Concept
Nota van beantwoording zienswijzen bestemmingsplan PALLAS-reactor
Geanonimiseerd
Vastgesteld door de gemeenteraad van de gemeente Schagen d.d.: xx-xx-2018
Inhoudsopgave
1. Inleiding
2. Financiële uitvoerbaarheid
3. Alternatief locatieonderzoek
4. Beantwoording zienswijzen
5. wijzigingen aan het bestemmingsplan
6. Besluit
Bijlage 1: Toelichting en reactie op de advisering van de Commissie m.e.r.
Bijlage 2: Memo “temperatuurmodellering koelwaterleidingen”
Bijlage 3: Lijst met definities van gebruikte woorden en afkortingen
Versie 22062018 Pagina 2 van 116
1. Inleiding
De huidige Hoge Flux Reactor (HFR) in Petten is momenteel ruim vijftig jaar operationeel en loopt tegen het einde van zijn economische levensduur.
Stichting Voorbereiding PALLAS-reactor (verder: PALLAS) heeft het voornemen om ter vervanging van de HFR een nieuwe reactor te realiseren.
De PALLAS-reactor zal de bestaande productie van de HFR waarborgen en zich toeleggen op de productie van medische isotopen voor diagnose en
behandeling, dit vormt de hoofdactiviteit van de toekomstige PALLAS-reactor. Voor het segment diagnostische isotopen (molybdeen) houdt PALLAS
rekening met de komst van andere reactoren en nieuwe technologieën. Een groot deel van de toepassing van de PALLAS-reactor zal ook komen te
liggen op de productie van therapeutische isotopen zoals lutetium-177 voor medicijnen tegen neuro-endocrine tumoren, prostaatkanker en andere
vormen van kanker. De vraag naar deze therapeutische isotopen neemt toe en deze kunnen alleen effectief met een reactor worden gemaakt PALLAS
houdt in de ontwerpfase op dit moment nog verschillende opties open ten behoeve van (publiek) onderzoek.
Alvorens tot realisatie kan worden overgegaan dient er een uitgebreid vergunningentraject te worden doorlopen. De gemeente is in dit traject voor
een aantal vergunningen het bevoegd gezag, waaronder de benodigde bestemmingsplan wijziging.
Het ontwerpbestemmingsplan en het bijbehorende beeldkwaliteitsplan PALLAS-reactor heeft voor een ieder ter inzage gelegen in de periode van 26
februari tot en met 9 april 2018. Gedurende deze periode heeft ook het Plan-MER en de passende beoordeling ter inzage gelegen. In deze nota
worden de zienswijzen die zijn ingediend op de voornoemde plannen behandeld. Op 26 april heeft de Commissie m.e.r. een advies uitgebracht over
het Plan-MER en de passende beoordeling, rekening houdend met de ingediende zienswijzen voor zover van toepassing op het Plan-MER.
Het advies van de Commissie m.e.r. is positief. De Commissie m.e.r. concludeert dat het MER alle essentiële informatie over de milieueffecten van een
nieuwe onderzoeksreactor op de Onderzoekslocatie Petten bevat, zodat de gemeente het milieubelang volwaardig kan meewegen in haar besluit
over de herziening van het bestemmingsplan. De Commissie m.e.r. geeft nog een aantal adviezen mee. Deze adviezen zijn opgevolgd. De reactie op
het advies wordt in bijlage 1 toegelicht.
In deze nota wordt er allereerst een toelichting gegeven op de financiële uitvoerbaarheid aan de hand van een aantal rapporten/onderzoeken die in
opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (ministerie van EZK) zijn uitgevoerd en die ten grondslag liggen aan (een deel) van de
beantwoording van de zienswijzen.
Daarna wordt inzicht gegeven in de vervolgstappen na vaststelling van het bestemmingsplan, waarbij (globaal) inzicht wordt gegeven welke
besluitvorming op welke termijn nog noodzakelijk is om het project te kunnen realiseren. Vervolgens wordt ingegaan op de ingediende zienswijzen.
Versie 22062018 Pagina 3 van 116
2. Financiële uitvoerbaarheid
Meerdere insprekers geven aan dat de financiële uitvoerbaarheid niet is aangetoond. Onderstaand wordt hier op ingegaan:
De Nederlandse Staat (vertegenwoordigd door het ministerie van EZK) en de provincie Noord-Holland hebben in 2012 besloten het initiatief om de
PALLAS-reactor te realiseren te ondersteunen. Zij hebben in 2013 besloten de Stichting Voorbereiding PALLAS-reactor op te richten, hetgeen eind
december 2013 is gebeurd. In 2014 hebben beide initiatiefnemers elk een lening verstrekt tot maximaal 40 miljoen euro. De betreffende besluiten zijn
terug te vinden in brieven aan de Tweede Kamer en de Provinciale Staten van Noord-Holland.
Deze besluitvorming is gebaseerd op een in de periode 2010-2012 door de huidige exploitant van de HFR opgestelde business case analyse (versie 2.0).
Deze analyse is diverse malen door externe partijen getoetst op economische haalbaarheid.
PALLAS heeft in het voorjaar van 2017 op verzoek van de huidige financiers (het Rijk en de provincie) een nieuwe versie van de business case
opgeleverd (versie 3.0). PALLAS heeft zelf opdracht gegeven om deze business case op onderdelen door derden uitgebreid te laten beoordelen.
Deze versie is beoordeeld door het consultancybureau Strategy&. In stukken die openbaar zijn geworden in het kader van de kabinetsformatie in 2017
staat vermeld dat Strategy& van mening is dat ‘de PALLAS een realistische en robuuste business case heeft ontwikkeld. PALLAS heeft een goede positie
om een wereldspeler te worden in de markt van medische isotopen’. Grootste onzekerheden zijn volgens Strategy& ‘de grote afhankelijkheid van het
presteren van NRG en de HFR tot 2025’ (het gaat om commerciële en operationele risico’s) en ‘regulatory risks’ (met name de vergunningverlening in
het kader van de Kernenergiewet (Kew).
Uit het Plan-MER (H2) blijkt dat de techniek die wordt gebruikt door PALLAS een bewezen techniek is die de leveringszekerheid van medische isotopen in
de toekomst wereldwijd kan garanderen. Andere (niet nucleaire) alternatieven kunnen deze leveringszekerheid op dit moment nog niet bieden. Als
bestaande reactoren gaan sluiten in 2025-2030 omdat zij aan het einde van hun levensduur zijn, dan is er onvoldoende capaciteit om de vraag op te
vangen.
In recente onderzoeken (behorende bij de kamerbrief van 26 april 2018 (TK 25.422/30.196, 220), door RIVM en Strategy& die zijn uitgevoerd in opdracht
van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat wordt bovenstaand in relatie tot de business case nogmaals bevestigd.
Conclusie op basis van het voorgaande:
De door twee Nederlandse overheden (Rijk en provincie Noord-Holland) opgerichte PALLAS organisatie hanteert een grondige een gedetailleerde
aanpak bij het realiseren van de doelstelling om de PALLAS-reactor in Petten te realiseren.
De aanpak om tot een economisch duurzame oplossing voor de internationale leveringsonzekerheid te komen, wordt ondertussen beleidsmatig tussen
internationale overheden afgestemd.
Versie 22062018 Pagina 4 van 116
Wij kunnen er daarom redelijkerwijs van uitgaan dat de PALLAS-reactor binnen de planperiode van het bestemmingsplan kan worden gerealiseerd. De
onzekerheden ten aanzien van de haalbaarheid zijn inzichtelijk en komen overeen met onzekerheden bij soortgelijke omvangrijke internationale
projecten.
3. Alternatief locatieonderzoek
Verschillende insprekers merken op dat Borssele een alternatieve locatie is voor het realiseren van de reactor en dat dit ten onrechte niet is onderzocht.
Op deze zienswijze wordt hieronder op ingegaan:
Zoals onder meer verwoord in paragraaf 2.1.3 van het Plan-MER is de doelstelling voor dit initiatief de totstandkoming van een hoge flux reactor voor
medische en industriële radioisotopenproductie en nucleair technisch onderzoek en vervolgens het exploiteren van de reactor. In Petten is sprake van
een op één plek geconcentreerde en complete infrastructuur voor de productie en verwerking van medische isotopen voor de wereldmarkt. Hierdoor
wordt kostbaar tijdsverlies voorkomen. Daarnaast zijn er verschillende vergunningen voor Petten verleend die nodig zijn om de PALLAS te exploiteren. De
situatie te Petten sluit volledig aan bij de doelstelling voor het initiatief. Een andere locatie met diezelfde geconcentreerde en complete infrastructuur
en andere eigenschappen is er niet in Nederland, ook niet in Borssele.
De locatie Petten kenmerkt zich door de relatie tussen de nieuw te bouwen reactor en de bestaande aanwezige faciliteiten op de Onderzoekslocatie
Petten (OLP). Voor de productie van medische isotopen, industriële isotopen en het uitvoeren van nucleair technologisch onderzoek zijn de faciliteiten
reeds aanwezig (Hot Cell laboratory, Molybdeen productie faciliteit, het Jaap Goedkoop Laboratorium, de Decontaminatie & Waste Treatment
faciliteit, de Waste Storage Faciliteit en ketenpartner Curium).
Bij keuze voor de locatie Borssele bestaat de noodzaak om deze infrastructuur mee te verhuizen of daar op locatie opnieuw te realiseren. Deze
infrastructuur vertegenwoordigt een aanzienlijke waarde, waar honderden gespecialiseerde professionals werkzaam zijn. Dit leidt tot een aanzienlijk
hogere aanvangsinvestering (economisch aspect), tot een verlies aan werkgelegenheid in de omgeving Petten en tot de noodzaak van verhuizing van
betreffende medewerkers (sociaal aspect), voor zowel medewerkers als de voor de regio.
