de reactor te realiseren is er voor de eerste fase (ontwerp, vergunningstraject en vinden van financiering voor bouw) 80 miljoen euro geleend door de provincie Noord-Holland en het Rijk.
Omdat de financiering onduidelijk blijft, heeft in elk geval de provincie Noord-Holland ernstige twijfels over het slagen en stelde eind vorig jaar aanvullende voorwaarden voor de lening.
Laka roept al langer op tot het staken van de voorbereiding voor de nieuwe Pallas reactor en voor het financieren van alternatieve productiemethoden. Laka stelt dat, naast het milieu ook de leveringszekerheid meer gebaat is bij decentrale productie (door versnellers) dan blijven vasthouden aan een klein aantal reactoren.
Deze nieuwe innovatie kan voor nog meer diversificatie van productie methodes zorgen; maar wel zonder kernreactoren, zonder verrijkt uranium, zonder (langlevend) kernafval en decentraal.
Lees Laka's Pallasnieuwsbrief.