Concept Nota van beantwoording zienswijzen bestemmingsplan PALLAS-reactor Geanonimiseerd Vastgesteld door de gemeenteraad van de gemeente Schagen d.d.: xx-xx-2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Financiële uitvoerbaarheid 3. Alternatief locatieonderzoek 4. Beantwoording zienswijzen 5. wijzigingen aan het bestemmingsplan 6. Besluit Bijlage 1: Toelichting en reactie op de advisering van de Commissie m.e.r. Bijlage 2: Memo “temperatuurmodellering koelwaterleidingen” Bijlage 3: Lijst met definities van gebruikte woorden en afkortingen Versie 22062018 Pagina 2 van 116 1. Inleiding De huidige Hoge Flux Reactor (HFR) in Petten is momenteel ruim vijftig jaar operationeel en loopt tegen het einde van zijn economische levensduur. Stichting Voorbereiding PALLAS-reactor (verder: PALLAS) heeft het voornemen om ter vervanging van de HFR een nieuwe reactor te realiseren. De PALLAS-reactor zal de bestaande productie van de HFR waarborgen en zich toeleggen op de productie van medische isotopen voor diagnose en behandeling, dit vormt de hoofdactiviteit van de toekomstige PALLAS-reactor. Voor het segment diagnostische isotopen (molybdeen) houdt PALLAS rekening met de komst van andere reactoren en nieuwe technologieën. Een groot deel van de toepassing van de PALLAS-reactor zal ook komen te liggen op de productie van therapeutische isotopen zoals lutetium-177 voor medicijnen tegen neuro-endocrine tumoren, prostaatkanker en andere vormen van kanker. De vraag naar deze therapeutische isotopen neemt toe en deze kunnen alleen effectief met een reactor worden gemaakt PALLAS houdt in de ontwerpfase op dit moment nog verschillende opties open ten behoeve van (publiek) onderzoek. Alvorens tot realisatie kan worden overgegaan dient er een uitgebreid vergunningentraject te worden doorlopen. De gemeente is in dit traject voor een aantal vergunningen het bevoegd gezag, waaronder de benodigde bestemmingsplan wijziging. Het ontwerpbestemmingsplan en het bijbehorende beeldkwaliteitsplan PALLAS-reactor heeft voor een ieder ter inzage gelegen in de periode van 26 februari tot en met 9 april 2018. Gedurende deze periode heeft ook het Plan-MER en de passende beoordeling ter inzage gelegen. In deze nota worden de zienswijzen die zijn ingediend op de voornoemde plannen behandeld. Op 26 april heeft de Commissie m.e.r. een advies uitgebracht over het Plan-MER en de passende beoordeling, rekening houdend met de ingediende zienswijzen voor zover van toepassing op het Plan-MER. Het advies van de Commissie m.e.r. is positief. De Commissie m.e.r. concludeert dat het MER alle essentiële informatie over de milieueffecten van een nieuwe onderzoeksreactor op de Onderzoekslocatie Petten bevat, zodat de gemeente het milieubelang volwaardig kan meewegen in haar besluit over de herziening van het bestemmingsplan. De Commissie m.e.r. geeft nog een aantal adviezen mee. Deze adviezen zijn opgevolgd. De reactie op het advies wordt in bijlage 1 toegelicht. In deze nota wordt er allereerst een toelichting gegeven op de financiële uitvoerbaarheid aan de hand van een aantal rapporten/onderzoeken die in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (ministerie van EZK) zijn uitgevoerd en die ten grondslag liggen aan (een deel) van de beantwoording van de zienswijzen. Daarna wordt inzicht gegeven in de vervolgstappen na vaststelling van het bestemmingsplan, waarbij (globaal) inzicht wordt gegeven welke besluitvorming op welke termijn nog noodzakelijk is om het project te kunnen realiseren. Vervolgens wordt ingegaan op de ingediende zienswijzen. Versie 22062018 Pagina 3 van 116 2. Financiële uitvoerbaarheid Meerdere insprekers geven aan dat de financiële uitvoerbaarheid niet is aangetoond. Onderstaand wordt hier op ingegaan: De Nederlandse Staat (vertegenwoordigd door het ministerie van EZK) en de provincie Noord-Holland hebben in 2012 besloten het initiatief om de PALLAS-reactor te realiseren te ondersteunen. Zij hebben in 2013 besloten de Stichting Voorbereiding PALLAS-reactor op te richten, hetgeen eind december 2013 is gebeurd. In 2014 hebben beide initiatiefnemers elk een lening verstrekt tot maximaal 40 miljoen euro. De betreffende besluiten zijn terug te vinden in brieven aan de Tweede Kamer en de Provinciale Staten van Noord-Holland. Deze besluitvorming is gebaseerd op een in de periode 2010-2012 door de huidige exploitant van de HFR opgestelde business case analyse (versie 2.0). Deze analyse is diverse malen door externe partijen getoetst op economische haalbaarheid. PALLAS heeft in het voorjaar van 2017 op verzoek van de huidige financiers (het Rijk en de provincie) een nieuwe versie van de business case opgeleverd (versie 3.0). PALLAS heeft zelf opdracht gegeven om deze business case op onderdelen door derden uitgebreid te laten beoordelen. Deze versie is beoordeeld door het consultancybureau Strategy&. In stukken die openbaar zijn geworden in het kader van de kabinetsformatie in 2017 staat vermeld dat Strategy& van mening is dat ‘de PALLAS een realistische en robuuste business case heeft ontwikkeld. PALLAS heeft een goede positie om een wereldspeler te worden in de markt van medische isotopen’. Grootste onzekerheden zijn volgens Strategy& ‘de grote afhankelijkheid van het presteren van NRG en de HFR tot 2025’ (het gaat om commerciële en operationele risico’s) en ‘regulatory risks’ (met name de vergunningverlening in het kader van de Kernenergiewet (Kew). Uit het Plan-MER (H2) blijkt dat de techniek die wordt gebruikt door PALLAS een bewezen techniek is die de leveringszekerheid van medische isotopen in de toekomst wereldwijd kan garanderen. Andere (niet nucleaire) alternatieven kunnen deze leveringszekerheid op dit moment nog niet bieden. Als bestaande reactoren gaan sluiten in 2025-2030 omdat zij aan het einde van hun levensduur zijn, dan is er onvoldoende capaciteit om de vraag op te vangen. In recente onderzoeken (behorende bij de kamerbrief van 26 april 2018 (TK 25.422/30.196, 220), door RIVM en Strategy& die zijn uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat wordt bovenstaand in relatie tot de business case nogmaals bevestigd. Conclusie op basis van het voorgaande: De door twee Nederlandse overheden (Rijk en provincie Noord-Holland) opgerichte PALLAS organisatie hanteert een grondige een gedetailleerde aanpak bij het realiseren van de doelstelling om de PALLAS-reactor in Petten te realiseren. De aanpak om tot een economisch duurzame oplossing voor de internationale leveringsonzekerheid te komen, wordt ondertussen beleidsmatig tussen internationale overheden afgestemd. Versie 22062018 Pagina 4 van 116 Wij kunnen er daarom redelijkerwijs van uitgaan dat de PALLAS-reactor binnen de planperiode van het bestemmingsplan kan worden gerealiseerd. De onzekerheden ten aanzien van de haalbaarheid zijn inzichtelijk en komen overeen met onzekerheden bij soortgelijke omvangrijke internationale projecten. 3. Alternatief locatieonderzoek Verschillende insprekers merken op dat Borssele een alternatieve locatie is voor het realiseren van de reactor en dat dit ten onrechte niet is onderzocht. Op deze zienswijze wordt hieronder op ingegaan: Zoals onder meer verwoord in paragraaf 2.1.3 van het Plan-MER is de doelstelling voor dit initiatief de totstandkoming van een hoge flux reactor voor medische en industriële radioisotopenproductie en nucleair technisch onderzoek en vervolgens het exploiteren van de reactor. In Petten is sprake van een op één plek geconcentreerde en complete infrastructuur voor de productie en verwerking van medische isotopen voor de wereldmarkt. Hierdoor wordt kostbaar tijdsverlies voorkomen. Daarnaast zijn er verschillende vergunningen voor Petten verleend die nodig zijn om de PALLAS te exploiteren. De situatie te Petten sluit volledig aan bij de doelstelling voor het initiatief. Een andere locatie met diezelfde geconcentreerde en complete infrastructuur en andere eigenschappen is er niet in Nederland, ook niet in Borssele. De locatie Petten kenmerkt zich door de relatie tussen de nieuw te bouwen reactor en de bestaande aanwezige faciliteiten op de Onderzoekslocatie Petten (OLP). Voor de productie van medische isotopen, industriële isotopen en het uitvoeren van nucleair technologisch onderzoek zijn de faciliteiten reeds aanwezig (Hot Cell laboratory, Molybdeen productie faciliteit, het Jaap Goedkoop Laboratorium, de Decontaminatie & Waste Treatment faciliteit, de Waste Storage Faciliteit en ketenpartner Curium). Bij keuze voor de locatie Borssele bestaat de noodzaak om deze infrastructuur mee te verhuizen of daar op locatie opnieuw te realiseren. Deze infrastructuur vertegenwoordigt een aanzienlijke waarde, waar honderden gespecialiseerde professionals werkzaam zijn. Dit leidt tot een aanzienlijk hogere aanvangsinvestering (economisch aspect), tot een verlies aan werkgelegenheid in de omgeving Petten en tot de noodzaak van verhuizing van betreffende medewerkers (sociaal aspect), voor zowel medewerkers als de voor de regio. Bovendien is de keuze voor de locatie van Petten gemaakt door de Rijksoverheid en de provincie Noord-Holland. De locatie heeft voor de raad van de gemeente Schagen te gelden als een vaststaand feit. Het Plan-MER beantwoordt de vraag of op de gekozen plaats het plan uitvoerbaar is. Uit het Plan-MER blijkt dat dit het geval is. Op grond van bovenstaande moet dan ook geconcludeerd worden dat de locatie Borssele geen redelijkerwijs in beschouwing te nemen alternatief is en daarom ook niet onderzocht hoeft te worden. Versie 22062018 Pagina 5 van 116 4. Beantwoording zienswijzen Hieronder vindt u onze reactie op de zienswijzen die wij hebben ontvangen. De zienswijzen zijn geanonimiseerd, dit betekent dat er niet te zien is wie welke zienswijze heeft ingediend. U kunt uw zienswijze(n) herkennen aan het nummer 18.xxxxxx dat eerder aan u is toegezonden in de ontvangstbevestiging van uw zienswijzen. De reactie op uw zienswijze(n) is opgesteld in overleg met de adviseurs van de gemeente; RUD-NHN, HHNK, Veiligheidsregio en de GGD. nummer inhoud zienswijze reactie 1 18.037064 Het plangebied valt buiten de 1% Deze zienswijze wordt voor kennisgeving aangenomen letaliteitsgrens van de dichtstbij gelegen leiding. 2 18.037405 De route van zwaar transport van de Op 26 september 2017 heeft de gemeenteraad het ambitieplan (inclusief categoriseringsplan) Stolperbrug via de Stolperweg naar de vastgesteld. Hierin is de verbinding tussen de N9 en de OLP Petten opgenomen als een Westerduinweg is onwenselijk vanwege potentieel verbeteringspunt. De gemeente is aan het onderzoeken op welke manier dit traject de intensiteit van het bouwverkeer. kan worden verbeterd. Het gaat mogelijk om een permanente verbinding en niet over alleen Graag een bouwweg vanaf de N9 een bouwweg. Er zijn in het Plan-MER verschillende routes voor het bouwverkeer onderzocht. In rechtstreeks naar OLP. een later stadium zal een keuze worden gemaakt welke route gehanteerd zal worden. 3 Transporten worden uitgevoerd met In het Plan-MER is rekening gehouden met een worst-case scenario (zie achtergrondrapportage diesels. Dit veroorzaakt meer fijnstof. luchtkwaliteit in het Plan-MER). Dit houdt in dat met de meest belastende manier van transport rekening is gehouden. Zelfs in dat geval voldoet de wijze van transport aan de huidige geldende regelgeving. 4 18.037807 Alternatief locatieonderzoek is niet Zie onder punt 3: “Alternatief locatieonderzoek” van deze Nota. uitgevoerd. 5 Het toepassen van het PAS is in strijd met Het PAS is niet vernietigd door de Raad van State en evenmin geschorst. Er zijn prejudiciële artikel 6 van de Europese Habitatrichtlijn vragen gesteld aan het Europese Hof van Justitie. De beantwoording van deze prejudiciële 1992. Ten onrechte is gesteld in de vragen geeft straks inzicht in de vraag of het PAS richtlijnconform is. De Raad van State gaat passende beoordeling dat significante daar pas later een besluit over nemen. Volgens de passende beoordeling die is uitgevoerd ten negatieve effecten zijn uitgesloten. Het behoeve van dit plan, is het bestemmingsplan uitvoerbaar volgens de Wnb. bestemmingsplan is daardoor niet uitvoerbaar volgens de Wnb. Versie 22062018 Pagina 6 van 116 6 Twee reactoren op één terrein Er zijn verschillende redenen om te oordelen dat het genoemde effect niet zal optreden. De gedurende een aantal jaren zal tot PALLAS-reactor zal, anders dan de bestaande HFR reactor, architectonisch niet worden minder toerisme leiden. vormgegeven met een koepel en zal dan ook niet als zodanig als een reactor herkenbaar zijn, zoals is vastgelegd in het beeldkwaliteitsplan, behorend bij het bestemmingsplan. Recent zijn de technische onderzoeken door PALLAS afgerond en heeft PALLAS de ontwerper van de PALLAS-reactor geconsulteerd over de verschillende opties voor de koelmethode. Op basis van de milieuonderzoeken, de technische onderzoeken, de advisering door de ontwerper en de wensen van de omgeving (gemeente en bewoners) heeft PALLAS een keuze gemaakt voor de gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart 2018 aan het college heeft PALLAS laten weten dat de secundaire koelmethode met water (variant K1) uitgevoerd zal gaan worden. Variant K2 (koeling met zeewater) en variant K3 (luchtkoeling) vervallen. Dit houdt concreet in dat er geen luchtkoeling wordt gerealiseerd (variant K3). Er komen dus geen koeltorens op het terrein, zodat hierdoor geen uitstraling van een reactor ontstaat. Ook is besloten om geen platform op zee te bouwen, zodat ook dat niet tot negatieve effecten op het toerisme zal kunnen leiden (variant K2). Het ontwerpbestemmingsplan maakte de aanleg van het platform bovendien niet mogelijk. De geplande koelwaterleidingen zullen worden geboord, waardoor ook daardoor in de bouwfase eventuele negatieve effecten op onder andere de beleving van de duinen tot een minimum beperkt blijven. De stelling dat door het aanwezig zijn van twee reactoren op het terrein er minder toeristen zullen komen onderschrijven wij dan ook niet. 7 18.038413 Graag aandacht bij de uitvoering voor Uiteraard wordt voor aanvang van de werkzaamheden contact opgenomen om de het beschikbaar stellen van voldoende werkzaamheden en het ruimtebeslag af te stemmen. ruimte in de openbare grond voor het ondergrondse verkeer. Graag contact opnemen voordat de werkzaamheden beginnen. Versie 22062018 Pagina 7 van 116 8 18.042099 Het beoordelingsaspect Economische Het maken van een MKBA is geen wettelijke vereiste. De effecten op recreatie en toerisme zijn in waarde is onvoldoende onderbouwd en het Plan-MER afdoende bekeken moet worden aangevuld met een Maatschappelijke Kosten Baten Analyse (MKBA). Uitwijkgedrag is te verwachten, er schort veel aan het imago en de beeldvorming waardoor gasten wegblijven. 9 In de MER zitten tegenstrijdigheden De effecten op recreatie en toerisme zijn in het Plan-MER voor een vijftal criteria bekeken. In tussen tekst en tabellen waardoor tabel 86 staan neutrale en negatieve scores, die overeenstemmen met de voorafgaande tekst conclusies onjuist zijn. in het Plan-MER. In de paragraaf milieueffecten Hierbij moeten met huidig inzicht twee kanttekeningen worden geplaatst: bouwfase (14.3.1.1. blz. 177) worden de 1. Het werkterrein zal definitief op de OLP worden gesitueerd, hetgeen diverse negatieve volgende negatieve effecten effecten op recreatie en toerisme verzacht. beschreven: 2. De huisvesting van arbeidskrachten in vakantiewoningen zal niet worden mogelijk gemaakt, Een potentieel negatief effect is dat zodat dat genoemde negatieve effect op de recreatiesector niet zal optreden. toeristen tijdens de bouwfase het gebied mijden, vanwege Het voorgaande maakt de effectbeoordeling zoals die in het Plan-MER is vastgelegd niet de hinder die optreedt. anders. Geluidshinder en visuele hinder kunnen toeristen afschrikken In de effectbeoordeling (paragraaf 14.3.2) zijn de effecten tijdens de bouwfase (blz. 179) beoordeeld als neutraal (0), zie tabel 86. Dat is dus niet in overeenstemming met het eerder beschreven effecten. Deze effecten moeten toch minimaal als negatief (-) worden beoordeeld. Wij verzoeken u dan ook deze effecten juist in de tabel te vermelden, dit mede omdat de positieve effecten (overnachtingen niet juist blijken te zijn) Versie 22062018 Pagina 8 van 116 10 Het is onterecht dat er geen gericht Bouwwerkzaamheden komen nu eenmaal in heel Nederland voor, ook in toeristische gebieden. onderzoek is uitgevoerd naar het Dat is niet te voorkomen. Dat gezegd hebbend wordt er zoveel als mogelijk rekening gehouden uitwijkgedrag van recreanten met de belangen van de toeristische sector en wordt overlast zoveel als mogelijk voorkomen. gedurende de bouwfase, mede gelet Een en ander wordt onderbouwd in het achtergrondrapport Recreatie en toerisme (hfst. 9 Plan- op signalen uit de markt dat de huidige MER) installatie al negatieve effecten veroorzaakt. Mogelijk is in de Het werkterrein zal worden gesitueerd op de OLP. Hierdoor wordt de overlast van de overgangsfase waarin twee reactoren werkzaamheden voor de omgeving en voor het toerisme zoveel mogelijk beperkt. aanwezig zijn het effect dubbel zo groot. De PALLAS-reactor zal, anders dan de bestaande HFR reactor, architectonisch niet worden vormgegeven met een koepel en zal dan ook niet als zodanig als een reactor herkenbaar zijn. Recent zijn de technische onderzoeken door PALLAS afgerond en heeft PALLAS de ontwerper van de PALLAS-reactor geconsulteerd over de verschillende opties voor de koelmethode. Op basis van de milieuonderzoeken, de technische onderzoeken, de advisering door de ontwerper en de wensen van de omgeving (gemeente en bewoners) heeft PALLAS een keuze gemaakt over de gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart 2018 aan het college heeft PALLAS laten weten dat de secundaire koelmethode met water (variant K1) uitgevoerd zal gaan worden. Variant K2 (koeling met zeewater) en variant K3 (luchtkoeling) vervallen. Dit houdt concreet in dat er geen luchtkoeling wordt gerealiseerd (variant K3). Er komen dus geen koeltorens op het terrein, zodat hierdoor geen uitstraling van een reactor ontstaat. Ook is besloten om geen platform op zee te bouwen, zodat ook dat niet tot negatieve effecten op het toerisme zal kunnen leiden (variant K2). Het ontwerpbestemmingsplan maakte de aanleg van het platform bovendien niet mogelijk. De geplande koelwaterleidingen zullen worden geboord, waardoor ook daardoor in de bouwfase eventuele negatieve effecten op onder andere de beleving van de duinen tot een minimum beperkt blijven. De stelling dat door het aanwezig zijn van twee reactoren op het terrein er minder toeristen zullen komen onderschrijven wij dan ook niet. 11 Hoe lang is overigens de periode van De ontmanteling van de HFR valt buiten de scope van PALLAS, omdat de HFR onder ontmanteling van de oude reactor en verantwoordelijkheid valt van een andere rechtspersoon (NRG) en eigendom is van de dus de periode dat er twee reactoren Europese commissie( JRC) die beiden los staan van PALLAS. Samen met deze rechtspersonen aanwezig zijn? Waarom is dat niet wordt in samenspraak volgens de eisen van de ANVS (toezichthouder) een ontmantelingsplan afzonderlijk meegenomen in de opgesteld voor de HFR. Dit is een apart project en staat om deze reden los van het PALLAS effectbeoordeling? project. De Europese commissie is verplicht om altijd een actueel ontmantelingsplan te hebben. Dit wordt door de ANVS getoetst. Versie 22062018 Pagina 9 van 116 12 Vanuit de recreatieve sector is er een PALLAS heeft een keuze gemaakt over de gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart zeer duidelijke voorkeur voor de 2018 aan het college heeft PALLAS laten weten dat de secundaire koelmethode met water koelwatervariant K1 zoet/zout: zoetwater (variant K1) uitgevoerd zal gaan worden. Variant K3 (luchtkoeling) en variant K2 (koeling met uit het kanaal met uitlaat in zee. Graag zeewater) vervallen. zien we dat de mogelijkheid voor het Dit houdt concreet in dat er geen luchtkoeling wordt gerealiseerd (variant K3). Dit zal door het realiseren van de variant K2 (inlaat opnemen van een verbod op luchtkoeling in dit bestemmingsplan onmogelijk worden gemaakt. eiland in zee) uit het bestemmingsplan Ook is besloten om geen platform op zee te bouwen, zodat ook dat niet tot negatieve effecten wordt gehaald omdat deze variant een op het toerisme zal kunnen leiden. De wetgevingszone wijzigingsgebied 3 is niet op de groot negatieve effect heeft op de verbeelding opgenomen, maar per abuis niet verwijderd uit de planregels. beleving van strand en duinen. We Artikel 25.3 innamepunt zal uit de planregels worden verwijderd. verzoeken u dan ook de wijzigingsbevoegdheid 'wetgevingszone - wijzigingsgebied 3' uit het bestemmingsplan te halen. 13 Zoet water wordt al schaarser en is PALLAS heeft een keuze gemaakt over de gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart tevens voor de landbouw in ons gebied 2018 aan het college heeft PALLAS laten weten dat de secundaire koelmethode met water van essentieel belang. Wordt op termijn (variant K1) uitgevoerd zal gaan worden. Variant K3 (luchtkoeling) en variant K2 (koeling met voorzien dat er zowel voor PALLAS als de zeewater) vervallen. agrarische sector voldoende zoet water Indien er een watertekort zou optreden kan de PALLAS-reactor indien nodig binnen zeer korte voorhanden blijft voor de komende 50 tijd worden afgeschakeld, bijvoorbeeld als er geen koelwater beschikbaar is. jaar. 14 De visualisaties die zijn toegevoegd Alle foto-impressies zijn tot stand gekomen op basis van 3D modelleerbouw van de huidige en geven niet altijd het juiste beeld, graag toekomstige situatie. Dit is een techniek waarbij met behulp van speciale professionele software een aanvulling/juiste weergave vanaf een waarheidsgetrouwe projectie plaatsvindt van een object in een fotobeeld van een Belkmerweg ter hoogte van het bestaande situatie. bungalowpark Campanula. Hier is Allereerst wordt de huidige situatie exact nagebouwd op basis van de Grootschalige Basiskaart rechtstreeks zicht op het reactorgebouw Nederland, waardoor er een maatvast en meetbaar 3D-model ontstaat. Daaropvolgend wordt en onze eigen visualisatie laat een ander in dit 3D-model de beoogde reactor geplaatst, met de voorgestelde afmetingen, om een reëel beeld zien. Dus graag de juiste beelden beeld te krijgen van de toekomstige situatie. Vervolgens zijn de standpunten van de fotograaf in in de MER opnemen dit 3D-model opgezocht. Hieruit is de scene bepaald, overeenkomend met de foto van de bestaande situatie. De bestaande situatie op de foto en de scene worden nauwkeurig vergeleken (plek, hoogte en dus ook afstand) Door 3D-renderingen te maken van deze standpunten, wordt de toekomstige uitstraling met de beoogde maatvaste afmetingen verbeeld. Vervolgens zijn door middel van Adobe Photoshop deze 3D-renderingen exact geprojecteerd op de foto van de bestaande situatie. Door samenvoeging van beide beelden (render 3D en foto bestaande situatie) zijn waarheidsgetrouwe beelden ontstaan. Met behulp van deze techniek wordt een zeer betrouwbaar beeld van de toekomstige situatie afgegeven, voor zowel situering als afmetingen. Versie 22062018 Pagina 10 van 116 Uit de visualisatie komt naar voren dat er rechtstreeks zicht is vanaf de genoemde locatie op het reactor gebouw. De in het Plan-MER opgenomen visualisaties zijn juist er is dus geen reden om andere beelden op te nemen. 15 Hoe wordt het tijdelijk bouwterrein Het werkterrein zal worden gesitueerd op de OLP. Hierdoor wordt de overlast van de planologisch geregeld? In het werkzaamheden voor de omgeving en voor het toerisme zoveel mogelijk beperkt. De bestemmingsplan staat daar niets over omliggende agrarische terreinen zullen in principe dan ook niet worden gebruikt als werkterrein. vermeld. Wij gaan ervan uit dat de Volgens de wet- en regelgeving kan het werkterrein op het OLP worden ingericht en is hier geen gronden weer als schone agrarische aparte planologische regeling noodzakelijk voor. grond worden opgeleverd. Hoe wordt dit afgedwongen? 16 Er staat vermeld dat het wenselijk is om De landschappelijke inpassing is vereist als het werkterrein buiten OLP gerealiseerd wordt. Dit is het bouwterrein landschappelijk goed in niet het geval. Het werkterrein zal worden gesitueerd op de OLP. Hierdoor wordt de overlast van te passen om zo de effecten te de werkzaamheden voor de omgeving en voor het toerisme zoveel mogelijk beperkt. verminderen. Hoe wordt dat De omliggende agrarische terreinen zullen in principe dan ook niet worden gebruikt als afgedwongen en aan welke vormen werkterrein. Het werkterrein zal vanaf de openbare weg niet zichtbaar zijn, een landschappelijke van landschappelijke inpassing wordt inpassing is daarom ook niet noodzakelijk. gedacht? 17 Huisvesting arbeidsmigranten (Moe- Arbeidsmigranten kunnen volgens de geldende regelgeving niet op het terrein gehuisvest landers). In het bestemmingsplan is niets worden. De gemeente gaat in overleg met Pallas hoe zij in de huisvesting voorzien. geregeld voor de huisvesting van de arbeidsmigranten voor de bouw. Worden deze op of nabij het tijdelijke bouwterrein gevestigd of op een andere locatie? 18 In de MER staat vermeld dat de Dit is een gebrek in het Plan-MER, want de huidige bestemmingsplannen en de Provinciale arbeidsmigranten gehuisvest kunnen Ruimtelijke Verordening staan dit niet toe. Deze onjuistheid maakt de alternatieven afweging worden in recreatiewoningen. Dit is in niet anders. strijd met de regelgeving (bestemmingsplan) en dus onjuist. Vanuit Omdat het Plan-MER geen toetsingskader is voor het huisvesten van arbeidsmigranten hoeft dit, de recreatiesector is het ook ongewenst ook al is dit punt niet correct, niet aangepast te worden. om arbeiders te mengen met recreanten. De MER moet hierop worden aangepast Versie 22062018 Pagina 11 van 116 19 Imago van de PALLAS-reactor en Door de nieuwe naamgeving van de reactor verwachten we dat er een nieuwe aanduiding naamgeving zijn cruciaal in de komt. Wij vinden het imago van de OLP van groot belang. In dat kader wordt er gewerkt aan beeldvorming. Voor de sector is het van een visie voor de gehele OLP als Energy & Health Campus. De beeldkwaliteit van het gehele groot belang dat het niet gaat om een terrein wordt in het kader van de ontwikkeling van de Energy & Health Campus in zijn geheel op kernreactor maar een isotopenfabriek. In elkaar afgestemd, zodat het gehele terrein (in de toekomst) qua ruimtelijke uitstraling en imago de rapportages worden verschillende passend is bij elkaar. begrippen gehanteerd, zoals 'centrale', PALLAS-reactor. Er zijn negatieve reacties De gemeente Schagen begrijpt dat er een negatieve associatie is met een ‘centrale’. Echter op de Duitse Google maps. Hier staat de voor de productie van isotopen is een reactor noodzakelijk. Deze reactor wordt niet ingezet huidige reactor aangeduid als voor het opwekken van energie en is om deze reden ook een ander type reactor. Wij dragen dit 'Kernkraftwerk'. Duitse gasten annuleren als gemeente ook actief uit. om deze reden hun boekingen. Op Google maps.nl staat nu, na stickeracties Wij hebben geconstateerd dat deze aanduiding op google maps.de, opgezocht vanaf een enkel járen geleden (Atomkraft Nein locatie in Duitsland, niet voorkomt (d.d. 16-04-2018). Danke), NRG en ECN. Een dergelijke aanpassing moet ook op Google maps.de worden doorgevoerd. 20 Welke positieve effecten heeft een De regeling is nagenoeg letterlijk overgenomen uit het bestemmingsplan Belkmerweg 65 in Sint informatiecentrum/museum? In het Maartensvlotbrug, zoals dat is vastgesteld op 26 september 2017. Gelet op het feit dat het een bestemmingsplan is een bestemming zeer recent bestemmingsplan betreft waarin alle ruimtelijke relevante overwegingen hebben opgenomen: 'Recreatie - dagrecreatie plaatsgevonden, en zich sindsdien geen zodanige wijzigingen hebben voorgedaan dat een 2', die de mogelijkheid biedt om een heroverweging van de bestemming aan de orde is, heeft de gemeente besloten de bestaande informatiecentrum te realiseren. In de rechten ongemoeid te laten. Het betreft dus geen nieuwe mogelijkheden, maar het MER staat hier niets over vermeld. Wie respecteren van de bestaande planologische situatie. gaat dat ontwikkelen en wanneer is het gereed? Dit moet natuurlijk aanwezig zijn als de bouw begint. Waarom is dit niet nader uitgewerkt in de 'Achtergrondrapportage recreatie en toerisme'? Een dergelijke voorziening kan ook een belangrijk element zijn in de MKBA en kan mogelijk een positieve bijdrage leveren aan het imago van de PALLAS-reactor en kan ook misverstanden tijdens de bouw voorkomen Versie 22062018 Pagina 12 van 116 21 Een goede landschappelijke inpassing is De landschappelijke inpassing is beschreven in het beeldkwaliteitsplan die onderdeel uitmaakt noodzakelijk. In 2016 is door de PvdA een van het bestemmingsplan. Hierin staan de eisen die gelden voor de landschappelijke inpassing initiatiefvoorstel ingediend. Het college en de architectonische vormgeving van de bebouwing. heeft dit beantwoord in haar brief van 9 augustus 2016. Hierin staat vermeld dat Inderdaad is door de PvdA een initiatief voorstel gedaan om te onderzoeken of er een integraal plan wordt opgesteld die aanpassingen in de duinen kunnen worden gedaan om de beleving van het terrein te een meerwaarde oplevert voor de veranderen. Het voorstel is ingetrokken onder de toezegging van de wethouder dat één en beleving van het duingebied. Wat is de ander onderzocht zou worden in het kader van de gebiedsvisie Sint Maartenszee. De gemeente status van dit plan en hoe is dit ook is tot op heden bezig om te onderzoeken of het realistisch is om een zogenaamd verwerkt in het bestemmingsplan en camouflageduin te realiseren. Uit eerste gesprekken met Staatsbosbeheer blijkt dat dit niet voor MER? Vormt het een onderdeel van de de hand ligt, omdat het te realiseren duin haaks op de bestaande duinenrij zou moeten worden mitigerende maatregelen of het aangelegd. Toch laat de gemeente nu een natuurtoets uitvoeren om te kijken wat een beeldkwaliteitsplan? Arcadis heeft in het dergelijke duin voor de natuurwaarde in het gebied betekent. kerkje van Petten tot tweemaal toe Voor de hele OLP geldt overigens dat de gemeente, in overleg met de partijen die daar beloofd dat er een camouflageduin gevestigd zijn, bezig is om een visie op te stellen. Hier maakt de locatie van de aangelegd zou worden langs de onderzoeksreactor PALLAS, onderdeel van uit, waarbij het beeldkwaliteitsplan uitgangspunt zal Breebaart/Strandweg. Gaat deze er ook zijn van de voornoemde visie. komen? 22 Gezien het nieuwe PALLAS-gebouw Er komt 50.000 m3 zand, klei en veen uit de bouwput. Staatsbosbeheer is eigenaar van de moet er 50.000 kuub zand worden grond. De grond maakt deel uit van de zeewaterkering waarvoor Hoogheemraadschap Noord- uitgegraven. Wat gebeurt er met dit Hollands Noorderkwartier verantwoordelijk is. Met de verantwoordelijke partijen zal het zand? Hoogheemraadschap zegt dat hergebruik of opslag van de grond uit de bouwput worden besproken. het 'hun' zand is, terwijl de grond wordt gehuurd van Staatsbosbeheer. Het zou een prachtige oplossing zijn om dit zand te gebruiken voor de landschappelijke inpassing door het creëren van duinen. Hoogheemraadschap heeft hier ook een maatschappelijke verantwoording en je spreekt hiervan een win-winsituatie Versie 22062018 Pagina 13 van 116 23 Sanering oud schietplateau. Ook in het Sinds jaar en dag is het terrein in gebruik bij het Kenniscentrum Wapens en Munitie dat een initiatiefvoorstel van de PvdA wordt onderdeel is van de Defensie Materieel Organisatie. De oorspronkelijke relaties met de voorgesteld om het oude schietplateau landmacht en de marine zijn niet meer aan de orde. Het schietterrein wordt incidenteel gebruikt van defensie te saneren. Dit plateau is al voor beproevingen (van geschut en munitie) die niet op de thuislocatie in ’t Harde kunnen járen buiten gebruik en oogt absoluut worden gedaan. Het terrein wordt niet gebruikt voor oefeningen van militairen, maar wordt niet fraai in het duinlandschap. gebruikt voor het testen van munitie. Het gebruik van de locatie is vergund op maximaal 20 Bovendien is het al járen buiten gebruik. dagen per jaar. Er is op dit moment geen behoefte het bestaande gebruik te veranderen. De Het is dan ook wenselijk om de schietlocatie is voor Defensie uniek in die zin dat er geen andere plaatsen zijn waar de bestemming 'Maatschappelijk' niet te benodigde beproevingen kunnen worden uitgevoerd (vanwege de vrije schietruimte in hoogte handhaven maar te wijzigen in 'Natuur’. en afstand). Het terrein blijft in gebruik. Op verzoek van het ministerie van Defensie is het Rijksvastgoedbedrijf aan het onderzoeken in hoeverre het mogelijk is om het bestaande terrein beter in te richten. 24 Sanering onveilig zone. Niet alleen is het Als gemeente zijn wij niet het bevoegde gezag. Het Ministerie van I&W is het bevoegde gezag wenselijk om het oude schietplateau te en vergunningverlener. Dit betekent dat de gemeente de beproevingen niet kan weigeren, dan saneren, maar alle schietactiviteiten in wel schietterreinen sluiten. het gebied. Er is nu een vergunning voor 20 dagen schietactiviteiten. Een dergelijk extensief gebruik zorgt voor een relatief grote hinder. Het is veel effectiever om deze activiteiten te verplaatsen naar een andere schietbaan (concentratie van activiteiten). 