Bovendien is de keuze voor de locatie van Petten gemaakt door de Rijksoverheid en de provincie Noord-Holland. De locatie heeft voor de raad van
de gemeente Schagen te gelden als een vaststaand feit. Het Plan-MER beantwoordt de vraag of op de gekozen plaats het plan uitvoerbaar is. Uit het
Plan-MER blijkt dat dit het geval is. Op grond van bovenstaande moet dan ook geconcludeerd worden dat de locatie Borssele geen redelijkerwijs in
beschouwing te nemen alternatief is en daarom ook niet onderzocht hoeft te worden.
Versie 22062018 Pagina 5 van 116
4. Beantwoording zienswijzen
Hieronder vindt u onze reactie op de zienswijzen die wij hebben ontvangen. De zienswijzen zijn geanonimiseerd, dit betekent dat er niet te zien is wie
welke zienswijze heeft ingediend. U kunt uw zienswijze(n) herkennen aan het nummer 18.xxxxxx dat eerder aan u is toegezonden in de
ontvangstbevestiging van uw zienswijzen.
De reactie op uw zienswijze(n) is opgesteld in overleg met de adviseurs van de gemeente; RUD-NHN, HHNK, Veiligheidsregio en de GGD.
nummer inhoud zienswijze reactie
1 18.037064 Het plangebied valt buiten de 1% Deze zienswijze wordt voor kennisgeving aangenomen
letaliteitsgrens van de dichtstbij gelegen
leiding.
2 18.037405 De route van zwaar transport van de Op 26 september 2017 heeft de gemeenteraad het ambitieplan (inclusief categoriseringsplan)
Stolperbrug via de Stolperweg naar de vastgesteld. Hierin is de verbinding tussen de N9 en de OLP Petten opgenomen als een
Westerduinweg is onwenselijk vanwege potentieel verbeteringspunt. De gemeente is aan het onderzoeken op welke manier dit traject
de intensiteit van het bouwverkeer. kan worden verbeterd. Het gaat mogelijk om een permanente verbinding en niet over alleen
Graag een bouwweg vanaf de N9 een bouwweg. Er zijn in het Plan-MER verschillende routes voor het bouwverkeer onderzocht. In
rechtstreeks naar OLP. een later stadium zal een keuze worden gemaakt welke route gehanteerd zal worden.
3 Transporten worden uitgevoerd met In het Plan-MER is rekening gehouden met een worst-case scenario (zie achtergrondrapportage
diesels. Dit veroorzaakt meer fijnstof. luchtkwaliteit in het Plan-MER). Dit houdt in dat met de meest belastende manier van transport
rekening is gehouden. Zelfs in dat geval voldoet de wijze van transport aan de huidige
geldende regelgeving.
4 18.037807 Alternatief locatieonderzoek is niet Zie onder punt 3: “Alternatief locatieonderzoek” van deze Nota.
uitgevoerd.
5 Het toepassen van het PAS is in strijd met Het PAS is niet vernietigd door de Raad van State en evenmin geschorst. Er zijn prejudiciële
artikel 6 van de Europese Habitatrichtlijn vragen gesteld aan het Europese Hof van Justitie. De beantwoording van deze prejudiciële
1992. Ten onrechte is gesteld in de vragen geeft straks inzicht in de vraag of het PAS richtlijnconform is. De Raad van State gaat
passende beoordeling dat significante daar pas later een besluit over nemen. Volgens de passende beoordeling die is uitgevoerd ten
negatieve effecten zijn uitgesloten. Het behoeve van dit plan, is het bestemmingsplan uitvoerbaar volgens de Wnb.
bestemmingsplan is daardoor niet
uitvoerbaar volgens de Wnb.
Versie 22062018 Pagina 6 van 116
6 Twee reactoren op één terrein Er zijn verschillende redenen om te oordelen dat het genoemde effect niet zal optreden. De
gedurende een aantal jaren zal tot PALLAS-reactor zal, anders dan de bestaande HFR reactor, architectonisch niet worden
minder toerisme leiden. vormgegeven met een koepel en zal dan ook niet als zodanig als een reactor herkenbaar zijn,
zoals is vastgelegd in het beeldkwaliteitsplan, behorend bij het bestemmingsplan.
Recent zijn de technische onderzoeken door PALLAS afgerond en heeft PALLAS de ontwerper
van de PALLAS-reactor geconsulteerd over de verschillende opties voor de koelmethode. Op
basis van de milieuonderzoeken, de technische onderzoeken, de advisering door de ontwerper
en de wensen van de omgeving (gemeente en bewoners) heeft PALLAS een keuze gemaakt
voor de gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart 2018 aan het college heeft PALLAS
laten weten dat de secundaire koelmethode met water (variant K1) uitgevoerd zal gaan
worden. Variant K2 (koeling met zeewater) en variant K3 (luchtkoeling) vervallen.
Dit houdt concreet in dat er geen luchtkoeling wordt gerealiseerd (variant K3). Er komen dus
geen koeltorens op het terrein, zodat hierdoor geen uitstraling van een reactor ontstaat.
Ook is besloten om geen platform op zee te bouwen, zodat ook dat niet tot negatieve effecten
op het toerisme zal kunnen leiden (variant K2).
Het ontwerpbestemmingsplan maakte de aanleg van het platform bovendien niet mogelijk.
De geplande koelwaterleidingen zullen worden geboord, waardoor ook daardoor in de
bouwfase eventuele negatieve effecten op onder andere de beleving van de duinen tot een
minimum beperkt blijven.
De stelling dat door het aanwezig zijn van twee reactoren op het terrein er minder toeristen
zullen komen onderschrijven wij dan ook niet.
7 18.038413 Graag aandacht bij de uitvoering voor Uiteraard wordt voor aanvang van de werkzaamheden contact opgenomen om de
het beschikbaar stellen van voldoende werkzaamheden en het ruimtebeslag af te stemmen.
ruimte in de openbare grond voor het
ondergrondse verkeer. Graag contact
opnemen voordat de werkzaamheden
beginnen.
Versie 22062018 Pagina 7 van 116
8 18.042099 Het beoordelingsaspect Economische Het maken van een MKBA is geen wettelijke vereiste. De effecten op recreatie en toerisme zijn in
waarde is onvoldoende onderbouwd en het Plan-MER afdoende bekeken
moet worden aangevuld met een
Maatschappelijke Kosten Baten Analyse
(MKBA). Uitwijkgedrag is te verwachten,
er schort veel aan het imago en de
beeldvorming waardoor gasten
wegblijven.
9 In de MER zitten tegenstrijdigheden De effecten op recreatie en toerisme zijn in het Plan-MER voor een vijftal criteria bekeken. In
tussen tekst en tabellen waardoor tabel 86 staan neutrale en negatieve scores, die overeenstemmen met de voorafgaande tekst
conclusies onjuist zijn. in het Plan-MER.
In de paragraaf milieueffecten Hierbij moeten met huidig inzicht twee kanttekeningen worden geplaatst:
bouwfase (14.3.1.1. blz. 177) worden de 1. Het werkterrein zal definitief op de OLP worden gesitueerd, hetgeen diverse negatieve
volgende negatieve effecten effecten op recreatie en toerisme verzacht.
beschreven: 2. De huisvesting van arbeidskrachten in vakantiewoningen zal niet worden mogelijk gemaakt,
Een potentieel negatief effect is dat zodat dat genoemde negatieve effect op de recreatiesector niet zal optreden.
toeristen tijdens de bouwfase het gebied
mijden, vanwege Het voorgaande maakt de effectbeoordeling zoals die in het Plan-MER is vastgelegd niet
de hinder die optreedt. anders.
Geluidshinder en visuele hinder kunnen
toeristen afschrikken
In de effectbeoordeling (paragraaf
14.3.2) zijn de effecten tijdens de
bouwfase (blz. 179) beoordeeld als
neutraal (0), zie tabel 86. Dat is dus niet in
overeenstemming met het eerder
beschreven effecten. Deze effecten
moeten toch minimaal als negatief (-)
worden beoordeeld. Wij verzoeken u
dan ook deze effecten juist in de tabel te
vermelden, dit mede omdat de positieve
effecten (overnachtingen niet juist blijken
te zijn)
Versie 22062018 Pagina 8 van 116
10 Het is onterecht dat er geen gericht Bouwwerkzaamheden komen nu eenmaal in heel Nederland voor, ook in toeristische gebieden.
onderzoek is uitgevoerd naar het Dat is niet te voorkomen. Dat gezegd hebbend wordt er zoveel als mogelijk rekening gehouden
uitwijkgedrag van recreanten met de belangen van de toeristische sector en wordt overlast zoveel als mogelijk voorkomen.
gedurende de bouwfase, mede gelet Een en ander wordt onderbouwd in het achtergrondrapport Recreatie en toerisme (hfst. 9 Plan-
op signalen uit de markt dat de huidige MER)
installatie al negatieve effecten
veroorzaakt. Mogelijk is in de Het werkterrein zal worden gesitueerd op de OLP. Hierdoor wordt de overlast van de
overgangsfase waarin twee reactoren werkzaamheden voor de omgeving en voor het toerisme zoveel mogelijk beperkt.
aanwezig zijn het effect dubbel zo groot. De PALLAS-reactor zal, anders dan de bestaande HFR reactor, architectonisch niet worden
vormgegeven met een koepel en zal dan ook niet als zodanig als een reactor herkenbaar zijn.
Recent zijn de technische onderzoeken door PALLAS afgerond en heeft PALLAS de ontwerper
van de PALLAS-reactor geconsulteerd over de verschillende opties voor de koelmethode. Op
basis van de milieuonderzoeken, de technische onderzoeken, de advisering door de ontwerper
en de wensen van de omgeving (gemeente en bewoners) heeft PALLAS een keuze gemaakt
over de gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart 2018 aan het college heeft PALLAS
laten weten dat de secundaire koelmethode met water (variant K1) uitgevoerd zal gaan
worden. Variant K2 (koeling met zeewater) en variant K3 (luchtkoeling) vervallen.
Dit houdt concreet in dat er geen luchtkoeling wordt gerealiseerd (variant K3). Er komen dus
geen koeltorens op het terrein, zodat hierdoor geen uitstraling van een reactor ontstaat.
Ook is besloten om geen platform op zee te bouwen, zodat ook dat niet tot negatieve effecten
op het toerisme zal kunnen leiden (variant K2).
Het ontwerpbestemmingsplan maakte de aanleg van het platform bovendien niet mogelijk.
De geplande koelwaterleidingen zullen worden geboord, waardoor ook daardoor in de
bouwfase eventuele negatieve effecten op onder andere de beleving van de duinen tot een
minimum beperkt blijven.
De stelling dat door het aanwezig zijn van twee reactoren op het terrein er minder toeristen
zullen komen onderschrijven wij dan ook niet.
11 Hoe lang is overigens de periode van De ontmanteling van de HFR valt buiten de scope van PALLAS, omdat de HFR onder
ontmanteling van de oude reactor en verantwoordelijkheid valt van een andere rechtspersoon (NRG) en eigendom is van de
dus de periode dat er twee reactoren Europese commissie( JRC) die beiden los staan van PALLAS. Samen met deze rechtspersonen
aanwezig zijn? Waarom is dat niet wordt in samenspraak volgens de eisen van de ANVS (toezichthouder) een ontmantelingsplan
afzonderlijk meegenomen in de opgesteld voor de HFR. Dit is een apart project en staat om deze reden los van het PALLAS
effectbeoordeling? project. De Europese commissie is verplicht om altijd een actueel ontmantelingsplan te hebben.
Dit wordt door de ANVS getoetst.
Versie 22062018 Pagina 9 van 116
12 Vanuit de recreatieve sector is er een PALLAS heeft een keuze gemaakt over de gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart
zeer duidelijke voorkeur voor de 2018 aan het college heeft PALLAS laten weten dat de secundaire koelmethode met water
koelwatervariant K1 zoet/zout: zoetwater (variant K1) uitgevoerd zal gaan worden. Variant K3 (luchtkoeling) en variant K2 (koeling met
uit het kanaal met uitlaat in zee. Graag zeewater) vervallen.
zien we dat de mogelijkheid voor het Dit houdt concreet in dat er geen luchtkoeling wordt gerealiseerd (variant K3). Dit zal door het
realiseren van de variant K2 (inlaat opnemen van een verbod op luchtkoeling in dit bestemmingsplan onmogelijk worden gemaakt.
eiland in zee) uit het bestemmingsplan Ook is besloten om geen platform op zee te bouwen, zodat ook dat niet tot negatieve effecten
wordt gehaald omdat deze variant een op het toerisme zal kunnen leiden. De wetgevingszone wijzigingsgebied 3 is niet op de
groot negatieve effect heeft op de verbeelding opgenomen, maar per abuis niet verwijderd uit de planregels.
beleving van strand en duinen. We Artikel 25.3 innamepunt zal uit de planregels worden verwijderd.
verzoeken u dan ook de
wijzigingsbevoegdheid 'wetgevingszone
- wijzigingsgebied 3' uit het
bestemmingsplan te halen.
13 Zoet water wordt al schaarser en is PALLAS heeft een keuze gemaakt over de gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart
tevens voor de landbouw in ons gebied 2018 aan het college heeft PALLAS laten weten dat de secundaire koelmethode met water
van essentieel belang. Wordt op termijn (variant K1) uitgevoerd zal gaan worden. Variant K3 (luchtkoeling) en variant K2 (koeling met
voorzien dat er zowel voor PALLAS als de zeewater) vervallen.
agrarische sector voldoende zoet water Indien er een watertekort zou optreden kan de PALLAS-reactor indien nodig binnen zeer korte
voorhanden blijft voor de komende 50 tijd worden afgeschakeld, bijvoorbeeld als er geen koelwater beschikbaar is.
jaar.
14 De visualisaties die zijn toegevoegd Alle foto-impressies zijn tot stand gekomen op basis van 3D modelleerbouw van de huidige en
geven niet altijd het juiste beeld, graag toekomstige situatie. Dit is een techniek waarbij met behulp van speciale professionele software
een aanvulling/juiste weergave vanaf een waarheidsgetrouwe projectie plaatsvindt van een object in een fotobeeld van een
Belkmerweg ter hoogte van het bestaande situatie.
bungalowpark Campanula. Hier is
Allereerst wordt de huidige situatie exact nagebouwd op basis van de Grootschalige Basiskaart
rechtstreeks zicht op het reactorgebouw
Nederland, waardoor er een maatvast en meetbaar 3D-model ontstaat. Daaropvolgend wordt
en onze eigen visualisatie laat een ander
in dit 3D-model de beoogde reactor geplaatst, met de voorgestelde afmetingen, om een reëel
beeld zien. Dus graag de juiste beelden beeld te krijgen van de toekomstige situatie. Vervolgens zijn de standpunten van de fotograaf in
in de MER opnemen dit 3D-model opgezocht. Hieruit is de scene bepaald, overeenkomend met de foto van de
bestaande situatie. De bestaande situatie op de foto en de scene worden nauwkeurig
vergeleken (plek, hoogte en dus ook afstand)
Door 3D-renderingen te maken van deze standpunten, wordt de toekomstige uitstraling met de
beoogde maatvaste afmetingen verbeeld. Vervolgens zijn door middel van Adobe Photoshop
deze 3D-renderingen exact geprojecteerd op de foto van de bestaande situatie. Door
samenvoeging van beide beelden (render 3D en foto bestaande situatie) zijn
waarheidsgetrouwe beelden ontstaan. Met behulp van deze techniek wordt een zeer
betrouwbaar beeld van de toekomstige situatie afgegeven, voor zowel situering als afmetingen.
Versie 22062018 Pagina 10 van 116
Uit de visualisatie komt naar voren dat er rechtstreeks zicht is vanaf de genoemde locatie op het
reactor gebouw. De in het Plan-MER opgenomen visualisaties zijn juist er is dus geen reden om
andere beelden op te nemen.
15 Hoe wordt het tijdelijk bouwterrein Het werkterrein zal worden gesitueerd op de OLP. Hierdoor wordt de overlast van de
planologisch geregeld? In het werkzaamheden voor de omgeving en voor het toerisme zoveel mogelijk beperkt. De
bestemmingsplan staat daar niets over omliggende agrarische terreinen zullen in principe dan ook niet worden gebruikt als werkterrein.
vermeld. Wij gaan ervan uit dat de Volgens de wet- en regelgeving kan het werkterrein op het OLP worden ingericht en is hier geen
gronden weer als schone agrarische aparte planologische regeling noodzakelijk voor.
grond worden opgeleverd. Hoe wordt
dit afgedwongen?
16 Er staat vermeld dat het wenselijk is om De landschappelijke inpassing is vereist als het werkterrein buiten OLP gerealiseerd wordt. Dit is
het bouwterrein landschappelijk goed in niet het geval. Het werkterrein zal worden gesitueerd op de OLP. Hierdoor wordt de overlast van
te passen om zo de effecten te de werkzaamheden voor de omgeving en voor het toerisme zoveel mogelijk beperkt.
verminderen. Hoe wordt dat De omliggende agrarische terreinen zullen in principe dan ook niet worden gebruikt als
afgedwongen en aan welke vormen werkterrein. Het werkterrein zal vanaf de openbare weg niet zichtbaar zijn, een landschappelijke
van landschappelijke inpassing wordt inpassing is daarom ook niet noodzakelijk.
gedacht?
17 Huisvesting arbeidsmigranten (Moe- Arbeidsmigranten kunnen volgens de geldende regelgeving niet op het terrein gehuisvest
landers). In het bestemmingsplan is niets worden. De gemeente gaat in overleg met Pallas hoe zij in de huisvesting voorzien.
geregeld voor de huisvesting van de
arbeidsmigranten voor de bouw.
Worden deze op of nabij het tijdelijke
bouwterrein gevestigd of op een andere
locatie?