25 Het opstellen van een Verlichtingsplan Dit is een optie voor de uitwerkfase, maar dit hoeft nu nog niet in het bestemmingsplan te van het gehele terrein is wenselijk. worden vastgelegd. Het verlichtingsplan zal ook mede afgestemd worden op de Vermindering van uitstraling is goed ontheffingsaanvraag in het kader van de Wet natuurbescherming, die later in werking wordt mogelijk door toepassen van moderne gedaan. technieken en verlichtingsvormen. (vleermuisvriendelijk, led-verlichting, actieve instellingen). De huidige Versie 22062018 Pagina 14 van 116 verlichting staat in schril contrast met die wordt toegepast op de Mr. Breebaartweg (strandweg in de duinen) in het aangrenzende Natura 2000- gebied. Wij hebben het gevoel dat hier met twee maten wordt gemeten. 26 Is er in de exploitatie van de PALLAS- Voorafgaand aan de bouw van de PALLAS-reactor moet duidelijk zijn welke reactor geld gereserveerd voor de ontmantelingsstrategie wordt uitgevoerd en moet de financiering van de ontmanteling zijn ontmanteling (op termijn)? geregeld. Via de Kernenergiewet en het Besluit kerninstallaties, splijtstoffen en ertsen (Bkse) is dit vastgelegd. De vergunninghouder draagt de kosten voor de buitengebruikstelling en ontmanteling. De ANVS zal hier als toezichthouder voorwaarden aan verbinden. ANVS zal dit mee nemen bij de verlening van de KEW vergunning. Hierover zal later openbare besluitvorming plaatsvinden. 27 Wat is de procedure als er wel een Nucleaire installaties moeten voldoen aan zeer strenge eisen. De ANVS ziet er op toe dat de (beperkte nucleaire) uitstoot dan wel vergunninghouders zich hieraan houden en handhaaft indien nodig. Als er zich toch een lekkage is? onverwachte situatie voordoet, dan zorgen adequate procedures voor een snelle en effectieve reactie van alle betrokkenen. Als er zich een crisissituatie in een kernreactor voordoet, dan treden crisisbeheersingsplannen in werking. Deze plannen worden geregeld geoefend door de nucleaire installaties, de veiligheidsregio’s en de overheid. De veiligheidsregio’s publiceren rampbestrijdingsplannen, maar ook risicokaarten en risicoprofielen. Als onderdeel van deze plannen neemt de overheid, op advies van de deskundigen, maatregelen om blootstelling aan de vrijgekomen radioactieve stoffen te voorkomen of te verkleinen: schuilen, jodiumtabletten slikken of evacueren. Welke maatregelen door de overheid geadviseerd worden, verschilt per situatie en zijn afhankelijk van de ernst van de situatie. Versie 22062018 Pagina 15 van 116 28 Hoe wordt er omgegaan met de De aansprakelijkheid voor economische schade in het geval van een ongeval bij een nucleaire economische schade voor landbouw en installatie is geregeld in de Wet Aansprakelijkheid Kernongevallen (WAKO). toerisme als er sprake is van een lekkage of uitstoot? Al is de kans heel klein, de De verontreiniging, de saneringswerkzaamheden en de bouw van de reactor hebben geen gevolgen zijn niet te overzien. Er is nu een invloed op elkaar, omdat er voldoende afstand is. De ANVS houdt toezicht op de ernstige onbeheersbare tritium 3H verontreiniging. De tritiumlekkage wordt door hen gemonitord. vervuiling van de HFR deze pluim reikt nu al tot de Westerduinweg richting Het maken van een MKBA is geen wettelijke vereiste. De effecten op recreatie en toerisme zijn in rotonde! Verontreiniging komt nu dus al het Plan-MER afdoende bekeken. voor. Er is dus een aannemelijk risico voor schade aan de toeristische sector. Slechts een kleine nucleaire uitstoot in de atmosfeer, oppervlaktewater of het grondwater en er komt voor járen geen toerist meer. De gevolgen en schade moet inzichtelijk zijn: onderzoeken in het kader van de Maatschappelijke Kosten Baten Analyse. 29 Uitdelen van jodiumpillen geeft de Nucleaire installaties moeten voldoen aan zeer strenge eisen. De ANVS ziet er op toe dat de gasten natuurlijk geen veilig gevoel. Is dit exploitanten zich hieraan houden en handhaaft indien nodig. Als er zich toch een onverwachte echt nodig als de installatie toch veilig is? situatie voordoet, dan zorgen adequate procedures voor een snelle en effectieve reactie van alle betrokkenen. Als er zich een crisissituatie in een kernreactor voordoet, dan treden crisisbeheersingsplannen in werking. Deze plannen worden geregeld geoefend door de nucleaire installaties, de veiligheidsregio en de rijksoverheid. De veiligheidsregio publiceert rampbestrijdingsplannen, maar ook risicokaarten en risicoprofielen. Als onderdeel van deze plannen neemt de overheid, op advies van de deskundigen, maatregelen om blootstelling aan de vrijgekomen radioactieve stoffen te voorkomen of te verkleinen: schuilen, jodiumtabletten slikken of evacueren. Welke maatregelen door de overheid geadviseerd worden, verschilt per situatie en is afhankelijk van de ernst van de situatie. Als blijkt dat het slikken van jodiumpillen eventueel noodzakelijk zou zijn, dan moeten deze uit voorzorg wel voorhanden zijn. Versie 22062018 Pagina 16 van 116 30 Er is geen inzage in het businessplan, Zie onder punt 2:”Financiële uitvoerbaarheid” van deze Nota. zodat de effecten van Tc/Mo-99 productie door ASML Light House en andere producten een ernstige bedreiging vormen voor de levensvatbaarheid van PALLAS- project als 90% van de omzet wegvalt. Is dit mogelijk effect ook beoordeling en economische uitvoerbaarheid van het totale plan meegenomen? 31 Tot slot ontbreekt een Totaalvisie voor Door onder andere de gemeente en de bedrijven die gevestigd zijn op het terrein wordt OLP-terrein, waarbij de gemeente gezamenlijk gewerkt aan een visie voor de gehele OLP. De beeldkwaliteit van het gehele terrein Schagen de regierol kan vervullen (zie wordt in het kader van de ontwikkeling van de Energy & Health Campus in zijn geheel op elkaar lezing Adriaan Geuze voor gemeente afgestemd, zodat het gehele terrein (in de toekomst) qua ruimtelijke uitstraling passend is bij Zijpe). Wat gaat de gemeente daar aan elkaar. doen? Is er een up to date welstandbeleid om te komen tot een campus, passend in een Natura 2000- duinen gebied? 32 18.042100 De afval van kernafval zal ook bij de Eén van de randvoorwaarden van het Nederlandse beleid is het veilig beheer van radioactief nieuwe PALLAS-kernreactor problemen afval. PALLAS is verantwoordelijk voor zowel het dragen van de kosten van het afvalbeheer als geven. van het treffen van een voorziening voor de opslag. Dat houdt in de praktijk onder meer in dat het afval naar COVRA in Vlissingen zal worden gebracht. COVRA verzamelt, verwerkt en slaat het afval op en is het enige bedrijf in Nederland dat deze taak mag uitvoeren. Alle bedrijven in Nederland die een vergunning op grond van de kernenergiewet hebben om met radioactieve stoffen te werken, zijn verplicht hun radioactief afval aan COVRA aan te bieden voor de eindberging in Zeeland 33 De locatie van de reactor is gezien de In de aanvraag van de kernenergiewetvergunning moet PALLAS aantonen dat de PALLAS- stijgende zeespiegel niet wenselijk. reactor veilig is. PALLAS dient dit te doen door het maken van analyses waarmee vast komt te staan dat de PALLAS-reactor bestand is tegen externe gevaren conform de Handreiking voor een veilig ontwerp en het veilig bedrijven van kernreactoren (VOBK). Overstroming, in algemene zin, is een van de externe gevaren die moet worden geanalyseerd, in deze analyse dient ook rekening te worden gehouden voor klimaatverandering en het stijgen van de zeespiegel. Tijdens de aanvraag van de Kernenergievergunning zal de ANVS beoordelen of het ontwerp van de reactor veilig is; het onderwerp overstroming zal dan ook worden beoordeeld. De realisatie van de PALLAS-reactor is afhankelijk van de Kernenergiewet vergunning, deze wordt verstrekt door de ANVS. Versie 22062018 Pagina 17 van 116 34 De reactor is te dicht gelegen in Er is geen onaanvaardbaar risico, dit is uitgebreid onderzocht in hoofdstuk 7 van het Plan-MER (zowel dichtbevolkt gebied (de randstad). stralingsbescherming als nucleaire veiligheid). 35 De minister is van plan om de gaswinning In het rapport Focus on Energy van Energie Beheer Nederland B.V. staan alle nu bekende op de Noordzee op te voeren. Dit kan gasvelden (https://www.ebn.nl/wp-content/uploads/2017/06/Focus-on-Energy-2017.pdf). De consequenties hebben voor het gebied gasvelden die mogelijk in de toekomst worden geëxploiteerd liggen buiten de waarin de PALLAS-reactor is gelegen. beïnvloedingszone die nog een effect kan hebben op de PALLAS-reactor. Dit blijkt ook uit een uitsnede uit voornoemd rapport (rode cirkel geeft locatie OLP). De kans dat er in de toekomst nog nieuwe velden onder land worden gevonden en worden ingezet is minimaal. 36 Het koelwater wat geloosd wordt is niet De lozing van koelwater heeft geen gevolgen voor toerisme. De uitlaat is niet zichtbaar en zal bevorderlijk voor milieu en toerisme. geen beperkingen opleggen aan het gebruik van strand kust en zee. Uit het Plan-MER blijkt dat de koelwateruitlaat zodanig vorm kan worden gegeven dat er geen nadelige effecten zijn voor natuur in de Noordzeekustzone. In de koelwaterstudie is met een lozingsdebiet van 3300 m3/uur gerekend met een lozingstemperatuur van 47,5˚C (zie de uitgangspunten zoals beschreven in paragraaf 2.2.3 van het Achtergrondrapport bodem en water dd. 11 september 2017). Er is dus niet gerekend met een gunstig scenario, maar met een conservatief scenario. Er wordt voldaan aan de eisen die vanuit de Waterwet aan koellozingen worden gesteld, namelijk dat de omvang van de mengzone beperkt moet blijven tot een kwart van de dwarsdoorsnede van het waterlichaam waarin wordt geloosd. Ook is besloten om geen platform op zee te bouwen, zodat ook dat niet tot negatieve effecten op het toerisme zal kunnen leiden. Het ontwerpbestemmingsplan maakte de aanleg van het platform bovendien niet mogelijk. Versie 22062018 Pagina 18 van 116 37 Een dominant gebouw van 24 meter Het reactorgebouw in zijn geheel zal 40 meter hoog worden, maar zal gedeeltelijk onder het hoog is niet op zijn plaats en heeft een maaiveld worden gerealiseerd. Dit houdt in dat de bouwhoogte volgens het bestemmingsplan negatieve invloed op het toerisme maximaal 24 meter hoog mag zijn vanaf het peil. Er is een beeldkwaliteitsplan opgesteld voor de ontwikkeling van de onderzoeksreactor. Uitgangspunt is dat deze zo wordt vormgegeven dat deze niet herkenbaar is als reactor, er wordt geen koepelvorm aan de buitenzijde van het gebouw toegepast. Aan de (architectonische)vorm kan niet worden afgeleid dat het hier gaat om een reactor. Een negatieve invloed op het toerisme wordt dan ook niet verwacht vanwege dit aspect. 38 Het risico op calamiteiten is groot Conform de Nederlandse regelgeving wordt in het ontwerp van de PALLAS-reactor rekening (voorbeeld een neergestort vliegtuigje in gehouden met extreme externe bedreigingen, zoals een vliegtuigongeluk. De bestendigheid 2016 in zee bij Petten). van de reactor hiertegen zal zodanig zijn dat de eventuele gevolgen voor de omgeving binnen de in Nederland geldende criteria liggen. De criteria zijn wettelijk vereist. Het toezicht van op de uitvoering ligt bij de ANVS. 39 De bouw van PALLAS is overbodig Uit het Plan-MER (H2) blijkt dat de techniek die wordt gebruikt door PALLAS een bewezen vanwege nieuwe ontwikkelingen en techniek is die de leveringszekerheid van medische isotopen in de toekomst kan garanderen. concurrentie bij de productie van Andere (niet nucleaire) alternatieven kunnen deze leveringszekerheid op dit moment nog niet medische isotopen bieden. Als bestaande reactoren gaan sluiten in 2025-2030, omdat zij aan het einde van hun levensduur zijn, dan is er onvoldoende capaciteit om de vraag op te vangen. 40 In het zuiden van het land loopt De Nederlandse overheid heeft besloten Stichting Voorbereiding PALLAS-reactor (PALLAS) op te iedereen te hoop tegen kernreactoren in richten en in de statuten vastgelegd dat PALLAS private financiers moet zoeken. Dat is België en kan het dan zomaar bestaan momenteel de opdracht van PALLAS. De aandeelhouders van PALLAS, het Ministerie van EZK en dat een buitenlandse private de Provincie Noord-Holland, zullen goedkeuring moeten verlenen aan de beoogde investeerder hier zijn gang kan gaan? investeerders. Overigens is er een groot verschil tussen de werking van de reactoren in België die in energie opwekken en de PALLAS-reactor die wordt ingezet voor het maken van medische isotopen. 41 18.043111 Er is beloofd dat ECN zou verdwijnen uit Wij gaan ervan uit dat u doelt op de erfpachtovereenkomst 1997 die is gesloten tussen Petten en dat het gebied weer Staatbosbeheer (grondeigenaar) en stichting ECN (pachter). In deze overeenkomst is duingebied zou worden zonder opgenomen dat mocht stichting ECN en anderen het terrein niet meer in gebruik hebben, dat zij nucleaire activiteiten. er zorg voor moeten dragen dat de natuurwaarden worden hersteld. 42 Er liggen nog 350 vaten radioactief afval Er is in overleg met ANVS een programma en planning opgesteld voor het verwijderen van het in de duinen waar niemand zich afval. De ANVS houdt hier het toezicht op. Overigens heeft dit afval geen betrekking op de verantwoordelijk voor voelt. ontwikkeling van de PALLAS-reactor. Overigens heeft de minister op 19 februari 2018 aangegeven dat er nog eens € 117 miljoen euro extra ter beschikking wordt gesteld voor het opruimen van het zogenaamde historisch afval. Versie 22062018 Pagina 19 van 116 43 Er zijn goede alternatieven om isotopen Uit het Plan-MER (H2) blijkt dat de techniek die wordt gebruikt door PALLAS een bewezen te produceren zonder nucleaire techniek is die de leveringszekerheid van medische isotopen in de toekomst kan garanderen. activiteiten. Andere (niet nucleaire) alternatieven kunnen deze leveringszekerheid op dit moment nog niet bieden. Als bestaande reactoren gaan sluiten in 2025-2030 omdat zij aan het einde van hun levensduur zijn, dan is er onvoldoende capaciteit om de vraag op te vangen. 44 Het is niet verstandig om een nieuwe In de aanvraag van de kernenergiewetvergunning moet PALLAS aantonen dat de PALLAS- nucleaire installatie te bouwen 5 meter reactor veilig is. PALLAS dient dit te doen door het maken van analyses waarmee vast komt te onder de zeespiegel in een dichtbevolkt staan dat de PALLAS-reactor bestand is tegen externe gevaren conform de Handreiking voor gebied een veilig ontwerp en het veilig bedrijven van kernreactoren (VOBK). Overstroming, in algemene zin, is een van de externe gevaren die moet worden geanalyseerd, in deze analyse dient ook rekening te worden gehouden voor klimaatverandering en het stijgen van de zeespiegel. Tijdens de aanvraag van de Kernenergievergunning zal de ANVS beoordelen of het ontwerp van de reactor veilig is; het onderwerp overstroming zal dan ook worden beoordeeld. De realisatie van de PALLAS-reactor is afhankelijk van de KEW vergunning, deze wordt verstrekt door de ANVS. 45 18.043120 Zolang echter de businesscase robuust De business-case houdt geen verband met de hoogte van het uitsteken van de reactor boven wordt genoemd maar niet sluitend, is de het maaiveld. Het reactorgebouw in zijn geheel zal 40 meter hoog worden, maar zal gedeeltelijk economische noodzaak volstrekt onder het maaiveld worden gerealiseerd. Dit houdt in dat de bouwhoogte volgens het onvoldoende onderbouwd. Wij vinden bestemmingsplan maximaal 24 meter hoog mag zijn vanaf het peil. Er is dus geen enkele variant daarom dat variant B1 (17,5 meter vanaf die hoger dan 24 meter boven het maaiveld uit kan steken. Er is een beeldkwaliteitsplan het maaiveld) moet worden opgesteld voor de ontwikkeling van de onderzoeksreactor. Uitgangspunt is dat deze zo wordt gehandhaafd, B2 (24 meter) niet moet vormgegeven dat deze niet herkenbaar is als reactor, er wordt geen koepelvorm aan de worden toegestaan. B3 (40) is helemaal buitenzijde van het gebouw toegepast. Aan de (architectonische) vorm kan niet worden uit den boze. afgeleid dat het hier gaat om een reactor. 46 Het ontwerp van PALLAS kent Er is een beeldkwaliteitsplan opgesteld, waarover consultatieronden zijn gehouden met "contouren" maar is verder nog in omwonenden en andere partijen, voor de ontwikkeling van de onderzoeksreactor. nevelen gehuld; een status quo die al Het reactorgebouw in zijn geheel zal 40 meter hoog worden, maar zal gedeeltelijk onder het jaren voortsukkelt. Daarentegen zijn er maaiveld worden gerealiseerd. Dit houdt in dat de bouwhoogte volgens het bestemmingsplan dringende argumenten van maximaal 24 meter hoog mag zijn vanaf het peil. Uitgangspunt is dat deze zo wordt omwonenden, waaronder leden van vormgegeven dat deze niet herkenbaar is als reactor, er wordt geen koepelvorm aan de onze vereniging en eigenaren van buitenzijde van het gebouw toegepast. Aan de (architectonische) vorm kan niet worden recreatiebedrijven die er al even zoveel afgeleid dat het hier gaat om een reactor. jaren voor pleiten om de reactor nu juist niet opvallend zichtbaar in onze woon- en leefomgeving te plaatsen. Versie 22062018 Pagina 20 van 116 47 Overigens merken wij op dat waar De landschappelijke inpassing is beschreven in het beeldkwaliteitsplan die onderdeel uitmaakt gesteld wordt dat "de bebouwing niet van het bestemmingsplan. Hierin staan de eisen die gelden voor de landschappelijke inpassing mag afwijken van de bestaande en de architectonische vormgeving van de bebouwing. bebouwing" de architect alle kanten op De beeldkwaliteit van het gehele terrein wordt in het kader van de ontwikkeling van de Energy kan. De bestaande bebouwing is een &Health Campus in zijn geheel op elkaar afgestemd, zodat het gehele terrein (in de toekomst) chaotische verzameling opstallen. qua ruimtelijke uitstraling passend is bij elkaar. Eerdere beloften om een ander te saneren zodat het geheel minder Inderdaad is door de PvdA een initiatief voorstel gedaan om te onderzoeken of er rommelig oogt zijn niet/onvoldoende aanpassingen in de duinen kunnen worden gedaan om de beleving van het terrein te nagekomen. In deze lijn vraagt de veranderen. Het voorstel is ingetrokken onder de toezegging van de wethouder dat één en vereniging zich af wat er terecht is ander onderzocht zou worden in het kader van de gebiedsvisie Sint Maartenszee. De gemeente gekomen van het al in 2016 door de is tot op heden bezig om dit te onderzoeken of het realistisch is om een zogenaamd PVDA ingediende initiatiefvoorstel. camouflageduin te realiseren. Uit eerste gesprekken met Staatsbosbeheer blijkt dat dit niet voor Waarop het college (9 augustus 2016) de hand ligt, omdat het te realiseren duin haaks op de bestaande duinenrij zou moeten worden reageerde door een integraal plan voor aangelegd. Toch laat de gemeente nu een natuurtoets uitvoeren om te kijken wat een het gebied aan te kondigen. Hoe staat dergelijke duin voor de natuurwaarde in het gebied betekent. het met dit plan? Voor de hele OLP terrein geldt overigens dat de gemeente, in overleg met de partijen die daar gevestigd zijn, bezig is om een visie op te stellen. Hier maakt de locatie van de onderzoeksreactor PALLAS, onderdeel van uit, waarbij het beeldkwaliteitsplan uitgangspunt zal zijn van de voornoemde visie. 48 Zolang het ontwerp niet is uitgewerkt Recent zijn de technische onderzoeken door PALLAS afgerond en heeft PALLAS de ontwerper wordt onvoldoende onderbouwd van de PALLAS-reactor geconsulteerd over de verschillende opties voor de koelmethode. Op waarom de variant K3, de luchtkoeling basis van de milieuonderzoeken, de technische onderzoeken, de advisering door de ontwerper weer "van stal" moet worden gehaald. en de wensen van de omgeving (gemeente en bewoners) heeft PALLAS een keuze gemaakt Het past de gemeente daarom niet om over de gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart 2018 aan het college heeft PALLAS hiervoor alvast de rode loper uit te laten weten dat de secundaire koelmethode met water (variant K1) uitgevoerd zal gaan leggen terwijl er onder haar burgers worden. Variant K3 (luchtkoeling) en variant K2 (koeling met zeewater) vervallen. (particulieren en ondernemers) zoveel Dit houdt concreet in dat er geen luchtkoeling wordt gerealiseerd (variant K3). Er komen dus bezwaren leven tegen deze variant. geen koeltorens op het terrein, zodat hierdoor geen uitstraling van een reactor ontstaat. Ook is Want al zouden de koeltorens niet hoog besloten om geen platform op zee te bouwen, zodat ook dat niet tot negatieve effecten op het worden en de uitgestoten lucht geen toerisme zal kunnen leiden. schadelijke stoffen bevatten, het met regelmaat (windrichting is voornamelijk richting woningen en recreatieverblijven) in de "stoom" van de reactor komen te Versie 22062018 Pagina 21 van 116 verkeren doet zwaar afbreuk aan het woongenot van omwonenden en de beleving van het gebied voor toeristen. 49 Als het loopt als verwacht kan dit bedrijf De alternatieven bevinden zich nog in een vroeg stadium en zijn nog onzeker en ze kunnen over 5 tot 7 jaar (mededeling van Patrick geen therapeutische isotopen produceren. Dat geldt in sterke mate voor het Lighthouse project. de Jager) voluit de productie van MO-99 In het therapeutische segment wordt sterke groei verwacht. Momenteel groeit deze markt met overnemen. Dus niet pas over 10 jaar, 25-50% per jaar, waardoor rond 2025 een tekort aan productiecapaciteit kan ontstaan. Er zijn zoals in het ontwerp plan wordt geen alternatieve technologieën voorhanden om op grote schaal te voorzien in de levering van gesuggereerd. Er is een reële kans dat isotopen als bijvoorbeeld lutetium-177. Wij baseren ons op en verwijzen hiervoor ook naar bedrijven zoals Lighthouse Isotopen paragraaf 2.3 van het Plan-MER . tegen de tijd dat PALLAS gaat produceren, de nieuwe kernreactor uit In opdracht van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat zijn vervolgonderzoeken de markt drukt gedaan (behorende bij de kamerbrief van 26 april 2018 (TK 25.422/30.196, 220), naar de samenloop tussen de voorbereiding van de PALLAS-reactor en mogelijke alternatieve technologieën om medische isotopen te produceren, in het bijzonder het Lighthouse project. Op basis van deze onderzoeken concludeert het kabinet dat, met het oog op de voorzieningszekerheid van medische radio-isotopen, voortgang wordt gemaakt met beide initiatieven. 50 In de vergelijking ontbreekt bovendien Zie onder punt 2:”Financiële uitvoerbaarheid” van deze Nota. een beschrijving van de moeilijkheden die het PALLAS traject (de bouw zou oorspronkelijk al in 2007 starten!) tot nu toe heeft gekenmerkt. Zoals het eerder afbreken van het aanbestedingstraject en de problemen met het rondkrijgen van de financiering. Net als het ontwerp blijft de businesscase in nevelen verborgen. De aanname dat de vraag naar isotopen in de toekomst zal toenemen wordt niet nader en Versie 22062018 Pagina 22 van 116 controleerbaar onderbouwd. Ook wordt niet onderbouwd hoe, mocht de vraag naar isotopen door andere producenten worden overgenomen, onderzoeksopdrachten kunnen zorgen voor een sluitende exploitatie. In de exploitatie van de HFR is daarvan thans geen sprake. 51 Blijven hameren op een miljoenen De 100 miljoen euro waarnaar wordt verwezen staat in de stukken van de formatie die eind investering in een verouderde techniek. vorig jaar zijn gepubliceerd. In de brief aan de informateur staat dat er na grove schatting € 60 – Een methode die bovendien in de vorm 100 miljoen publieke bijdrage benodigd is om de investeringsbereidheid van de private sector in van hoogradioactief afval tot in lengte deze fase te stimuleren. Het genoemde bedrag is gebaseerd op een extern advies dat verder van dagen voor risico's blijft zorgen. In aangeeft dat het te vroeg is om concrete cijfers te noemen. De publieke bijdrage wordt in de het plan wordt ook ten onrechte niet vorm van een lening beschikbaar gesteld. vermeld dat de overheid overweegt om zo'n 100 miljoen ter beschikking te stellen Zie verder onder punt 2 van deze Nota. om de business case van PALLAS sluitend te krijgen omdat dit anders waarschijnlijk nooit zal lukken. 52 Het gebrek aan medische isotopen zo'n Wij kunnen geen uitspraken doen over de werkzaamheden van Curium. 7-8 jaar geleden toen de HFR om veiligheidsredenen werd stilgelegd. Die Uit het Plan-MER (H2) blijkt dat de techniek die wordt gebruikt door PALLAS een bewezen nijpende situatie werd echter door de techniek is die de leveringszekerheid van medische isotopen in de toekomst kan garanderen. rechtsvoorganger van Curium snel Andere (niet nucleaire) alternatieven kunnen deze leveringszekerheid op dit moment nog niet opgelost door naar de Maria reactor in bieden. Als bestaande reactoren gaan sluiten in 2025-2030, omdat zij aan het einde van hun Polen uit te wijken. Naar verluid moest levensduur zijn, dan is er onvoldoende capaciteit om de vraag op te vangen. vervolgens actief gelobbyd worden om ervoor te zorgen dat de In recente onderzoeken (behorende bij de kamerbrief van 26 april 2018, door RIVM en Strategy& molybdeenfabriek niet voorgoed naar die zijn uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van EZK wordt bovenstaand nogmaals Polen zou worden verplaatst. Dit wordt bevestigd. De productie op de locatie Petten is noodzakelijk voor de leveringszekerheid van ten onrechte niet vermeld. medische isotopen. De Maria-reactor in Polen is hiervoor niet voldoende. Versie 22062018 Pagina 23 van 116 53 PALLAS zou zorgen voor 1600 PALLAS claimt niet dat de bouw van de reactor zorgt voor 1600 of 1500 arbeidsplaatsen. De arbeidsplaatsen. Eerder is 1500 genoemde aantallen zijn verschillende schattingen over het totale aantal huidige banen op de genoemd; niet wordt onderbouwd locatie in Petten, dus inclusief TNO, Curium, NRG, JRC. PALLAS zal zelf voor een directe waarom het nu om 100 extra werkgelegenheid zorgen van zo'n 100 arbeidsplaatsen en daarnaast helpen om de cluster in arbeidsplaatsen zou gaan. De Petten in stand te houden en mogelijk nieuwe bedrijven aantrekken. vereniging meent dat dit aantal sterk wordt overdreven. Immers, steeds werden ook de medewerkers van ECN meegeteld. Met de transitie van ECN zijn en worden veel medewerkers overgeplaatst naar Amsterdam, Den Haag en Delft. Wij vinden daarom dat het getal van 1600 arbeidsplaatsen in het MER nader moet worden onderbouwd 54 Het doet onbeholpen aan dat het nodig De 100 miljoen euro waarnaar wordt verwezen staat in de stukken van de formatie die eind blijkt een standpunt uit 2009 aan te vorig jaar zijn gepubliceerd. In de brief aan de informateur staat dat er na grove schatting € 60 – halen. De wereld, ook die van medische 100 miljoen publieke bijdrage benodigd is om de investeringsbereidheid van de private sector in isotopen, is in de bijna 10 jaar sindsdien deze fase te stimuleren. Het genoemde bedrag is gebaseerd op een extern advies dat verder enorm veranderd. Ook valt op hoezeer aangeeft dat het te vroeg is om concrete cijfers te noemen. De publieke bijdrage wordt in de er nog van werd uitgegaan dat de vorm van een lening beschikbaar gesteld. reactor zichzelf zou gaan bedruipen. Inmiddels zijn we tientallen miljoenen Wij verwijzen hier ook naar punt 2 van deze Nota. euro aan belastinggeld verder voor de voorbereiding, wordt in verslagen van een Tweede Kamercommissie gerept van een noodzakelijke injectie van 100 miljoen om de business case te redden. En werd er eerst 25 miljoen en nu weer 117 miljoen beschikbaar gesteld voor het opruimen van het historische hoogradioactieve afval. Versie 22062018 Pagina 24 van 116 55 Voorts wordt slechts zeer globaal de Zie onder punt 3: “Alternatief locatieonderzoek” van deze Nota. plaats keuze aangestipt, PALLAS zou en moest in Petten komen en niet in Borssele bij Zeeland. Het onderzoek naar milieueffecten in zowel Borssele als Petten werd om niet nader geduide redenen afgebroken. Terwijl er toch een belangrijk argument voor Zeeland pleit, daar bevindt zich immers ook de COVRA en de bergingsplaats voor het radioactieve afval. Door het afbreken van het milieueffect in beide mogelijke vestigingsplaatsen is niet bepaald welke plaats het minst nadelig zou zijn voor het milieu. Wat in strijd is met de Wet Milieubeheer. De vereniging vindt dan ook dat dit onderzoek alsnog ook voor Borssele moet worden uitgevoerd zodat zoals wettelijk verplicht, meerdere alternatieven worden onderzocht en de uitkomsten worden meegewogen in de afweging voor de vestigingsplaats. Het MER schiet dus tekort op dit punt. 56 De vereniging is van mening dat het Uit het natuuronderzoek en de passende beoordeling, behorende bij het Plan-MER blijkt dat de rommeltje aan gebouwen op de OLP tapuit en rugstreeppad niet voorkomen op de OLP. De verstoring door licht en geluid reikt niet wel degelijk schadelijk is voor het gebied tot buiten de grenzen van de OLP. Uit onderzoek blijkt dat de rugstreeppad hier bovendien dat grotendeels bestaat uit "grijze" weinig gevoelig voor is. In het vervolgtraject zullen de mogelijke effecten in meer detail worden duinen, waarin zeldzame soorten als de beschreven, mede op basis van een actualisatie van de inventarisatie van beschermde soorten. tapuit en rugstreeppad voorkomen. Beide rode lijst soorten. In het MER worden mitigerende en compenserende maatregelen die getroffen moeten worden om de schadelijke gevolgen (licht- en geluidshinder, fijnstof) voor het omringende Natura 2000 gebied en zeldzame soorten als de tapuit en rugstreeppad onvoldoende beschreven Versie 22062018 Pagina 25 van 116 en niet afdwingbaar opgelegd. De vereniging is van mening dat het plan en daarmee verbonden MER tekort schiet. 57 Wij zijn verbaasd dat het waterschap Over het initiatief is al tijdig en regelmatig contact geweest met Hoogheemraadschap Hollands kennelijk geen bezwaren ziet in de Noorderkwartier. De PALLAS-reactor kan indien nodig binnen zeer korte tijd worden onttrekking van grote hoeveelheden afgeschakeld, bijvoorbeeld als er geen koelwater beschikbaar is. zoetwater aan het milieu middels de Momenteel heeft de zoetwatervoorziening van de HFR na de drinkwatervoorziening en inlaat van het Noord-Hollands kanaal. Nu peilhandhaving van de polder (ten behoeve van voorkoming van zetting en verzilting) al een probleem bij de huidige HFR als eerste prioriteit (Draaiboek Waterverdeling sprake is van een warm en droog en Droogte 2016, blz. 95 par 8.2.2.3 en blz. 102 par 8.4 Plan-MER). Inmiddels is er het Draaiboek voorjaar en bollentelers ter plaatse veel Waterverdeling en Droogte d.d. 5 maart 2018. Hierin is de prioriteit niet gewijzigd. water nodig hebben om hun (export)gewassen te bevloeien. Als straks naar verluidt bijna 5 jaar twee reactoren draaien wordt dit probleem alleen maar nijpender. Hoe denkt het waterschap dit op te lossen? 58 Of ligt de oplossing dan in die "fijne" Recent zijn de technische onderzoeken door PALLAS afgerond en heeft PALLAS de ontwerper koeltorens die bij warm strandweer van de PALLAS-reactor geconsulteerd over de verschillende opties voor de koelmethode. Op stoom over de toeristen gaan blazen? basis van de milieuonderzoeken, de technische onderzoeken, de advisering door de ontwerper Wat denkt de gemeente dat dit zal en de wensen van de omgeving (gemeente en bewoners) heeft PALLAS een keuze gemaakt betekenen voor de recreatie ter over de gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart 2018 aan het college heeft PALLAS plaatse? Ook werkgelegenheid! Hoe laten weten dat de secundaire koelmethode met water (variant K1) uitgevoerd zal gaan past dit in het gemeentelijk beleid en worden. Variant K3 (luchtkoeling) en variant K2 (koeling met zeewater) vervallen. "Kust op Kracht"? Hoe verhouden de Dit houdt concreet in dat er geen luchtkoeling wordt gerealiseerd (variant K3). Ook is besloten "stoomwolken" uit de koeltorens zich tot om geen platform op zee te bouwen, zodat ook dat niet tot negatieve effecten op het toerisme de "reisgids voor ruimtelijke zal kunnen leiden. ontwikkelingen en voor ruimtelijke Het ontwerpbestemmingsplan maakte de aanleg van het platform bovendien niet mogelijk. kwaliteit"? Of gaat het hier om mooie Versie 22062018 Pagina 26 van 116 woorden voor gebakken (gestoomde) De geplande koelwaterleidingen zullen worden geboord, waardoor ook daardoor in de lucht? bouwfase eventuele negatieve effecten op onder andere de beleving van de duinen tot een minimum beperkt blijven. 59 De vereniging acht een passende De passende beoordeling is gemaakt voor de vaststelling van het bestemmingsplan en beoordeling niet mogelijk nu het afgestemd op het detailniveau van het plan. Dat is een werkwijze die niet strijdig is met Europees ontwerp van PALLAS niet vast staat. Een recht. Een belangrijk deel van de effectbeoordelingen is gebaseerd op kwantitatieve gegevens abstracte passende beoordeling lijkt op over de ingrepen (oppervlaktes, diepte en hoogte reactorgebouw, debieten koelwater, voorhand al vragen om marges emissies van stikstof, geluidcontouren e.d.) en op kwantitatieve gegevens over de in het gebied waarvan niet bekend is hoe die zullen voorkomende natuurwaarden. Deze informatie is navolgbaar reproduceerbaar. In het worden ingevuld en welke gevolgen vervolgtraject zal een nieuwe passende beoordeling gemaakt worden voor de vergunning in deze zullen hebben voor mens, dier en het kader van de Wet natuurbescherming. Deze zal gebaseerd worden op meer gedetailleerde natuur in de omgeving. Dit is in strijd met uitwerkingen van het ontwerp en uitvoering van het voorkeursalternatief, die in dat stadium de Europese richtlijnen voor het opstellen beschikbaar zijn. van een MER (2011/92/EU, bijlage IV). Ook is bekend dat deskundigen over het algemeen van mening verschillen. Daarom is het van belang dat de passende beoordeling gebaseerd wordt op kwantitatieve en na te rekenen informatie die vooraf wordt gegeven. 