18 In de MER staat vermeld dat de Dit is een gebrek in het Plan-MER, want de huidige bestemmingsplannen en de Provinciale
arbeidsmigranten gehuisvest kunnen Ruimtelijke Verordening staan dit niet toe. Deze onjuistheid maakt de alternatieven afweging
worden in recreatiewoningen. Dit is in niet anders.
strijd met de regelgeving
(bestemmingsplan) en dus onjuist. Vanuit Omdat het Plan-MER geen toetsingskader is voor het huisvesten van arbeidsmigranten hoeft dit,
de recreatiesector is het ook ongewenst ook al is dit punt niet correct, niet aangepast te worden.
om arbeiders te mengen met
recreanten. De MER moet hierop worden
aangepast
Versie 22062018 Pagina 11 van 116
19 Imago van de PALLAS-reactor en Door de nieuwe naamgeving van de reactor verwachten we dat er een nieuwe aanduiding
naamgeving zijn cruciaal in de komt. Wij vinden het imago van de OLP van groot belang. In dat kader wordt er gewerkt aan
beeldvorming. Voor de sector is het van een visie voor de gehele OLP als Energy & Health Campus. De beeldkwaliteit van het gehele
groot belang dat het niet gaat om een terrein wordt in het kader van de ontwikkeling van de Energy & Health Campus in zijn geheel op
kernreactor maar een isotopenfabriek. In elkaar afgestemd, zodat het gehele terrein (in de toekomst) qua ruimtelijke uitstraling en imago
de rapportages worden verschillende passend is bij elkaar.
begrippen gehanteerd, zoals 'centrale',
PALLAS-reactor. Er zijn negatieve reacties De gemeente Schagen begrijpt dat er een negatieve associatie is met een ‘centrale’. Echter
op de Duitse Google maps. Hier staat de voor de productie van isotopen is een reactor noodzakelijk. Deze reactor wordt niet ingezet
huidige reactor aangeduid als voor het opwekken van energie en is om deze reden ook een ander type reactor. Wij dragen dit
'Kernkraftwerk'. Duitse gasten annuleren als gemeente ook actief uit.
om deze reden hun boekingen. Op
Google maps.nl staat nu, na stickeracties Wij hebben geconstateerd dat deze aanduiding op google maps.de, opgezocht vanaf een
enkel járen geleden (Atomkraft Nein locatie in Duitsland, niet voorkomt (d.d. 16-04-2018).
Danke), NRG en ECN. Een dergelijke
aanpassing moet ook op Google
maps.de worden doorgevoerd.
20 Welke positieve effecten heeft een De regeling is nagenoeg letterlijk overgenomen uit het bestemmingsplan Belkmerweg 65 in Sint
informatiecentrum/museum? In het Maartensvlotbrug, zoals dat is vastgesteld op 26 september 2017. Gelet op het feit dat het een
bestemmingsplan is een bestemming zeer recent bestemmingsplan betreft waarin alle ruimtelijke relevante overwegingen hebben
opgenomen: 'Recreatie - dagrecreatie plaatsgevonden, en zich sindsdien geen zodanige wijzigingen hebben voorgedaan dat een
2', die de mogelijkheid biedt om een heroverweging van de bestemming aan de orde is, heeft de gemeente besloten de bestaande
informatiecentrum te realiseren. In de rechten ongemoeid te laten. Het betreft dus geen nieuwe mogelijkheden, maar het
MER staat hier niets over vermeld. Wie respecteren van de bestaande planologische situatie.
gaat dat ontwikkelen en wanneer is het
gereed? Dit moet natuurlijk aanwezig zijn
als de bouw begint. Waarom is dit niet
nader uitgewerkt in de
'Achtergrondrapportage recreatie en
toerisme'? Een dergelijke voorziening kan
ook een belangrijk element zijn in de
MKBA en kan mogelijk een positieve
bijdrage leveren aan het imago van de
PALLAS-reactor en kan ook
misverstanden tijdens de bouw
voorkomen
Versie 22062018 Pagina 12 van 116
21 Een goede landschappelijke inpassing is De landschappelijke inpassing is beschreven in het beeldkwaliteitsplan die onderdeel uitmaakt
noodzakelijk. In 2016 is door de PvdA een van het bestemmingsplan. Hierin staan de eisen die gelden voor de landschappelijke inpassing
initiatiefvoorstel ingediend. Het college en de architectonische vormgeving van de bebouwing.
heeft dit beantwoord in haar brief van 9
augustus 2016. Hierin staat vermeld dat Inderdaad is door de PvdA een initiatief voorstel gedaan om te onderzoeken of er
een integraal plan wordt opgesteld die aanpassingen in de duinen kunnen worden gedaan om de beleving van het terrein te
een meerwaarde oplevert voor de veranderen. Het voorstel is ingetrokken onder de toezegging van de wethouder dat één en
beleving van het duingebied. Wat is de ander onderzocht zou worden in het kader van de gebiedsvisie Sint Maartenszee. De gemeente
status van dit plan en hoe is dit ook is tot op heden bezig om te onderzoeken of het realistisch is om een zogenaamd
verwerkt in het bestemmingsplan en camouflageduin te realiseren. Uit eerste gesprekken met Staatsbosbeheer blijkt dat dit niet voor
MER? Vormt het een onderdeel van de de hand ligt, omdat het te realiseren duin haaks op de bestaande duinenrij zou moeten worden
mitigerende maatregelen of het aangelegd. Toch laat de gemeente nu een natuurtoets uitvoeren om te kijken wat een
beeldkwaliteitsplan? Arcadis heeft in het dergelijke duin voor de natuurwaarde in het gebied betekent.
kerkje van Petten tot tweemaal toe Voor de hele OLP geldt overigens dat de gemeente, in overleg met de partijen die daar
beloofd dat er een camouflageduin gevestigd zijn, bezig is om een visie op te stellen. Hier maakt de locatie van de
aangelegd zou worden langs de onderzoeksreactor PALLAS, onderdeel van uit, waarbij het beeldkwaliteitsplan uitgangspunt zal
Breebaart/Strandweg. Gaat deze er ook zijn van de voornoemde visie.
komen?
22 Gezien het nieuwe PALLAS-gebouw Er komt 50.000 m3 zand, klei en veen uit de bouwput. Staatsbosbeheer is eigenaar van de
moet er 50.000 kuub zand worden grond. De grond maakt deel uit van de zeewaterkering waarvoor Hoogheemraadschap Noord-
uitgegraven. Wat gebeurt er met dit Hollands Noorderkwartier verantwoordelijk is. Met de verantwoordelijke partijen zal het
zand? Hoogheemraadschap zegt dat hergebruik of opslag van de grond uit de bouwput worden besproken.
het 'hun' zand is, terwijl de grond wordt
gehuurd van Staatsbosbeheer. Het zou
een prachtige oplossing zijn om dit zand
te gebruiken voor de landschappelijke
inpassing door het creëren van duinen.
Hoogheemraadschap heeft hier ook een
maatschappelijke verantwoording en je
spreekt hiervan een win-winsituatie
Versie 22062018 Pagina 13 van 116
23 Sanering oud schietplateau. Ook in het Sinds jaar en dag is het terrein in gebruik bij het Kenniscentrum Wapens en Munitie dat een
initiatiefvoorstel van de PvdA wordt onderdeel is van de Defensie Materieel Organisatie. De oorspronkelijke relaties met de
voorgesteld om het oude schietplateau landmacht en de marine zijn niet meer aan de orde. Het schietterrein wordt incidenteel gebruikt
van defensie te saneren. Dit plateau is al voor beproevingen (van geschut en munitie) die niet op de thuislocatie in ’t Harde kunnen
járen buiten gebruik en oogt absoluut worden gedaan. Het terrein wordt niet gebruikt voor oefeningen van militairen, maar wordt
niet fraai in het duinlandschap. gebruikt voor het testen van munitie. Het gebruik van de locatie is vergund op maximaal 20
Bovendien is het al járen buiten gebruik. dagen per jaar. Er is op dit moment geen behoefte het bestaande gebruik te veranderen. De
Het is dan ook wenselijk om de schietlocatie is voor Defensie uniek in die zin dat er geen andere plaatsen zijn waar de
bestemming 'Maatschappelijk' niet te benodigde beproevingen kunnen worden uitgevoerd (vanwege de vrije schietruimte in hoogte
handhaven maar te wijzigen in 'Natuur’. en afstand).
Het terrein blijft in gebruik. Op verzoek van het ministerie van Defensie is het Rijksvastgoedbedrijf
aan het onderzoeken in hoeverre het mogelijk is om het bestaande terrein beter in te richten.
24 Sanering onveilig zone. Niet alleen is het Als gemeente zijn wij niet het bevoegde gezag. Het Ministerie van I&W is het bevoegde gezag
wenselijk om het oude schietplateau te en vergunningverlener. Dit betekent dat de gemeente de beproevingen niet kan weigeren, dan
saneren, maar alle schietactiviteiten in wel schietterreinen sluiten.
het gebied. Er is nu een vergunning voor
20 dagen schietactiviteiten. Een dergelijk
extensief gebruik zorgt voor een relatief
grote hinder. Het is veel effectiever om
deze activiteiten te verplaatsen naar
een andere schietbaan (concentratie
van activiteiten).
25 Het opstellen van een Verlichtingsplan Dit is een optie voor de uitwerkfase, maar dit hoeft nu nog niet in het bestemmingsplan te
van het gehele terrein is wenselijk. worden vastgelegd. Het verlichtingsplan zal ook mede afgestemd worden op de
Vermindering van uitstraling is goed ontheffingsaanvraag in het kader van de Wet natuurbescherming, die later in werking wordt
mogelijk door toepassen van moderne gedaan.
technieken en verlichtingsvormen.
(vleermuisvriendelijk, led-verlichting,
actieve instellingen). De huidige
Versie 22062018 Pagina 14 van 116
verlichting staat in schril contrast met die
wordt toegepast op de Mr.
Breebaartweg (strandweg in de duinen)
in het aangrenzende Natura 2000-
gebied. Wij hebben het gevoel dat hier
met twee maten wordt gemeten.
26 Is er in de exploitatie van de PALLAS- Voorafgaand aan de bouw van de PALLAS-reactor moet duidelijk zijn welke
reactor geld gereserveerd voor de ontmantelingsstrategie wordt uitgevoerd en moet de financiering van de ontmanteling zijn
ontmanteling (op termijn)? geregeld.