60 Er wordt gesteld dat bij de "pluim" van de In de koelwaterstudie is met een lozingsdebiet van 3300 m3/uur gerekend met een uitlaat van het koelwater een lozingstemperatuur van 47,5˚C (zie de uitgangspunten zoals beschreven in paragraaf 2.2.3 van watertemperatuur van 25° kan worden het Achtergrondrapport bodem en water dd. 11 september 2017). Er is dus niet gerekend met bereikt. Uit eerdere ontheffingen van een gunstig scenario, zoals in de zienswijze wordt gesuggereerd, maar met een conservatief Rijkswaterstaat blijkt echter dat scenario. Er wordt voldaan aan de eisen die vanuit de Waterwet aan koellozingen worden gedurende warme zomers deze gesteld, namelijk dat de omvang van de mengzone beperkt moet blijven tot een kwart van de uitlaattemperaturen tot zo'n 10° hoger dwarsdoorsnede van het waterlichaam waarin wordt geloosd. kunnen liggen. Daar is in het verleden veel gedoe over geweest, omdat RW hier destijds geen ontheffing voor wilde verlenen. Met de huidige klimaatverandering dient voor een goede MER beoordeling deze maximale temperatuur meegewogen te worden Versie 22062018 Pagina 27 van 116 en mag niet bij voorbaat uitgegaan worden van het meest gunstige scenario! Ook wordt gesteld dat de effecten op de eerder genoemde vissoorten "waarschijnlijk" negatief zal zijn. Dit dient verder te worden onderzocht en tegenmaatregelen dienen te worden geformuleerd en verplicht gesteld. 61 Als maatregel tegen geluidsoverlast Hier worden de afschermende maatregelen van de (tijdelijke) betoncentrale bedoeld. Bij een wordt een betonnen geluidswal slechts eventuele vergunningverlening kan een maatregel worden voorgeschreven. In het als mogelijkheid genoemd. In het plan bestemmingsplan kunnen dergelijke voorwaarden niet worden opgenomen. Mocht dit wordt deze maatregel niet verplicht noodzakelijk zijn, dan kunnen voorwaarden worden gesteld bij de later te verlenen gesteld. Wij menen dat het plan hier (omgevings)vergunning(en). tekort schiet. 62 Ook wordt aangegeven dat Het werkterrein zal worden gesitueerd op de OLP. Hierdoor wordt de overlast van de maatregelen tegen geluidshinder en werkzaamheden voor de omgeving zoveel mogelijk beperkt. De omliggende agrarische hinder in verband met fijnstof als gevolg terreinen zullen in principe dan ook niet worden gebruikt als werkterrein. De landschappelijke van de bouw "landschappelijk ingepast" inpassing is niet noodzakelijk als het werkterrein op OLP is gesitueerd, hier is het namelijk niet kunnen worden. Ook hier missen we de zichtbaar voor de omgeving. juridische afdwingbaarheid en menen voorts dat een betonnen muur niet als "landschappelijk ingepast" kan worden beschouwd. 63 Ook is in de MER niet aangetoond welke In het Plan-MER is globaal beschreven welke maatregelen mogelijk zijn. Welke maatregelen het beschermingsmaatregelen (tegen meest effectief zijn worden op basis van meer gedetailleerde uitgangspunten in het Project-MER geluidshinder? Toevoeging jvr) het meest en de vergunningaanvragen nader uitgewerkt. Aan de omgevingsvergunning kunnen in dit effectief zullen zijn. kader eventueel voorwaarden worden verbonden. 64 Hoe omwonenden schadeloos gesteld Wanneer er schade is die rechtstreeks voortvloeit uit het bestemmingsplan kan een zullen worden gedurende de planschadeverzoek worden ingediend. bouwperiode waarvan voorzien wordt dat die bijna 4 (!)jaar zal duren! Hoe Schade ten gevolge van de (bouw) werkzaamheden kunnen worden civielrechtelijk worden overleeft een recreatiebedrijf ter verhaald op PALLAS. plaatse? De recreant kan eenvoudig Voor schade ten gevolge van onrechtmatige overheidshandelingen kan een uitwijken naar een rustiger plaats aan de nadeelcompensatieverzoek worden ingediend bij de gemeente. Voor alle schades geldt dat kust. Versie 22062018 Pagina 28 van 116 moet worden aangetoond dat er causaal verband dient te zijn tussen de schade en de (vermeende) schadeveroorzakende handeling. 65 Daarbij is de voorgestelde norm voor Voor de beoordeling van het geluid van de inrichting wordt getoetst aan de richtwaarde voor geluidshinder te ruim. In het plan staat in een landelijke omgeving en de grenswaarde van 50 dB(A) etmaalwaarde. Dit komt overeen het staatje als nachtnorm 30 DB voor met een geluidniveau van respectievelijk 30 dB(A) en 40 dB(A) in de nachtperiode. landelijk gebied. Hier wordt voor het Overschrijding van de richtwaarde van 30 dB(A) is alleen toelaatbaar op grond van een gemak "gemiddeld 45 DB" van gemaakt. bestuurlijk afwegingsproces. Voor bouwlawaai gelden per definitie ruimere geluidnormen, Terwijl er qua hinder in de beleving omdat dit een tijdelijke activiteit betreft. In principe geldt dan een waarde van 60 dB(A), 45 duidelijk verschil is tussen geluid dB(A) 's avonds en 40 dB(A) 's nachts. Voor kortdurende activiteiten zijn hogere niveaus gedurende de dag en nacht. Door dit toelaatbaar en onder bepaalde omstandigheden kan een ontheffing van de geluidnormen op één hoop te schuiven wordt gedaan worden verleend. Deze eisen zijn in het Bouwbesluit 2012 vastgelegd en zullen te zijner tijd bij de alsof dat niets uitmaakt en het aanvraag van de omgevingsvergunning worden getoetst. Op grond van het geluidrapport dat gemiddelde hieraan gelijk gesteld kan behoort bij het Plan-MER blijkt dat tijdens de bouwperiode overdag aan het geluidniveau wordt worden. Voorts wordt een overschrijding voldaan. Als er een betoncentrale wordt gerealiseerd zou er sprake kunnen zijn van een tot 65 (!) DB toegestaan. Ruim twee keer overschrijding van geluid tijdens de nacht bij drie woningen. Er staat nu vast dat het werkterrein de norm voor landelijk gebied op de OLP zal worden gevestigd, dit is op veel ruimere afstand van de woningen dan waar in gedurende de nacht! Zo'n twintig huizen de berekening rekening is gehouden. De overschrijding zal dan ook óf minder groot zijn, dan zouden hier mee te maken kunnen zullen maatregelen worden getroffen, óf zich in het geheel niet voordoen. krijgen. Hoe denkt de gemeente de betrokken inwoners hiervoor schadeloos te gaan stellen? Versie 22062018 Pagina 29 van 116 66 In paragraaf 14.5 staat vermeld "Het is Bouwwerkzaamheden komen nu eenmaal in heel Nederland voor, ook in toeristische gebieden. niet bekend of tijdens de bouwfase Dat is niet te voorkomen. Dat gezegd hebbend wordt er zoveel als mogelijk rekening gehouden toeristen uitwijken vanwege de met de belangen van de toeristische sector en wordt overlast zoveel als mogelijk voorkomen. werkzaamheden en of deze toeristen vervolgens weer terugkomen nadat de Wanneer er schade is die rechtstreeks voortvloeit uit het bestemmingsplan kan een bouwfase is afgerond. Dit mogelijke planschadeverzoek worden ingediend. effect is om deze reden buiten beschouwing gelaten in de Schade ten gevolge van de (bouw) werkzaamheden kunnen civielrechtelijk worden verhaald effectbeoordeling van de economisch op PALLAS. waarde in de exploitatiefase". Dit is een Voor schade ten gevolge van onrechtmatige overheidshandelingen kan een gotspé, zie hierboven. De vereniging nadeelcompensatieverzoek worden ingediend bij de gemeente. Voor alle schades geldt dat vindt dit totaal onterecht en een moet worden aangetoond dat er causaal verband dient te zijn tussen de schade en de kwetsende bagatellisering van de (vermeende) schadeveroorzakende handeling. belangen van de inwoners (bedrijven en particulieren) ter plaatse! Er zijn immers thans al voldoende signalen dat de huidige reactor negatieve effecten veroorzaakt. Ook hier schiet het MER en dus de herziening van het plan tekort. 67 Ook over het werkterrein wordt niet veel Het werkterrein zal worden gesitueerd op de OLP. Hierdoor wordt de overlast van de meer vermeld dan dat dit binnen het werkzaamheden voor de omgeving zoveel mogelijke beperkt. De omliggende agrarische "zoekgebied" valt. Hoe wordt dit terreinen zullen in principe dan ook niet worden gebruikt als werkterrein. Volgens de wet- en planologische geregeld? Hoe wordt regelgeving kan het werkterrein op het OLP worden ingericht en is hier geen aparte omgegaan met de belangen van de planologische regeling noodzakelijk voor. eigenaar en direct omwonenden? Hoe worden zij gecompenseerd? En wordt de Wanneer er schade is die rechtstreeks voortvloeit uit het bestemmingsplan kan een grond na het bouwen weer als schone planschadeverzoek worden ingediend. agrarische grond opgeleverd? Schade ten gevolge van de (bouw) werkzaamheden kunnen civielrechtelijk worden verhaald op PALLAS. Voor schade ten gevolge van onrechtmatige overheidshandelingen kan een nadeelcompensatieverzoek worden ingediend bij de gemeente. Voor alle schades geldt dat moet worden aangetoond dat er causaal verband dient te zijn tussen de schade en de (vermeende) schadeveroorzakende handeling. Versie 22062018 Pagina 30 van 116 68 Ten onrechte wordt in het MER geen De ontmanteling van de HFR valt buiten de scope van PALLAS, omdat de HFR onder rekening gehouden met de verantwoordelijkheid valt van een andere rechtspersoon (NRG) en eigendom is van een andere ontmanteling van de HFR. De vereniging rechtspersoon (JRC) die beiden los staan van PALLAS Samen met deze rechtspersonen wordt is van mening dat in het MER behalve de volgens de eisen van de ANVS (toezichthouder) een ontmantelingsplan opgesteld voor de HFR. bouw van PALLAS ook de combinatie Dit is een apart project en staat om deze reden los van het PALLAS project. met de ontmanteling van de HFR onderzocht dient te worden. En ziet het nalaten hiervan als strijdig met de eerder aangehaalde Europese richtlijn. Immers, artikel 7.23 B geeft aan dat in het MER alle activiteiten en de gevolgen daarvan voor het milieu gedurende alle bedrijfsfasen onderzocht moeten worden. Bij de beschrijving van nut en noodzaak van PALLAS wordt de vervanging van de huidige HFR als reden vermeld. Als de HFR zich niet in de Pettemerduinen zou bevinden, zou PALLAS daar ook niet komen. Aan de vervanging is de ontmanteling (immers de laatste fase van de vervanging) van de HFR onlosmakelijk verbonden. Voor mens, dier en milieu in de omgeving betekent de ontmanteling een verlenging van de periode waarin sprake zal zijn van een toevoeging van licht- en geluidshinder en fijnstof. Daarom dient ook de ontmanteling te worden betrokken bij de herziening van het vigerende bestemmingsplan. Het plan en bijbehorende MER schieten te kort op dit punt; de passende beoordeling is onvolledig. Versie 22062018 Pagina 31 van 116 69 Met naar verwachting schade in de Wanneer er schade is die rechtstreeks voortvloeit uit het bestemmingsplan kan een vorm van gebrek aan een ongestoorde planschadeverzoek worden ingediend. nachtrust, inname van fijnstof, toename van stress gerelateerde klachten en Schade ten gevolge van de (bouw) werkzaamheden kunnen civielrechtelijk worden verhaald economische schade door op PALLAS. waardevermindering van onroerend Voor schade ten gevolge van onrechtmatige overheidshandelingen kan een goed en verminderde klandizie in de nadeelcompensatieverzoek worden ingediend bij de gemeente. Voor alle schades geldt dat vorm van (wellicht geheel) wegblijvende moet worden aangetoond dat er causaal verband dient te zijn tussen de schade en de recreanten. De vereniging is van mening (vermeende) schadeveroorzakende handeling. dat schade niet alleen "zo mogelijk" verminderd moet worden; de gemeente heeft zorgplicht voor al haar inwoners en dient er daarom voor te zorgen dat burgers schadeloos worden gesteld. Net als inwoners van Groningen die schade ondervinden van de gaswinning. Als zou blijken dat het produceren van medische isotopen van nationaal belang is, dient het herziene bestemmingsplan eveneens te worden voorzien van een paragraaf waarin concreet wordt aangegeven hoe hinder en schade voor inwoners en bedrijven afdwingbaar worden gecompenseerd. Versie 22062018 Pagina 32 van 116 70 Het PAS is niet vernietigd door de Raad van State. Er zijn wel prejudiciële vragen gesteld aan het De vereniging echter, is van mening dat de Europese Hof van Justitie. De beantwoording van deze prejudiciële vragen geeft straks inzicht in opgebrachte ontwikkelingsruimte in het PAS in strijd is de vraag of het PAS richtlijn-conform is. De Raad van State gaat daar pas later een besluit over met artikel 6 van de Europese Habitatrichtlijn 1992. Er nemen. Volgens de passende beoordeling die is uitgevoerd ten behoeve van dit plan, is het is sprake van prejudiciële twijfel of de PAS in bestemmingsplan uitvoerbaar volgens de Wnb. overeenstemming is met de Habitatrichtlijn. Die vragen liggen inmiddels voor bij het Hof van Justitie EU in Luxemburg. Afhankelijk van de antwoorden daarop is het terugvallen op het PAS in de onderhavige beoordeling ondeugdelijk en in strijd met de Habitatrichtlijn. Ten onrechte wordt dan ook gesteld dat significant negatieve effecten van het plan PALLAS-reactor in de passende beoordeling zijn uitgesloten. Daarom is het bestemmingsplan voor wat betreft de effecten van stikstof volgens de Wet natuurbescherming niet uitvoerbaar. 71 18.043761 De voorgenomen bouwhoogte van 40 Het reactorgebouw in zijn geheel zal 40 meter hoog worden, maar zal gedeeltelijk onder het en meter is niet acceptabel vanwege het maaiveld worden gerealiseerd. Dit houdt in dat de bouwhoogte volgens het bestemmingsplan 18.043932 toerisme. De vele Duitse toeristen die het maximaal 24 meter hoog mag zijn vanaf het peil. Er is een beeldkwaliteitsplan opgesteld voor gebied bezoeken zijn in het geheel niet de ontwikkeling van de onderzoeksreactor. Uitgangspunt is dat deze zo wordt vormgegeven gecharmeerd van kernenergie en van dat deze niet herkenbaar is als reactor, er wordt geen koepelvorm aan de buitenzijde van het een in het oog springende koepel met gebouw toegepast. Aan de (architectonische)vorm kan niet worden afgeleid dat het hier gaat contouren van de imposante PALLAS- om een reactor. reactor. Schagen is een recreatieve gemeente met als belangrijkste economische pijler het toerisme. E.e.a verdraagt zich niet met elkaar. In het Plan-MER PALLAS geeft men duidelijk aan dat een dergelijke hoogte van 40 meter Van het reactorgebouw niet noodzakelijk is. 72 Ook de variant luchtkoeling (K3) geeft PALLAS heeft een keuze gemaakt over de gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart onduidelijkheid. In Plan-MER wordt 2018 aan het college heeft PALLAS laten weten dat de secundaire koelmethode met water aangegeven dat de koelunits 11 meter Versie 22062018 Pagina 33 van 116 hoog worden. Hoe de situatie dan ook (variant K1) uitgevoerd zal gaan worden. Variant K3 (luchtkoeling) en variant K2 (koeling met zal zijn, de Dorpsraad Petten wil geen zeewater) vervallen. koeltorens zien in het landschap. Dit houdt concreet in dat er geen luchtkoeling wordt gerealiseerd (variant K3). Er komen dus geen koeltorens op het terrein, zodat hierdoor geen uitstraling van een reactor ontstaat. Ook is besloten om geen platform op zee te bouwen, zodat ook dat niet tot negatieve effecten op het toerisme zal kunnen leiden. 73 In hoofdstuk 4 van Plan-MER wordt een Het verkennen van mogelijke mitigerende en compenserende maatregelen is bij een overzicht gegeven van de milieueffectrapportage zeer gebruikelijk en is juist bedoeld om negatieve effecten te milieueffecten en mogelijke verminderen of zelfs helemaal te voorkomen. Er zullen echter altijd negatieve effecten resteren maatregelen om deze te "verzachten". die niet geheel kunnen worden weggenomen. Het Plan-MER is juist bedoeld om die effecten in De Dorpsraad Petten vindt de term kaart te brengen, zodat bestuurders een afgewogen oordeel kunnen vellen over het project. verzachten een uiting van "een zesjes cultuur" Deze cultuur is niet acceptabel voor een nieuw te bouwen kernreactor, en willen de organisatie PALLAS uitdagen om deze negatieve milieueffecten geheel weg te nemen! Zodat er geen schadelijke gevolgen ontstaan voor de omgeving 74 18.044508 Wij stellen vast dat het ontwerpplan MER Het is gebruikelijk dat de onderzoeken en het bestemmingsplan worden opgesteld door of in zie ook reeds door Arcadis voor de Stichting opdracht van de initiatiefnemer. De gemeente toetst de aangeleverde rapporten, het Voorbereiding PALLAS-reactor werd onderzoeken en plannen. Hiervoor heeft de gemeente haar eigen personeel en onafhankelijke advies opgesteld. Opvallend is dat Arcadis ook adviseurs ingeschakeld (RUD-NHN, HHNK, Veiligheidsregio, GGD en de Commissie m.e.r.) van de (mee)geschreven heeft aan het Commissi Ontwerp Bestemmingsplan voor de e m.e.r. Gemeente Schagen. Blijkbaar heeft de gemeente zelf de vereiste kennis niet in huis. Versie 22062018 Pagina 34 van 116 75 Zijn de volksvertegenwoordigers van de Ja, gezien het feit dat de gemeenteraad zich bij de beoordeling van de stukken heeft laten gemeente Schagen op deze wijze nog adviseren door haar eigen adviseurs is voldoende zeker dat de raad is toegerust en voorzien wel in staat (voldoende toegerust en van de juiste informatie. Er is dan ook geen reden om er aan te twijfelen dat zij haar voorzien van de juiste informatie) hun onafhankelijke bestuurdersrol niet kan vervullen. onafhankelijke bestuurdersrol te vervullen? 76 Wie is in staat de Nota van Ook bij de beantwoording van de zienswijzen heeft de gemeente haar eigen adviseurs, zowel Beantwoording als reactie op de intern als extern, ingeschakeld. Arcadis is als adviesbureau door de PALLAS ingeschakeld. Tussen zienswijzen straks op te stellen, ook deze twee partijen bestaat dus een opdrachtgever/opdrachtnemersrelatie. Van Arcadis? Wie checkt eventuele belangenverstrengeling is geen sprake. De ANVS is een onafhankelijke toezichthouder. belangenverstrengeling tussen o.a. Arcadis en HFR (c.q. PALLAS), en tussen Arcadis en leden van de toezichthouder ANVS etc.? 77 De gemeente Schagen, volgens de Zoals hiervóór aangegeven zijn de plannen op een transparante wijze en volgens de wettelijke eigen gemeentesite, geen vereisten tot stand gekomen. meldingsprocedure kent voor 'vermoedens van een misstand', zoals integriteitsschending en belangenverstrengeling, waardoor onafhankelijk onderzoek hiernaar logischerwijs ook ontbreekt. Het totstandkomingsproces van zowel het Ontwerpplan MER als het Ontwerp bestemmingsplan is hierdoor verontrustend; transparantie, zorgvuldigheid en onafhankelijkheid staan onder druk. Ook los van de nu voorliggende plannen en voornemens inzake PALLAS ligt hier een bestuurlijke opgave voor Schagen Versie 22062018 Pagina 35 van 116 78 Het Nuclear Energy Agency van de De markt in opkomende landen groeit sterker dan in de westerse wereld. Maar op dit moment OECD (OECD-NEA) verwacht dat de vertegenwoordigt de westerse wereld nog meer dan 80 procent van de wereldwijde vraag. behoefte aan molybdeen-99 in de Belangrijk is waar de eindgebruikers zich bevinden ten opzichte van de productieketen. Na het westerse wereld in de toekomst met bestralen van uraniumtargets moet er een processing-stap plaatsvinden. Wereldwijd zijn er vier minder dan 1% per jaar stijgt, terwijl voor grote installaties die dat kunnen en daarvan bevindt zich de grootste in Petten (bedrijf Curium). opkomende landen in Azië en andere Door zowel de reactor als de processor op één terrein te zetten worden grote kostenvoordelen werelddelen een stijging tot 10% wordt gerealiseerd, wordt verval van het product geminimaliseerd, en transport van radioactief verwacht. Gezien deze materiaal vermeden. Daarnaast is de locatie in Petten al een nucleair terrein, en bevinden zich marktontwikkelingen wereldwijd ligt een daar ook de afvalwerkingsinstallaties. Om deze redenen is Petten de beste locatie. Door de keuze voor Petten volstrekt niet voor de overheid is daarom besloten dat de reactor in Petten moet komen, dit is ook vastgelegd in de hand. Het is dan ook terecht dat op 9 statuten van PALLAS. maart 2018 minister Wiebes in de beantwoording van Kamervragen In opdracht van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat zijn vervolgonderzoeken schrijft: "Gezien de wereldwijde markt gedaan naar de voorbereiding van de PALLAS-reactor. Op basis van deze onderzoeken voor isotopen hoeft een toekomstige concludeert het kabinet, in haar kamerbrief van 26 april 2018, dat, met het oog op de reactor niet per se in Nederland te voorzieningszekerheid van medische radio-isotopen voortgang wordt gemaakt met de PALLAS- komen". reactor. 79 De regering draagt de afgelopen tien De 100 miljoen euro waarnaar wordt verwezen staat in de stukken van de formatie die eind jaar consequent uit dat de nieuwe vorig jaar zijn gepubliceerd. In de brief aan de informateur staat dat er na grove schatting € 60 – reactor vanaf de bouwfase privaat zal 100 miljoen publieke bijdrage benodigd is om de investeringsbereidheid van de private sector in worden gefinancierd. Recent deze fase te stimuleren. Het genoemde bedrag is gebaseerd op een extern advies dat verder concludeert het onderzoeksbureau aangeeft dat het te vroeg is om concrete cijfers te noemen. De publieke bijdrage wordt in de Strategy& echter: "Belangrijke bevinding vorm van een lening beschikbaar gesteld. is dat, wanneer men hecht aan het realiseren van PALLAS, een eenmalige Zie verder onder punt 2 van deze Nota. publieke bijdrage nodig lijkt te zijn voor de bouw". Het is volgens de onderzoekers nog te vroeg om concrete cijfers te noemen maar de gedachten gaan naar een bedrag tussen de € 60 en € 100 mln. Een dergelijke incidentele, publiekelijke bijdrage staat haaks op het huidige financiële beleid. Waarom van de Nederlandse belastingbetaler een dergelijke bijdrage verlangen voor iets waar hier geen/nauwelijks vraag naar is? Versie 22062018 Pagina 36 van 116 Dit is niet uit te leggen en onverdedigbaar 80 De business case van de nieuwe PALLAS- De omzet van PALLAS is niet voor 90% afhankelijk van de bestraling van Mo-99, dat is eerder in reactor steunt bijna volledig op de de orde van 35-40%. Andere isotopen (met name voor toepassing in medicijnen voor productie van Moybdeen-99. Het gaat behandeling van kanker, therapeutische isotopen) en aanvullende diensten zullen een steeds hier bij om een isotoop die op termijn groter deel van de omzet vormen. De businesscase van PALLAS is tevens getest op scenario's zonder kernreactor wordt waarbij er nog meer toetreders zijn en het aandeel van PALLAS minder zal worden. Omgekeerd geproduceerd. Dit wordt ook door het leert de praktijk dat de meeste andere reactoren en nieuwe initiatieven tegen problemen huidige Kabinet onderkend. In de aanlopen rond financiering en technische vertraging, zodat een scenario van te weinig onlangs vrijgegeven stukken rond de capaciteit kan optreden waardoor het aandeel van PALLAS zal toenemen. Voordat de gelden kabinetsformatie kunnen we o.a. lezen: van het Rijk en provincie in tranches aan PALLAS wordt uitgekeerd, wordt per tranche onder "Een zekere mate van toegepast andere de businesscase en de assessments hierop van derden, door hen beoordeeld. Dit nucleair onderzoek blijft nodig omdat gebeurt bij elke tranche. Het feit dat het Rijk en provincie de tranches uitkeren geeft aan dat er kennis vereist is voor o.a. ontmanteling ook bij deze organen vertrouwen is in de businesscase. Het project PALLAS is een vergevorderd van installaties en opslag van afval. Voor project en heeft een bewezen techniek. Door deze bewezen techniek kan PALLAS de dergelijk onderzoek is echter niet per leveringszekerheid van medische isotopen in de toekomst garanderen. Andere alternatieven definitie een reactor nodig omdat kunnen deze leveringszekerheid op dit moment nog niet bieden. Als bestaande reactoren gaan nucleair energieonderzoek ook kan sluiten in 2025-2030, omdat zij aan het einde van hun levensduur zijn, dan is er onvoldoende worden gecontinueerd in internationale capaciteit om de vraag op te vangen. Miljoenen mensen maken jaarlijks gebruik van de samenwerkingsverbanden". Overigens medische isotopen uit Petten en door PALLAS kan dit zo blijven. Voor het segment diagnostische zal er een bijdrage van € 35 miljoen van isotopen (molybdeen) houdt PALLAS rekening met de komst van andere reactoren en nieuwe het Rijk nodig zijn om de 'private' technologieën. Een groot deel van de toepassing van de PALLAS-reactor zal ook komen te kernreactor een 'energieonderzoek'- liggen op de productie van therapeutische isotopen zoals lutetium-177 voor medicijnen tegen functie te geven. Hieruit blijkt dat het neuro-endocrine tumoren, prostaatkanker en andere vormen van kanker. De vraag naar deze Kabinet nucleair energieonderzoek therapeutische isotopen neemt toe en deze kunnen alleen effectief met een reactor worden nadrukkelijk loskoppelt van het zelf actief gemaakt PALLAS houdt in de ontwerpfase op dit moment nog verschillende opties open ten exploiteren van een reactor. Opvallend behoeve van (publiek) onderzoek. is dat een dergelijk onderscheid in de MER en in Ontwerp bestemmingsplan Zie ook onder punt 2 van deze Nota. Versie 22062018 Pagina 37 van 116 volledig wordt genegeerd. Beide voorstellen schieten hier inhoudelijk ernstig tekort. Alles wijst erop dat de burger op deze punten niet volledig wordt geïnformeerd. Onderwerpen als (gebrek aan) nut en noodzaak en over incidentele én structurele meerkosten worden in de concept-plannen vermeden, waardoor deze plannen onvolledig en dus onjuist zijn 81 Anno 2018 geldt overigens dat Het maken van een MKBA is geen wettelijke vereiste. De effecten op recreatie en toerisme zijn in 'economische waarde' een te beperkte het Plan-MER afdoende bekeken invalshoek is om projecten /operaties financieel door te rekenen. Tegenwoordig spreken we dan ook van een bredere Maatschappelijke Kosten Baten Analyse (MKBA) om tot een verantwoorde beoordeling te komen. Een dergelijke analyse ontbreekt in de voorstellen 82 Dit is fnuikend, gezien de directe Bouwwerkzaamheden komen nu eenmaal in heel Nederland voor, ook in toeristische gebieden. omgeving van de huidige HFR hierdoor Dat is niet te voorkomen. Dat gezegd hebbend wordt er zoveel als mogelijk rekening gehouden wordt veronachtzaamd: strand, duinen, met de belangen van de toeristische sector en wordt overlast zoveel als mogelijk voorkomen. veel verblijfsrecreatie en een trekpleister voor dagtoerisme. Het project PALLAS, Het werkterrein zal worden gesitueerd op de OLP. Hierdoor wordt de overlast van de inclusief alle discussie en onrust werkzaamheden voor de omgeving en voor het toerisme zoveel mogelijke beperkt. eromheen, zullen leiden tot negatieve De PALLAS-reactor zal, anders dan de bestaande HFR reactor, architectonisch niet worden beeldvorming, angst voor toenemende vormgegeven met een koepel en zal dan ook niet als zodanig als een reactor herkenbaar zijn. Versie 22062018 Pagina 38 van 116 onveiligheid en verontreiniging. Sectoren Recent zijn de technische onderzoeken door PALLAS afgerond en heeft PALLAS de ontwerper als landbouw en toerisme zullen de van de PALLAS-reactor geconsulteerd over de verschillende opties voor de koelmethode. Op komende jaren (voorafgaand aan basis van de milieuonderzoeken, de technische onderzoeken, de advisering door de ontwerper eventuele uitvoering) reeds grote en de wensen van de omgeving (gemeente en bewoners) heeft PALLAS een keuze gemaakt schade ondervinden. Deze financiële over de gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart 2018 aan het college heeft PALLAS gevolgen dienen te worden laten weten dat de secundaire koelmethode met water (variant K1) uitgevoerd zal gaan doorgerekend, naast het worden. Variant K2 (koeling met zeewater) en variant K3 (luchtkoeling) vervallen. werkgelegenheidseffect voor de regio. Dit houdt concreet in dat er geen luchtkoeling wordt gerealiseerd (variant K3). Er komen dus geen koeltorens op het terrein, zodat hierdoor geen uitstraling van een reactor ontstaat. Ook is besloten om geen platform op zee te bouwen, zodat ook dat niet tot negatieve effecten op het toerisme zal kunnen leiden (variant K2). In het bestemmingsplan zal een verbod tot koeling met lucht worden opgenomen. Het ontwerpbestemmingsplan maakte de aanleg van het platform niet mogelijk. De geplande koelwaterleidingen zullen worden geboord, waardoor ook daardoor in de bouwfase eventuele negatieve effecten op onder andere de beleving van de duinen tot een minimum beperkt blijven. Schade aan de landbouw is voorafgaand aan de uitvoering niet aan orde. 83 De regering wil dat de verouderde NRG heeft een actief onderhoudsprogramma waarmee de HFR kan blijven draaien. De ANVS centrale in bedrijf blijft tot de aantreding ziet toe dat de HFR blijft voldoen aan vereiste veiligheidscriteria. van een nieuwe situatie. De tijdshorizon was aanvankelijk 2013, maar kruipt inmiddels naar circa 2025. Het is de vraag of de huidige centrale deze einddatum haalt, waardoor 'vroegtijdige' uitval vóór 2025 een reëel risico is. Een doorrekening van een dergelijk scenario ontbreekt. Versie 22062018 Pagina 39 van 116 84 Niet alleen de reactor zelf, maar ook het Er is in overleg met ANVS een programma en planning opgesteld voor het verwijderen van het historisch radioactief afval maakt deel uit afval. De ANVS houdt hier het toezicht op. Overigens heeft dit afval geen betrekking op de van het vraagstuk veiligheid. Onlangs voorliggende ontwikkeling. maakte minister Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) aan de Kamer bekent "een bijdrage van 117 miljoen euro" beschikbaar te stellen "voor het oplossen van de korte termijnproblematiek van het opruimen van het historisch radioactieve afval en de ontmanteling van gebouwen bij ECN/NRG in Petten." In totaal heeft het Rijk ruim € 260 miljoen beschikbaar gesteld aan NRG voor het afvoeren van het historisch hoog radioactief afval. Dit historisch afval is een grote zorg voor bewoners en recreanten in het gebied, zowel uit oogpunt van financiële kosten, als ook vanwege milieu- en veiligheidsoverwegingen 85 Op de achtergrond speelt hier ook De Rijksoverheid streeft er naar (en is ook internationaal verplicht) om de productie van isotopen continu het gevaar van misbruik. Zoals op een marktconforme wijze te laten plaatsvinden. Deze productie wordt onder andere in de de plannen nu voorliggen kent de Kernenergiewet en de vergunningen die benodigd zijn voor de realisering en werking hebben nieuwe PALLAS-reactor een van de onderzoeksreactor gewaarborgd. De verschillende bevoegde gezagen houden bedrijfsmatige opzet, waarbij toezicht op de naleving van de voorwaarden waar aan moet worden voldaan. winstmaximalisatie (en/of een bepaalde mate van kostendekking) wordt nagestreefd. Zaken als verduurzaming en veiligheid worden door deze doelstelling en opzet van ondergeschikt belang. Dat is geen vraag, maar een onvermijdelijk gegeven, voortvloeiend uit de gekozen bedrijfs- en productiewijze. Tezamen met een soms twijfelachtige bedrijfscultuur en een zwakke gemeentelijke organisatie - namelijk één die sterk afhankelijk is van extern ingehuurde expertise en zwak op Versie 22062018 Pagina 40 van 116 gebied van integriteit en onafhankelijk onderzoek — leidt dit niet tot een vertrouwenwekkend beeld. Bondig geformuleerd: de gezamenlijke context van bedrijf en overheid is niet sterk georganiseerd 86 De nieuwe PALLAS-reactor moet De PALLAS-reactor zal voldoen aan de in Nederland geldende regelgeving met betrekking tot voldoen aan de strikte eisen die gesteld Stralingsbescherming en Nucleaire veiligheid. worden vanuit Stralingsbescherming en Nucleaire veiligheid. 87 Het plan MER moet een onderbouwing Het is gebruikelijk dat de onderzoeken en plannen worden opgesteld door of in opdracht van bevatten dat de centrale aan deze de initiatiefnemer. De gemeente toetst de aangeleverde rapporten, onderzoeken en plannen. eisen voldoet; de vergunningverlening Hiervoor heeft de gemeente haar eigen personeel en onafhankelijke adviseurs ingeschakeld binnen de Wet natuurbescherming gaat (RUD-NHN, HHNK, Veiligheidsregio, GGD en de Commissie MER ) immers uit van "nee, tenzij". Alleen wanneer vast staat dat een plan of Bij het Plan-MER is ook een passende beoordeling gedaan. Op basis hiervan kan worden project geen negatief effect heeft op geconcludeerd dat het bestemmingsplan uitvoerbaar is. een Natura 2000-gebied kan een vergunning Wet natuurbescherming worden verleend. Het nu voorliggende MER bevat (in hoofdstuk 7) nog slechts een eerste verkennende, theoretische exercitie. Wij stellen vast dat er nog heel wat moet gebeuren — zowel aan NRG- zijde als aan gemeentezijde voordat sprake kan zijn van vergunningverlening. Het is van groot belang dat de gemeente erin slaagt zelfstandig en onafhankelijk van derden — dus zonder de hulp van Arcadis! — de noodzakelijke controles en toetsen adequaat te doen, Versie 22062018 Pagina 41 van 116 alvorens sprake kan zijn van vergunningverlening. 88 Als eigenaren van een huisje op één van Dit is een gebrek in het Plan-MER want de huidige bestemmingsplannen en de Provinciale de recreatieparken in de nabijheid van Ruimtelijke Verordening staan dit niet toe. Dit maakt de alternatievenafweging die in gemaakt de reactor hebben we met verbazing in in het Plan-MER niet anders. de MER gelezen dat arbeidsmigranten gehuisvest kunnen worden in Omdat het Plan-MER geen toetsingskader is voor het huisvesten van arbeidsmigranten hoeft dit, recreatiewoningen. Dit is allereerst in ook al is dit punt niet correct, niet aangepast te worden. strijd met het eigen bestemmeningsplan van de Gemeente Schagen. Hier wreekt zich vermoedelijk dat externen — zonder kennis van de eigen gemeentelijke regelgeving — inhoudelijk richting hebben gegeven aan de MER Daarnaast is deze stelling ook nog eens in strijd met het eigen Huishoudelijk Reglement van ons Park Duinland. Heel simpel; recreatieparken zijn voor recreatie en niet voor huisvesting van (seizoen)arbeiders 89 De gemeente Schagen werkt al De landschappelijke inpassing is beschreven in het beeldkwaliteitsplan welke onderdeel meerdere jaren aan de Gebiedsvisie Sint uitmaakt van het bestemmingsplan. Hierin staan de eisen die gelden voor de landschappelijke Maartenszee. In dat kader is door de inpassing en de architectonische vormgeving van de bebouwing. PvdA een motie ingediend waarop het college (op 9 augustus 2016) schriftelijk Inderdaad is door de PvdA een initiatief voorstel gedaan om te onderzoeken of er de toezegging heeft gedaan een aanpassingen in de duinen kunnen worden gedaan om de beleving van het terrein te integraal plan te zullen opstellen. Een veranderen. Het voorstel is ingetrokken onder de toezegging van de wethouder dat één en integraal plan, waarin ook het HFR — ander onderzocht zou worden in het kader van de gebiedsvisie Sint Maartenszee. De Versie 22062018 Pagina 42 van 116 terrein wordt meegenomen, en wat een gemeente is tot op heden bezig om te onderzoeken of het realistisch is om een zogenaamd meerwaarde gaat opleveren voor de camouflageduin te realiseren. Uit eerste gesprekken met Staatsbosbeheer blijkt dat dit niet voor beleving van het duingebied. In de nu de hand ligt, omdat het te realiseren duin haaks op de bestaande duinenrij zou moeten worden voorliggende plannen is niet te zien hoe aangelegd. Toch laat de gemeente nu een natuurtoets uitvoeren om te kijken wat een deze toezegging een plaats krijgt/heeft dergelijke duin voor de natuurwaarde in het gebied betekent. gekregen. Voor de hele OLP geldt overigens dat de gemeente, in overleg met de partijen die daar gevestigd zijn, bezig is om een visie op te stellen. Hier maakt de locatie van de onderzoeksreactor PALLAS onderdeel van uit, waarbij het beeldkwaliteitsplan uitgangspunt zal zijn van de voornoemde visie. . 90 Tevens stelt de MER dat het wenselijk is Voor de OLP is de gemeente, in overleg met de partijen die daar gevestigd zijn, bezig om een om het bouwterrein landschappelijk visie op te stellen. Hier is de locatie van de onderzoeksreactor PALLAS onderdeel van. goed in te passen om zo de effecten te verminderen. Wij stellen vast dat de praktische uitwerking van ook deze wens ontbreekt. 91 18.044509 Productie via kernsplijting is achterhaald, Uit het Plan-MER (H2) blijkt dat de techniek die wordt gebruikt door PALLAS een bewezen zie ook zeker voor een reactor die op zijn vroegst techniek is die de leveringszekerheid van medische isotopen in de toekomst kan garanderen. het pas in 2026 operationeel is. Zie Andere (niet nucleaire) alternatieven kunnen deze leveringszekerheid op dit moment nog niet advies bijvoorbeeld ISAE-report van juni 2017: bieden. Als bestaande reactoren gaan sluiten in 2025-2030, omdat zij aan het einde van hun van de CYCLOTRON BASED PRODUCTION of levensduur zijn, dan is er onvoldoende capaciteit om de vraag op te vangen. Commissi TECHNETIUM-99m. Technetium bepaalt e m.e.r. de business case van PALLAS voor 100 % De productie van technetium-99 is door middel van cyclotrons mogelijk, maar dit wordt nog maar zal in 2026 in ruime mate via niet nergens ter wereld in de praktijk toegepast. Productie via cyclotrons kent voordelen, maar ook reactor gebaseerde methoden worden nadelen: zo zijn er honderden cyclotrons nodig om de productie van de HFR te evenaren. geproduceerd. (verwijzing naar een Het legt een grote druk op ziekenhuizen om gebouwen, installaties en gespecialiseerde teams in tabel v.w.b. relevantie per isotoop van te zetten om de cyclotrons op te zetten. PALLAS in 2026) De geproduceerde technetium-99 kan alleen ter plekke worden ingezet vanwege de korte halfwaardetijd van zes uur. De kosten per dosis zijn aanzienlijk hoger. 92 De cie ruimte accepteert zonder verdere We nemen deze zienswijze ter kennisgeving aan. toetsing de gegeven informatie. Duurzaam Schagen wil dat voordat het plan definitief wordt geaccepteerd de gemeenteraad zich eerst laat adviseren door een onafhankelijke commissie samengesteld uit deskundigen. Versie 22062018 Pagina 43 van 116 93 Een Laag risico op een calamiteit die Conform de Nederlandse regelgeving wordt in het ontwerp van de PALLAS-reactor rekening echter een hoge impact heeft dient gehouden met extreme externe bedreigingen, zoals een vliegtuigongeluk. De bestendigheid altijd te worden meegenomen in de van de reactor hiertegen zal zodanig zijn dat de eventuele gevolgen voor de omgeving binnen afweging van de maatregelen. Dit lijkt de in Nederland geldende criteria liggen. De criteria zijn wettelijk vereist. Het toezicht op de onvoldoende te zijn gebeurd. Voor de uitvoering ligt bij de ANVS. HFR en nu dus ook PALLAS wordt geen of te weinig rekening gehouden met de ergste scenario's als gevolg van: overstroming, terrorisme; aanslag op de reactor of op koelvoorzieningen (in het geheel niet benoemd als risico), aardbeving, vliegtuigongeluk (wl benoemd, reactor krijgt dikke containment-muren), fout aflopende schietoefening (zeer ongelukkig fenomeen vlakbij de reactor). Het gaat ons niet om bangmakerij, het is professioneel noodzakelijk om elk denkbaar risico voldoende af te dekken en waar mogelijk te voorkomen. In de presentatie in de gemeentelijke commissie is door de verantwoordelijk wethouder een meer verantwoorde risicoafweging naar onze mening gebagatelliseerd en dit vinden wij uitermate onverstandig. Verdere uitwerking van de mogelijke rampscenario's is noodzakelijk en de uitkomst dient in een aangepast plan te worden opgenomen. 94 Er moet garantie zijn van voldoende De PALLAS-reactor wordt ontworpen om bestand te zijn tegen diverse gebeurtenissen en koelwateraanvoer, zeker in geval van ongevallen. De uitval van de koelwatertoevoer maakt hier onderdeel van uit. De veiligheid in calamiteiten. In de rapporten komt aan geval van deze gebeurtenis zal worden aangetoond in het kader van de aanvraag voor de de orde dat dit een belangrijk zorgpunt Kernenergiewet vergunning. is, zeker als er gelijktijdig 2 reactoren gekoeld moeten worden. Bovendien is de koelleiding een voor terrorisme of Versie 22062018 Pagina 44 van 116 ongevallen zeer kwetsbaar object. De noodkoeling kan dit maar beperkt en kortdurend opvangen. Belangrijk is ook de constatering in de stresstestbeoordeling van 2012 van de huidige reactor n.a.v. Fukushima waarin de koeling als meest kwetsbare onderdeel is gekenschetst 95 Het gelijktijdig koelen van 2 reactoren Zoals uit het Plan-MER blijkt is het mogelijk om gelijktijdig voor twee reactoren koelwater te vanuit één bron, het Noord-Hollands onttrekken uit het Noordhollandsch Kanaal. Kanaal, dient te worden uitgesloten Indien er een watertekort zou optreden kan de PALLAS-reactor indien nodig binnen zeer korte tijd worden afgeschakeld, bijvoorbeeld als er geen koelwater beschikbaar is. PALLAS heeft een keuze gemaakt over de gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart 2018 aan het college heeft PALLAS laten weten dat de secundaire koelmethode met water (variant K1) uitgevoerd zal gaan worden. Variant K3 (luchtkoeling) en variant K2 (koeling met zeewater) vervallen. Dit houdt concreet in dat er geen luchtkoeling wordt gerealiseerd (variant K3). Er komen dus geen koeltorens op het terrein, zodat hierdoor geen uitstraling van een reactor ontstaat. 96 Het is onacceptabel dat in het Voor alle varianten van koeling zijn de effecten afdoende in het Plan-MER onderzocht. bestemmingsplan en in de MER de wijze van koeling niet is uitgewerkt, als PALLAS heeft een keuze gemaakt over de gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart misschien wel de belangrijkste factor in 2018 aan het college heeft PALLAS laten weten dat de secundaire koelmethode met water zowel ruimtelijke bestemming als (variant K1) uitgevoerd zal gaan worden. Variant K3 (luchtkoeling) en variant K2 (koeling met milieueffect consequenties. De "koeling" zeewater) vervallen. dient uitgewerkt en gegarandeerd en Dit houdt concreet in dat er geen luchtkoeling wordt gerealiseerd (variant K3). Er komen dus de risico's benoemd te zijn en afdoende geen koeltorens op het terrein, zodat hierdoor geen uitstraling van een reactor ontstaat. Ook is te zijn afgedekt besloten om geen platform op zee te bouwen, zodat ook dat niet tot negatieve effecten op het toerisme zal kunnen leiden. Versie 22062018 Pagina 45 van 116 97 Maatschappelijke weerstand tegen de In het vooroverleg zijn verschillende informatieavonden en consultatierondes georganiseerd bouw is niet in overweging genomen. In voor omwonenden en andere belangstellenden. De uitkomsten van deze avonden zijn, voor ieder geval zijn drie politieke partijen zover mogelijk, meegenomen in de planvorming. Dat er drie politieke partijen niet voor de komst tegen de bouw (Duurzaam Schagen, zijn van de onderzoeksreactor zal in de afweging van de raad aan de orde komen. Deze Groen-Links en SP), alsmede de stichting partijen zijn namelijk betrokken bij de definitieve besluitvorming van het bestemmingsplan en het LAKA en de vereniging Pettemerduinen Plan-MER. Kernreactor Vrij 98 Negatieve consequentie voor toerisme De effecten op recreatie en toerisme zijn in het Plan-MER voor een vijftal criteria bekeken. In en daarmee verbonden tabel 86 staan neutrale en negatieve scores, die overeenstemmen met de voorafgaande tekst werkgelegenheid komen niet aan de in het Plan-MER. Hierbij moeten met het huidig inzicht twee kanttekeningen worden geplaatst: orde in de stukken. De redenering wordt 1. Het werkterrein zal definitief op de OLP worden gesitueerd, hetgeen diverse negatieve zelfs omgedraaid: "Voor toeristen zou het effecten op recreatie en toerisme verzacht. dan niet een enge, maar wel spannend 2. De huisvesting van arbeidskrachten in vakantiewoningen zal niet worden mogelijk gemaakt, en daarmee onderscheidend bezoek zodat dat genoemde negatieve effect op de recreatiesector niet zal optreden. opleveren." Dit kan niet veel gekker in onze beleving, wat gaan wij als Het voorgaande maakt de effectbeoordeling, zoals die in het Plan-MER is vastgelegd, niet gemeente hier lichtzinnig mee om anders. 99 Neem in het plan een reële weergave De standpunten zijn terug te lezen in de vragen en antwoorden die naar aanleiding van de op over de maatschappelijke weerstand verschillende bijeenkomsten zijn opgesteld. Bovendien wordt de Nota van Zienswijzen onderdeel van de maatschappelijke weerstand die van het besluit voor de vaststelling van het bestemmingsplan en wordt daarmee de er wel degelijk is maatschappelijke mening vastgelegd in het besluit. Versie 22062018 Pagina 46 van 116 100 De bouw van de PALLAS-reactor geeft De PALLAS-reactor zal in alle gevallen meer werkgelegenheid opleveren dan wanneer deze niet tijdelijk een extra impuls aan de wordt gebouwd. PALLAS zal zelf voor een directe werkgelegenheid zorgen van 100 werkgelegenheid, de exploitatie ervan arbeidsplaatsen en daarnaast helpen om het cluster in Petten in stand te houden en mogelijk zorgt voor behoud van hoogwaardige nieuwe bedrijven aantrekken. Voor een aanzienlijk deel betreft dit algemeen technisch en werkgelegenheid en economische commercieel werk dat in principe vervuld kan worden door mensen uit de regio (net zoals bij activiteiten in de kop van Noord- NRG zullen operationele werknemers een uitgebreide interne opleiding krijgen) en voor een deel Holland." De extra werkgelegenheid betreft dit specialistisch nucleaire expertise waarvoor in het algemeen nieuwe mensen van wordt nergens hard gemaakt: nu en in buiten de regio / Nederland zullen worden aangetrokken. de toekomst. De reactor zelf, in de oude situatie, wordt bediend door een kleine 80 werknemers, in totaal bedraagt de nucleaire sector in Petten 400 werknemers. De nieuwe reactor wordt vergaand geautomatiseerd, en zal in plaats van meer minder werkgelegenheid opleveren dan in de huidige situatie. De bouw zal voornamelijk door tijdelijke, merendeels uit het buitenland afkomstig gespecialiseerd personeel gebeuren. Duurzaam Schagen stelt daarom de volgende vraag die beantwoord dient te worden voordat het plan wordt goedgekeurd: er dient een reële begroting te worden overlegd van het aantal arbeidsplaatsen, voor de operatie van reactor en isotopenproductie met indicatie in welke mate dit personeel uit de regio betreft. Versie 22062018 Pagina 47 van 116 101 Het Plangebied is onderdeel van de De opmerking verwijst zowel naar de primaire waterkering als naar het kustfundament. De duinen en is daarmee dus onderdeel primaire waterkering valt binnen de grenzen van het kustfundament. De landwaartse grens van kustfundament waarin geen bebouwing het kustfundament zelf valt per definitie samen met de achterzijde van het duinmassief. Deze is toegestaan: "Een bestemmingsplan heeft geen juridische betekenis. Dit is wel het geval voor de primaire kering. Die moet het buiten het stedelijk gebied in het achterland beschermen tegen onder waterlopen. De primaire kering heeft dus wel een kustfundament kan geen nieuwe juridische status. In de praktijk ligt deze grens, zeker bij een breed duinmassief, zeewaarts van de bebouwing mogelijk maken, met een achtergrens van het kustfundament. Voor de beoordeling van de veiligheid van de waterkering aantal uitzonderingen: het nee-tenzij- is het hier van belang dat het nucleaire eiland achter de primaire waterkering ligt (gezien vanaf principe." "Daarnaast kunnen bepaalde zee) en dus geen effect heeft op de mate van bescherming van het achterland. Het bouwwerken door de gemeente Hoogheemraadschap is ook akkoord gegaan met het plan. toegestaan worden, zoals bouwwerken die redelijkerwijs niet buiten het De OLP is bestaand stedelijk gebied, daarmee is titel 2.3 van het Barro in definitielijst niet van kustfundament tot stand gebracht toepassing. Dat het nucleaire eiland in het kustfundament ligt doet dan niet ter zake. kunnen worden en van openbaar belang zijn. Maar er wordt in het voorliggende plan een onbegrijpelijke redenering aan gekoppeld: "Het nucleaire eiland ligt buiten de primaire waterkering" (maar wel dus in het kustfundament) en "maakt deel uit van het 'bestaand stedelijk gebied". Dit is niet begrijpelijk, en dient beter te worden gemotiveerd 102 De Tritiumlekkage heeft zich De verontreiniging, de saneringswerkzaamheden en de bouw van de reactor hebben geen waarschijnlijk verspreid tot het gebied invloed op elkaar, omdat er voldoende afstand is. De ANVS houdt toezicht op de waarop het bestemmingsplan van verontreiniging. De tritiumlekkage wordt door hen gemonitord. toepassing is. In de stukken wordt er van uit gegaan dat de gevolgen van de lekkage op moment van starten van de bouw verdwenen en verholpen zijn. Neem dit op als eis. 103 Uitkomst breuklijnonderzoek? Deze is nog In de aanvraag van de kernenergiewetvergunning moet PALLAS aantonen dat de PALLAS- niet bekend maar wel uiterst belangrijk reactor veilig is. PALLAS dient aan te tonen middels analyses dat de PALLAS-reactor bestand is i.v.m. de risicoafweging: Neem de tegen externe gevaren. De breuklijn is één van de externe gevaren die moet worden uitkomsten op in het plan. geanalyseerd. Tijdens de aanvraag van de Kernenergievergunning zal de ANVS beoordelen of het ontwerp van de reactor veilig is; het onderzoek naar de breuklijnen zal dan ook worden Versie 22062018 Pagina 48 van 116 beoordeeld. Dit is nu geen aanleiding om te twijfelen aan de haalbaarheid van het project. De resultaten van het onderzoek worden wel opgenomen in het Project-MER. 104 Duurzaam Schagen stelt op grond van Dit nemen wij voor kennisgeving aan. het voorgaande dat het plan onvoldoende is uitgewerkt en dat het terug naar de tekentafel moet. 105 18044510 Het is onverantwoord om een nucleaire In de aanvraag van de Kernenergiewet vergunning moet PALLAS aantonen dat de PALLAS- installatie 5 meter onder de zeespiegel te reactor veilig is. PALLAS dient dit te doen door het maken van analyses waarmee vast komt te plaatsen, gezien het stijgen van de staan dat de PALLAS-reactor bestand is tegen externe gevaren conform de Handreiking voor zeespiegel en gezien de wenteling van een veilig ontwerp en het veilig bedrijven van kernreactoren (VOBK). Overstroming, in algemene de aarde. zin, is een van de externe gevaren die moet worden geanalyseerd, in deze analyse dient ook rekening te worden gehouden voor klimaatverandering en het stijgen van de zeespiegel. Tijdens de aanvraag van de Kernenergiewet vergunning zal de ANVS beoordelen of het ontwerp van de reactor veilig is; het onderwerp overstroming zal dan ook worden beoordeeld. De realisatie van de PALLAS-reactor is ook afhankelijk van de Kernenergiewet vergunning, deze wordt verstrekt door de ANVS. 106 Het is onverantwoord om een nucleaire Er is geen onaanvaardbaar risico, dit is uitgebreid onderzocht in hoofdstuk 7 van het Plan-MER installatie te plaatsen in een (zowel stralingsbescherming als nucleaire veiligheid). (dicht)bevolkt gebied. 107 Er liggen nog honderden vaten Er is in overleg met ANVS een programma en planning opgesteld voor het verwijderen van het radioactief afval in de pettemerduinen afval. De ANVS houdt hier het toezicht op. Overigens heeft dit afval geen betrekking op de welke daar niet thuis horen en daar nog ontwikkeling van de PALLAS-reactor. weg moeten. 108 Er zijn alternatieven welke tekort De PALLAS-reactor zal niet worden gebruikt voor het opwekken van energie, wel voor het doen aandacht krijgen. (voor een betere en van onderzoek naar nieuwe generaties van schone en veilige kernenergie. schonere wereld) Dit telt niet alleen voor isotopen maar ook voor het duurzaam en veilig opwekken van energie. 109 Er wordt telkens weer gezegd: We Het is niet duidelijk wat wordt bedoeld met 'ander vlak'. Wij zijn er bij de beantwoording vanuit hebben isotopen nodig voor het gegaan dat hiermee wordt bedoeld andere behandelmogelijkheden. PALLAS treedt regelmatig genezen van kanker. Het genezen van in overleg met artsen, onderzoekers en ontwikkelaars van medicijnen tegen kanker. De vraag is: kanker ligt op een ander vlak. in hoeverre zijn nucleaire medicijnen nodig in de strijd tegen kanker. Er zijn immers ook andere therapieën (chemo, chirurgie, directe bestraling, gentherapie, immunotherapie, en mogelijk nanotechnologie). De algemene teneur is dat nucleaire medicijnen gezien worden als goede en betrouwbare vorm binnen het scala aan behandelingen, omdat ze heel gericht tumoren Versie 22062018 Pagina 49 van 116 opsporen en uitschakelen (veel gerichter dan chemo), met relatief weinig bijwerkingen - en bovendien geschikt zijn om uitzaaiingen door het hele lichaam aan te pakken. 110 De reactor kost bakken met geld wat De reactor wordt zo opgezet dat alle leningen worden terugbetaald met rente, zodat er geen beter gestoken kan worden in belastinggeld in wordt gestoken. Voorlichting, preventie en goede gezondheidszorg zijn gezondheidszorg en voorlichting. uiteraard van primair belang. Desondanks krijgen duizenden mensen in Nederland ernstige ziekten. Een deel daarvan kan effectief behandeld worden met medicijnen waarvoor de PALLAS-reactor de isotopen gaat leveren. 111 In Petten zijn meerdere ongelukken Bij ANVS zijn de calamiteiten bekend die op het terrein hebben plaatsgevonden. ANS doet elk gebeurd waarbij radioactiviteit jaar rapportage van calamiteiten hoe kleinschalig dan ook. Deze calamiteiten staan los van de weggelekt is. Dit is in de doofpot gestopt. nu te ontwikkelen PALLAS-reactor. 112 Lighthouse is een prima alternatief om De alternatieven bevinden zich nog in een vroeg stadium en zijn nog onzeker; ze kunnen geen isotopen op te wekken zonder therapeutische isotopen produceren. Dat geldt in sterke mate voor het Lighthouse project. In radioactief afval. (zowel Lighthouse als het therapeutische segment wordt sterke groei verwacht. Momenteel groeit deze markt met 25- PALLAS zijn niet getest op werking). 50% per jaar, waardoor rond 2025 tekort aan productiecapaciteit kan ontstaan. Er zijn geen alternatieve technologieën voorhanden om op grote schaal te voorzien in de levering van isotopen als bijvoorbeeld lutetium-177. Wij baseren ons en verwijzen hiervoor ook naar paragraaf 2.3 van het Plan-MER . In opdracht van het Ministerie van EZK zijn vervolgonderzoeken gedaan naar de samenloop tussen de voorbereiding van de PALLAS-reactor en mogelijke alternatieve technologieën om medische isotopen te produceren, in het bijzonder het Lighhouse project. Op basis van deze onderzoeken concludeert het kabinet dat, met het oog op de voorzieningszekerheid van medische radio-isotopen, dat voortgang wordt gemaakt met beide initiatieven. 113 Er is toegezegd dat als ECN zou Wij gaan ervan uit dat u doelt op de erfpachtovereenkomst 1997 die is gesloten tussen verdwijnen uit de duinen het gebied Staatbosbeheer (grondeigenaar) en stichting ECN (pachter). In deze overeenkomst is weer terug gegeven zou worden aan de opgenomen dat, mocht stichting ECN en anderen het terrein niet meer in gebruik hebben, zij er natuur. zorg voor moeten dragen dat de natuurwaarden worden hersteld. 114 38 jaar geleden werd het radioactief Dit nemen wij voor kennisgeving aan. afval gedumpt in zee. Door een aantal "bewustere mensen" is dit aan de kaak gesteld waardoor het lozen in zee gestopt is. 115 Aantal krantenartikelen toegevoegd die Dit nemen wij voor kennisgeving aan. schrijfster onderschrijft. Versie 22062018 Pagina 50 van 116 116 18.044552 Het ontwerp Plan-MER is in opdracht van Het is gebruikelijk dat de onderzoeken en plannen worden opgesteld door of in opdracht van Stichting Voorbereiding PALLASreactor de initiatiefnemer. De gemeente toetst de aangeleverde rapporten, onderzoeken en plannen. geschreven door ontwerp- en Hiervoor heeft de gemeente haar eigen personeel en onafhankelijke adviseurs ingeschakeld consultancybureau Arcadis. Ook het (RUD-NHN, HHNK, Veiligheidsregio, GGD en de Commissie m.e.r. ) voorliggende Ontwerp Bestemmingsplan voor de Gemeente Schagen is door Wij hebben geen relatie met Arcadis, voor BP procedure geen advies van Arcadis ingewonnen. Arcadis opgesteld. Doordat Arcadis zowel het Plan-MER als het bestemmingsplan heeft opgesteld is de integriteit van een door burgemeester en wethouders te verrichten afweging van relevante feiten en belangen, en daarmee de integriteit van het Bestemmingsplan, in het geding 117 Het Plan-MER is onvolledig. Bijvoorbeeld In de aanvraag van de is het mogelijke effect van de lokale kernenergiewet vergunning moet PALLAS aantonen dat de PALLAS-reactor veilig is. PALLAS breuklijn in de diepe ondergrond niet dient aan te tonen middels analyses dat de PALLAS-reactor bestand is tegen externe gevaren. bekend. De breuklijn is één van de externe gevaren die moet worden geanalyseerd. Tijdens de aanvraag van de Kernenergiewet vergunning zal de ANVS beoordelen of het ontwerp van de reactor veilig is; het onderzoek naar de breuklijnen zal dan ook worden beoordeeld. Dit is nu geen aanleiding om te twijfelen aan de haalbaarheid van het project. 118 Alle varianten van koeling blijken De serieuze problemen van de koelingsvarianten blijken niet uit het Plan-MER en zijn oplosbaar serieuze problemen te veroorzaken. Alles of mitigeerbaar. Het Plan-MER en de passende beoordeling geven geen integrale negatieve overziend geeft het plan-MER een beoordeling van de effecten op Natura 2000. Wel zijn er aandachtspunten bij bepaalde negatieve effectbeoordeling van de uitvoeringsvarianten, die oplosbaar zijn door het treffen van mitigerende maatregelen in de PALLAS-reactor op het Natura2000- uitvoering. gebied. 119 verstoring van broedvogelplaatsen en Uit het natuuronderzoek blijkt dat de tapuit en rugstreeppad niet voorkomen op de OLP. De het leefgebied van soorten als de tapuit, verstoring door licht en geluid reikt niet tot buiten de grenzen van de OLP. Uit onderzoek blijkt rugstreeppad en zandhagedis. Soorten dat de rugstreeppad hier bovendien weinig gevoelig voor is. De zandhagedis kan voorkomen die op de Rode Lijst staan en in de op de OLP en in de zoekzone voor koelwaterleidingen en kan negatief beïnvloed worden door directe omgeving van het plangebied het project. In het vervolgtraject zullen de mogelijke effecten in meer detail worden voorkomen. De mitigerende beschreven, mede op basis van een actualisatie van de inventarisatie van beschermde soorten. maatregelen die in het plan-MER worden In het kader van de ontheffing Wet natuurbeheer kunnen daarbij de benodigde mitigerende beschreven om de schadelijke gevolgen maatregelen worden getroffen en vastgelegd. voor de kwetsbare fauna te Bij het Plan-MER is ook een passende beoordeling gedaan. Op basis hiervan kan worden compenseren zijn naar onze mening geconcludeerd dat het bestemmingsplan uitvoerbaar is. Versie 22062018 Pagina 51 van 116 volstrekt onvoldoende en worden bovendien niet afdwingbaar opgelegd 120 PALLAS is niet opgenomen in het Omdat PALLAS niet is opgenomen in het beheerplan, zal een aparte vergunningenprocedure Natura2000-beheerplan Pettemerduinen volgens de Wet natuurbescherming gevolgd worden. Vergunningen worden aangevraagd in 2018-2024. Het is op dit moment nog niet de fase na vaststelling van het bestemmingsplan. Deze vormt immers het ruimtelijke kader duidelijk op welke gronden het volgens welke het project kan worden uitgevoerd. bestemmingsplan aangepast mag Een ADC-toets is pas aan de orde wanneer significante effecten niet kunnen worden worden, dat negatieve gevolgen heeft uitgesloten. Wanneer uit de passende beoordeling bij de vergunningaanvraag blijkt dat dit aan voor een Natura2000 gebied, zonder de orde is, dan zal een ADC-toets worden uitgevoerd. Het project is in het Plan-MER wel getoetst opname in het beheerplan of een aan het ‘nee, tenzij’-beginsel voor het NNN (Natuurnetwerk Nederland). vergunning wet natuurbescherming. Laka heeft de indruk dat voor de Natura 2000-gebieden niet is voldaan aan de ADC-toets en aan het 'nee, tenzij'- beginsel voor de NNN. 121 Bij een warm en droog voorjaar is dat nu PALLAS heeft een keuze gemaakt over de gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart al een probleem met de huidige HFR als 2018 aan het college heeft PALLAS laten weten dat de secundaire koelmethode met water telers ter plaatse water nodig hebben (variant K1) uitgevoerd zal gaan worden. Variant K3 (luchtkoeling) en variant K2 (koeling met om hun gewassen te bevloeien. Als na zeewater) vervallen. de eventuele bouw van PALLAS twee Over het initiatief is al tijdig en regelmatig contact met Hoogheemraadschap Hollands jaar lang twee reactoren draaien wordt Noorderkwartier. De PALLAS-reactor kan indien nodig binnen zeer korte tijd worden dit probleem alleen maar groter voor het afgeschakeld, bijvoorbeeld als er geen koelwater beschikbaar is. waterschap Momenteel heeft de zoetwatervoorziening van de HFR na de drinkwatervoorziening en peilhandhaving van de polder (ten behoeve van voorkoming van zetting en verzilting) eerste prioriteit (Draaiboek Waterverdeling en Droogte 2016, blz. 95 par 8.2.2.3 en blz. 102 par 8.4 Plan-MER). Inmiddels is er het Draaiboek Waterverdeling en Droogte d.d. 5 maart 2018. Hierin is de prioriteit niet gewijzigd. Versie 22062018 Pagina 52 van 116 122 Er is nooit een vergelijking gemaakt wat Zie onder punt 3: “Alternatief locatieonderzoek” van deze Nota. betreft milieugevolgen van verschillende locaties. Borssele, Zeeland , een andere mogelijke locatie waar enige tijd sprake van was, is om onduidelijke, in ieder geval niet milieutechnische redenen afgevallen. De Wet milieubeheer vereist dat meerdere alternatieven worden onderzocht op welke vestigingslocatie het minste effect op het milieu zou hebben. Dat is niet gebeurd. Het is daarmee onduidelijk of Petten de meest geschikte vestigingslocatie voor de reactor is 123 Beleid in Nederland is om de productie Eén van de punten van het Nederlandse beleid (wij verwijzen hiervoor naar het nationale van radioactief afval zoveel mogelijk te programma voor het beheer van radioactief afval en splijtstoffen) is de minimalisatie van beperken. PALLAS betekent productie radioactief afval. PALLAS minimaliseert het afval door gebruik te maken van een zo’n klein van (hoog)radioactief afval terwijl mogelijke reactor, die -mede daardoor- heel efficiënt kan worden ingezet. Zoals in het Plan-MER alternatieven slechts een fractie van dat is verwoord vullen reactoren en cyclotrons elkaar aan, maar zijn niet uitwisselbaar. Cyclotrons zijn dus geen alternatief. De verschillen in productie van radioactief afval tussen de twee radioactief afval produceren en dat ook methoden zijn daarom niet bepalend voor de keuze van de toepassing van een reactor. nog eerder is vervallen en dus minder lang hoeft te worden opgeslagen. Hoewel in het plan-MER wordt geconstateerd dat dit beleid bestaat, is er geen afweging tussen de productie van radioactief afval door PALLAS en het 'volume en de radioactieve inhoud' van de alternatieven. Versie 22062018 Pagina 53 van 116 124 De getalsmatige onderbouwing van de De omzet van PALLAS is niet voor 90% afhankelijk van de bestraling van Mo-99, dat is eerder in hoeveelheid benodigde isotopen wordt de orde van 35-40%. Andere isotopen (met name voor toepassing in medicijnen voor bestreden. In het RIVM-rapport van 2016 behandeling van kanker, therapeutische isotopen) en aanvullende diensten zullen een steeds wordt gesteld dat door de groei van groter deel van de omzet vormen. De Businesscase van PALLAS is tevens getest op scenario's alternatieve productiemethodes, de waarbij er nog meer toetreders zijn en het aandeel van PALLAS minder zal worden. Omgekeerd sluiting van de HFR over drie jaar — dus in leert de praktijk dat de meeste andere reactoren en nieuwe initiatieven tegen problemen 2019 opgevangen kan worden. Dat is aanlopen rond financiering en technische vertraging, zodat een scenario van te weinig een belangrijke koerswijziging en geeft capaciteit kan optreden waardoor het aandeel van PALLAS zal toenemen. Voordat de subsidie toch echt een ander perspectief dan van het Rijk en provincie in tranches aan PALLAS wordt uitgekeerd, worden per tranche onder `de HFR is tot 2025 noodzakelijk en andere de Businesscase, en de assessments hierop van derden, door hen beoordeeld. Dit daarna PALLAS'. De sluiting van de NRU is gebeurt bij elke tranche. Gelet op het feit dat het Rijk en provincie de tranches uitkeren geeft in dit verband een sprekend voorbeeld. aan dat er ook bij deze organen vertrouwen is in de Businesscase. Het project PALLAS is een Na het wegvallen van de NRU in oktober vergevorderd project en heeft een bewezen techniek. Door deze bewezen techniek kan 2016 hebben andere reactoren in de PALLAS de leveringszekerheid van medische isotopen in de toekomst garanderen. Andere periode daarvoor hun capaciteit alternatieven kunnen deze leveringszekerheid op dit moment nog niet bieden. Als bestaande verhoogd. Deze wereldwijde reactoren gaan sluiten in 2025-2030 omdat zij aan het einde van hun levensduur zijn, dan is er netwerkfunctie en de toenemende onvoldoende capaciteit om de vraag op te vangen. Miljoenen mensen maken jaarlijks gebruik vraag naar versnellerisotopen maken de van de medische isotopen uit Petten en door PALLAS kan dit zo blijven. Voor het segment komst van een nieuwe reactor helemaal diagnostische isotopen (molybdeen) houdt PALLAS rekening met de komst van andere niet noodzakelijk voor het handhaven reactoren en nieuwe technologieën. Een groot deel van de toepassing van de PALLAS-reactor van de leveringszekerheid. zal ook komen te liggen op de productie van therapeutische isotopen, zoals lutetium-177 voor medicijnen tegen neuro-endocrine tumoren, prostaatkanker en andere vormen van kanker. De vraag naar deze therapeutische isotopen neemt toe en deze kunnen alleen effectief met een reactor worden gemaakt. PALLAS houdt in de ontwerpfase op dit moment nog verschillende opties open ten behoeve van (publiek) onderzoek. De overheid heeft aan PALLAS de opdracht gegeven om een state-of-the-art multi-purpose reactor te realiseren met zowel een productie- als onderzoeksfaciliteit. Alle opties liggen op dit moment nog open. E.e.a. blijkt ook uit punt 2 van deze Nota. 125 Er zijn linacs op de markt die al 99Mo Er zijn heel veel cyclotrons nodig om de productie van de HFR te evenaren. Het legt een grote produceren. Met de komst van de druk op ziekenhuizen om gebouwen, installaties, gespecialiseerde teams in te zetten om de Lighthouse-versneller wordt deze cyclotrons op te zetten. De geproduceerde technetium kan alleen ter plekke worden ingezet techniek tot in extreme vorm vanwege de korte halfwaardetijd van zes uur. De kosten per dosis zijn aanzienlijk hoger. vervolmaakt: net zoveel isotopen leveren als de huidige HER; bovendien Voor zowel de linacs als het Lighthouse project geldt dat deze