Via de Kernenergiewet en het Besluit kerninstallaties, splijtstoffen en ertsen (Bkse) is dit
vastgelegd. De vergunninghouder draagt de kosten voor de buitengebruikstelling en
ontmanteling. De ANVS zal hier als toezichthouder voorwaarden aan verbinden.
ANVS zal dit mee nemen bij de verlening van de KEW vergunning. Hierover zal later openbare
besluitvorming plaatsvinden.
27 Wat is de procedure als er wel een Nucleaire installaties moeten voldoen aan zeer strenge eisen. De ANVS ziet er op toe dat de
(beperkte nucleaire) uitstoot dan wel vergunninghouders zich hieraan houden en handhaaft indien nodig. Als er zich toch een
lekkage is? onverwachte situatie voordoet, dan zorgen adequate procedures voor een snelle en effectieve
reactie van alle betrokkenen. Als er zich een crisissituatie in een kernreactor voordoet, dan
treden crisisbeheersingsplannen in werking. Deze plannen worden geregeld geoefend door de
nucleaire installaties, de veiligheidsregio’s en de overheid. De veiligheidsregio’s publiceren
rampbestrijdingsplannen, maar ook risicokaarten en risicoprofielen. Als onderdeel van deze
plannen neemt de overheid, op advies van de deskundigen, maatregelen om blootstelling aan
de vrijgekomen radioactieve stoffen te voorkomen of te verkleinen: schuilen, jodiumtabletten
slikken of evacueren.
Welke maatregelen door de overheid geadviseerd worden, verschilt per situatie en zijn
afhankelijk van de ernst van de situatie.
Versie 22062018 Pagina 15 van 116
28 Hoe wordt er omgegaan met de De aansprakelijkheid voor economische schade in het geval van een ongeval bij een nucleaire
economische schade voor landbouw en installatie is geregeld in de Wet Aansprakelijkheid Kernongevallen (WAKO).
toerisme als er sprake is van een lekkage
of uitstoot? Al is de kans heel klein, de De verontreiniging, de saneringswerkzaamheden en de bouw van de reactor hebben geen
gevolgen zijn niet te overzien. Er is nu een invloed op elkaar, omdat er voldoende afstand is. De ANVS houdt toezicht op de
ernstige onbeheersbare tritium 3H verontreiniging. De tritiumlekkage wordt door hen gemonitord.
vervuiling van de HFR deze pluim reikt nu
al tot de Westerduinweg richting Het maken van een MKBA is geen wettelijke vereiste. De effecten op recreatie en toerisme zijn in
rotonde! Verontreiniging komt nu dus al het Plan-MER afdoende bekeken.
voor. Er is dus een aannemelijk risico voor
schade aan de toeristische sector.
Slechts een kleine nucleaire uitstoot in de
atmosfeer, oppervlaktewater of het
grondwater en er komt voor járen geen
toerist meer. De gevolgen en schade
moet inzichtelijk zijn: onderzoeken in het
kader van de Maatschappelijke Kosten
Baten Analyse.
29 Uitdelen van jodiumpillen geeft de Nucleaire installaties moeten voldoen aan zeer strenge eisen. De ANVS ziet er op toe dat de
gasten natuurlijk geen veilig gevoel. Is dit exploitanten zich hieraan houden en handhaaft indien nodig. Als er zich toch een onverwachte
echt nodig als de installatie toch veilig is? situatie voordoet, dan zorgen adequate procedures voor een snelle en effectieve reactie van
alle betrokkenen. Als er zich een crisissituatie in een kernreactor voordoet, dan treden
crisisbeheersingsplannen in werking. Deze plannen worden geregeld geoefend door de
nucleaire installaties, de veiligheidsregio en de rijksoverheid. De veiligheidsregio publiceert
rampbestrijdingsplannen, maar ook risicokaarten en risicoprofielen. Als onderdeel van deze
plannen neemt de overheid, op advies van de deskundigen, maatregelen om blootstelling aan
de vrijgekomen radioactieve stoffen te voorkomen of te verkleinen: schuilen, jodiumtabletten
slikken of evacueren. Welke maatregelen door de overheid geadviseerd worden, verschilt per
situatie en is afhankelijk van de ernst van de situatie. Als blijkt dat het slikken van jodiumpillen
eventueel noodzakelijk zou zijn, dan moeten deze uit voorzorg wel voorhanden zijn.
Versie 22062018 Pagina 16 van 116
30 Er is geen inzage in het businessplan, Zie onder punt 2:”Financiële uitvoerbaarheid” van deze Nota.
zodat de effecten van Tc/Mo-99
productie door ASML Light House en
andere producten een ernstige
bedreiging vormen voor de
levensvatbaarheid van PALLAS- project
als 90% van de omzet wegvalt. Is dit
mogelijk effect ook beoordeling en
economische uitvoerbaarheid van het
totale plan meegenomen?
31 Tot slot ontbreekt een Totaalvisie voor Door onder andere de gemeente en de bedrijven die gevestigd zijn op het terrein wordt
OLP-terrein, waarbij de gemeente gezamenlijk gewerkt aan een visie voor de gehele OLP. De beeldkwaliteit van het gehele terrein
Schagen de regierol kan vervullen (zie wordt in het kader van de ontwikkeling van de Energy & Health Campus in zijn geheel op elkaar
lezing Adriaan Geuze voor gemeente afgestemd, zodat het gehele terrein (in de toekomst) qua ruimtelijke uitstraling passend is bij
Zijpe). Wat gaat de gemeente daar aan elkaar.
doen? Is er een up to date
welstandbeleid om te komen tot een
campus, passend in een Natura 2000-
duinen gebied?
32 18.042100 De afval van kernafval zal ook bij de Eén van de randvoorwaarden van het Nederlandse beleid is het veilig beheer van radioactief
nieuwe PALLAS-kernreactor problemen afval. PALLAS is verantwoordelijk voor zowel het dragen van de kosten van het afvalbeheer als
geven. van het treffen van een voorziening voor de opslag. Dat houdt in de praktijk onder meer in dat
het afval naar COVRA in Vlissingen zal worden gebracht. COVRA verzamelt, verwerkt en slaat
het afval op en is het enige bedrijf in Nederland dat deze taak mag uitvoeren. Alle bedrijven in
Nederland die een vergunning op grond van de kernenergiewet hebben om met radioactieve
stoffen te werken, zijn verplicht hun radioactief afval aan COVRA aan te bieden voor de
eindberging in Zeeland
33 De locatie van de reactor is gezien de In de aanvraag van de kernenergiewetvergunning moet PALLAS aantonen dat de PALLAS-
stijgende zeespiegel niet wenselijk. reactor veilig is. PALLAS dient dit te doen door het maken van analyses waarmee vast komt te
staan dat de PALLAS-reactor bestand is tegen externe gevaren conform de Handreiking voor
een veilig ontwerp en het veilig bedrijven van kernreactoren (VOBK). Overstroming, in algemene
zin, is een van de externe gevaren die moet worden geanalyseerd, in deze analyse dient ook
rekening te worden gehouden voor klimaatverandering en het stijgen van de zeespiegel. Tijdens
de aanvraag van de Kernenergievergunning zal de ANVS beoordelen of het ontwerp van de
reactor veilig is; het onderwerp overstroming zal dan ook worden beoordeeld. De realisatie van
de PALLAS-reactor is afhankelijk van de Kernenergiewet vergunning, deze wordt verstrekt door
de ANVS.
Versie 22062018 Pagina 17 van 116
34 De reactor is te dicht gelegen in Er is geen onaanvaardbaar risico, dit is uitgebreid onderzocht in hoofdstuk 7 van het Plan-MER (zowel
dichtbevolkt gebied (de randstad). stralingsbescherming als nucleaire veiligheid).
35 De minister is van plan om de gaswinning In het rapport Focus on Energy van Energie Beheer Nederland B.V. staan alle nu bekende
op de Noordzee op te voeren. Dit kan gasvelden (https://www.ebn.nl/wp-content/uploads/2017/06/Focus-on-Energy-2017.pdf). De
consequenties hebben voor het gebied gasvelden die mogelijk in de toekomst worden geëxploiteerd liggen buiten de
waarin de PALLAS-reactor is gelegen. beïnvloedingszone die nog een effect kan hebben op de PALLAS-reactor. Dit blijkt ook uit een
uitsnede uit voornoemd rapport (rode cirkel geeft locatie OLP). De kans dat er in de toekomst
nog nieuwe velden onder land worden gevonden en worden ingezet is minimaal.
36 Het koelwater wat geloosd wordt is niet De lozing van koelwater heeft geen gevolgen voor toerisme. De uitlaat is niet zichtbaar en zal
bevorderlijk voor milieu en toerisme. geen beperkingen opleggen aan het gebruik van strand kust en zee. Uit het Plan-MER blijkt dat
de koelwateruitlaat zodanig vorm kan worden gegeven dat er geen nadelige effecten zijn voor
natuur in de Noordzeekustzone. In de koelwaterstudie is met een lozingsdebiet van 3300 m3/uur
gerekend met een lozingstemperatuur van 47,5˚C (zie de uitgangspunten zoals beschreven in
paragraaf 2.2.3 van het Achtergrondrapport bodem en water dd. 11 september 2017). Er is dus
niet gerekend met een gunstig scenario, maar met een conservatief scenario. Er wordt voldaan
aan de eisen die vanuit de Waterwet aan koellozingen worden gesteld, namelijk dat de
omvang van de mengzone beperkt moet blijven tot een kwart van de dwarsdoorsnede van het
waterlichaam waarin wordt geloosd.