niet de hoeveelheden isotopen goedkoper, zonder kans op kunnen produceren die noodzakelijk zijn. Versie 22062018 Pagina 54 van 116 kernongevallen, en zonder kernafval. Daarnaast zijn er kleine en robuuste cyclotrons op de markt die ook aandeel zullen veroveren op reactor-99Mo en andere reactorisotopen 126 Nog belangrijker in de mogelijke De toepassing van PET-technologie groeit sneller dan van SPECT. PET-scans hebben een hogere scenario's over de toekomstige vraag resolutie dan SPECT-scans. Op basis van interviews met experts, artsen en leveranciers van scan- naar 99Mo is de ontwikkeling van de PET- apparaten neemt PALLAS in de business case aan dat PET een aandeel van rond de 20% van technologie. Deze technologie drijft op de scans zal krijgen, en dat de markt voor SPECT licht zal blijven groeien met een paar procent een andere klasse van per jaar. Dit komt overeen met de verwachte groei in verschillende rapporten (OECD-NEA). De cyclotronisotopen. Algemeen is de redenen zijn dat het aantal SPECT-camera's vier keer zo hoog blijft (een SPECT-camera kost circa verwachting dat PET op lange termijn de 0,8 miljoen euro terwijl een PET-camera 2,5 miljoen euro kost), dat de kosten per SPECT-scan 5 dominante technologie wordt ten koste keer zo laag zijn als per PET-scan, dat de nieuwe generatie camera's PET of SPECT combineert van SPECT (nu nog voornamelijk met CT, waardoor het relatieve verschil in resolutie minder wordt, en doordat voor sommige reactorisotopen). SPECT zal op de korte indicatie de SPECT-tracers effectiever zijn. De business case is overigens getest op robuustheid in tot middellange termijn (tot circa 2025) scenario's waarbij de vraag naar molybdeen tegenvalt. de isotopenmarkt blijven domineren omdat het een goedkopere techniek is. In opdracht van het Ministerie van EZK zijn vervolgonderzoeken gedaan naar de samenloop Toch wordt PET bij uiteenlopende tussen de voorbereiding van de PALLAS-reactor en mogelijke alternatieve technologieën om behandelingen nu al — vooral in de VS medische isotopen te produceren. Op basis van deze onderzoeken concludeert het kabinet — geprefereerd boven SPECT, omdat dat, met het oog op de voorzieningszekerheid van medische radio-isotopen dat voortgang PET preciezer is, waardoor één scan moet worden gemaakt met de PALLAS-reactor. Daarnaast wordt ook het Lighhouse project voldoende is i.p.v. meerdere SPECT- ondersteund. scans per behandeling. Veel analisten E.e.a. blijkt ook uit punt 2 van deze Nota. zien dat als één van de voornaamste redenen waarom PET terrein wint op SPECT 127 Stichting Laka vindt dat versnellers niet De alternatieven bevinden zich nog in een vroeg stadium en zijn onzeker; en ze kunnen geen serieus aan bod komen in het plan-MER. therapeutische isotopen produceren. Dat geldt in sterke mate voor het Lighthouse project. In De beschrijving van de mogelijkheden het therapeutische segment wordt sterke groei verwacht. Momenteel groeit deze markt met 25- van versnellers is ver beneden de maat. 50% per jaar, waardoor rond 2025 tekort aan productiecapaciteit kan ontstaan. Er zijn geen Er staan zelfs aperte onwaarheden in alternatieve technologieën voorhanden om op grote schaal te voorzien in de levering van zoals in deze zin: "Bij Lighthouse zou het isotopen als bijvoorbeeld lutetium-177. Wij baseren ons op paragraaf 2.3 van het Plan-MER . bovendien alleen gaan om de diagnose-isotoop molybdeen-99, er In opdracht van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat zijn vervolgonderzoeken kunnen geen therapeutische isotopen gedaan naar de samenloop tussen de voorbereiding van de PALLAS-reactor en mogelijke mee worden geproduceerd." (p.31) alternatieve technologieën om medische isotopen te produceren. Op basis van deze Versie 22062018 Pagina 55 van 116 Linacs kunnen alle benodigde isotopen onderzoeken concludeert het kabinet dat, met het oog op de voorzieningszekerheid van produceren, inclusief therapeutische medische radio-isotopen, voortgang moet worden gemaakt met de PALLAS-reactor. Daarnaast isotopen. Een serieuze MER over PALLAS wordt ook het Lighthouse project ondersteund. hoort een totaalbeeld te geven van de ontwikkelingen in de isotopenmarkt, daaronder behoort een onafhankelijk oordeel over de perspectieven van versnellers in de komende zeven jaar 128 PALLAS is volgens het plan-MER De vraag naar therapeutische isotopen met een factor 20 kan toenemen tussen nu en 2030. In belangrijk om te kunnen blijven voorzien dat geval zullen er ernstige tekorten ontstaan. Momenteel is bijvoorbeeld de vraag naar in de toekomstige behoefte aan lutetium-177 circa 10.000 a 20.000 Ci per jaar, maar deze kan toenemen tot 100.000-600.000 Ci. therapeutische isotopen. Maar evenals De wereldwijde capaciteit wordt geschat op orde grootte 50.000 Ci (dit betreft een ruwe bij diagnostische isotopen maakt de schatting) die met optimalisatie kan worden opgerekt tot orde grootte 200.000 Ci. Zelfs met productie van therapeutische isotopen optimalisatie van de bestaande reactoren kan er dus een tekort ontstaan. Overigens hebben deel uit van een wereldwijd netwerk van niet alle therapeutische isotopen veel langere halfwaardetijden dan bijvoorbeeld molybdeen. reactoren. Twee of drie Ho-166, Y-90 en Pb-212 hebben kortere halfwaardetijden. onderzoeksreactoren zijn ruimschoots voldoende voor de wereldwijde behoefte. Daar is geen nieuwe reactor voor nodig, want er zijn meer reactoren die deze isotopen produceren. Bovendien zijn therapeutische isotopen veel langer houdbaar door de veel langere halfwaardetijden 129 Opmerkelijk is dat in het plan-MER wordt Wij zijn bekend met initiatieven in Rusland, Australië, Zuid-Afrika en vele andere landen. Er liggen gedaan alsof alleen de licentiehouder uitgebreide concurrentie-analyses en marktscenario's ten grondslag aan de aannames over van PALLAS ambities zou hebben als markten en marktaandelen in de diagnositische en therapeutische markt. Per werelddeel zal wereldwijde producent van medische wellicht een leidende speler ontstaan. Voor Europa is PALLAS de beste kanshebber. isotopen. Er wordt helemaal aan voorbij gegaan dat landen als Rusland, Australië Dit blijkt uit de onderzoeken die in opdracht van het Ministerie van EZK zijn gedaan naar de en Zuid-Afrika, maar zeker ook landen samenloop tussen de voorbereiding van de PALLAS-reactor en mogelijke alternatieve die versnellers hebben opgenomen in technologieën om medische isotopen te produceren. Op basis van deze onderzoeken hun plannen, waaronder de VS, het VK concludeert het kabinet dat, met het oog op de voorzieningszekerheid van medische radio- en Canada, die ambities ook hebben isotopen, voortgang moet worden gemaakt met de PALLAS-reactor. Daarnaast wordt ook het Lighthouse project ondersteund. Versie 22062018 Pagina 56 van 116 130 Na een uitgebreide analyse door de De HFR valt buiten de scope van PALLAS, omdat de HFR onder verantwoordelijkheid valt van OESO (NEA) over de ernstige crises in de een andere rechtspersoon (NRG) en eigendom is van een andere rechtspersoon (JRC) die aanvoer van reactorisotopen in het beiden los staan van PALLAS. Voor PALLAS is geen subsidie voorzien en moeten alle leningen afgelopen decennium, kwamen worden terugbetaald. onderzoekers met aanbevelingen om de aanvoer van reactorisotopen economisch gezond te maken.4 De belangrijkste daarvan zijn dat overheden reactorproducenten niet langer moeten subsidiëren en dat de verkoop van medische isotopen moet bijdragen aan het onderhoud van de reactor. Veel OESO-landen, waaronder de Nederlandse regering, hebben zich gecommitteerd aan dit proces naar 'full- cost recovery'. Ofschoon Nederland van plan is lull cost recovery' toe te passen bij PALLAS, heeft het wel subsidie verleend voor het oplappen van de HFR en het opruimen van het historisch afval. Dat kan worden uitgelegd als subsidie voor de PALLAS. Zo bestaat het gevaar dat we weer terug bij af raken, waardoor nieuwe crises in de aanvoer vanuit reactoren op de loer liggen en de burger opdraait voor de lasten. Bovendien leidt het tot oneerlijke concurrentie met andere aanbieders op de isotopenmarkt. In het ergste geval smoort het de verdere innovatie van versnellertechnologie 131 Er bestaan nog steeds grote prikkels om PALLAS heeft als doel om private investeerders te vinden en alle leningen terug te betalen. reactorproducenten te subsidiëren omdat men denkt dat men daarmee het publieke belang dient. Zo kunnen vertragingen in investeringen ertoe leiden dat de overheid instapt. Dat Versie 22062018 Pagina 57 van 116 gevaar is ook levensgroot bij het PALLASproject. Voor de politici — met name in de regio - geldt werkgelegenheid in 'Petten' als een belangrijk argument om voor de bouw van PALLAS te zijn. 132 18.045050 Met de komst van de PALLAS-reactor De effecten op recreatie en toerisme zijn in het Plan-MER voor een vijftal criteria bekeken. In maken wij ons ernstige zorgen over de tabel 86 staan neutrale en negatieve scores, die overeenstemmen met de voorafgaande tekst toekomstige verhuurmogelijkheden en of in het Plan-MER. Hierbij moeten met huidig inzicht twee kanttekeningen worden geplaatst: wij hier (überhaupt nog kunnen genieten 1. Het werkterrein zal definitief op de OLP worden gesitueerd, hetgeen diverse negatieve straks. Wij hopen dat het college onze effecten op recreatie en toerisme verzacht. zorgen kan wegnemen. 2. De huisvesting van arbeidskrachten in vakantiewoningen zal niet worden mogelijk gemaakt, zodat dat genoemde negatieve effect op de recreatiesector niet zal optreden. Het voorgaande maakt de effectbeoordeling zoals die in het Plan-MER is vastgelegd niet anders. 133 Allereerst willen wij opmerken dat wij ons De gemeente hecht groot belang aan een sterke kust in economische en toeristische zin en niet aan de indruk kunnen onttrekken voor wat beterft hoogwaardige werkgelegenheid. Hiervoor heeft zij een visie opgesteld die nu in dat de gemeente verreweg de voorkeur uitvoering wordt gebracht. Voor Sint Maartenszee ligt deze visie vast in het Documenten Identity geeft aan het economische belang om Matching en het achtergrondrapport Gebiedsvisie Sint Maartenszee. We hebben onder andere met de 'state of de art' PALLAS-reactor al het uitkijkpunt gerenoveerd en zijn bezig om wandelpaden te renoveren. Ook zijn in de en daarmee gepaard gaande kustdorpen zelf de nodige aanpassingen en ontwikkelen uitgevoerd. De komende tijd gaan wij werkgelegenheid de gemeente op de verder met de ontwikkeling in het gebied, waarbij Stichting Toerisme Recreatie Sint Maartenszee kaart te zetten. De gemeente ziet als een adviserende rol heeft. enige in Europa de komst van de nieuwe reactor als kwaliteitsimpuls voor het hele gebied. Het belang van de recreatie in dit gebied lijkt de gemeente volledig te hebben opgegeven of van ondergeschikt belang te vinden. Laat staan enige aandacht voor behoud van de kust, rust en natuur Versie 22062018 Pagina 58 van 116 134 Zowel het ontwerp bestemmingsplan als Op welke kennelijke tegenstrijdigheden hier wordt gedoeld is uit de zienswijze niet op te maken. de MER wemelt van de De effecten op recreatie en toerisme zijn in het Plan-MER voor een vijftal criteria bekeken. tegenstrijdigheden en daar waar negatieve invloeden voor de recreatie in deze omgeving vermeld staan, worden deze direct weer afgezwakt of ontkracht. Iedere objectiviteit in dit ontwerp bestemmingsplan mist. 135 Het totstandkomingsproces van zowel Het is gebruikelijk dat de onderzoeken en plannen worden opgesteld door of in opdracht van het Ontwerpplan MER als het Ontwerp de initiatiefnemer. De gemeente toetst de aangeleverde rapporten, onderzoeken en plannen. bestemmingsplan is hierdoor Hiervoor heeft de gemeente haar eigen personeel en onafhankelijke adviseurs ingeschakeld verontrustend en niet integer te noemen. (RUD-NHN, HHNK, Veiligheidsregio, GGD en de Commissie m.e.r. ) Beiden door Arcadis geschreven. Is hier sprake van een tweede Lelystad affaire? 136 Er dient een onafhankelijk adviesbureau U heeft nu de gelegenheid gekregen om uw vragen en zienswijzen in te dienen en deze zijn door de gemeente te worden voorzien van een adequaat antwoord. Indien hiertoe aanleiding is, dan worden de plannen ingeschakeld waarbij in ieder geval de aangepast naar aanleiding van de zienswijzen. Overigens zijn in het vooroverleg verschillende bewoners en de recreatieparken uit informatieavonden en consultatierondes georganiseerd voor omwonenden en andere deze omgeving nauw worden belangstellenden. De uitkomsten van deze avonden zijn, voor zover mogelijk, meegenomen in betrokken. Hun vragen dienen de planvorming. beantwoord te worden en hun opmerkingen verdienen een adequate inhoudelijke reactie. 137 Het college dient aan te geven welke De gemeente heeft samen met de provincie Noord-Holland een onderzoek uitgevoerd naar de toekomst zij nog voor de recreatie en stand en kwaliteit en kwantiteit van recreatie en recreatieparken. Op grond van dit onderzoek recreatieparken in deze omgeving ziet zal, in groot regionaal verband, een plan van aanpak worden gemaakt. en welke kwaliteitsimpuls een tweede reactor voor de recreatieparken/ toeristen in deze omgeving is. Het college kan beter overwegen een recreatiepark op te richten op dit terrein. Versie 22062018 Pagina 59 van 116 138 In het bestemmingsplan staat met geen Wanneer er schade is die rechtstreeks voortvloeit uit het bestemmingsplan kan een woord vermeld welke compensatie de planschadeverzoek worden ingediend. gemeente Schagen voorstelt voor inkomstendelving uit de verhuur van Schade ten gevolge van de (bouw) werkzaamheden kunnen civielrechtelijk worden verhaald recreatiewoningen in de directe op PALLAS. nabijheid of de negatieve gevolgen Voor schade ten gevolge van onrechtmatige overheidshandelingen kan een voor de ontspanning en rust die wij nu nadeelcompensatieverzoek worden ingediend bij de gemeente. Voor alle schades geldt dat nog kunnen ervaren. Wij behouden ons moet worden aangetoond dat er causaal verband dient te zijn tussen de schade en de het recht voor op (vermeende) schadeveroorzakende handeling. planschadevergoeding. 139 De gemeente zou er ook alles aan De landschappelijke inpassing is beschreven in het beeldkwaliteitsplan die onderdeel uitmaakt kunnen doen om te voorkomen dat van het bestemmingsplan. Hierin staan de eisen die gelden voor de landschappelijke inpassing toeristen dit gebied gaan mijden door en de architectonische vormgeving van de bebouwing. een extra kwaliteitsimpuls te geven aan het gebied. Dit, door bijvoorbeeld het Inderdaad is door de PvdA een initiatief voorstel gedaan om te onderzoeken of er aanbrengen van duinen en bomen, aanpassingen in de duinen kunnen worden gedaan om de beleving van het terrein te zodat de gebouwen van het veranderen. Het voorstel is ingetrokken onder de toezegging van de wethouder dat één en onderzoeksterrein en het werkterrein niet ander onderzocht zou worden in het kader van de gebiedsvisie Sint Maartenszee. De meer zichtbaar zijn, geluidsoverlast gemeente is tot op heden bezig om dit te onderzoeken of het realistisch is om een zogenaamd zichtbaar verbieden en actief bestrijden camouflageduin te realiseren. Uit eerste gesprekken met Staatsbosbeheer blijkt dat dit niet voor en b.v. door het aanbrengen van de hand ligt, omdat het te realiseren duin haaks op de bestaande duinenrij zou moeten worden wandel- en fietsroutes. Een aangelegd. Toch laat de gemeente nu een natuurtoets uitvoeren om te kijken wat een kwaliteitsimpuls is niet het aanleggen van dergelijke duin voor de natuurwaarde in het gebied betekent. een grote rotonde zodat het Voor de hele OLP terrein geldt overigens dat de gemeente, in overleg met de partijen die daar bouwverkeer er ruimschoots langs kan. gevestigd zijn, bezig is om een visie op te stellen. Hier maakt de locatie van de Daar zit geen vakantieganger/ recreant onderzoeksreactor PALLAS, onderdeel van uit, waarbij het beeldkwaliteitsplan uitgangspunt zal op te wachten zijn van de voornoemde visie. 140 In het bestemmingsplan moet worden De effecten van geluid enz. zijn in het Plan-MER uitvoerig onderzocht. Hieruit blijkt dat er ter aangegeven dat alles in het werk plaatse van bestaande recreatieparken geen geluidsoverlast zal optreden. Daar waar nodig gesteld wordt om de overlast voor de worden bij de (omgevings)vergunning(en) maatregelen voorgeschreven om de overlast te bestaande recreatieparken/toeristen te beperken. vermijden en dat bij aantoonbare overlast de gemeente schadevergoeding ter beschikking stelt Versie 22062018 Pagina 60 van 116 141 In afwijking van het vigerende Het reactorgebouw in zijn geheel zal 40 meter hoog worden, maar zal gedeeltelijk onder het bestemmingsplan wordt de hoogte van maaiveld worden gerealiseerd. Dit houdt in dat de bouwhoogte volgens het bestemmingsplan de reactor 40 meter. Zonder enige maximaal 24 meter hoog mag zijn vanaf het peil. Er is een beeldkwaliteitsplan opgesteld voor onderbouwing wordt gesteld dat dit niet de ontwikkeling van de onderzoeksreactor. Uitgangspunt is dat deze zo wordt vormgegeven leidt tot fysieke aantasting van het dat deze niet herkenbaar is als reactor, er wordt geen koepelvorm aan de buitenzijde van het duinengebied en dus niet tot een fysieke gebouw toegepast. Aan de (architectonische)vorm kan niet worden afgeleid dat het hier gaat aantasting van de landschappelijke om een reactor. karakteristiek en waarden. In een andere passage staat weer dat alleen de gebouwen hoger dan 17 meter beeldbepalend zijn, maar dat deze gewoon zichtbaar mogen zijn. Alleen variant B1: 17 meter boven maaiveld en 29,5 meter onder maaiveld ingebed in nieuw aan te leggen duinen is acceptabel. Alleen hierdoor worden "Natuur — Duin" niet aangetast. gevraagde actie: · Aanbrengen extra duinen en bomen om de gebouwen te camoufleren. 142 In artikel 5 van de regels staat dat de De regeling is nagenoeg letterlijk overgenomen uit het bestemmingsplan Buitengebied Zijpe, voor natuur- en duin aangewezen zoals dat is vastgesteld op 22 april 2014 en onherroepelijk geworden na uitspraak van de gronden ook bestemd zijn voor een Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 18 mei 2016. Gelet op het feit dat het proefopstelling voor windturbines ten een redelijk recent bestemmingsplan betreft waarin alle ruimtelijke relevante overwegingen behoeve van de aangrenzende hebben plaatsgevonden, en zich sindsdien geen zodanige wijzigingen hebben voorgedaan dat bestemming. Van de windturbine op het een heroverweging van de bestemming aan de orde is, heeft de gemeente besloten de terrein van de bollenboer achter het bestaande rechten ongemoeid te laten. Het betreft dus geen nieuwe mogelijkheden, maar het terrein van Land van Fluwel tegenover respecteren van de bestaande planologische situatie. de onderzoekslocatie wordt reeds bij onze recreatiewoningen veel geluidsoverlast ervaren. Afhankelijk van de windrichting is dit geluid en het slaan van de wieken vergelijkbaar met de motoren van een vliegtuig die constant overvliegt. Bovendien leiden windturbines tot een enorme horizonvervuiling! Dat de gemeente zo Versie 22062018 Pagina 61 van 116 dicht bij recreatieparken een windturbine toestaat is op zichzelf al absurd. · Schrappen artikel 5.1 c 143 Sint Maartenszee mag niet veranderen in Het werkterrein zal worden gesitueerd op de OLP. Hierdoor wordt de overlast van de een gigantische bouwput. Opnemen in werkzaamheden voor de omgeving zoveel mogelijk beperkt. De omliggende agrarische het bestemmingsplan dat het werkterrein terreinen zullen in principe dan ook niet worden gebruikt als werkterrein. Volgens de wet- en dusdanig wordt ingericht dat het uit het regelgeving kan het werkterrein op de OLP worden ingericht en is hier geen aparte zicht binnen de hekken van de planologische regeling noodzakelijk voor. onderzoekslocatie plaats vindt. E.e.a. zal nader uitgewerkt moeten worden ter goedkeuring van de plaatselijke bewoners en recreatieparken 144 Opnemen in het bestemmingsplan dat In het bestemmingsplan kunnen dergelijke voorwaarden niet worden opgenomen. De de aan- en afvoer van bouwverkeer gemeente heeft aandacht voor deze problematiek. Wij kunnen voorwaarden stellen bij de later alleen via de zuidzijde, dus vanaf Petten te verlenen (omgevings)vergunning(en). In het achtergrond rapport verkeer bij de Plan-MER is mag plaats vinden in verband met een aangegeven dat het onwenselijk ik om de Zeeweg te gebruiken voor bouwverkeer. gevaarlijke situatie langs de Westerduinweg vanaf de rotonde tot Camping De Lepelaar 145 Opnemen in het bestemmingsplan dat In het bestemmingsplan kunnen dergelijke voorwaarden niet worden opgenomen. De bouwwerkzaamheden uitsluitend op gemeente heeft aandacht voor deze problematiek. Wij kunnen voorwaarden stellen bij de later maandag tot en met vrijdag van 08:00 te verlenen (omgevings)vergunning(en). — 17:00 u mogen plaats vinden met minimale geluidsoverlast 146 Opnemen in het bestemmingsplan dat In het bestemmingsplan kunnen dergelijke voorwaarden niet worden opgenomen. De uitgebreid onderzoek vereist is naar de gemeente heeft aandacht voor deze problematiek. Wij kunnen voorwaarden stellen bij de later gevolgen van trillingen, te verlenen (omgevings)vergunning(en). grondwateronttrekking en de breuk op Eventuele schade ten gevolge van de activiteiten kunnen, als wordt aangetoond dat deze ten de onderzoekslocatie in samenhang met gevolge van de activiteiten is ontstaan, worden verhaald op PALLAS. het verzakken van de funderingen van Versie 22062018 Pagina 62 van 116 vakantiewoningen in de omgeving. Alle schade ontstaan door de bouwfase dient ruimschoots te worden gecompenseerd 147 Opnemen in het bestemmingsplan dat In het bestemmingsplan kunnen dergelijke voorwaarden niet worden opgenomen. Mocht dit het huidige omgevingsgeluid niet wordt noodzakelijk zijn dan kunnen voorwaarden worden gesteld bij de later te verlenen overschreden, zeker niet meer dan (omgevings)vergunning(en). Op grond van het geluidrapport die behoort bij het Plan-MER blijkt categorie 2 (stil, rustig). Ook in de avond dat tijdens de bouwperiode overdag aan het geluidniveau wordt voldaan. Als er een (tijdelijke) en nachtelijke uren betoncentrale wordt gerealiseerd zou er sprake kunnen zijn van een overschrijding van geluid tijdens de nacht bij drie woningen. Er staat nu vast dat het werkterrein op de OLP zal worden gevestigd dit is op veel ruimere afstand van de woningen dan waar in de berekening rekening is gehouden. De overschrijding zal dan ook minder groot zijn, er zullen maatregelen worden getroffen, of de overschrijding zal zich in het geheel niet voordoen. 148 De MER moet op dit punt worden Dit is een gebrek in het Plan-MER want de huidige bestemmingsplannen en de Provinciale gecorrigeerd. Het moet vaststaan dat Ruimtelijke Verordening staan dit niet toe. Deze onjuistheid maakt de alternatieven afweging arbeidsmigranten NIET in vakantieparken niet anders. mogen worden ondergebracht. Er dient duidelijkheid te komen waar deze wel Omdat het Plan-MER geen toetsingskader is voor het huisvesten van arbeidsmigranten hoeft dit, worden ondergebracht ook al is dit punt niet correct, niet aangepast te worden. 149 Gemeente dient toe te zeggen hier De gemeente zal er op toezien dat er wordt voorzien in adequate huisvesting op locaties waar streng op te handhaven en ruim dit is toegestaan. En zal conform haar beleid handhavend optreden als dit noodzakelijk is. voldoende handhavingscapaciteit hiervoor beschikbaar te hebben en houden 150 Variant K1 dwingend voorschrijven in het Recent zijn de technische onderzoeken door PALLAS afgerond en heeft PALLAS de ontwerper bestemmingsplan. Geen ruimte van de PALLAS-reactor geconsulteerd over de verschillende opties voor de koelmethode. Op overlaten voor varianten K2 en K3. Met basis van de milieuonderzoeken, de technische onderzoeken, de advisering door de ontwerper het toestaan van de varianten K2 en K3 en de wensen van de omgeving (gemeente en bewoners) heeft PALLAS een keuze gemaakt geeft de gemeente de recreatie en het over de gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart 2018 aan het college heeft PALLAS toerisme de doodsteek laten weten dat de secundaire koelmethode met water (variant K1) uitgevoerd zal gaan worden. Variant K2 (koeling met zeewater) en variant K3 (luchtkoeling) vervallen. Dit houdt concreet in dat er geen luchtkoeling wordt gerealiseerd (variant K3). Er komen dus geen koeltorens op het terrein, zodat hierdoor geen uitstraling van een reactor ontstaat. Ook is besloten om geen platform op zee te bouwen, zodat ook dat niet tot negatieve effecten op het toerisme zal kunnen leiden (variant K2). Versie 22062018 Pagina 63 van 116 Het ontwerpbestemmingsplan maakte de aanleg van het platform bovendien niet mogelijk. De geplande koelwaterleidingen zullen worden geboord, waardoor ook daardoor in de bouwfase eventuele negatieve effecten op onder andere de beleving van de duinen tot een minimum beperkt blijven. 151 Veiligheid is sterk onderbelicht in de MER. In het Plan-MER is de milieubeoordeling op een hoog abstractieniveau uitgevoerd. Voor wat Het effectgebied is niet goed betreft het individueel(plaatsgebonden) risico kan er gesteld worden dat de veiligheid van de beschouwd. Aanpassen is nodig m.b.t. PALLAS-reactor en het voldoen aan de criteria voor het individueel risico zullen worden plaatsgebonden en groepsgebonden aangetoond in het kader van de aanvraag voor de Kernenergiewet vergunning, waarvan een risico's. De kans op risico's met 2 actieve Besluit-MER onderdeel uit zal maken. Voor wat betreft het groepsrisico geeft het Plan–MER weer reactoren wordt verdubbeld en met dat bij veiligheidsberekeningen voor groepsrisico rekening wordt gehouden met het aantal bouwactiviteiten en personen dat zich ophoudt op of nabij de locatie. Op basis van deze veiligheidsberekeningen is transportbewegingen wordt deze nog er geen sprake van groepsrisico (zie Plan-MER hoofdstuk 7). hoger; scenario's dienen hierop te worden aangepast. 152 Rekening houden met het scenario De beveiliging tegen terrorisme is niet behandeld in het kader van het Plan-MER vanwege de terrorisme. Wat wordt hieraan gedaan? vertrouwelijkheid die bij dit onderwerp is vereist. De voldoende beveiliging van de Hoe kan dit voorkomen worden. De onderzoeksreactor en de overige nucleaire installaties wordt getoetst door ANVS. huidige onderzoekslocatie is een gemakkelijk doelwit. In de aanvraag van de Kernenergiewet vergunning moet PALLAS aantonen dat de PALLAS- reactor veilig is. PALLAS dient dit te doen door het maken van analyses waarmee vast komt te staan dat de PALLAS-reactor bestand is tegen externe gevaren conform de Handreiking voor een veilig ontwerp en het veilig bedrijven van kernreactoren (VOBK). Overstroming, in algemene zin, is een van de externe gevaren die moet worden geanalyseerd, in deze analyse dient ook rekening te worden gehouden voor klimaatverandering en het stijgen van de zeespiegel. Tijdens de aanvraag van de Kernenergiewet vergunning zal de ANVS beoordelen of het ontwerp van de reactor veilig is; het onderwerp overstroming zal dan ook worden beoordeeld. De realisatie van de PALLAS-reactor is ook afhankelijk van de Kernenergiewet vergunning, deze wordt verstrekt door de ANVS. 153 In kaart brengen risico's ontmanteling De HFR valt buiten de scope van PALLAS, omdat de HFR onder verantwoordelijkheid valt van oude installatie. een andere rechtspersoon (NRG) en eigendom is van een andere rechtspersoon (JRC) die beiden los staan van PALLAS. 154 Eerst het historisch radioactief afval Er is in overleg met ANVS een programma en planning opgesteld voor het verwijderen van het ruimen, dan pas nadenken over een afval. De ANVS houdt hier het toezicht op. Overigens heeft dit afval geen betrekking op de eventuele nieuwe reactor ontwikkeling van de PALLAS-reactor. Versie 22062018 Pagina 64 van 116 155 Zonder de productie van industriële De bestraling van industriële en medische isotopen kan tegelijkertijd plaatsvinden, omdat de isotopen zal er voor PALLAS geen ampullen met medische isotopen volledig zijn afgesloten en worden verwerkt en overgepakt in levensvatbaarheid zijn. Als de productie een goedgekeurde (GMP-)faciliteit buiten de reactor. Er is zeer uitgebreid onderzoek gedaan van medische isotopen echt de kern van naar de levensvatbaarheid van de PALLAS-reactor, met een solide business case die voldoende de zaak is, dan mag op deze locatie rendement oplevert. Dit blijkt uit hoofdstuk 2 van deze Nota. slechts alleen deze productie plaatsvinden en niets anders. Gevraagde actie: · De productie van industriële isotopen niet toestaan; deze productie dient te worden geschrapt uit het bestemmingplan. Alleen de productie van medische isotopen is toegestaan. Gedegen onderzoek naar de levensvatbaarheid van de PALLAS- reactor is noodzakelijk. 156 Andere locatie in de wereld zoeken en Zie onder punt 3: “Alternatief locatieonderzoek” van deze Nota. niet in Petten. Aantoonbaar onderzoek naar andere locaties mist. De gemeente Schagen zet hierbij de veiligheid van de omgeving en van Nederland op spel. Andere locaties in de wereld lenen zich hiervoor beter. Of is de politiek elders in de wereld zich beter bewust van de risico's? Ook de minister stelt dat de productie niet per se in Nederland hoeft plaats te vinden. De marktbehoefte ligt elders. Een kopie van deze brief zal ook naar de Minister gestuurd worden, zeker in combinatie met de veiligheid 157 Samengevat kan gesteld worden dat Zoals hiervoor aangegeven zijn de plannen op een transparante en volgens de wettelijke het gehele ontwerp bestemmingsplan vereiste tot stand gekomen. en de MER iedere objectiviteit mist en als misleidend bestempeld kan worden. Transparantie, zorgvuldigheid en onafhankelijkheid mist volledig. Hiervoor Versie 22062018 Pagina 65 van 116 is voldoende bewijs aan te leveren. De recreatieparken in deze omgeving zullen spookparken worden als dit zo wordt uitgevoerd! 158 18.045051 Een opmerking vooraf. Het ontwerp Het is gebruikelijk dat de onderzoeken en het bestemmingsplan worden opgesteld door of in plan-MER, werd gemaakt door Arcadis opdracht van de initiatiefnemer. De gemeente toetst de aangeleverde rapporten, voor de Stichting Voorbereiding PALLAS- onderzoeken en plannen. Hiervoor heeft de gemeente haar eigen personeel en onafhankelijke reactor. Merkwaardig is dat Arcadis ook adviseurs ingeschakeld (RUD-NHN, HHNK, Veiligheidsregio, GGD en de Commissie m.e.r. ) het Ontwerp Bestemmingsplan voor de Gemeente Schagen schreef. Doordat Arcadis is als adviesbureau door de PALLAS ingeschakeld. Tussen deze twee partijen bestaat dus Arcadis voor beide partijen de plannen een opdrachtgever/opdrachtnemersrelatie. Van belangenverstrengeling is geen sprake. heeft opgesteld kan de integriteit van burgemeester en wethouders in het geding zijn 159 In algemene zin valt op dat Plan-MER het Deze zienswijze is te algemeen om te kunnen beantwoorden. Wel kan gemeld worden dat de plan-MER op tal van natuur-, milieu- en Commissie voor de milieueffectrapportage het Plan-MER heeft getoetst. De Commissie kijkt naar veiligheidsvragen rond de bouw en alle onderdelen van het Plan-MER en heeft geen aanleiding gezien om nadere onderwerpen uit exploitatie van PALLAS geen antwoord te diepen in relatie tot het bestemmingsplan. Wel zal in het kader van de Kernenergiewet geeft. vergunning en bijbehorende besluit-MER nadere informatie komen. Dit staat ook aangegeven in het Plan-MER. 160 Zo is er feitelijk heel weinig bekend over In de aanvraag van de kernenergiewetvergunning moet PALLAS aantonen dat de PALLAS- de mogelijke effecten van de lokale reactor veilig is. PALLAS dient aan te tonen middels analyses dat de PALLAS-reactor bestand is breuklijn in de diepe ondergrond tegen externe gevaren. De breuklijn is één van de externe gevaren die moet worden geanalyseerd. Tijdens de aanvraag van de Kernenergievergunning zal de ANVS beoordelen of het ontwerp van de reactor veilig is; het onderzoek naar de breuklijnen zal dan ook worden beoordeeld. Dit is nu geen aanleiding om te twijfelen aan de haalbaarheid van het project. De resultaten van het onderzoek worden wel opgenomen in het Project-MER. 161 Alle varianten blijken serieuze problemen De serieuze problemen van de koelingsvarianten blijken niet uit het Plan-MER. Het Plan-MER en te veroorzaken. Enerzijds leidt gebruik de passende beoordeling geven geen integrale negatieve beoordeling van de effecten op van koelwater onder meer tot Natura 2000. thermische vervuiling en een negatieve impact op de visstand. In het achtergrondrapport 6.2.2.4 is onderzoek gedaan naar de thermische vervuiling. Hieruit blijkt dat geen significante negatieve effecten zijn. Versie 22062018 Pagina 66 van 116 162 Anderzijds brengt luchtkoeling ernstige In het Plan-MER is aangegeven welke effecten kunnen optreden bij luchtkoeling. geluidshinder teweeg. Deze geluidshinder kan weliswaar met Recent zijn de technische onderzoeken door PALLAS afgerond en heeft PALLAS de ontwerper technische middelen worden beperkt, van de PALLAS-reactor geconsulteerd over de verschillende opties voor de koelmethode. Op maar dat leidt weer tot aantasting van basis van de milieuonderzoeken, de technische onderzoeken, de advisering door de ontwerper het kwetsbare duingebied en het en de wensen van de omgeving (gemeente en bewoners) heeft PALLAS een keuze gemaakt verloren gaan van de visuele over de gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart 2018 aan het college heeft PALLAS landschapsbeleving laten weten dat de secundaire koelmethode met water (variant K1) uitgevoerd zal gaan worden. Variant K2 (koeling met zeewater) en variant K3 (luchtkoeling) vervallen. Dit houdt concreet in dat er geen luchtkoeling wordt gerealiseerd (variant K3). Er komen dus geen koeltorens op het terrein, zodat hierdoor geen uitstraling van een reactor ontstaat. Ook is besloten om geen platform op zee te bouwen, zodat ook dat niet tot negatieve effecten op het toerisme zal kunnen leiden (variant K2). Het ontwerpbestemmingsplan maakte de aanleg van het platform bovendien niet mogelijk. De geplande koelwaterleidingen zullen worden geboord, waardoor ook daardoor in de bouwfase eventuele negatieve effecten op onder andere de beleving van de duinen tot een minimum beperkt blijven. 