Ook is besloten om geen platform op zee te bouwen, zodat ook dat niet tot negatieve effecten
op het toerisme zal kunnen leiden.
Het ontwerpbestemmingsplan maakte de aanleg van het platform bovendien niet mogelijk.
Versie 22062018 Pagina 18 van 116
37 Een dominant gebouw van 24 meter Het reactorgebouw in zijn geheel zal 40 meter hoog worden, maar zal gedeeltelijk onder het
hoog is niet op zijn plaats en heeft een maaiveld worden gerealiseerd. Dit houdt in dat de bouwhoogte volgens het bestemmingsplan
negatieve invloed op het toerisme maximaal 24 meter hoog mag zijn vanaf het peil. Er is een beeldkwaliteitsplan opgesteld voor
de ontwikkeling van de onderzoeksreactor. Uitgangspunt is dat deze zo wordt vormgegeven
dat deze niet herkenbaar is als reactor, er wordt geen koepelvorm aan de buitenzijde van het
gebouw toegepast. Aan de (architectonische)vorm kan niet worden afgeleid dat het hier gaat
om een reactor. Een negatieve invloed op het toerisme wordt dan ook niet verwacht vanwege
dit aspect.
38 Het risico op calamiteiten is groot Conform de Nederlandse regelgeving wordt in het ontwerp van de PALLAS-reactor rekening
(voorbeeld een neergestort vliegtuigje in gehouden met extreme externe bedreigingen, zoals een vliegtuigongeluk. De bestendigheid
2016 in zee bij Petten). van de reactor hiertegen zal zodanig zijn dat de eventuele gevolgen voor de omgeving binnen
de in Nederland geldende criteria liggen. De criteria zijn wettelijk vereist. Het toezicht van op de
uitvoering ligt bij de ANVS.
39 De bouw van PALLAS is overbodig Uit het Plan-MER (H2) blijkt dat de techniek die wordt gebruikt door PALLAS een bewezen
vanwege nieuwe ontwikkelingen en techniek is die de leveringszekerheid van medische isotopen in de toekomst kan garanderen.
concurrentie bij de productie van Andere (niet nucleaire) alternatieven kunnen deze leveringszekerheid op dit moment nog niet
medische isotopen bieden. Als bestaande reactoren gaan sluiten in 2025-2030, omdat zij aan het einde van hun
levensduur zijn, dan is er onvoldoende capaciteit om de vraag op te vangen.
40 In het zuiden van het land loopt De Nederlandse overheid heeft besloten Stichting Voorbereiding PALLAS-reactor (PALLAS) op te
iedereen te hoop tegen kernreactoren in richten en in de statuten vastgelegd dat PALLAS private financiers moet zoeken. Dat is
België en kan het dan zomaar bestaan momenteel de opdracht van PALLAS. De aandeelhouders van PALLAS, het Ministerie van EZK en
dat een buitenlandse private de Provincie Noord-Holland, zullen goedkeuring moeten verlenen aan de beoogde
investeerder hier zijn gang kan gaan? investeerders. Overigens is er een groot verschil tussen de werking van de reactoren in België
die in energie opwekken en de PALLAS-reactor die wordt ingezet voor het maken van medische
isotopen.
41 18.043111 Er is beloofd dat ECN zou verdwijnen uit Wij gaan ervan uit dat u doelt op de erfpachtovereenkomst 1997 die is gesloten tussen
Petten en dat het gebied weer Staatbosbeheer (grondeigenaar) en stichting ECN (pachter). In deze overeenkomst is
duingebied zou worden zonder opgenomen dat mocht stichting ECN en anderen het terrein niet meer in gebruik hebben, dat zij
nucleaire activiteiten. er zorg voor moeten dragen dat de natuurwaarden worden hersteld.
42 Er liggen nog 350 vaten radioactief afval Er is in overleg met ANVS een programma en planning opgesteld voor het verwijderen van het
in de duinen waar niemand zich afval. De ANVS houdt hier het toezicht op. Overigens heeft dit afval geen betrekking op de
verantwoordelijk voor voelt. ontwikkeling van de PALLAS-reactor.
Overigens heeft de minister op 19 februari 2018 aangegeven dat er nog eens € 117 miljoen euro
extra ter beschikking wordt gesteld voor het opruimen van het zogenaamde historisch afval.
Versie 22062018 Pagina 19 van 116
43 Er zijn goede alternatieven om isotopen Uit het Plan-MER (H2) blijkt dat de techniek die wordt gebruikt door PALLAS een bewezen
te produceren zonder nucleaire techniek is die de leveringszekerheid van medische isotopen in de toekomst kan garanderen.
activiteiten. Andere (niet nucleaire) alternatieven kunnen deze leveringszekerheid op dit moment nog niet
bieden. Als bestaande reactoren gaan sluiten in 2025-2030 omdat zij aan het einde van hun
levensduur zijn, dan is er onvoldoende capaciteit om de vraag op te vangen.
44 Het is niet verstandig om een nieuwe In de aanvraag van de kernenergiewetvergunning moet PALLAS aantonen dat de PALLAS-
nucleaire installatie te bouwen 5 meter reactor veilig is. PALLAS dient dit te doen door het maken van analyses waarmee vast komt te
onder de zeespiegel in een dichtbevolkt staan dat de PALLAS-reactor bestand is tegen externe gevaren conform de Handreiking voor
gebied een veilig ontwerp en het veilig bedrijven van kernreactoren (VOBK). Overstroming, in algemene
zin, is een van de externe gevaren die moet worden geanalyseerd, in deze analyse dient ook
rekening te worden gehouden voor klimaatverandering en het stijgen van de zeespiegel. Tijdens
de aanvraag van de Kernenergievergunning zal de ANVS beoordelen of het ontwerp van de
reactor veilig is; het onderwerp overstroming zal dan ook worden beoordeeld. De realisatie van
de PALLAS-reactor is afhankelijk van de KEW vergunning, deze wordt verstrekt door de ANVS.
45 18.043120 Zolang echter de businesscase robuust De business-case houdt geen verband met de hoogte van het uitsteken van de reactor boven
wordt genoemd maar niet sluitend, is de het maaiveld. Het reactorgebouw in zijn geheel zal 40 meter hoog worden, maar zal gedeeltelijk
economische noodzaak volstrekt onder het maaiveld worden gerealiseerd. Dit houdt in dat de bouwhoogte volgens het
onvoldoende onderbouwd. Wij vinden bestemmingsplan maximaal 24 meter hoog mag zijn vanaf het peil. Er is dus geen enkele variant
daarom dat variant B1 (17,5 meter vanaf die hoger dan 24 meter boven het maaiveld uit kan steken. Er is een beeldkwaliteitsplan
het maaiveld) moet worden opgesteld voor de ontwikkeling van de onderzoeksreactor. Uitgangspunt is dat deze zo wordt
gehandhaafd, B2 (24 meter) niet moet vormgegeven dat deze niet herkenbaar is als reactor, er wordt geen koepelvorm aan de
worden toegestaan. B3 (40) is helemaal buitenzijde van het gebouw toegepast. Aan de (architectonische) vorm kan niet worden
uit den boze. afgeleid dat het hier gaat om een reactor.
46 Het ontwerp van PALLAS kent Er is een beeldkwaliteitsplan opgesteld, waarover consultatieronden zijn gehouden met
"contouren" maar is verder nog in omwonenden en andere partijen, voor de ontwikkeling van de onderzoeksreactor.
nevelen gehuld; een status quo die al Het reactorgebouw in zijn geheel zal 40 meter hoog worden, maar zal gedeeltelijk onder het
jaren voortsukkelt. Daarentegen zijn er maaiveld worden gerealiseerd. Dit houdt in dat de bouwhoogte volgens het bestemmingsplan
dringende argumenten van maximaal 24 meter hoog mag zijn vanaf het peil. Uitgangspunt is dat deze zo wordt
omwonenden, waaronder leden van vormgegeven dat deze niet herkenbaar is als reactor, er wordt geen koepelvorm aan de
onze vereniging en eigenaren van buitenzijde van het gebouw toegepast. Aan de (architectonische) vorm kan niet worden
recreatiebedrijven die er al even zoveel afgeleid dat het hier gaat om een reactor.
jaren voor pleiten om de reactor nu juist
niet opvallend zichtbaar in onze woon-
en leefomgeving te plaatsen.
Versie 22062018 Pagina 20 van 116
47 Overigens merken wij op dat waar De landschappelijke inpassing is beschreven in het beeldkwaliteitsplan die onderdeel uitmaakt
gesteld wordt dat "de bebouwing niet van het bestemmingsplan. Hierin staan de eisen die gelden voor de landschappelijke inpassing
mag afwijken van de bestaande en de architectonische vormgeving van de bebouwing.
bebouwing" de architect alle kanten op De beeldkwaliteit van het gehele terrein wordt in het kader van de ontwikkeling van de Energy
kan. De bestaande bebouwing is een &Health Campus in zijn geheel op elkaar afgestemd, zodat het gehele terrein (in de toekomst)
chaotische verzameling opstallen. qua ruimtelijke uitstraling passend is bij elkaar.