163 Onttrekking van koelwater uit het Noord- Indien er een watertekort zou optreden kan de PALLAS-reactor indien nodig binnen zeer korte Hollands Kanaal is - vooral door de tijd worden afgeschakeld, bijvoorbeeld als er geen koelwater beschikbaar is. veranderingen in het klimaat - ongewenst in verband met de regionale zoetwatervoorziening. 164 Bij koeling met zeewater kan inzuiging Deze effecten zijn onderzocht en beschreven in het Plan-MER. Verstoring van fauna bij aanleg van beschermde vissoorten niet worden van een koelwaterinzuiging in zee kan worden voorkomen door mitigerende maatregelen. voorkomen. Verder kan de aanleg van Visinzuiging kan ook door technische voorzieningen worden voorkomen, dit is aangegeven in de koelwatervoorziening —met name bij het Plan-MER. Overigens heeft PALLAS een keuze gemaakt voor de gebruikte koelmethode. In het gebruik van zeewater - de haar brief van 29 maart 2018 aan het college heeft PALLAS laten weten dat de secundaire aanwezige fauna ernstig verstoren koelmethode met water (variant K1) uitgevoerd zal gaan worden. Variant K3 (luchtkoeling) en variant K2 (koeling met zeewater) vervallen. Hierdoor zal het genoemde effect van inzuiging bij koeling met zeewater zich ook niet voordoen. Versie 22062018 Pagina 67 van 116 165 Het plan-MER geeft uiteindelijk een Uit het natuuronderzoek behorende bij het Plan-MER blijkt dat de tapuit en rugstreeppad niet negatieve effectbeoordeling van de voorkomen op de OLP. De verstoring door licht en geluid reikt niet tot buiten de grenzen van de PALLAS-reactor op het Natura2000- OLP. Uit onderzoek blijkt dat de rugstreeppad hier bovendien weinig gevoelig voor is. De gebied. Daaronder valt ook verstoring zandhagedis kan voorkomen op de OLP en in de zoekzone voor koelwaterleidingen en kan van broedvogelplaatsen en het negatief beïnvloed worden door het project. In het vervolgtraject zullen de mogelijke effecten leefgebied van soorten als de tapuit, in meer detail worden beschreven, mede op basis van een actualisatie van de inventarisatie rugstreeppad en zandhagedis. Soorten van beschermde soorten. In het kader van de ontheffing in het kader van Wet natuurbeheer die op de Rode Lijst staan en in de kunnen daarbij de benodigde mitigerende maatregelen worden getroffen en vastgelegd. directe omgeving van het plangebied Bij het Plan-MER is ook een passende beoordeling gedaan. Op basis hiervan kan worden voorkomen. De mitigerende geconcludeerd dat het bestemmingsplan uitvoerbaar is. maatregelen die in het plan-MER worden beschreven om de schadelijke gevolgen voor de kwetsbare fauna te compenseren lijken volstrekt onvoldoende en worden bovendien niet afdwingbaar opgelegd. 166 PALLAS is niet opgenomen in het Omdat PALLAS niet is opgenomen in het beheerplan, zal een aparte vergunningenprocedure Natura2000-beheerplan Pettemerduinen volgens de Wet natuurbescherming gevolgd worden. Vergunningen worden aangevraagd in 2018-2024. Het is op dit moment nog niet de fase na vaststelling van het bestemmingsplan. Deze vormt immers het ruimtelijke kader duidelijk dat op welke gronden een volgens welke het project kan worden uitgevoerd. bestemmingsplan aangepast mag Een ADC-toets is pas aan de orde wanneer significante effecten niet kunnen worden worden, dat negatieve gevolgen heeft uitgesloten. Wanneer uit de passende beoordeling bij de vergunningaanvraag blijkt dat dit aan voor een Natura2000 gebied, zonder de orde is, dan zal een ADC-toets worden uitgevoerd. Het project is in het Plan-MER wel getoetst opname in het beheerplan of een aan het ‘nee, tenzij’-beginsel voor het NNN (Natuurnetwerk Nederland). vergunning wet natuurbescherming. Is er voor de Natura2000-gebieden voldaan aan de ADC-toets en aan het 'nee, tenzij'-beginsel voor de NNN 167 Voor de toekomst verwacht het Nuclear De markt in opkomende landen groeit sterker dan in de westerse wereld. Maar op dit moment Energy Agency van de OECD (OECD- vertegenwoordigt de westerse wereld nog meer dan 80 procent van de wereldwijde vraag. NEA) dat de behoefte aan molybdeen- Belangrijk is waar de eindgebruikers zich bevinden ten opzichte van de productieketen. Na het 99 in de westerse wereld minder dan 1% bestralen van uraniumtargets moet er een processing-stap plaatsvinden. Wereldwijd zijn er vier per jaar zal stijgen. Voor opkomende grote installaties die dat kunnen en daarvan bevindt zich de grootste in Petten (bedrijf Curium). landen in Azië en andere werelddelen Door zowel de reactor als de processor op één terrein te zetten worden grote kostenvoordelen wordt een grotere stijging tot 10% gerealiseerd, wordt verval van het product geminimaliseerd, en transport van radioactief verwacht. Op 9 maart 2018 in de materiaal vermeden. Daarnaast is de locatie in Petten al een nucleair terrein, en bevinden zich beantwoording van Kamervragen schrijft daar ook de afvalwerkingsinstallaties. Om deze redenen is Petten de beste locatie. Door de Versie 22062018 Pagina 68 van 116 minister Wiebes: 'Gezien de wereldwijde overheid is daarom besloten dat de reactor in Petten moet komen, dit is ook vastgelegd in de markt voor isotopen hoeft een statuten van PALLAS. toekomstige reactor niet per se in Nederland te komen'. In opdracht van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat zijn vervolgonderzoeken gedaan naar de voorbereiding van de PALLAS-reactor. Op basis van deze onderzoeken concludeert het kabinet, in haar kamerbrief van 26 april 2018, dat, met het oog op de voorzieningszekerheid van medische radio-isotopen voortgang wordt gemaakt met de PALLAS- reactor. 168 Daarnaast stelt de regering al tien jaar De 100 miljoen euro waarnaar wordt verwezen staat in de stukken van de formatie die eind dat de nieuwe reactor vanaf de vorig jaar zijn gepubliceerd. In de brief aan de informateur staat dat er na grove schatting € 60 – bouwfase privaat zal worden 100 miljoen publieke bijdrage benodigd is om de investeringsbereidheid van de private sector in gefinancierd. EZ Het onderzoeksbureau deze fase te stimuleren. Het genoemde bedrag is gebaseerd op een extern advies dat verder Strategy& concludeerde: "Belangrijke aangeeft dat het te vroeg is om concrete cijfers te noemen. De publieke bijdrage wordt in de bevinding is dat, wanneer men hecht vorm van een lening beschikbaar gesteld. aan het realiseren van PALLAS, een eenmalige publieke bijdrage nodig lijkt Zie verder onder punt 2 van deze Nota. te zijn voor de bouw. Het is volgens Strategy& te vroeg concrete cijfers te noemen maar €60-€100 mln. is aannemelijk. Gezien de ontwikkelingen in de internationale markt, de en de wederom te verwachten extra kosten voor de Nederlandse belastingbetaler is het niet voor de hand liggend een reactor te bouwen in Nederland maar eerder in opkomende economieën. 169 Maar ook in Nederland is geen Zie onder punt 3: “Alternatief locatieonderzoek” van deze Nota. vergelijking gemaakt wat betreft milieugevolgen van verschillende locaties. Borssele, Zeeland of een andere mogelijke locaties, zijn om onduidelijke, in ieder geval niet milieutechnische redenen afgevallen. De Wet milieubeheer vereist dat meerdere alternatieven worden onderzocht opdat duidelijk is welke vestigingslocatie het Versie 22062018 Pagina 69 van 116 minste effect op het milieu heeft. Dat is niet gebeurd. 170 Opmerkelijk is ook dat in het plan-MER Wij zijn bekend met initiatieven in Rusland, Australië, Zuid-Afrika en vele andere landen. Er liggen wordt gedaan alsof alleen de uitgebreide concurrentie-analyses en marktscenario's ten grondslag aan de aannames over licentiehouder van PALLAS ambities zou markten en marktaandelen in de diagnositische en therapeutische markt. Per werelddeel zal hebben als wereldwijde producent van wellicht een leidende speler ontstaan. Voor Europa is PALLAS de beste kanshebber. medische isotopen. Er wordt volledig voorbijgegaan aan het feit dat landen Dit blijkt uit de onderzoeken die in opdracht van het Ministerie van EZK zijn gedaan naar de als Rusland, Australië en Zuid-Afrika, maar samenloop tussen de voorbereiding van de PALLAS-reactor en mogelijke alternatieve zeker ook landen die versnellers hebben technologieën om medische isotopen te produceren. Op basis van deze onderzoeken opgenomen in hun plannen, waaronder concludeert het kabinet dat, met het oog op de voorzieningszekerheid van medische radio- de VS, het VK en Canada, die ambities isotopen, voortgang moet worden gemaakt met de PALLAS-reactor. Daarnaast wordt ook het ook hebben. Daarmee is op geen Lighthouse project ondersteund. enkele wijze onderbouwt dat Petten de meest geschikte vestigingslocatie voor de reactor is. 171 De business case van de nieuwe PALLAS- De aanname dat PALLAS niet nodig is voor 98,8% van behandelingen gaat ervan uit dat alle reactor is voor een groot gedeelte technetium-99 door alternatieve productiemiddelen worden geleverd. afhankelijk van de productie van Moybdeen-99. Dit medische isotoop kan De alternatieven bevinden zich nog in een vroeg stadium en zijn nog onzeker; ze kunnen geen op termijn zonder kernreactor therapeutische isotopen produceren. In het therapeutische segment wordt sterke groei geproduceerd worden. Dit schrijft verwacht. Momenteel groeit deze markt met 25-50% per jaar, waardoor rond 2025 tekort aan minister Wiebes op vragen naar productiecapaciteit kan ontstaan. Er zijn geen alternatieve technologieën voorhanden om op aanleiding van het bericht dat de grote schaal te voorzien in de levering van isotopen als bijvoorbeeld lutetium-177. Wij verwijzen geplande PALLAS-kernreactor in Petten naar paragraaf 2.3 van het Plan-MER. niet nodig zal zijn voor 98,8% van de nucleaire geneeskundige In opdracht van het Ministerie van EZK zijn vervolgonderzoeken gedaan naar de voorbereiding behandelingen. Het plan-MER grijpt van de PALLAS-reactor. Op basis van deze onderzoeken concludeert het kabinet, in haar terug op de crisis van 2009-2010 om aan kamerbrief van 26 april 2018, dat, met het oog op de voorzieningszekerheid van medische te geven dat een nieuwe reactor nodig radio-isotopen, voortgang wordt gemaakt met de PALLAS-reactor. is voor het handhaven van de leveringszekerheid. Dat gaat totaal voorbij aan de notie dat de huidige isotopenmarkt juist sinds de crisis van Versie 22062018 Pagina 70 van 116 2009-2010 volop in beweging is door de snelle en toenemende innovatie in de versnellertechnologie. In oktober 2016 ging de Canadese NRU-reactor - tot dan toe 's werelds grootste bulkproducent van 99Mo - op stand-by. Al ver voor oktober 2016 werd de vrees geuit dat dit zou leiden tot ernstige tekorten. De NRU heeft echter geen enkele keer hoeven bij te springen in de wereldwijde productie van 99Mo. In het RIVM-rapport van 2016 wordt gesteld dat door de groei van alternatieve productiemethodes, de sluiting van de HFR over drie jaar — dus in 2019 - opgevangen kan worden. Dat is een belangrijke koerswijziging en geeft toch echt een ander perspectief dan 'de HFR is tot 2025 noodzakelijk en daarna PALLAS. 172 In het plan-MER komt de ontwikkeling De vraag naar therapeutische isotopen met een factor 20 kan toenemen tussen nu en 2030, in van versnellers niet serieus aan bod. Een dat geval zullen er ernstige tekorten ontstaan. Momenteel is bijvoorbeeld de vraag naar serieuze MER over PALLAS hoort een lutetium-177 circa 10.000 a 20.000 Ci per jaar maar deze kan toenemen tot 100.000-600.000 Ci. totaalbeeld te geven van de De wereldwijde capaciteit wordt geschat op orde grootte 50.000 Ci (dit betreft een ruwe ontwikkelingen in de isotopenmarkt, schatting) die met optimalisatie kan worden opgerekt tot orde grootte 200.000 Ci. Zelfs met daaronder behoort een onafhankelijk optimalisatie van de bestaande reactoren kan er dus een tekort ontstaan. Overigens hebben oordeel over de perspectieven van niet alle therapeutische isotopen veel langere halfwaardetijden dan bijvoorbeeld molybdeen. versnellers in de komende zeven jaar. Ho-166, Y-90 en Pb-212 hebben kortere halfwaardetijden. PALLAS is volgens het plan-MER belangrijk om te kunnen blijven voorzien in de toekomstige behoefte aan therapeutische isotopen. Maar evenals bij diagnostische isotopen maakt de productie van therapeutische isotopen deel uit van een wereldwijd netwerk van reactoren. Twee of drie onderzoeksreactoren zijn ruimschoots Versie 22062018 Pagina 71 van 116 voldoende voor de wereldwijde behoefte. Daar is geen nieuwe reactor voor nodig, want er zijn meer reactoren die deze isotopen produceren. Bovendien zijn therapeutische isotopen veel langer houdbaar door de veel langere halfwaardetijden. 173 Betreffende het onderzoek staat in de De Pallas-reactor wordt niet alleen ingezet voor nucleair onderzoek. De hoofdactiviteit is het onlangs vrijgegeven stukken rond de produceren van medische isotopen. kabinetsformatie: "Een zekere mate van toegepast nucleair onderzoek blijft nodig De businesscase is voldoende onderbouwd. Wij verwijzen u hiervoor naar punt 2 van deze Nota. omdat kennis vereist is voor o.a. ontmanteling van installaties en opslag van afval. Voor dergelijk onderzoek is echter niet per definitie een reactor nodig omdat nucleair energieonderzoek ook kan worden gecontinueerd in internationale samenwerkingsverbanden. Overigens zal er een bijdrage van €35 miljoen van het Rijk nodig zijn om de 'private' kernreactor een 'energieonderzoek'-functie te geven". Deze ontwikkelingen en effecten lijken niet of onvoldoende meegenomen te zijn in de beoordeling van de economische uitvoerbaarheid van het totale plan. Versie 22062018 Pagina 72 van 116 174 De HFR is sinds 1961 in bedrijf. De reactor NRG heeft een actief onderhoudsprogramma waarmee de HFR kan blijven draaien. De ANVS is hoogbejaard en moet herhaaldelijk ziet toe dat de HFR blijft voldoen aan vereiste veiligheidscriteria. stopgezet worden door technische problemen of onderhoud. Regelmatig komen problemen met de veiligheidscultuur aan het licht. Mede daardoor leed de NRG jarenlang flinke verliezen. De regering wil dat de verouderde centrale in bedrijf blijft tot de oplevering van PALLAS: aanvankelijk 2013, momenteel 2025of 2026. Het is de vraag of de huidige centrale de einddatum 2025/2026 haalt. Uitval is een meer dan een optioneel risico. PALLAS heeft volgens de rapportage Nucleaire kennisinfrastructuur in Nederland geen solide business case als de HFR vroegtijdig moet stoppen. Waarom is een dergelijk scenario niet voorhanden? 175 NRG moet haar best gaan doen om het Er is in overleg met ANVS een programma en planning opgesteld voor het verwijderen van het historisch radioactief afval voor eind afval. De ANVS houdt hier het toezicht op. Overigens heeft dit afval geen betrekking op de 2027 afgevoerd te krijgen. Dat schrijft ontwikkeling van de PALLAS-reactor. toezichthouder ANVS in juni vorig jaar in haar goedkeuring van het Plan van Aanpak voor de afvoer van al het radioactief afval van NRG. Onlangs liet minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit aan de Kamer weten "een bijdrage van 117 miljoen euro" beschikbaar te stellen "voor het oplossen van de korte termijnproblematiek van het opruimen van het historisch radioactieve afval en de ontmanteling van gebouwen bij ECN/NRG in Petten." In totaal is er door het Rijk ondertussen ruim €260 miljoen aan NRG betaald voor het afvoeren van Versie 22062018 Pagina 73 van 116 het historisch hoogradioactief afval. Dit historisch afval is een kostbaar hoofdpijndossier en een grote zorg voor omwonenden. Opruimen van dit historisch afval zou de hoogste prioriteit moeten hebben. Ook de ernstige onbeheersbare tritium 'H-vervuiling van de HFR baart veel zorgen. 176 De nieuwe PALLAS-reactor moet In het Plan-MER is de milieubeoordeling op een hoog abstractieniveau uitgevoerd. In het kader voldoen aan de strikte eisen die gesteld van de aanvraag voor de Kernenergiewet vergunning komt de onderbouwing dat de PALLAS- worden vanuit Stralingsbescherming en reactor voor stralingsbescherming en nucleaire veiligheid aan de betreffende eisen kan Nucleaire veiligheid. In het plan MER zal voldoen. Hiervan zal een Besluit-MER onderdeel uitmaken. De link tussen stralingsbescherming en beter onderbouwd moeten worden dat nucleaire veiligheid enerzijds en effecten op Natura 2000 is niet relevant. Bij nucleaire veiligheid de centrale aan deze eisen voldoet. De gaat het om mensen. De centrale wordt bovendien zo ontworpen dat risico's op vrijkomen van vergunningverlening binnen de Wet straling voldoen aan de wettelijke normen. natuurbescherming gaat immers uit van het nee-tenzij-beginsel: alleen wanneer vast staat dat een plan of project geen negatief effect heeft op een Natura 2000-gebied kan een vergunning Wet natuurbescherming worden verleend. Versie 22062018 Pagina 74 van 116 177 Bij het begin van de liberalisering in Het is waar dat alle huidige reactoren buiten Nederland worden gesubsidieerd. Op basis van Europa ging men ervan uit dat de Plan-MER kan geconcludeerd worden dat er sterke behoefte bestaat aan marktwerking service en efficiency productiecapaciteit om de toekomstige groei van met name therapeutische nucleaire verbetert en de kosten verlaagt. Men medicijnen aan te kunnen. PALLAS richt zich op leveringszekerheid, betaalbaarheid, dacht dat met een paar prikkels verduurzaming en veiligheid. Daarbij zal de (Rijks)overheid goedkeuring moeten verlenen aan bedrijven wel het juiste doen. Dat blijkt de beoogde private investeerders en zal PALLAS werken onder zeer strenge voorwaarden en niet of moeizaam te werken. Focus van nucleaire regelgeving, hier wordt op toegezien door de ANVS. bedrijven ligt op winstmaximalisatie. En dus in mindere mate op leveringszekerheid, betaalbaarheid, verduurzaming en veiligheid. In omringende landen zien we dan de overheid weer meer verantwoordelijkheid nemen. Niet in Nederland. Ondanks de vele miljoenen aan subsidie blijft de overheid roepen dat een bouw en exploitatie van een reactor overgelaten kan worden aan de markt. Dit ondanks het gegeven dat centrales en fabrieken die kernafval verwerken een risico zijn voor misbruik. Dat kan immers geschikt worden gemaakt voor de productie van kernwapens. Is het niet van belang dat het plan MER-aandacht besteed aan het aspect particuliere exploitatie en terrorisme? Versie 22062018 Pagina 75 van 116 178 Het beoordelingsaspect 'Economische Het maken van een MKBA is geen wettelijke vereiste. De effecten op recreatie en toerisme zijn in waarde' is onvoldoende onderbouwd en het Plan-MER afdoende bekeken moet worden aangevuld met een Maatschappelijke Kosten Baten Analyse De effecten op recreatie en toerisme zijn in het Plan-MER voor een vijftal criteria bekeken. In (MKBA) om een goede afweging te tabel 86 staan neutrale en negatieve scores, die overeenstemmen met de voorafgaande tekst kunnen maken. Voor de politici — met in het Plan-MER. name in de regio - geldt Hierbij moet met huidig inzicht een kanttekening bij worden geplaatst; het werkterrein zal werkgelegenheid in 'Petten' als een definitief op de OLP worden gesitueerd, hetgeen diverse negatieve effecten op recreatie en belangrijk argument om voor de bouw toerisme verzacht. van PALLAS te zijn. Het idee bestaat dat PALLAS vlekkeloos de functie van de huidige HFR gaat overnemen, zodat de banen in de regio gehandhaafd blijven. Daar is ook het plan-MER op toegesneden. Daarbij wordt de kop in het zand gestoken voor de reële mogelijkheden van versnellers, die feitelijk meer potentie hebben om de toekomstige aanvoer van medische isotopen veilig te stellen en het verlies van banen in andere sectoren als toerisme. Juist in de directe omgeving zijn veel verblijfsrecreatieterreinen en het gebied is van groot belang voor dagtoerisme. Uitwijkgedrag is zeker te verwachten. 179 In de MER staat vermeld dat de Dit is een gebrek in het Plan-MER, want de huidige bestemmingsplannen en de Provinciale arbeidsmigranten gehuisvest kunnen Ruimtelijke Verordening staan dit niet toe. Dit maakt de alternatievenafweging die in gemaakt worden in recreatiewoningen. Dit is in in het Plan-MER niet anders. strijd met de regelgeving (bestemmeningsplan) en dus onjuist. Ook Omdat het Plan-MER geen toetsingskader is voor het huisvesten van arbeidsmigranten hoeft dit, vanuit de reglementen van de parken is ook al is dit punt niet correct, niet aangepast te worden. het is ongewenst om arbeidskrachten te mengen met recreanten. De MER moet hierop worden aangepast. Versie 22062018 Pagina 76 van 116 180 Een goede landschappelijke inpassing is De landschappelijke inpassing is beschreven in het beeldkwaliteitsplan die onderdeel uitmaakt noodzakelijk. In 2016 is door de PvdA van het bestemmingsplan. Hierin staan de eisen die gelden voor de landschappelijke inpassing Schagen een initiatiefvoorstel ingediend. en de architectonische vormgeving van de bebouwing. Het college heeft dit beantwoord in haar brief van 9 augustus 2016. Hierin staat Inderdaad is door de PvdA een initiatief voorstel gedaan om te onderzoeken of er vermeld dat een integraal plan wordt aanpassingen in de duinen kunnen worden gedaan om de beleving van het terrein te opgesteld die een meerwaarde oplevert veranderen. Het voorstel is ingetrokken onder de toezegging van de wethouder dat één en voor de beleving van het duingebied. ander onderzocht zou worden in het kader van de gebiedsvisie Sint Maartenszee. De Wat is de status van dit plan en is dit ook gemeente is tot op heden bezig om dit te onderzoeken of het realistisch is om een zogenaamd verwerkt in het bestemmingsplan en camouflageduin te realiseren. Uit eerste gesprekken met Staatsbosbeheer blijkt dat dit niet voor MER? Vormt dit plan een onderdeel van de hand ligt, omdat het te realiseren duin haaks op de bestaande duinenrij zou moeten worden de mitigerende maatregelen of het aangelegd. Toch laat de gemeente nu een natuurtoets uitvoeren om te kijken wat een beeldkwaliteitsplan? dergelijke duin voor de natuurwaarde in het gebied betekent. Voor de hele OLP terrein geldt overigens dat de gemeente, in overleg met de partijen die daar gevestigd zijn, bezig is om een visie op te stellen. Hier maakt de locatie van de onderzoeksreactor PALLAS onderdeel van uit, waarbij het beeldkwaliteitsplan uitgangspunt zal zijn van de voornoemde visie. 181 De MER stelt dat het wenselijk is om het Het werkterrein zal worden gesitueerd op de OLP. Hierdoor wordt de overlast van de bouwterrein landschappelijk goed in te werkzaamheden voor de omgeving zoveel mogelijke beperkt. De omliggende agrarische passen om zo de effecten te terreinen zullen in principe dan ook niet worden gebruikt als werkterrein. Volgens de wet- en verminderen. Een praktische uitwerking regelgeving kan het werkterrein op de OLP worden ingericht en is hier geen aparte hiervan ontbreekt echter en dient eerst planologische regeling noodzakelijk voor. Voor wat betreft de bouwtijden in relatie tot het te worden bepaald alvorens het geluidniveau het volgende: In het bestemmingsplan kunnen dergelijke voorwaarden niet ontwerpbestemmingsplan definitief worden opgenomen. Mocht dit noodzakelijk zijn, dan kunnen voorwaarden worden gesteld bij vastgesteld kan worden. In het de later te verlenen (omgevings)vergunning(en). bestemmingsplan zijn geen bouwtijden aangegeven. Dit zou kunnen betekenen dat de overlast 24/7 zou kunnen plaats vinden. De directe omgeving kenmerkt zich door recreatie. Bouwtijden dienen hierop aangepast te worden door alleen bouwactiviteiten toe te staan van maandag tot en met vrijdag van 8.00 u tot 17.00 uur. Het huidige niveau van het omgevingsgeluid mag tijdens de bouw niet worden verhoogd. Een Versie 22062018 Pagina 77 van 116 overschrijding van het referentieniveau van het omgevingsgeluid tot een maximum "Etmaalwaarde" van 55 dB(A) is niet toelaatbaar. 182 18.045063 Met artikel 25 van het bestemmingsplan De zienswijze geeft een verkeerde uitleg van hetgeen is opgenomen in artikel 26b van de PRV. is bepaald dat voor een deel van de De regeling regelt in lid 1 dat buiten bollenconcentratiegebied de nieuwvestiging enz. niet mag gronden een wijzigingsbevoegdheid is worden bestemd, maar dat dit alleen maar mag binnen het aangegeven gebied. In lid 2 is opgenomen, waarmee het college van geregeld dat er geen bestemmingen worden opgelegd in het gebied waardoor het onmogelijk burgemeester en wethouders de wordt gemaakt voor bollenbedrijven om zich te vestigen/uit te breiden. Dat wil niet zeggen dat mogelijkheid wordt geboden om een er geen dubbelbestemming op het perceel kan worden neergelegd. De in het andere bestemming/functie toe te staan bestemmingsplan opgenomen wijzigingsbevoegdheid houdt geen beperking in zoals bedoeld dan agrarisch. Deze gronden zijn in lid 2. ingevolge het bepaalde in Artikel 26b van de provinciale verordening aangewezen als Bollenconcentratiegebied, in het betreffende artikel is opgenomen dat een bestemmingsplan binnen bollenconcentratiegebied alleen mag voorzien in bestemmingen die voorzien in nieuwe bollenteeltbedrijven voor permanente bollenteelt en bijvoorbeeld de uitbreiding van een bestaand bollenteeltbedrijf. Ook stelt lid 2 van dit artikel dat de vestiging van een nieuw bollenteeltbedrijf of de uitbreiding van een bestaand bollenteeltbedrijf niet onmogelijk mag worden gemaakt. Ons is niet gebleken dat er een ontheffing van de provinciale verordening is verleend. Versie 22062018 Pagina 78 van 116 LTO Noord streeft naar behoud van voldoende bollenareaal, hetgeen essentieel is voor de toekomstbestendigheid van de bollensector. Eventuele aantasting van dit areaal (bollenconcentratiegebied} dient gecompenseerd te worden en kan tevens niet vooruitgeschoven worden naar de wijzigingsprocedure. LTO Noord stelt dat de wijzigingsbevoegdheid in strijd is met het bepaalde in de provinciale verordening. De uitvoerbaarheid van het plan is daarmee niet aangetoond. Versie 22062018 Pagina 79 van 116 183 Voor de bollenteelt zijn stabiele Het voorkomen van verzilting van het ondiepe grondwater door bodemingrepen heeft alle teeltomstandigheden van essentieel aandacht bij het ontwerp en planning van deze activiteiten. De klei- en veenlaag die tussen belang. Dit hangt enerzijds op de circa 3 en 7 meter beneden maaiveld voorkomt vormt de belangrijkste barrière tussen het zoete samenstelling van de grond: bedrijven grondwater erboven en het zoute grondwater daaronder. Het grondwater onder de investeren niet zelden decennia in een landbouwpercelen is niet verontreinigd met nucleair materiaal en er is daarom geen risico op goede bodem om tot een optimaal kwel van dergelijke verontreinigingen. bodemklimaat te komen. Anderzijds is Wel moet worden voorkomen dat zout water door de klei- en veenlaag naar het ondiepe ook de toevoer van voldoende en grondwater omhoog kwelt. Bij de eventuele horizontale boring voor de aanleg van de kwalitatief goed water van levensbelang koelwaterleiding onder de landbouwpercelen kan deze laag alleen worden verstoord bij het voor de teelt en het toekomstperspectief uittredepunt bij het Noordhollandsch Kanaal, waar de boring door de kleilaag naar beneden van de bedrijven. Te hoge zoutgehalten gaat. zijn daarbij mede bepalend, te hoge Echter onder de landbouwpercelen ligt de leiding onder de kleilaag op NAP -8m en tijdens de gehalten veroorzaken opbrengstreductie boring is het boorgat gedurende de hele operatie gevuld met een boorvloeistof die bestaat uit of maken teelt onmogelijk. De een mengsel van water en bentonietklei. Bentoniet is een natuurlijke klei en de grenswaarde van het chloorgehalte in bentonietmodder is zwaarder dan water. Het hoge gewicht van dit mengsel zorgt ervoor dat het bodemvocht waarbij nog geen het boorgat niet instort en voorkomt dat (zout)water kan opkwellen. opbrengstreductie optreedt, is bij de tulp Nadat de koelwaterleiding is geplaatst blijft de ruimte tussen de boorgatwand en de leiding bijvoorbeeld circa 130 mg Cl per liter. Bij gevuld met de bentonietmodder. Het deel van het boorgat vanaf het uittredepunt bij het hogere gehalten is gebleken dat de Noordhollandsch Kanaal tot waar de leiding op de aanlegdiepte van NAP -8m bereikt zal opbrengst vrijwel lineair afneemt met worden gevuld met een betoniet/cement grout. Dit zorgt voor een waterdichte afdichting waar toenemende Cl-gehalten in het de leiding door de klei- en veenlaag loopt. Dit is een gangbare techniek die bij veel horizontale bodemvocht. Voor narcissen, irissen en boringen wordt toegepast. diolen liggen deze waarden nog lager Tussen het uittredepunt en de inlaat in het Noordhollandsch Kanaal wordt de leiding in een (PPO; 2007). Bij tulp komt deze gegraven sleuf gelegd. Deze sleuf is niet zo diep dat de kleilaag wordt doorgraven. grenswaarde overeen met een EC van De aanleg van de boring kan niet worden vergeleken met verticale drainage. Verticale 1,3 mS/cm in het bodemvocht. Het drainage heeft immers tot doel een verticale grondwaterstroming te veroorzaken en in stand te bestemmingsplan gaat uit van diverse houden, iets dat bij de horizontale boring juist voorkomen wordt. bodemingrepen, welke bij recht, dan wel na toepassing van een wijzigingsbevoegdheid (kunnen) worden toegestaan. Bij de bodemingrepen wordt geboord door de verschillende lagen in de aarde heen, waardoor er zout en nucleair verontreinigd water kan gaan mengen met oppervlaktewater. Dit heeft grote gevolgen voor de bruikbaarheid van de gronden voor Versie 22062018 Pagina 80 van 116 bollenteelt. Percelen kunnen daarna nog jaren onbruikbaar blijven. Ook kan door het woelen van de grond een verstoring in de samenstelling van de grond optreden, waardoor ook nadeliger teeltomstandigheden (o.a. verzilting en ontstaan van schimmels/aaitjes) ontstaan. Dat dit een wezenlijk risico is en dat de ondergrond in het gebied enorm kwetsbaar is blijkt ook uit de verzilting die is opgetreden als gevolg van de zandsuppletiewerkzaamheden die onlangs zijn uitgevoerd. LTO Noord stelt tevens dat de voorziene boringen met een doorsnede van 80cm onmogelijk weer volledig dicht te krijgen is, dit blijkt ook uit de in Julianadorp uitgevoerd verticale drainage. LTO Noord stelt dat uit het bestemmingsplan niet duidelijk wordt wat de effecten van de ingrepen op bovengenoemde aspecten zijn. Zo is er geen nulmeting gedaan door een onafhankelijke instelling. Ook is er geen overleg geweest met ons geweest, dan wel met deskundigen uit de praktijk zoals loonbedrijf Sneekes, Hoogland: plaatselijke professionals met jarenlange ervaring in het gebied. Versie 22062018 Pagina 81 van 116 184 De met het bestemmingsplan mogelijk te PALLAS gaat in overleg met alle grondeigenaren waaronder de koelleiding zal gaan lopen. Het maken ontwikkelingen hebben nadelige voornemen is om de koelleiding te boren en diep aan te leggen (6 tot 8 meter onder het consequenties voor de maaiveld). Door diep aan te leggen zullen geen tot nauwelijks beperkingen zijn voor het telen bollengronden/bedrijven. Dit bestaat uit van gewassen. Door de diepte is er ook geen nadelige effecten op de teelomstandigheden. nadelige effecten op de teeltomstandigheden, maar ook Wanneer er schade is die rechtstreeks voortvloeit uit het bestemmingsplan kan een ontstaat er als gevolg van de planschadeverzoek worden ingediend. planvorming onzekerheid over de toekomstbestendigheid van de Schade ten gevolge van de (bouw) werkzaamheden kunnen civielrechtelijk worden verhaald bedrijven en bollengronden in het op PALLAS. gebied. Het feit dat er een Voor schade ten gevolge van onrechtmatige overheidshandelingen kan een wijzigingsbevoegdheid in de lucht hangt nadeelcompensatieverzoek worden ingediend bij de gemeente. Voor alle schades geldt dat heeft direct effect op de marktwaarde moet worden aangetoond dat er causaal verband dient te zijn tussen de schade en de van de gronden. LTO Noord benadrukt (vermeende) schadeveroorzakende handeling. dat dergelijke effecten gecompenseerd dienen te worden. Wij verzoeken u om een toelichting 185 Bij LTO Noord bestaat tevens de vraag of Het project PALLAS is een vergevorderd project en heeft een bewezen techniek. Door deze de nieuwe HFR wel noodzakelijk is nu bewezen techniek kan PALLAS de leveringszekerheid van medische isotopen in de toekomst blijkt dat isotopen goedkoper, veiliger en garanderen. Andere alternatieven kunnen deze leveringszekerheid op dit moment nog niet minder vervuilend door stand-alone bieden. Als bestaande reactoren gaan sluiten in 2025-2030, omdat zij aan het einde van hun apparaat gemaakt kunnen worden? Uit levensduur zijn, dan is er onvoldoende capaciteit om de vraag op te vangen. Miljoenen mensen het bestemmingsplan blijkt niet dat er maken jaarlijks gebruik van de medische isotopen uit Petten en door PALLAS kan dit zo blijven. ooit een onderzoek is gedaan, waarbij Voor het segment diagnostische isotopen (molybdeen) houdt PALLAS rekening met de komst dergelijke alternatieven zijn afgewogen van andere reactoren en nieuwe technologieën. Een groot deel van de toepassing van de PALLAS-reactor zal ook komen te liggen op de productie van therapeutische isotopen zoals lutetium-177 voor medicijnen tegen neuro-endocrine tumoren, prostaatkanker en andere vormen van kanker. De vraag naar deze therapeutische isotopen neemt toe en deze kunnen alleen effectief met een reactor worden gemaakt. E.e.a. blijkt ook uit de punt 2 van deze Nota. 186 18.045054 TNO maakt zich zorgen over de Wij onderschrijven het belang van een goede en verkeersveilige ontsluiting. Uit de capaciteit van de huidige twee verkeersveiligheidsanalyse blijkt dat er geen sprake is van een verkeersonveilige situatie rondom ingangen bij de bouw en in bedrijf name de kruispunten. Tevens zijn er geen signalen bekend dat de huidige capaciteit van de ingangen van de PALLAS-reactor. De capaciteit te beperkt is hetgeen leidt tot gevaarlijke situaties op de Westerduinweg. Om deze reden is er van deze twee ingangen is (veel) te geen 3e ingang voorzien. beperkt, hetgeen kan leiden tot zeer Versie 22062018 Pagina 82 van 116 gevaarlijke verkeer-situaties op de Westerduinweg. Graag zou TNO zien dat er in het bestemmingsplan rekening wordt gehouden met een 3e ingang ten behoeve van PALLAS. 187 Het zoekgebied voor de Binnen de OLP zijn alle mogelijkheden nog open. In overleg met de bestaande gebruikers van koelwaterleidingen is wel buiten maar de locatie zal een geschikte tracé worden gezocht dat recht doet aan alle belangen. Het niet binnen de inrichting verder aanleggen van leidingen is binnen het OLP terrein bij recht toegestaan. gespecificeerd. TNO ziet graag dat ook binnen de inrichting het zoekgebied wordt aangegeven waarbij rekening wordt gehouden met mogelijke beperkingen voor TNO gebouwen door deze koelwaterleiding, zowel gedurende de aanleg als na de inbedrijfname. 188 Tot slot wil TNO voorstellen dat ook tijdig In de uitvoeringsfase dient de parkeerdruk nader verkend te worden, indien blijkt dat de een voorziening wordt getroffen voor de parkeercapaciteit ontoereikend is voor de tijdelijke situatie (bouw en inbedrijfsname) zullen er te verwachten grote parkeerdruk tijdens maatregelen worden getroffen de bouw en inbedrijfname van de PALLAS-reactor 189 18.045055 Afval van kernenergie: Dit is bij de oude Er is in overleg met ANVS een programma en planning opgesteld voor het verwijderen van het kernreactor al een groot probleem met afval. De ANVS houdt hier het toezicht op. Overigens heeft dit afval geen betrekking op de roestige vaten en opslag en afvoer. Bij ontwikkeling van de PALLAS-reactor. een evt. nieuwe PALLAS-kernreactor zal dit weer problemen geven. De radioactiviteit blijft een paar honderd jaar voortduren en zowel de tijdelijke opslag in Petten als vervoer en definitieve opslag zal jarenlang grote risico's geven. 190 De locatie: De plek ligt aan de kust, vlak In de aanvraag van de kernenergiewet vergunning moet PALLAS aantonen dat de PALLAS- bij smalle duinenrij Callantsoog. In de reactor veilig is. PALLAS dient dit te doen door het maken van analyses waarmee vast komt te zeewering steeds een aandachtspunt. staan dat de PALLAS-reactor bestand is tegen externe gevaren conform de Handreiking voor Door de stijging van de zeespiegel zal dit een veilig ontwerp en het veilig bedrijven van kernreactoren (VOBK). Overstroming, in algemene nog meer inzet vergen. Bouw van een zin, is een van de externe gevaren die moet worden geanalyseerd, in deze analyse dient ook kernreactor is daarom niet wenselijk. rekening te worden gehouden voor klimaatverandering en het stijgen van de zeespiegel. Tijdens Versie 22062018 Pagina 83 van 116 de aanvraag van de Kernenergiewet vergunning zal de ANVS beoordelen of het ontwerp van de reactor veilig is; het onderwerp overstroming zal dan ook worden beoordeeld. 191 Dichtbevolkt gebied: Nederland is een Er is geen onaanvaardbaar risico, dit is uitgebreid onderzocht in hoofdstuk 7 van het Plan-MER (zowel deltagebied waar veel mensen wonen. stralingsbescherming als nucleaire veiligheid). Vlakbij de dichtbevolkte Randstad een kernreactor hoort daarom niet. 192 Steeds meer is voor het geestelijk welzijn In het Plan-MER is uitgebreid aandacht besteed aan de geluids- en lichteffecten. De effecten van de inwoners van Nederland : stilte, tijdens de bouw-, de overgangs- en exploitatiefase staan niet aan vaststelling van het rust en donkerte een belangrijk bestemmingsplan in de weg. gezondheids aspect. 194 Koelwater: Het koelwater zal geloosd De lozing van koelwater heeft geen gevolgen voor toerisme. De uitlaat is niet zichtbaar en zal moeten worden. Niet bevorderlijk voor geen beperkingen opleggen aan het gebruik van strand kust en zee. Uit het Plan-MER blijkt dat milieu en toerisme. de koelwateruitlaat zodanig vorm kan worden gegeven dat er geen nadelige effecten zijn voor natuur in de Noordzeekustzone. In de koelwaterstudie is met een lozingsdebiet van 3300 m3/uur gerekend met een lozingstemperatuur van 47,5˚C (zie de uitgangspunten zoals beschreven in paragraaf 2.2.3 van het Achtergrondrapport bodem en water dd. 11 september 2017). Er is dus niet gerekend met een gunstig scenario, maar met een conservatief scenario. Er wordt voldaan aan de eisen die vanuit de Waterwet aan koellozingen worden gesteld, namelijk dat de omvang van de mengzone beperkt moet blijven tot een kwart van de dwarsdoorsnede van het waterlichaam waarin wordt geloosd. Ook is besloten om geen platform op zee te bouwen, zodat ook dat niet tot negatieve effecten op het toerisme zal kunnen leiden. Het ontwerpbestemmingsplan maakte de aanleg van het platform niet mogelijk. 195 Toerisme: Het landschap bij Petten is Het ontwerp bestemmingsplan en het Plan-MER en de andere stukken zien niet op de aantrekkelijk voor toerisme. Vooral voor ontwikkeling van het Zwanenwater. De onderzoeken houden uiteraard rekening met de de mensen, die rust, ruimte en donkerte aanwezige natuurwaarden. zoeken. PALLAS zal hier een negatieve invloed op hebben. Voor dit kwetsbare en prachtige duingebied is het de moeite te onderzoeken om dit gebied met het Zwanenwater te verbinden. Uiteraard eerst de oude reactor verwijderen. Versie 22062018 Pagina 84 van 116 196 Calamiteiten risico's: Recent voorbeeld: Conform de Nederlandse regelgeving wordt in het ontwerp van de PALLAS-reactor rekening een vliegtuigje dat in 2016 bij Petten in gehouden met extreme externe bedreigingen zoals een vliegtuigongeluk. De bestendigheid zee stortte. van de reactor hiertegen zal zodanig zijn dat de eventuele gevolgen voor de omgeving binnen de in Nederland geldende criteria liggen. De criteria zijn wettelijk vereist. Het toezicht van op de uitvoering ligt bij de ANVS. 197 Mijn conclusie is dan ook dat er geen Deze zienswijze wordt ter kennisgeving aangenomen. nieuwe PALLAS-kernreactor in Petten moet komen. De risico's en ingrepen in het landschap zijn te groot. Publicaties tonen de overbodigheid voor de bouw aan vanwege nieuwe ontwikkelingen en concurrentie bij de productie van medische isotopen. In het zuiden van ons land loopt iedereen te hoop tegen de kernreactoren in België en kan het dan zomaar bestaan dat een buitenlandse private investeerder hier zijn gang kan gaan. 198 18.045056 Door de oprichting van de nieuwe Hieraan is uitgebreid aandacht besteed in het achtergrond rapport geluid behorende bij het reactor en tijdens de bouw ervan wordt Plan-MER. Hierin staat dat er een toename van geluidsbelasting van 2 dB(A) aan de verwacht dat de verkeersafwikkeling Westerduinweg is te verwachten van bouwverkeer dat via deze route vanaf de N9 naar de OLP een significante negatieve bijdrage kan rijdt. Door verkeersmaatregelen te treffen kan deze toename in geluidsbelasting worden leveren aan het geluidniveau in de gereduceerd. Het verkeer op de N9 is zo ver verwijderd van de bouwlocatie dat hier geen omgeving (Bijvoorbeeld via de N9). onderscheidende invloed meer vanuit gaat ten opzichte van het reguliere verkeer. 199 Het bestaande rampenbestrijdingsplan Zoals aangegeven in het Plan-MER houdt het huidige regionale rampenbestrijdingsplan nog zal moeten worden aangepast aan de geen rekening met de realisatie van de PALLAS-reactor. Voor het in bedrijf komen van de toekomstige situatie, inclusief de PALLAS-reactor zal dit plan hieraan worden aangepast. Dit zal gedaan worden in overleg met mogelijke beïnvloeding op de de veiligheidsregio en volgens de daarvoor geldende richtlijnen. buurgemeenten 200 Afhankelijk van de in de komende fase Voor alle varianten van koeling zijn de effecten afdoende in het Plan-MER onderzocht. Recent te maken keuze voor de koelvariant zijn de technische onderzoeken door PALLAS afgerond en heeft PALLAS de ontwerper van de moet nadrukkelijk gekeken worden naar PALLAS-reactor geconsulteerd over de verschillende opties voor de koelmethode. Op basis van de invloed op de omliggende de milieuonderzoeken, de technische onderzoeken, de advisering door de ontwerper en de natuurgebieden. wensen van de omgeving (gemeente en bewoners) heeft PALLAS een keuze gemaakt over de gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart 2018 aan het college heeft PALLAS laten Versie 22062018 Pagina 85 van 116 weten dat de secundaire koelmethode met water (variant K1) uitgevoerd zal gaan worden. Variant K2 (koeling met zeewater) en variant K3 (luchtkoeling) vervallen. Dit houdt concreet in dat er geen luchtkoeling wordt gerealiseerd (variant K3). Er komen dus geen koeltorens op het terrein, zodat hierdoor geen uitstraling van een reactor ontstaat. Ook is besloten om geen platform op zee te bouwen, zodat ook dat niet tot negatieve effecten op het toerisme zal kunnen leiden (variant K2). Het ontwerpbestemmingsplan maakte de aanleg van het platform bovendien niet mogelijk. De geplande koelwaterleidingen zullen worden geboord, waardoor ook daardoor in de bouwfase eventuele negatieve effecten op onder andere de beleving van de duinen tot een minimum beperkt blijven. 201 U aan dat in de volgende Dit nemen wij voor kennisgeving aan. ontwikkelingsfase van het plan een aantal keuzes definitief genomen moeten worden 202 Aan deze keuzes grondige vervolg Dit nemen wij voor kennisgeving aan. studies ten grondslag zullen liggen (waaronder een tweede MER). 203 18.045057 In het begin van de ontwerpfase van de Zie onder punt 3: “Alternatief locatieonderzoek” van deze Nota. PALLAS-reactor werd een onderzoek gestart naar de milieueffecten van twee mogelijke vestigingsplaatsen, namelijk Borssele en Petten. Om onduidelijke redenen zijn deze onderzoeken stopgezet waardoor niet duidelijk is geworden welke plaats van vestiging het minste effect op het milieu zou hebben. De Wet milieubeheer vereist dat meerdere alternatieven worden onderzocht. Ten onrechte is dit nagelaten. Dit wordt door Stichting Duinbehoud betreurd. Versie 22062018 Pagina 86 van 116 204 Het project PALLAS is met Het PAS is niet vernietigd door de Raad van State. Er zijn wel prejudiciële vragen gesteld aan het inwerkingtreding van de partiele Europese Hof van Justitie. De beantwoording van deze prejudiciële vragen geeft straks inzicht in herziening van het Programma Aanpak de vraag of het PAS richtlijn-conform is. De Raad van State gaat daar pas later een besluit over Stikstof (PAS) 2015-2012 aangewezen als nemen. Volgens de passende beoordeling die is uitgevoerd ten behoeve van dit plan, is het prioritair project. Op grond daarvan is in bestemmingsplan uitvoerbaar volgens de Wnb. het PAS ontwikkelingsruimte voor het project gereserveerd in segment 1. De maximaal aangevraagde reservering bedraagt 16,02 mol/ha/jaar. Dit is voldoende om de depositie tijdens de bouw- en exploitatiefase op te vangen. Stichting Duinbehoud is van mening dat de opgebrachte ontwikkelingsruimte in het PAS in strijd is met artikel 6 van de Europese Habitatrichtlijn 1992. Er is sprake van prejudiciële twijfel of de PAS in overeenstemming is met de Habitatrichtlijn. Die vragen liggen inmiddels voor bij het Hof van Justitie EU in Luxemburg. Afhankelijk van de antwoorden daarop, is het terugvallen op het PAS in de onderhavige beoordeling ondeugdelijk en in strijd met de Habitatrichtlijn. Ten onrechte is dan ook gesteld in de passende beoordeling dat significant negatieve effecten van het plan PALLAS-rector zijn uitgesloten. Derhalve is het bestemmingsplan, voor wat betreft de effecten van stikstof, niet uitvoerbaar volgens de Wet natuurbescherming. Versie 22062018 Pagina 87 van 116 205 Het Planbureau voor de Leefomgeving De uitwerking van (effecten op) ecosysteemdiensten is geen onderdeel van het (PBL) heeft op basis van de voorstellen beoordelingskader, zoals dat is gevraagd in de richtlijnen voor het Plan-MER. uit de Verenigde Naties een eerste inventarisatie gemaakt van ecosysteemdiensten in Nederland (zie www.pbl.nl/sites/default/files/cros/public aties/500414002.pdf) en het overzicht op de bijlage. Natuur en landschap en in vooral de om- en aanliggende terreinen van de onderzoekslocatie Petten (OLP) leveren diverse ecosysteemdiensten met positief gewaardeerde waarden. In het ontwerp PIanMER en het ontwerp bestemmingsplan wordt geen, c.q. onvoldoende aandacht besteed aan een inventarisatie van (de hoeveelheid en kwaliteit van ) aanwezige ecosysteemdiensten; een waardering daarvan en in hoeverre en op welke wijze en in welke mate de plannen (inclusief de drie genoemde varianten van koelsystemen) de ecosysteemdiensten positief of negatief beïnvloeden. Wij vragen daarvan een helder overzicht te maken. Daarbij vragen wij om daarbij een onderscheid te maken tussen 1. De huidige situatie en de eventuele veranderingen op middellange (20 jaar) en lange termijn (50-60 jaar) onder invloed van klimaatveranderingen en 2. De bouwfase en de bedrijfsfase. 206 18.045084 Het Ontwerpbestemmingsplan baart ons PALLAS gaat in overleg met alle grondeigenaren waaronder de koelleiding zal gaan lopen. Het zorgen voor de mogelijkheden en voornemen is om de koelleiding te boren en diep aan te leggen (6 tot 8 meter onder het gevolgen voor onze woon- en maaiveld). Door diep aan te leggen zullen geen tot nauwelijks beperkingen zijn voor het telen leefsituatie alsmede de mogelijke van gewassen. Door de diepte is er ook geen nadelige effecten op de teelomstandigheden. beperkingen die dit Versie 22062018 Pagina 88 van 116 Ontwerpbestemmingsplan voor onze Wel is er mogelijk een beperking op andere activiteiten, bijvoorbeeld; bouwwerkzaamheden. bedrijfsontwikkelingen kan hebben. PALLAS zal in overleg gaan met de betreffende grondeigenaren voor een passende compensatie. 207 18.045325 In z'n algemeen willen wij de absolute PALLAS gaat in overleg met alle grondeigenaren waaronder de koelleiding zal gaan lopen. Het garantie dat de huidige mogelijkheden voornemen is om de koelleiding te boren en diep aan te leggen (6 tot 8 meter onder het zie ook op ons perceel ongeacht de maaiveld). Door diep aan te leggen zullen geen tot nauwelijks beperkingen zijn voor het telen het bestemmingsplanwijzigingen van gewassen. Door de diepte is er ook geen nadelige effecten op de teelomstandigheden. advies gehandhaafd blijven, er geen Voorafgaand aan de uitvoering van de werkzaamheden zal een nulmeting opgesteld worden. van de (bedrijfsschade ontstaat en er vooraf Deze nulmeting kan worden gebruikt om het gesprek aan te gaan over compensatie. Ook kan Commissi een duidelijke rapportage van de de nulmeting worden gebruikt om achteraf vast te stellen of er sprake is van schade. e m.e.r. huidige situatie wordt opgesteld door Wel is er mogelijk een beperking op andere activiteiten, bijvoorbeeld; bouwwerkzaamheden. een derde gezamenlijk te benoemen PALLAS zal in overleg gaan met de betreffende grondeigenaren voor een passende deskundige met de verplichting na compensatie. uitvoering van het herziene bestemmingsplan dit te blijven Wanneer er schade is die rechtstreeks voortvloeit uit het bestemmingsplan kan een monitoren. Tevens dat vooraf een planschadeverzoek worden ingediend. duidelijke plan- en gevolgschaderegeling wordt opgesteld Schade ten gevolge van de (bouw) werkzaamheden kunnen civielrechtelijk worden verhaald met een duidelijke beschrijving van alle op PALLAS. mogelijke uitvoerings-en gevolgschade Voor schade ten gevolge van onrechtmatige overheidshandelingen kan een elementen nadeelcompensatieverzoek worden ingediend bij de gemeente. Voor alle schades geldt dat moet worden aangetoond dat er causaal verband dient te zijn tussen de schade en de (vermeende) schadeveroorzakende handeling. Versie 22062018 Pagina 89 van 116 208 De Gronden zijn Langzaam in cultuur PALLAS gaat in overleg met alle grondeigenaren waaronder de koelleiding zal gaan lopen. Het gekomen en genereren nu gezonde voornemen is om de koelleiding te boren en diep aan te leggen (6 tot 8 meter onder het stabiele productie met een uitstekend maaiveld). Door diep aan te leggen zullen geen tot nauwelijks beperkingen zijn voor het telen rendement. De laatste 10 jaar is het van gewassen. Door de diepte is er ook geen nadelige effecten op de teelomstandigheden. besef van een gezode grond nog veel groter geworden en wordt daar intensief op geïnvesteerd met als doel meer organische produceren minder chemie en kunstmest. Door de uitvoering en gevolgen van het plan PALLAS in z'n algemeen en indien de leiding naar het Noord Hollandkanaal op ons perceel of daarbij in de buurt gaat worden aangelegd in het bijzonder, vrezen wij een zodanige verstoring van de grond investeringen in de grond voor een belangrijk deel opnieuw moeten opstarten. Voor alle daarmee gepaard gaande kosten en investeringen voor meerdere jaren zien wij als plan- en gevolgschade van dit Ontwerpplan waarvoor wij op voorhand een duidelijke compensatieregeling wensen. 209 Wij willen vooraf garanties hebben dat De koelwaterleidingen liggen op een dusdanige diepte en worden geboord dat het huidige de ontwikkeling van andere dan gebruik van de bovenliggende gronden niet wordt beperkt. Op basis van het huidige agrarische activiteiten boven het bestemmingsplan is een recreatieve ontwikkeling (buiten het bouwblok) niet toegestaan. Er zijn koelwaterleiding tracé op geen enkele geen plannen om in het gebied, buiten de agrarische bouwblokken, recreatieve bebouwing wijze zal worden beperkt. Hierbij valt te o.i.d. toe te staan. De gronden hebben ter plaatse de aanduiding “bollenconcentratiegebied” denken aan alle mogelijkheden van dit houdt in dat primair alleen agrarische activiteiten zijn toegestaan, waarbij bollenteelt de bestemmingsplanwijzigingen op basis voorrang heeft. van het vigerende bestemmingsplan, zoals bebouwing voor reeds toegestane ontwikkelingen waaronder bijvoorbeeld ten behoeve van recreatie met bebouwing. In het verleden is hier eerder met u over gesproken en zijn er zelfs tekeningen opgemaakt, omdat ons Versie 22062018 Pagina 90 van 116 perceel zich onder meer voor recreatieve doeleinden leent. Derhalve ben ik van mening dat het ten behoeve van de reactor Petten opgestelde Ontwerpbestemmingsplan niet zodanige gevolgen voor onze percelen kan en mag hebben dat wij, door het moeten aanbrengen van leidingen onder of vlakbij onze percelen voor Petten, wij in onze ontwikkelingsmogelijkheden ook naar de toekomst toe worden beperkt. 210 Bij uitvoering van de plannen van de PALLAS gaat in overleg met alle grondeigenaren waaronder de koelleiding zal gaan lopen. Het Petten reactor met koelwaterleidingen voornemen is om de koelleiding te boren en diep aan te leggen (6 tot 8 meter onder het onder onze percelen of daaraan maaiveld). Door diep aan te leggen zullen geen tot nauwelijks beperkingen zijn voor het telen grenzend hebben mogelijk een waarde van gewassen. Door de diepte is er ook geen nadelige effecten op de teelomstandigheden. dalend effect waarvoor wij vooraf een Wel is er mogelijk een beperking op andere activiteiten (hoewel niet toegestaan in bestaande inschatting wensen met een duidelijke bestemmingsplan), bijvoorbeeld; bouwwerkzaamheden. PALLAS zal in overleg gaan met de compensatieregeling. Hierover vind ik in betreffende grondeigenaren voor een passende compensatie. het Ontwerpplan geen paragraaf terug. Dit nog los van andere eventuele nadelige effecten, die hierin nog niet zijn meegerekend 211 Verzilting van water constateren wij In paragraaf 4.1.2 van het Achtergrondrapport Bodem en Water (rapport LE.08.02.RE) wordt de steeds frequenter. Het zoutgehalte loopt waterkwaliteit en de chlorideconcentraties (zoutgehalte) van onder andere het steeds vaker op. Water via de "Helsdeur" Noordhollandsch Kanaal besproken. De statistieken van de chloride-concentraties in het in Den Helder spuien zorgt er momenteel Noordhollandsch Kanaal tussen 1975 en 2016 in figuur 17 zijn ontleend aan het voor dat zilt water via het Noord- Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Deze vertonen geen trend in de chloride- Hollandskanaal wordt afgevoerd naar concentraties. zee . Op deze manier blijft het Noord- Hollands kanaal zo zoet mogelijk tot het einde van de waterloop. Over deze al jaren toenemende verandering heb ik niets in het Ontwerpplan en evenmin in het Achtergrondrapport Bodem en Water van Arcadis kunnen terugvinden. Versie 22062018 Pagina 91 van 116 212 Wel heb ik uit de toelichting op het Bijlage 1 van het Achtergrondrapport Bodem en Water (rapport LE.08.02.RE) beschrijft de Ontwerpplan kunnen opmaken dat grondwater-modelstudie die is uitgevoerd om de verschillende bouwvarianten en de effecten tijdens de bouw van de nieuwe reactor op het grondwater af te wegen. Bij de afgewogen varianten wordt of geen grondwater grondwater gaat worden onttrokken en onttrokken of wordt de bouw binnen een met damwanden en onderwaterbeton afgesloten bij realisatie grondwaterstromingen bouwkuip uitgevoerd. Daardoor heeft geen van varianten een effect op het grondwater tijdens worden geblokkeerd. Voor onze de bouw. bedrijfsvoering is dit onacceptabel omdat het een aanzienlijk risico in zich heeft dat onze percelen hierdoor uitdrogen daarmee het bodemleven dat we juist zo zorgvuldig aan het verduurzamen en opbouwen zijn wordt geschaad. Ook veranderingen in het niveau en kwaliteit van het grondwater hebben voor ons deze gevolgen. In het rapport van Arcadis en ook niet in het Ontwerpplan vind ik over de gevolgen van grondwaterwijziging specifiek voor onze bedrijfsvoering iets terug. 213 Evenmin heb ik in het Ontwerpplan en Over het initiatief is al tijdig en regelmatig contact met Hoogheemraadschap Hollands de bijlagen teruggevonden wat de Noorderkwartier. De PALLAS-reactor kan indien nodig binnen zeer korte tijd worden effecten zijn op de voortschrijdende afgeschakeld, bijvoorbeeld als er geen koelwater beschikbaar is. klimaatveranderingen. Door deze Momenteel heeft de zoetwatervoorziening van de HFR na de drinkwatervoorziening en veranderingen is er een toenemend peilhandhaving van de polder (ten behoeve van voorkoming van zetting en verzilting) risico op een tekort aan zoet water in het eerste prioriteit (Draaiboek Waterverdeling voorjaar. Berichten over een extreem en Droogte 2016, blz. 95 par 8.2.2.3 en blz. 102 par 8.4 Plan-MER). Inmiddels is er het Draaiboek laag water peil in het IJsselmeer en een Waterverdeling en Droogte d.d. 5 maart 2018. Hierin is de prioriteit niet gewijzigd. beregeningsverbod hoor je steeds vaker. De verwachting is ook dat dit de komende 60 jaar zal gaan toe nemen. Daarom vinden wij dat het koelen met zeewater een betere keus, ook al is het misschien niet de makkelijkste of goedkoopste oplossing. Maar naar mijn visie wel de meest duurzame keuze. Uit landbouwkundig oogpunt vind ik het koelen met zoetwater geen optie. Versie 22062018 Pagina 92 van 116 214 Tijdens de werkzaamheden voor het De geplande koelwaterleidingen zullen worden geboord, waardoor ook daardoor in de aanleggen van de leiding bestaat de bouwfase en exploitatiefase eventuele negatieve effecten tot een minimum beperkt blijven. gerede kans op zetting/verschuiving van grond lagen. Zeker de afsluitende klei laag is van essentieel belang. Volgens de informatie van PALLAS worden de leidingen geperst, terwijl Arcadis in het hiervoor aangehaalde rapport rekening houdt met een werkstrook van maximaal 40 meter breed een ruimtebeslag voor de koelwaterleidingen bij een open ontgraving in de bouwfase. Als er achteraf besloten wordt om te graven i.p.v. persen zijn de gevolgen voor ons bedrijf niet te overzien en verwacht ik dat grond nooit meer in de originele staat terug zal keren met als de huidige kwalitatieve productie van de gewassen. Voor ons is het graven van de leidingen geen bespreekbare optie. 215 Daarnaast geeft Arcadis in haar Het werkterrein zal worden gesitueerd op de OLP. Hierdoor wordt de overlast van de Achtergrondrapport Bodem en Water op werkzaamheden voor de omgeving zoveel mogelijke beperkt. De omliggende agrarische pagina 8 heel expliciet aan dat er reeds terreinen zullen in principe dan ook niet worden gebruikt als werkterrein. Volgens de wet- en in de bouwfase, waarvoor 50.000 m2 regelgeving kan het werkterrein op de OLP worden ingericht en is hier geen aparte werkterrein voor jaren aan de andere planologische regeling noodzakelijk voor. kant van de weg zal worden ingericht met alle graafwerkzaamheden van dien, een enorme belasting is voor onze fragile zorgvuldig opgebouwd bodemleven. Voor ons is dit onacceptabel 216 Als er bij de aanleg van de Het voorkomen van verzilting van het ondiepe grondwater door bodemingrepen heeft alle koelwaterleiding in de bodem aandacht bij het ontwerp en planning van deze activiteiten. De klei- en veenlaag die tussen veranderingen plaatsvinden neemt het circa 3 en 7 meter beneden maaiveld voorkomt vormt de belangrijkste barrière tussen het zoete risico op verzilting enorm toe met als grondwater erboven en het zoute grondwater daaronder. Het grondwater onder de direct gevolg teeltproblemen, verlaging landbouwpercelen is niet verontreinigd met nucleair materiaal en er is daarom geen risico op in de productie en het nooit meer in kwel van dergelijke verontreinigingen. Versie 22062018 Pagina 93 van 116 dezelfde staat krijgen van onze Wel moet worden voorkomen dat zout water door de klei- en veenlaag naar het ondiepe landbouwgronden, etc grondwater omhoog kwelt. Bij de eventuele horizontale boring voor de aanleg van de koelwaterleiding onder de landbouwpercelen wordt deze laag alleen verstoord bij het uittredepunt bij het Noordhollandsch Kanaal, waar de boring door de kleilaag naar beneden gaat. Onder de landbouwpercelen ligt de leiding onder de kleilaag op NAP -8m.Tijdens de boring is het boorgat gedurende de hele operatie gevuld met een boorvloeistof die bestaat uit een mengsel van water en bentonietklei. Bentoniet is een natuurlijke klei en de bentonietmodder is zwaarder dan water. Het hoge gewicht van dit mengsel zorgt ervoor dat het boorgat niet instort en voorkomt dat (zout)water kan opkwellen. Nadat de koelwaterleiding is geplaatst blijft de ruimte tussen de boorgatwand en de leiding gevuld met de bentonietmodder. Het deel van het boorgat vanaf het uittredepunt bij het Noordhollandsch Kanaal tot waar de leiding op de aanlegdiepte van NAP -8m bereikt zal worden gevuld met een betoniet/cement grout. Dit zorgt voor een waterdichte afdichting waar de leiding door de klei- en veenlaag loopt. Dit is een gangbare techniek die bij veel horizontale boringen wordt toegepast. Tussen het uittredepunt en de inlaat in het Noordhollandsch Kanaal wordt de leiding in een gegraven sleuf gelegd. Deze sleuf is niet zo diep dat de kleilaag wordt doorgraven. De aanleg van de boring kan niet worden vergeleken met verticale drainage. Verticale drainage heeft immers tot doel een verticale grondwaterstroming te veroorzaken en in stand te houden, iets dat bij de horizontale boring juist voorkomen wordt. 217 Onze gewassen reageren sterk op Naar aanleiding van deze zienswijzen heeft Arcadis een memo “temperatuurmodellering verandering van de bodemtemperatuur koelwaterleidingen” opgesteld. Deze memo is onderdeel van de Nota van Zienswijzen. De raad en dit resulteert in ongelijkheid van de heeft kennis genomen van deze memo en onderschrijft de conclusie die hierin getrokken teelt en dus een aanzienlijke risico's en worden, namelijk dat op basis van de berekeningen kan worden aangenomen dat recht boven lagere productie. Ook verwachten wij de koelwaterleidingen en tussen de koelwaterleidingen de temperatuur in de bouwvoor iets daalt. De daling zal naar verwachting niet meer dan 0,26oC op 1.2 m diepte bedragen. De een nadelige mutatie van het grootste daling treedt op in de periode dat bolgewassen beginnen te groeien. Echter, omdat bodemleven en een toename van op de diepte die voor bolgewassen van belang is (tot circa 0.3 m diepte) de temperatuur met schadelijke organismen. minder dan 0,1oC daalt, is geen effect op de opbrengst van deze gewassen te verwachten. Versie 22062018 Pagina 94 van 116 218 Ervaring leert dat kwekers die gewassen De centrale wordt zo ontworpen dat risico's op vrijkomen van straling voldoen aan de wettelijke telen boven of in de buurt van leidingen normen. In het Plan-MER is de milieubeoordeling op een hoog abstractieniveau uitgevoerd. In hiervan veelal negatieve effecten het kader van de aanvraag voor de Kernenergiewet-vergunning komt de onderbouwing dat de ervaren die niet altijd direct aanwijsbaar PALLAS-reactor voor stralingsbescherming en nucleaire veiligheid aan de betreffende eisen kan zijn, bijvoorbeeld t.g.v. straling. Naast alle voldoen. Hiervan zal een Besluit-MER onderdeel uitmaken. andere elementen van onze zienswijzen op het Ontwerpplan vrezen wij een duidelijk opbrengst verlaging en teelt problemen ten opzichte van de huidige kwalitatieve teelt en opbrengsten. In de toelichting op het Ontwerpplan is opgenomen dat de effecten van het ontwerp PALLAS-reactor ten aanzien van de stralingsbelasting voor lucht, water en bodem niet zijn uitgewerkt. Dit baart ons ernstige zorgen en daarom ben ik van mening dat dit grote risico's kan veroorzaken voor onze leefomgeving en bedrijfsvoering. Alvorens het Ontwerpplan uw instemming kan hebben naar definitief dient dit naar tevredenheid op alle risico's te worden onderzocht zodanig dat onomstotelijk blijkt dat er geen risico's op nadelige gevolgen voor de omgeving zijn. 219 De grond is in gebruik van een bedrijf PALLAS gaat in overleg met alle grondeigenaren waaronder de koelleiding zal gaan lopen. dat gesloten werkt. Dit houd in dat er PALLAS zal in overleg gaan met de betreffende grondeigenaren voor een passende oplossing. alleen gebruik gemaakt wordt van Dit staat los van de wettelijke regelingen waarop aanspraak kan worden gemaakt, die gelden percelen die in eigen beheer zijn. Het als aantoonbaar (causaal) schade wordt geleden. niet beschikbaar zijn van eigen bekende gronden belemmert de continuïteit Versie 22062018 Pagina 95 van 116 220 Aangezien het koelwaterleidingen voor Het onderhoud aan de geboorde leiding vindt plaats door het schoonmaken met behulp van een kerncentrale zijn, zal er t.b.v. de een prop. Dit is een inwendige operatie, dus daarvoor is geen ontgraving nodig. Hiervoor zal in centrale onderhoud van de leidingen een latere planfase een onderhoudsplan worden geschreven. gaan plaatsvinden en bij calamiteiten reparaties moeten worden uitgevoerd. Hierover vind ik in het Ontwerpplan niets terug. Dit baart ons ernstige zorgen want dat zou naast de eerder genoemde zienswijzen en bezwaren kunnen betekenen een grote mate van onzekerheid in de bedrijfsvoering. Temeer omdat ook voor dergelijke situaties geen woord in het Ontwerpplan of aanvullende onderbouwingen is terug te vinden. Derhalve memoreer ik nogmaals dat voor een dergelijk Ontwerpplan, in mijn beleving voornamelijk t.b.v. de reactor in Petten, op voorhand voor alle mogelijke uitvoerings- en gevolgsituatie een duidelijke plan- en gevolgschaderegeling dient te worden opgesteld waarin de specifieke bedrijfsvoering van de betrokken percelen met risico's wordt erkend en beschreven. Want de continue mogelijkheid dat er onderhoud of reparatie op tien meter diepte moet plaatsvinden met dus verstoring van het bodemleven is voor ons bedrijf naast onzekerheid de dood in de pot. Versie 22062018 Pagina 96 van 116 221 Gezien de centrale een behoorlijk diep Om deze reden is in het Achtergrondrapport Bodem en Water (rapport LE.08.02.RE) monitoring in de grond gebouwd gaat worden is de van het grondwater aanbevolen. Een nul-meting is daarbij essentieel. Deze zal voor aanvang kans op verstoring van de grondlagen van de werkzaamheden worden uitgevoerd. En als voorwaarde bij de benodigde zeer groot. Dit geld ook voor alle ander watervergunning worden opgenomen. grondwerkzaamheden die door afsluitende grondlagen heen gaan. Het risico op zout water uit de ondergrond is groot. Dit mag niet gebeuren en is niet acceptabel. Monitoring tijdens en na grond werkzaam heden van essentieel belang. De nul meting moet ook voorafgaande aan de werkzaamheden genomen worden. Als het in het oppervlaktewater geconstateerd wordt is het al te laat en de gevolgen en de daaruit volgende schades niet te overzien. 