Eerdere beloften om een ander te
saneren zodat het geheel minder Inderdaad is door de PvdA een initiatief voorstel gedaan om te onderzoeken of er
rommelig oogt zijn niet/onvoldoende aanpassingen in de duinen kunnen worden gedaan om de beleving van het terrein te
nagekomen. In deze lijn vraagt de veranderen. Het voorstel is ingetrokken onder de toezegging van de wethouder dat één en
vereniging zich af wat er terecht is ander onderzocht zou worden in het kader van de gebiedsvisie Sint Maartenszee. De gemeente
gekomen van het al in 2016 door de is tot op heden bezig om dit te onderzoeken of het realistisch is om een zogenaamd
PVDA ingediende initiatiefvoorstel. camouflageduin te realiseren. Uit eerste gesprekken met Staatsbosbeheer blijkt dat dit niet voor
Waarop het college (9 augustus 2016) de hand ligt, omdat het te realiseren duin haaks op de bestaande duinenrij zou moeten worden
reageerde door een integraal plan voor aangelegd. Toch laat de gemeente nu een natuurtoets uitvoeren om te kijken wat een
het gebied aan te kondigen. Hoe staat dergelijke duin voor de natuurwaarde in het gebied betekent.
het met dit plan? Voor de hele OLP terrein geldt overigens dat de gemeente, in overleg met de partijen die daar
gevestigd zijn, bezig is om een visie op te stellen. Hier maakt de locatie van de
onderzoeksreactor PALLAS, onderdeel van uit, waarbij het beeldkwaliteitsplan uitgangspunt zal
zijn van de voornoemde visie.
48 Zolang het ontwerp niet is uitgewerkt Recent zijn de technische onderzoeken door PALLAS afgerond en heeft PALLAS de ontwerper
wordt onvoldoende onderbouwd van de PALLAS-reactor geconsulteerd over de verschillende opties voor de koelmethode. Op
waarom de variant K3, de luchtkoeling basis van de milieuonderzoeken, de technische onderzoeken, de advisering door de ontwerper
weer "van stal" moet worden gehaald. en de wensen van de omgeving (gemeente en bewoners) heeft PALLAS een keuze gemaakt
Het past de gemeente daarom niet om over de gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart 2018 aan het college heeft PALLAS
hiervoor alvast de rode loper uit te laten weten dat de secundaire koelmethode met water (variant K1) uitgevoerd zal gaan
leggen terwijl er onder haar burgers worden. Variant K3 (luchtkoeling) en variant K2 (koeling met zeewater) vervallen.
(particulieren en ondernemers) zoveel Dit houdt concreet in dat er geen luchtkoeling wordt gerealiseerd (variant K3). Er komen dus
bezwaren leven tegen deze variant. geen koeltorens op het terrein, zodat hierdoor geen uitstraling van een reactor ontstaat. Ook is
Want al zouden de koeltorens niet hoog besloten om geen platform op zee te bouwen, zodat ook dat niet tot negatieve effecten op het
worden en de uitgestoten lucht geen toerisme zal kunnen leiden.
schadelijke stoffen bevatten, het met
regelmaat (windrichting is voornamelijk
richting woningen en recreatieverblijven)
in de "stoom" van de reactor komen te
Versie 22062018 Pagina 21 van 116
verkeren doet zwaar afbreuk aan het
woongenot van omwonenden en de
beleving van het gebied voor toeristen.
49 Als het loopt als verwacht kan dit bedrijf De alternatieven bevinden zich nog in een vroeg stadium en zijn nog onzeker en ze kunnen
over 5 tot 7 jaar (mededeling van Patrick geen therapeutische isotopen produceren. Dat geldt in sterke mate voor het Lighthouse project.
de Jager) voluit de productie van MO-99 In het therapeutische segment wordt sterke groei verwacht. Momenteel groeit deze markt met
overnemen. Dus niet pas over 10 jaar, 25-50% per jaar, waardoor rond 2025 een tekort aan productiecapaciteit kan ontstaan. Er zijn
zoals in het ontwerp plan wordt geen alternatieve technologieën voorhanden om op grote schaal te voorzien in de levering van
gesuggereerd. Er is een reële kans dat isotopen als bijvoorbeeld lutetium-177. Wij baseren ons op en verwijzen hiervoor ook naar
bedrijven zoals Lighthouse Isotopen paragraaf 2.3 van het Plan-MER .
tegen de tijd dat PALLAS gaat
produceren, de nieuwe kernreactor uit In opdracht van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat zijn vervolgonderzoeken
de markt drukt gedaan (behorende bij de kamerbrief van 26 april 2018 (TK 25.422/30.196, 220), naar de
samenloop tussen de voorbereiding van de PALLAS-reactor en mogelijke alternatieve
technologieën om medische isotopen te produceren, in het bijzonder het Lighthouse project.
Op basis van deze onderzoeken concludeert het kabinet dat, met het oog op de
voorzieningszekerheid van medische radio-isotopen, voortgang wordt gemaakt met beide
initiatieven.
50 In de vergelijking ontbreekt bovendien Zie onder punt 2:”Financiële uitvoerbaarheid” van deze Nota.
een beschrijving van de moeilijkheden
die het PALLAS traject (de bouw zou
oorspronkelijk al in 2007 starten!) tot nu
toe heeft gekenmerkt. Zoals het eerder
afbreken van het aanbestedingstraject
en de problemen met het rondkrijgen
van de financiering. Net als het ontwerp
blijft de businesscase in nevelen
verborgen. De aanname dat de vraag
naar isotopen in de toekomst zal
toenemen wordt niet nader en
Versie 22062018 Pagina 22 van 116
controleerbaar onderbouwd. Ook wordt
niet onderbouwd hoe, mocht de vraag
naar isotopen door andere producenten
worden overgenomen,
onderzoeksopdrachten kunnen zorgen
voor een sluitende exploitatie. In de
exploitatie van de HFR is daarvan thans
geen sprake.
51 Blijven hameren op een miljoenen De 100 miljoen euro waarnaar wordt verwezen staat in de stukken van de formatie die eind
investering in een verouderde techniek. vorig jaar zijn gepubliceerd. In de brief aan de informateur staat dat er na grove schatting € 60 –
Een methode die bovendien in de vorm 100 miljoen publieke bijdrage benodigd is om de investeringsbereidheid van de private sector in
van hoogradioactief afval tot in lengte deze fase te stimuleren. Het genoemde bedrag is gebaseerd op een extern advies dat verder
van dagen voor risico's blijft zorgen. In aangeeft dat het te vroeg is om concrete cijfers te noemen. De publieke bijdrage wordt in de
het plan wordt ook ten onrechte niet vorm van een lening beschikbaar gesteld.
vermeld dat de overheid overweegt om
zo'n 100 miljoen ter beschikking te stellen Zie verder onder punt 2 van deze Nota.
om de business case van PALLAS sluitend
te krijgen omdat dit anders waarschijnlijk
nooit zal lukken.
52 Het gebrek aan medische isotopen zo'n Wij kunnen geen uitspraken doen over de werkzaamheden van Curium.
7-8 jaar geleden toen de HFR om
veiligheidsredenen werd stilgelegd. Die Uit het Plan-MER (H2) blijkt dat de techniek die wordt gebruikt door PALLAS een bewezen
nijpende situatie werd echter door de techniek is die de leveringszekerheid van medische isotopen in de toekomst kan garanderen.
rechtsvoorganger van Curium snel Andere (niet nucleaire) alternatieven kunnen deze leveringszekerheid op dit moment nog niet
opgelost door naar de Maria reactor in bieden. Als bestaande reactoren gaan sluiten in 2025-2030, omdat zij aan het einde van hun
Polen uit te wijken. Naar verluid moest levensduur zijn, dan is er onvoldoende capaciteit om de vraag op te vangen.
vervolgens actief gelobbyd worden om
ervoor te zorgen dat de In recente onderzoeken (behorende bij de kamerbrief van 26 april 2018, door RIVM en Strategy&
molybdeenfabriek niet voorgoed naar die zijn uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van EZK wordt bovenstaand nogmaals
Polen zou worden verplaatst. Dit wordt bevestigd. De productie op de locatie Petten is noodzakelijk voor de leveringszekerheid van
ten onrechte niet vermeld. medische isotopen. De Maria-reactor in Polen is hiervoor niet voldoende.
Versie 22062018 Pagina 23 van 116
53 PALLAS zou zorgen voor 1600 PALLAS claimt niet dat de bouw van de reactor zorgt voor 1600 of 1500 arbeidsplaatsen. De
arbeidsplaatsen. Eerder is 1500 genoemde aantallen zijn verschillende schattingen over het totale aantal huidige banen op de
genoemd; niet wordt onderbouwd locatie in Petten, dus inclusief TNO, Curium, NRG, JRC. PALLAS zal zelf voor een directe
waarom het nu om 100 extra werkgelegenheid zorgen van zo'n 100 arbeidsplaatsen en daarnaast helpen om de cluster in
arbeidsplaatsen zou gaan. De Petten in stand te houden en mogelijk nieuwe bedrijven aantrekken.
vereniging meent dat dit aantal sterk
wordt overdreven. Immers, steeds
werden ook de medewerkers van ECN
meegeteld. Met de transitie van ECN zijn
en worden veel medewerkers
overgeplaatst naar Amsterdam, Den
Haag en Delft. Wij vinden daarom dat
het getal van 1600 arbeidsplaatsen in
het MER nader moet worden
onderbouwd
54 Het doet onbeholpen aan dat het nodig De 100 miljoen euro waarnaar wordt verwezen staat in de stukken van de formatie die eind
blijkt een standpunt uit 2009 aan te vorig jaar zijn gepubliceerd. In de brief aan de informateur staat dat er na grove schatting € 60 –
halen. De wereld, ook die van medische 100 miljoen publieke bijdrage benodigd is om de investeringsbereidheid van de private sector in
isotopen, is in de bijna 10 jaar sindsdien deze fase te stimuleren. Het genoemde bedrag is gebaseerd op een extern advies dat verder
enorm veranderd. Ook valt op hoezeer aangeeft dat het te vroeg is om concrete cijfers te noemen. De publieke bijdrage wordt in de
er nog van werd uitgegaan dat de vorm van een lening beschikbaar gesteld.
reactor zichzelf zou gaan bedruipen.