222 Ik ervaar het plan als ondernemer als PALLAS gaat in overleg met alle grondeigenaren waaronder de koelleiding zal gaan lopen. Het een ernstige aantasting van mijn voornemen is om de koelleiding te boren en diep aan te leggen (6 tot 8 meter onder het ontwikkelingsmogelijkheden en maaiveld). Door diep aan te leggen zullen geen tot nauwelijks beperkingen zijn voor het telen economische aspecten in de toekomst. van gewassen. Door de diepte is er ook geen nadelige effecten op de teelomstandigheden. Agrarisch zie ik een hoop risico's tijdens PALLAS zal in overleg gaan met de betreffende grondeigenaren voor een passende en na de aanleg van de leidingen als compensatie. gekozen wordt voor de Zoet-zout variant Voordat de boring voor de koelleiding zal worden uitgevoerd zal uitgebreid onderzoek gedaan (K1). Voor ons bedrijf zijn de grond, worden naar kwaliteit van de grond en hoe er zorg kan worden gedragen dat er geen goede grond, betrouwbare grond met aantasting plaatsvind van de grond. Dit staat los van de wettelijke regelingen waarop een degelijk grondwater niveau van aanspraak kan worden gemaakt, die gelden als aantoonbaar (causaal) schade wordt goede kwaliteit de belangrijkste geleden. productie factoren voor de bloembollen kwekerij. Alle risico's die het Ontwerpplan Wanneer er schade is die rechtstreeks voortvloeit uit het bestemmingsplan kan een mogelijkerwijs hebben dienen te zijn planschadeverzoek worden ingediend. uitgesloten. Het Ontwerpplan schiet daarin tekort omdat er nog een aantal Schade ten gevolge van de (bouw) werkzaamheden kunnen civielrechtelijk worden verhaald aannames en/of niet nader onderzochte op PALLAS. mogelijke effecten zijn. Bovendien is er Voor schade ten gevolge van onrechtmatige overheidshandelingen kan een nog geen planschade en gevolgschade nadeelcompensatieverzoek worden ingediend bij de gemeente. Voor alle schades geldt dat Versie 22062018 Pagina 97 van 116 plan dat recht doet aan onze specifieke moet worden aangetoond dat er causaal verband dient te zijn tussen de schade en de situatie. (vermeende) schadeveroorzakende handeling. 223 Het gebruik van zoet water in de K1 Over het initiatief is al tijdig en regelmatig contact geweest met Hoogheemraadschap Hollands variant zie ik als een onverantwoordelijke Noorderkwartier. De PALLAS-reactor kan indien nodig binnen zeer korte tijd worden keus. Goed en genoeg water, ook in de afgeschakeld, bijvoorbeeld als er geen koelwater beschikbaar is. drogere periodes, voor drinkwater en de Momenteel heeft de zoetwatervoorziening van de HFR na de drinkwatervoorziening en land en tuinbouw gewassen is belangrijk peilhandhaving van de polder (ten behoeve van voorkoming van zetting en verzilting) temeer omdat er alternatieven zijn (zie eerste prioriteit (Draaiboek Waterverdeling Zout-zout variant (K2) en Variant en Droogte 2016, blz. 95 par 8.2.2.3 en blz. 102 par 8.4 Plan-MER). Inmiddels is er het Draaiboek Luchtkoeling (K3)). Maar ook bij de twee Waterverdeling en Droogte d.d. 5 maart 2018. Hierin is de prioriteit niet gewijzigd. andere varianten zal eerst onomstotelijk Recent zijn de technische onderzoeken door PALLAS afgerond en heeft PALLAS de ontwerper dienen te worden vastgesteld welke van de PALLAS-reactor geconsulteerd over de verschillende opties voor de koelmethode. Op gevolgen (waaronder maar niet basis van de milieuonderzoeken, de technische onderzoeken, de advisering door de ontwerper uitsluitend de stralingseffecten) dat heeft en de wensen van de omgeving (gemeente en bewoners) heeft PALLAS een keuze gemaakt voor de omgeving. Belangrijker dan het over de gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart 2018 aan het college heeft PALLAS gemak en de economische- en laten weten dat de secundaire koelmethode met water (variant K1) uitgevoerd zal gaan kostenaspecten om voor zoet water te worden. Variant K3 (luchtkoeling) en variant K2 (koeling met zeewater) vervallen. kiezen als koelmiddel. Het klimaat veranderd. Het is belangrijk dat nu de juiste keuzes gemaakt worden voor de toekomst. 224 Met de komst van de "PALLAS" centrale Deze zienswijze nemen wij voor kennisgeving aan. heb ik in z'n algemeen verder geen probleem, zolang deze beter en veiliger is dan de huidige ECN reactor. Een transparant beleid en open communicatie in het hele proces zijn een vereiste, omdat het beleid van het ECN heeft nooit een goed gevoel heeft Versie 22062018 Pagina 98 van 116 gegeven. In herinnering breng ik de tritium lekkage tot aan de Westerduinweg Nagekomen zienswijzen met nummer 18.047297 Deze zienswijze is buiten de termijn ingediend. Indiener doet een beroep op verschoonbare termijnoverschrijding, met als argument dat hij niet eerder kennis heeft genomen van de ontwerpen. Het ontwerp-bestemmingsplan, het beeldkwaliteitsplan, de Plan-MER en passende beoordeling (inclusief alle achtergrondrapporten) zijn op de daarvoor voorgeschreven wijze bekendgemaakt. Er is geen sprake van een verschoonbare termijn overschrijding. De raad zal de zienswijzen daarom ook niet in haar besluitvorming betrekken. Versie 22062018 Pagina 99 van 116 6. Wijzigingen aan het bestemmingsplan: Ambtelijk: Verbeelding • Geconstateerd is dat per abuis de begrenzing van de aanduiding primaire waterkering niet correct is opgenomen op de verbeelding; de correcte begrenzing is nu doorgevoerd; • Geconstateerd is dat per abuis de aanduiding ‘vrijwaringszone – dijk’ niet is opgenomen op de verbeelding; deze aanduiding is nu ingetekend en toegevoegd aan de verklaring; • Geconstateerd is dat de begrenzing van het plangebied ter plaatse van wetgevingszone-wijzigingsgebied 1 niet correct op de verbeelding is weergegeven. De begrenzing is aangepast, waardoor tevens de bestemming Groen binnen het plangebied is komen te liggen. Regels • Er is een nieuw artikel 5 (bestemming Groen) ingevoegd, dat als volgt luidt: Artikel 5 Groen 5.1 Bestemmingsomschrijving De voor 'Groen' aangewezen gronden zijn bestemd voor: a. (hoog)opgaande afschermende beplanting; b. water en waterhuishoudkundige voorzieningen; c. het behoud, de bescherming en/of het herstel van de natuurwetenschappelijke en/of landschappelijke waarde; d. inritten ten behoeve van het aangrenzende verblijfsrecreatieterrein; e. plantsoenen. 5.2 Bouwregels a. Op of in deze gronden mogen geen gebouwen worden gebouwd; b. voor het bouwen van bouwwerken, geen gebouwen zijnde, geldt de volgende regels: 1. de bouwhoogte van bouwwerken, geen gebouwen zijnde, mag niet meer dan 3,5 m bedragen. 5.3 Nadere eisen Burgemeester en wethouders kunnen nadere eisen stellen aan de plaats en de afmetingen van bouwwerken, geen gebouwen zijnde, ten behoeve van een adequate landschappelijke inpassing. Versie 22062018 Pagina 100 van 116 5.4 Specifieke gebruiksregels Onder strijdig gebruik met deze bestemming wordt begrepen het gebruiken dan wel laten gebruiken dat afwijkt van de bestemmingsomschrijving, waaronder in ieder geval wordt begrepen: a. het gebruiken of laten gebruiken van gronden als uitstallings-, opslag-, stand-, of ligplaats voor kampeermiddelen; b. het gebruiken of laten gebruiken van gronden als opslag-, stort- of bergplaats van al dan niet afgedankte voorwerpen, stoffen of producten behoudens voor zover dit noodzakelijk is in verband met het beheer van de gronden; c. het gebruiken of laten gebruiken van gronden als parkeerplaats van motorvoertuigen. • In artikel 23 is een nieuw lid 23.1 toegevoegd, waarin de vrijwaringszone van de dijk is geregeld. Dit nieuwe lid luidt daarmee als volgt: “23.1 Vrijwaringszone - dijk 23.1.1 Aanduidingsomschrijving De voor 'Vrijwaringszone - dijk' aangeduide gronden zijn mede bestemd voor de bescherming van de functie van de waterkering. 23.1.2 Bouwregels Het is verboden bouwwerken op te richten ter plaatse van de gebiedsaanduiding 'Vrijwaringszone - dijk'. Afwijken van de bouwregels 23.1.3 Afwijken van de bouwregels Met een omgevingsvergunning kan worden afgeweken van het bepaalde in artikel 23.1.2 in die zin dat de in de andere daar voorkomende bestemming(en) genoemde bouwwerken worden gebouwd, mits: d. geen onevenredig afbreuk wordt gedaan aan het doelmatig en veilig functioneren van de waterkerende functies van de dijk; e. vooraf advies wordt ingewonnen van de betreffende beheerder van de waterkering. 23.1.4 Omgevingsvergunning voor het uitvoeren van werken, geen bouwwerken zijnde, of van werkzaamheden a Algemeen Voor de volgende werken, geen bouwwerken zijnde, en werkzaamheden is een omgevingsvergunning vereist: 1. het aanplanten van bomen of houtgewas; 2. het verwijderen, aanleggen, verbreden of verharden van wegen, parkeerplaatsen, paden en slagen; 3. het graven, verbreden of dempen van (erf)sloten, plassen of andere watergangen, en het aanbrengen van kunstwerken zoals dammen, kaden en oeverbeschroeiingen; 4. het ophogen, afgraven of egaliseren van gronden. Hierbij geldt de volgende voorwaarde: bij deze ontwikkelingen moet de situatie met betrekking tot de veiligheid van de dijk voldoen aan de normen van het hoogheemraadschap. b Uitzonderingen Het bepaalde onder a is niet van toepassing op werken en werkzaamheden welke: Versie 22062018 Pagina 101 van 116 5. het normale onderhoud of het normale agrarische gebruik betreffen; 6. de bestrijding van een aanwezige of dreigende calamiteit. c Toetsingscriteria De bedoelde omgevingsvergunningen worden niet verleend indien door de betreffende werken of werkzaamheden het belang van de waterkering wordt aangetast. Voorafgaand aan het verlenen van de omgevingsvergunning pleegt het bevoegd gezag overleg met de verantwoordelijke waterbeheerder.” • Voorts zijn er enkele tekstuele, niet inhoudelijke, aanpassingen doorgevoerd, te weten: o Artikel 3, lid 3.1 onder l, sub 2, in de tabel 3e kolom , 9e rij: hier stond “grondeng-renzend”, dit is aangepast naar “gronden grenzend”. o Artikel 3, lid 3.8 onder 3.8.1. is in sub h de tab die midden in een zin was aangebracht verwijderd en is het woord “nrichting” gecorrigeerd naar “inrichting”. o Artikel 8, lid 8.2 onder a, sub 2, hier is het vebindingsstreepje in het woord “bebouwings-normen” geschrapt”. o Artikel 24, lid 24.1, onder d is in het woord “ontwerpe” de laatste e geschrapt. Toelichting • In paragraaf 2.4 zijn onder het kopje “Alternatieven”, 2 alinea’s toegevoegd, die als volgt luiden: “Ook de locatiekeuze voor Petten is vanzelfsprekend. Zoals onder meer verwoord in paragraaf 2.1.3. van het Plan-MER en paragraaf 1.1 van deze toelichting is de doelstelling van het initiatief de totstandkoming van een hoge flux reactor voor medische en industriële radio-isotopenproductie en nucleair technisch onderzoek en vervolgens het exploiteren van de reactor. In Petten is sprake van een op één plek geconcentreerde en complete infrastructuur voor de productie en verwerking van medische isotopen voor de wereldmarkt. Hierdoor wordt kostbaar tijdsverlies voorkomen. Daarnaast zijn er verschillende vergunningen voor Petten verleend die nodig zijn om PALLAS te exploiteren. De situatie te Petten sluit volledig aan bij de doelstelling voor het initiatief. Een andere locatie met diezelfde geconcentreerde en complete infrastructuur en andere eigenschappen is er niet in Nederland, ook niet in Borssele. De locatie Petten kenmerkt zich dus door de relatie tussen nieuw te bouwen reactor en de bestaande aanwezige faciliteiten op de OLP. Voor de productie van medische isotopen, industriële isotopen en het uitvoeren van nucleair technologisch onderzoek zijn de faciliteiten reeds aanwezig (Hot Cell laboratory, Molybdeen productie faciliteit, het Jaap Goedkoop Laboratorium, de Decontaminatie & Waste Treatment faciliteit, de Waste Storage Faciliteit en ketenpartner Curium). Bij de keuze voor de locatie Borssele bestaat de noodzaak om deze infrastructuur mee te verhuizen of daar op locatie opnieuw te realiseren. Deze infrastructuur vertegenwoordigt een aanzienlijke waarde, waar honderden gespecialiseerde professionals werkzaam zijn. Dit leidt tot een aanzienlijk hogere aanvangsinvestering (economisch aspect), tot een verlies aan werkgelegenheid in de omgeving van Petten en tot de noodzaak van verhuizing van betreffende medewerkers (sociaal aspect), voor zowel medewerkers als voor de gemeenschap van Petten.” • In paragraaf 2.4 is onder het kopje “Conclusie”, achter de 2e alinea de volgende zin toegevoegd: “Verder is de locatiekeuze voor Petten vanzelfsprekend gelet op de hier aanwezige faciliteiten, infrastructuur en arbeidskapitaal.” • Aan paragraaf 4.1 zijn 3 nieuwe subparagrafen toegevoegd die als volgt luiden Versie 22062018 Pagina 102 van 116 “4.1.5 Keuze secundaire koelsysteem Zoals hiervoor aangegeven blijkt uit het MER dat alle drie de onderzochte koelmethodes K1, K2 en K3 mogelijk en daarmee ruimtelijk inpasbaar zijn. Wel zijn er aandachtspunten bij bepaalde uitvoeringsvarianten, die oplosbaar zijn door het treffen van mitigerende maatregelen in de uitvoering. Op basis van de milieuonderzoeken, de technische onderzoeken, de advisering van de ontwerper van de reactor en de wensen van de omgeving (gemeente en bewoners) heeft Pallas besloten om te kiezen voor de variant waarbij koelwater via leidingen wordt aangevoerd vanuit het Noordhollandsch Kanaal en vervolgens wordt geloosd op de Noordzee (variant K1). Dit houdt in dat er geen luchtkoeling wordt geregeld en dat er dus ook geen zoutwater uit zee wordt onttrokken. De keuze voor de K1 variant betekent onder meer dat: negatieve belevingswaarde van de koelunits met condensatievorming die zou optreden bij de variant luchtkoeling (variant K3) niet meer aan de orde is; er geen geluidhinder zal optreden vanwege de luchtkoeling (variant K3); er geen platform op zee komt (variant K2) dat van invloed is op de zichtbeleving; er geen risico meer is op visinzuiging in zee (variant K2) en er evenmin verstoring van fauna in zee zal plaatsvinden door de aanleg van de voorzieningen. Dit waren de belangrijkste effecten waarvoor mitigerende maatregelen zouden moeten worden getroffen om ze te kunnen toepassen. Om de mogelijke effecten van variant K1 te ondervangen zullen de leidingen worden geboord. Bovendien wordt het probleem van mogelijke tijdelijke tekorten aan wateraanvoer uit het Noordhollandsch Kanaal ondervangen doordat de reactor binnen zeer korte tijd kan worden afgeschakeld wanneer er geen of te weinig koelwater beschikbaar is. 4.1.6 Beoordeling door Commissie m.e.r. De Commissie m.e.r. heeft het plan-milieueffectrapport beoordeeld voor het bestemmingsplan, waarmee de Pallas-reactor in Petten mogelijk wordt gemaakt. Zij vindt dat het rapport de milieueffecten goed beschrijft. Hiermee is er voldoende milieu-informatie beschikbaar om het bestemmingsplan vast te stellen. 4.1.7 Het verzamelen van informatie en het moment van keuze in de verschillende voorkeursalternatieven naar aanleiding van paragraaf 2.2 en 2.4 van het advies van de Commissie m.e.r. Voor de te verzamelen informatie moet een onderscheid worden aangebracht tussen de informatie die enerzijds betrekking heeft op het interne deel van het reactor gebouw (intern) en anderzijds op de buitenkant van het reactor gebouw en de omliggende gebouwen (extern). Intern Uitgangspunt is dat de PALLAS reactor altijd zal voldoen aan de veiligheids- en beveiligingseisen vermeld in wet- en regelgeving en de internationale afspraken die gelden voor een onderzoeksreactor. De ontwerper van de reactor (ICHOS) heeft veel ervaring met het ontwerpen van onderzoeksreactor en zal een ontwerp realiseren dat voldoet aan de eisen die PALLAS heeft gesteld, waaronder de eisen op het gebied van veiligheid en beveiliging. Het project is momenteel ver genoeg gevorderd om te stellen dat het kan en zal voldoen aan alle veiligheidseisen. Versie 22062018 Pagina 103 van 116 Het ontwerp van de reactor zal niet alleen door PALLAS worden getoetst op deze veiligheids- en beveiligingseisen (zoals verwoord in wet- en regelgeving) maar ook door de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) tijdens het aanvragen van de oprichtingsvergunning zoals bedoeld in de Kernenergiewet. Extern Daarnaast zijn er aspecten die betrekking hebben op de buitenkant en de omgeving van het reactorgebouw die van invloed kunnen zijn op het milieu of de beleving van de omgeving. De meest in het oog springende keuzes die reeds gemaakt zijn, of gemaakt moeten worden, zijn: De variant van het secundair koelwatersysteem van de reactor (1ste kwartaal 2018) De inrichting van het terrein (4de kwartaal 2018) De bouwhoogte (4de kwartaal 2018) De architectuur van de gebouwen (2019) Om hier een afgewogen keuze in te maken gebruikt PALLAS een methode waarbij verschillende alternatieven worden uitgewerkt, daarbij worden meerdere aspecten meegenomen; zoals de invloed op veiligheid en beveiliging, acceptatie door de omgeving, vergunbaarheid (eisen aan wet- en regelgeving), best beschikbare technieken, uitvoerbaarheid, impact op het milieu en kosten (investeringen en operationele kosten). Op basis daarvan wordt een keuze gemaakt en zal de uiteindelijke keuze worden geïntegreerd in het ontwerp van de reactor. Het voordeel van deze methode is dat het tevens de eventuele risico's ten aanzien van het project goed in beeld brengt. Ten aanzien van de keuze de koelmethode is al een keuze gemaakt. Er is gekozen voor de variant Noord- Zeekanaal - Noordzee. Deze keuze is in het bestemmingsplan verwerkt. Het MER behandelt kort de positie van het voornemen in de splijtstofketen en de kenmerken van het radioactieve afval van de verschillende productiemethoden voor medische isotopen. Naar het oordeel van de Commissie hadden een indicatie van de (relatieve) omvang het gebruik van uranium en van de productie van radioactief afval in vergelijking met andere activiteiten bijgedragen aan het in perspectief plaatsen en waarderen van de radiologische effecten van het voornemen. Gebruik van uranium In bijlage C van de Plan-MER is in paragraaf 3.3 de splijtstof- en isotopenketen beschreven. Daarin wordt de volgende vergelijking gemaakt met betrekking tot het gebruik van uranium tussen een nucleaire elektriciteitscentrale en de PALLAS reactor. Versie 22062018 Pagina 104 van 116 Volgens de World Nuclear Assocation heeft een moderne 1.000 MW nucleaire elektriciteitscentrale ongeveer 16.850 kg aan verrijkt uranium per jaar nodig. Om deze hoeveelheid met een verrijkingsgraad van 5% te kunnen produceren is tussen de 20.000 en 40.000 ton aan uraniumerts nodig. Dit vertaald naar de PALLAS- reactor betekent dat een factor 55 minder aan uraniumerts gewonnen hoeft te worden. Nucleaire electriciteitscentrale PALLAS-reactor Elektrisch vermogen 1.000 MW 0 Thermisch vermogen ± 3.000 MWth 55 MWth Verrijkingsgraad 5% Minder dan 20% Uraniumerts 20.000 - 40.000 ton/jaar 350 - 750 ton/jaar In aanvulling hierop geldt dat de PALLAS reactor ook uranium gebruikt in de vorm van targets voor de productie van medische isotopen. Uitgaande van een vergelijkbaar gebruik van targets als de HFR komt dit neer op ca. 200 ton uraniumerts per jaar waarvan uiteindelijk ca. 7 kg aan splijtbaar uranium-235 wordt toegepast. Productie van radioactief afval In aanvulling op Bijlage C van de Plan-MER kan het volgende worden toegevoegd ten aanzien van de afvoer van splijtstofelementen en het geproduceerde radioactieve afval. In Nederland wordt radioactief afval opgeslagen bij de Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval (COVRA) waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen drie soorten afval: hoogradioactief afval (HRA) laag-en middelradioactief afval (LMRA) Natural Occurring Radioactive Materials (NORM) afval. Het HRA bestaat uit afval dat afkomstig is van opwerking van gebruikte splijtstofstaven uit kernenergiecentrales (nucleaire elektriciteitscentrale). Daarnaast bestaat het HRA uit de splijtstofelementen die als brandstof in onderzoeksreactoren zijn gebruikt en het afval afkomstig van de medische isotopenproductie. Ook het ontmantelen van nucleaire installaties of het opruimen van historisch afval kan HRA produceren. HRA moet vanwege het hoge stralingsniveau verwerkt worden met op afstand bedienbare installaties en worden opgeslagen achter dikke betonnen muren. Een deel van het HRA produceert warmte en moet gekoeld worden. Het LMRA is al het andere afval. Het LMRA bestaat onder meer uit gebruiksmaterialen (handschoenen, kleding, injectienaalden, laboratoriumglaswerk), rookmelders en vervangen onderdelen (buizen, pompen, filters). LMRA bestaat uit zowel langlevend als kortlevend afval. Een bijzondere categorie LMRA vormt het zogenoemde NORM afval. NORM afval ontstaat bijvoorbeeld wanneer radioactieve stoffen die van nature voorkomen in bijvoorbeeld industriële ertsen en bij de winning van olie en gas, bij de verwerking geconcentreerd worden in het afval. Naast het HRA van de splijtstofelementen zal de PALLAS reactor ook HRA produceren vanuit de isotopenproductie en de experimenten. Globaal geldt dat de hoeveelheid HRA die door Kern centrale Borsele wordt geproduceerd in de orde van enkele kubieke meters per jaar ligt terwijl die van de PALLAS reactor in de Versie 22062018 Pagina 105 van 116 orde van een halve kubieke meter per jaar zal liggen. Vanwege de relatief kleine hoeveelheden kan dit afval veilig en economisch worden opgeslagen bij COVRA.” • In paragraaf 5.3 is onder het kopje “Artikel 23 Algemene aanduidingsregels” een zin toegevoegd, die als volgt luidt: “Ten slotte is een 'Vrijwaringszone - dijk' opgenomen waarin regelingen zijn opgenomen die toezien op de bescherming van de functie van de waterkering.” • In paragraaf 5.3 is onder het kopje “Artikel 25 Algemene wijzigingsregels”, de 2e zin als volgt gewijzigd “Tevens is een wijzigingsmogelijkheid opgenomen voor de benodigde pomp- en/of filterstations.” • In paragraaf 5.4 is nu ook kort aandacht besteed aan artikel 3. De tekst luidt als volgt: “Artikel 3 Agrarisch De bestemming agrarisch is toegekend aan de agrarische gebruikte gronden in het plangebied. Binnen deze bestemming vallen enkele grondgebonden agrarische bedrijven en productiegerichte paardenhouderijen. Daarnaast valt een aantal andere bedrijven en functies binnen deze bestemming. Deze zijn met verschillende aanduidingen op de verbeelding aangegeven.” • In paragraaf 5.4 is aandacht besteed aan de nieuwe bestemming Groen (artikel 5). De tekst luidt als volgt: “Artikel 5 Groen Deze bestemming is in het bestemmingsplan Buitengebied Zijpe opgenomen om een goede landschappelijke inpassing van recreatieterreinen te behouden, dan wel mogelijk te maken. De bestemming Groen ligt ten zuiden van het bestaande verblijfsrecreatieterrein.” • In paragraaf 6.2.2 is de 2e alinea herschreven, die luidt als volgt: “Het ontwerp bestemmingsplan 'PALLAS-reactor' heeft voor een ieder ter inzage gelegen in de periode vanaf 26 februari tot en met 9 april 2019. Gedurende deze periode heeft ook het Plan-MER en de passende beoordeling ter inzage gelegen. In totaal zijn er 24 zienswijzen binnengekomen. Voor een weergave van deze zienswijzen en de gemeentelijke reactie daarop wordt verwezen naar de Nota van beantwoording zienswijzen ontwerpbestemmingsplan PALLAS- reactor.” • Voorts is een aantal tekstuele, niet inhoudelijke aanpassingen doorgevoerd, te weten: o Paragraaf 1.2 onder het kopje “Beschrijving plangebied” is in de 3e regel een punt opgenomen na “(OLP-terrein)”. o In paragraaf 1.3, 1e alinea, 6e regels is tussen de woorden “enkelbestemmingen” en “toegekend” een spatie gevoegd. o In paragraaf 1.3, 2e alinea, 2e opsommingsbolletje is in de 2e regel de datum gesteld op 20 februari en is in de 3e regel het woord “enkelbestemmingen” naar enkelvoud teruggebracht. o In paragraaf 1.4 is bij het 2e opsommingsbolletje tussen “plan” en “m.e.r.-plicht” een verbindingsstreepje toegevoegd. o In paragraaf 2.2, 7e regel is de apostrof geschrapt. o In paragraaf 2.2, 1e opsommingsbolletje is de afkorting “m” steeds uitgeschreven als “meter”, om aan te sluiten bij de rest van de paragraaf. o In paragraaf 2.2, laatste alinea boven het kopje “Beeldkwaliteitsplan”, 6e regel is het woord “doet” vervangen door “wordt gedaan”. o In paragraaf 3.1.2 is in de 3e alinea, 1e regel het woord “rijk” gewijzigd in “Rijk”. o In paragraaf 4.1.1. is in de laatste zin het woord “koelwatersysteem” gewijzigd in “koelsysteem”. o In paragraaf 4.1.2 is de afkorting “m” uitgeschreven in “meter” om aan te sluiten bij de rest van deze paragraaf. o In paragraaf 4.1.4.3 is onder het kopje “Koeling van de PALLAS-reactor”, in de 2 na laatste regel in het woord “onderszochte” de letter s geschrapt. Versie 22062018 Pagina 106 van 116 o In paragraaf 4.2.3 onder het kopje “Nucleaire eiland, waaronder mede begrepen het reactorgebouw” is in de laatste alinea, 1e zin, het woordje “het” één maal geschrapt. o In paragraaf 4.3 is boven het kopje “Soortenbescherming” de laatste alinea, de 1e zin, één maal het woordje “de” geschrapt. o In paragraaf 4.3 is boven het kopje “Effecten”, in de laatste zin de naam “Kortwater” gecorrigeerd in “Korfwater”. o In paragraaf 4.3 is onder het kopje “Effecten, 3e opsommingsbolletje in de 1 na laatste zin het woord “zijn” vervangen door “is”. o In paragraaf 4.4 is onder het kopje “Oppervlaktewater, 2e opsommingsbolletje, 2e regel in het woord “Beiden” de letter “n” geschrapt. o In paragraaf 4.4 is onder het kopje “Waterkwaliteit”, 1e regel de hoofdletter van het woord “rijkswateren” gewijzigd in een kleine letter. o In paragraaf 4.4 onder het kopje “Waterkwaliteit”, 1e opsommingsbolletje is tussen “5” en “cm” een spatie gevoegd. Versie 22062018 Pagina 107 van 116 Zienswijzen: Verbeelding • De aanduiding “wetgevingszone-wijzigingsgebied 3” waarbinnen de wijzigingsbevoegdheid voor een innamestation was voorzien, is komen te vervallen. Regels • In artikel 1 is lid 1.47 (begrip innamepunt) geschrapt omdat de term innamepunt niet meer in de regels voorkomt nu de wijzigingsbevoegdheid voor het realiseren van een innamepunt is komen te vervallen. • In artikel 1.76 (begrip secundair koelwatersysteem) zijn de woorden “en/of inname/uitlaatpunt” geschrapt omdat deze woorden waren opgenomen met het oog op de wijzigingsbevoegdheid voor het realiseren van een innamepunt is komen welke inmiddels is komen te vervallen. • Aan artikel 4, lid 4.5 is een onderdeel c toegevoegd, waarmee is geregeld dat luchtkoeling niet is toegestaan. De betreffende aanvulling luidt als volgt: “het koelen van de reactor door middel van een luchtkoelingsysteem; • In artikel 25 is lid 25.3 komen te vervallen. In dit lid was de wijzigingsbevoegdheid opgenomen voor het realiseren van een innamepunt. Toelichting • In paragraaf 2.2. is de laatste alinea herschreven in verband met de keuze voor de koelwatervariant. Deze tekst luidt als volgt: “Inmiddels heeft Pallas de keuze gemaakt voor Variant K1. Omdat de exacte situering van de koelwaterleidingen op dit moment nog niet vaststaat is in het bestemmingsplan voorzien in een wijzigingsbevoegdheid voor de realisering van de koelwaterleidingen. • In paragraaf 4.1.3 is aan het einde een zin toegevoegd, die als volgt luidt: “PALLAS heeft een voorkeur uitgesproken voor secundaire koeling met water uit het Noordhollandsch Kanaal. In de planregels is een bepaling opgenomen die luchtkoeling onmogelijk maakt.” • In paragraaf 4.1.4.3 zijn onder het kopje “Koeling van de PALLAS-reactor”, de 2e, 3e en 4e zin als volgt aangepast: “Na dit Plan-MER waren alle opties nog open, maar inmiddels heeft Pallas gekozen voor secundaire koeling met water uit het Noordhollandsch Kanaal. Het voorliggende bestemmingsplan sluit luchtkoeling uit. Zie verder paragraaf 4.1.5.” • In paragraaf 5.4 is onder het kopje “Artikel 4 Bedrijventerrein – Bijzonder bedrijventerrein aan het einde van de tekst een zin toegevoegd, die als volgt luidt: “Ten slotte is een verbod opgenomen om de reactor te koelen met behulp van luchtkoeling; dus een verbod om gebruik te maken van variant K3.” • Aan paragraaf 6.1 is aan het einde een zin toegevoegd die als volgt luidt: “Tevens zal een nadeelcompensatieregeling worden opgesteld.” Versie 22062018 Pagina 108 van 116 Bijlagen: bijlage 1 Toelichting en reactie op de advisering van de Commissie m.e.r. Op 01 mei 2018 heeft de Commissie m.e.r. (hierna : commissie) advies uitgebracht over het Plan-MER en de passende beoordeling. Uit dit advies blijkt dat het Plan-MER voldoet aan de eisen van de commissie. De commissie geeft in haar advies ook een aantal aanbevelingen. Deze aanbevelingen betreffen verschillende onderwerpen die hierna worden besproken en van een reactie worden voorzien. De commissie heeft bij haar advies rekening gehouden met de binnen de termijn ingediende zienswijzen. Daar waar de commissie een zienswijze heeft betrokken in haar advies zal dit bij de beantwoording van de zienswijze worden aangegeven door middel van de woorden “zie ook het advies van de Commissie m.e.r.”. Het advies van de commissie kunt u vinden op de gemeentelijke website www.schagen.nl\pallas of via de website van de Commissie m.e.r. https://www.commissiemer.nl/advisering/afgerondeadviezen/3086. De commissie is een onafhankelijke stichting van experts, die een onafhankelijk advies uitbrengt aan de gemeenteraad over het Plan-MER. De commissie geeft aan wat er voor het milieueffectrapport onderzocht moet worden en of de informatie in het rapport juist en volledig is. De gemeenteraad kan op basis van het rapport het milieu volwaardig meewegen bij de besluitvorming over het project. De commissie geeft het advies en haar bevindingen in de vorm van het doen van aanbevelingen. De commissie heeft een viertal aanbevelingen in haar advies gegeven: 1. In paragraaf 2.2 wordt, kort weergegeven, geconstateerd dat er nog geen voorkeursalternatief is gekozen. De commissie adviseert om in de toelichting bij het besluit aan te geven in welke volgorde de verdere verzameling van informatie, de weging van de effecten en de keuze van de voorkeursalternatief zullen plaatsvinden. 2. In paragraaf 2.3 adviseert de commissie om in de context van het besluit aan te geven dat het ruimtelijk mogelijk maken van de bouw van de reactor consequenties heeft elders in de keten van winning tot (definitieve) opslag en adviseert deze consequenties (indicatief) zichtbaar te maken. 3. In paragraaf 2.4 gaat de commissie in op nucleaire veiligheid en stralingsbescherming en adviseert daarin om in de toelichting bij het besluit aan te geven in welke volgorde de verder verzameling van (radiologische) informatie, de weging van de effecten en de keuze van het voorkeursalternatief zullen plaatsvinden. 4. In de laatste paragraaf 2.5 wordt over de effecten op natuur het advies uitgebracht om bij de uitwerking van de visie op het OLP-terrein te bekijken in hoeverre duinontwikkeling kan worden toegepast om de nieuwe reactor en het terrein al geheel beter in te passen in dit half-natuurlijke landschap en daarmee de natuurontwikkeling in het gebied te bevorderen. Versie 22062018 Pagina 109 van 116 Ad 1, 2 en 3 Er wordt in paragraaf 4.1.5 en verder van de toelichting op het bestemmingsplan ingegaan op het gegeven advies. Ad 4. Wij zullen bij de verdere ontwikkelingen van het OLP terrein (Energy & Health Campus) bekijken in hoeverre het geadviseerde kan worden meegenomen in de planontwikkeling. Bijlage 2: Memo “temperatuurmodellering koelwaterleidingen” Inleiding Een van de opties voor de koelwatervoorziening voor de PALLAS-reactor is de aanleg van twee leidingen vanaf het Noordhollandsch Kanaal naar de reactor locatie. Deze leidingen zouden dan door middel van een gestuurde boring onder een aantal landbouwpercelen worden aangelegd. De vraag is of door de koelwaterleidingen onder de landbouwpercelen de temperatuur in de bouwvoor beïnvloed wordt. Deze vraag is onderzocht door middel van een tweedimensionaal eindige-elementen model dwars op de koelwaterleidingen en dat de ondergrond tot NAP -50m omvat. Uitgangspunten • De as van de leidingen komt op NAP -8m. • De diameter van het boorgat is 1,3 x 710 = 923 mm • De uit- en inwendige diameter van de leiding is 710 en 581 mm. • De onderlinge afstand tussen de leidingen is 5 m. • Het boorgat (tussen de boorgatwand en de leiding) is gevuld met bentoniet slurry. • Het materiaal van de leiding is HDPE. • De temperatuur van het maaiveld is gelijk aan de luchttemperatuur zoals gemeten in Den Helder, plus 1oC. Dit is voor een braakliggend of met laag gewas begroeid terrein een normale ‘offset’. • De temperatuur van het water in de leidingen is de gemiddelde maandtemperatuur van de watertemperatuur in het Ntemperaturen zijn weergegeven in Figuur 1. • De berekening is gedaan voor een periode van 11 jaar met en zonder koelwaterleiding. De lengte van deze periode is arbitrair, maar lang genoeg om koelere en warmere jaren te omvatten. Het verschil van de berekende temperaturen in de ondergrond tussen de twee scenario’s (met en zonder leidingen) geeft het effect van de koelwaterleidingen weer. Versie 22062018 Pagina 110 van 116 Figuur 1: gemiddelde watertemperaturen Noordhollandsch Kanaal. • De bodemopbouw is afgeleid uit het GeoTOP (v1.3) model van de ondergrond voor een doorsnede tussen het Noordhollandsch Kanaal aan de ene kant en de Westerduinweg aan de andere kant (Figuur 2). Dit leidt tot de volgende schematisatie van de bodemopbouw: NAP 0m tot NAP -2.0m: Zand NAP -2.0m tot NAP -3.6m: Kleiig zand NAP -3.6m tot NAP -4.4m: Veen NAP -4.4m tot NAP -6.0m: Klei NAP -6.0m tot NAP -7.5m: Kleiig zand