Inmiddels zijn we tientallen miljoenen Wij verwijzen hier ook naar punt 2 van deze Nota.
euro aan belastinggeld verder voor de
voorbereiding, wordt in verslagen van
een Tweede Kamercommissie gerept
van een noodzakelijke injectie van 100
miljoen om de business case te redden.
En werd er eerst 25 miljoen en nu weer
117 miljoen beschikbaar gesteld voor het
opruimen van het historische
hoogradioactieve afval.
Versie 22062018 Pagina 24 van 116
55 Voorts wordt slechts zeer globaal de Zie onder punt 3: “Alternatief locatieonderzoek” van deze Nota.
plaats keuze aangestipt, PALLAS zou en
moest in Petten komen en niet in Borssele
bij Zeeland. Het onderzoek naar
milieueffecten in zowel Borssele als
Petten werd om niet nader geduide
redenen afgebroken. Terwijl er toch een
belangrijk argument voor Zeeland pleit,
daar bevindt zich immers ook de COVRA
en de bergingsplaats voor het
radioactieve afval. Door het afbreken
van het milieueffect in beide mogelijke
vestigingsplaatsen is niet bepaald welke
plaats het minst nadelig zou zijn voor het
milieu. Wat in strijd is met de Wet
Milieubeheer. De vereniging vindt dan
ook dat dit onderzoek alsnog ook voor
Borssele moet worden uitgevoerd zodat
zoals wettelijk verplicht, meerdere
alternatieven worden onderzocht en de
uitkomsten worden meegewogen in de
afweging voor de vestigingsplaats. Het
MER schiet dus tekort op dit punt.
56 De vereniging is van mening dat het Uit het natuuronderzoek en de passende beoordeling, behorende bij het Plan-MER blijkt dat de
rommeltje aan gebouwen op de OLP tapuit en rugstreeppad niet voorkomen op de OLP. De verstoring door licht en geluid reikt niet
wel degelijk schadelijk is voor het gebied tot buiten de grenzen van de OLP. Uit onderzoek blijkt dat de rugstreeppad hier bovendien
dat grotendeels bestaat uit "grijze" weinig gevoelig voor is. In het vervolgtraject zullen de mogelijke effecten in meer detail worden
duinen, waarin zeldzame soorten als de beschreven, mede op basis van een actualisatie van de inventarisatie van beschermde soorten.
tapuit en rugstreeppad voorkomen.
Beide rode lijst soorten. In het MER
worden mitigerende en compenserende
maatregelen die getroffen moeten
worden om de schadelijke gevolgen
(licht- en geluidshinder, fijnstof) voor het
omringende Natura 2000 gebied en
zeldzame soorten als de tapuit en
rugstreeppad onvoldoende beschreven
Versie 22062018 Pagina 25 van 116
en niet afdwingbaar opgelegd. De
vereniging is van mening dat het plan en
daarmee verbonden MER tekort schiet.
57 Wij zijn verbaasd dat het waterschap Over het initiatief is al tijdig en regelmatig contact geweest met Hoogheemraadschap Hollands
kennelijk geen bezwaren ziet in de Noorderkwartier. De PALLAS-reactor kan indien nodig binnen zeer korte tijd worden
onttrekking van grote hoeveelheden afgeschakeld, bijvoorbeeld als er geen koelwater beschikbaar is.
zoetwater aan het milieu middels de Momenteel heeft de zoetwatervoorziening van de HFR na de drinkwatervoorziening en
inlaat van het Noord-Hollands kanaal. Nu peilhandhaving van de polder (ten behoeve van voorkoming van zetting en verzilting)
al een probleem bij de huidige HFR als eerste prioriteit (Draaiboek Waterverdeling
sprake is van een warm en droog en Droogte 2016, blz. 95 par 8.2.2.3 en blz. 102 par 8.4 Plan-MER). Inmiddels is er het Draaiboek
voorjaar en bollentelers ter plaatse veel Waterverdeling en Droogte d.d. 5 maart 2018. Hierin is de prioriteit niet gewijzigd.
water nodig hebben om hun
(export)gewassen te bevloeien. Als straks
naar verluidt bijna 5 jaar twee reactoren
draaien wordt dit probleem alleen maar
nijpender. Hoe denkt het waterschap dit
op te lossen?
58 Of ligt de oplossing dan in die "fijne" Recent zijn de technische onderzoeken door PALLAS afgerond en heeft PALLAS de ontwerper
koeltorens die bij warm strandweer van de PALLAS-reactor geconsulteerd over de verschillende opties voor de koelmethode. Op
stoom over de toeristen gaan blazen? basis van de milieuonderzoeken, de technische onderzoeken, de advisering door de ontwerper
Wat denkt de gemeente dat dit zal en de wensen van de omgeving (gemeente en bewoners) heeft PALLAS een keuze gemaakt
betekenen voor de recreatie ter over de gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart 2018 aan het college heeft PALLAS
plaatse? Ook werkgelegenheid! Hoe laten weten dat de secundaire koelmethode met water (variant K1) uitgevoerd zal gaan
past dit in het gemeentelijk beleid en worden. Variant K3 (luchtkoeling) en variant K2 (koeling met zeewater) vervallen.
"Kust op Kracht"? Hoe verhouden de Dit houdt concreet in dat er geen luchtkoeling wordt gerealiseerd (variant K3). Ook is besloten
"stoomwolken" uit de koeltorens zich tot om geen platform op zee te bouwen, zodat ook dat niet tot negatieve effecten op het toerisme
de "reisgids voor ruimtelijke zal kunnen leiden.
ontwikkelingen en voor ruimtelijke Het ontwerpbestemmingsplan maakte de aanleg van het platform bovendien niet mogelijk.
kwaliteit"? Of gaat het hier om mooie
Versie 22062018 Pagina 26 van 116
woorden voor gebakken (gestoomde) De geplande koelwaterleidingen zullen worden geboord, waardoor ook daardoor in de
lucht? bouwfase eventuele negatieve effecten op onder andere de beleving van de duinen tot een
minimum beperkt blijven.
59 De vereniging acht een passende De passende beoordeling is gemaakt voor de vaststelling van het bestemmingsplan en
beoordeling niet mogelijk nu het afgestemd op het detailniveau van het plan. Dat is een werkwijze die niet strijdig is met Europees
ontwerp van PALLAS niet vast staat. Een recht. Een belangrijk deel van de effectbeoordelingen is gebaseerd op kwantitatieve gegevens
abstracte passende beoordeling lijkt op over de ingrepen (oppervlaktes, diepte en hoogte reactorgebouw, debieten koelwater,
voorhand al vragen om marges emissies van stikstof, geluidcontouren e.d.) en op kwantitatieve gegevens over de in het gebied
waarvan niet bekend is hoe die zullen voorkomende natuurwaarden. Deze informatie is navolgbaar reproduceerbaar. In het
worden ingevuld en welke gevolgen vervolgtraject zal een nieuwe passende beoordeling gemaakt worden voor de vergunning in
deze zullen hebben voor mens, dier en het kader van de Wet natuurbescherming. Deze zal gebaseerd worden op meer gedetailleerde
natuur in de omgeving. Dit is in strijd met uitwerkingen van het ontwerp en uitvoering van het voorkeursalternatief, die in dat stadium
de Europese richtlijnen voor het opstellen beschikbaar zijn.
van een MER (2011/92/EU, bijlage IV).
Ook is bekend dat deskundigen over het
algemeen van mening verschillen.
Daarom is het van belang dat de
passende beoordeling gebaseerd wordt
op kwantitatieve en na te rekenen
informatie die vooraf wordt gegeven.
60 Er wordt gesteld dat bij de "pluim" van de In de koelwaterstudie is met een lozingsdebiet van 3300 m3/uur gerekend met een
uitlaat van het koelwater een lozingstemperatuur van 47,5˚C (zie de uitgangspunten zoals beschreven in paragraaf 2.2.3 van
watertemperatuur van 25° kan worden het Achtergrondrapport bodem en water dd. 11 september 2017). Er is dus niet gerekend met
bereikt. Uit eerdere ontheffingen van een gunstig scenario, zoals in de zienswijze wordt gesuggereerd, maar met een conservatief
Rijkswaterstaat blijkt echter dat scenario. Er wordt voldaan aan de eisen die vanuit de Waterwet aan koellozingen worden
gedurende warme zomers deze gesteld, namelijk dat de omvang van de mengzone beperkt moet blijven tot een kwart van de
uitlaattemperaturen tot zo'n 10° hoger dwarsdoorsnede van het waterlichaam waarin wordt geloosd.
kunnen liggen. Daar is in het verleden
veel gedoe over geweest, omdat RW
hier destijds geen ontheffing voor wilde
verlenen. Met de huidige
klimaatverandering dient voor een
goede MER beoordeling deze maximale
temperatuur meegewogen te worden
Versie 22062018 Pagina 27 van 116
en mag niet bij voorbaat uitgegaan
worden van het meest gunstige
scenario! Ook wordt gesteld dat de
effecten op de eerder genoemde
vissoorten "waarschijnlijk" negatief zal zijn.
Dit dient verder te worden onderzocht
en tegenmaatregelen dienen te worden
geformuleerd en verplicht gesteld.
61 Als maatregel tegen geluidsoverlast Hier worden de afschermende maatregelen van de (tijdelijke) betoncentrale bedoeld. Bij een
wordt een betonnen geluidswal slechts eventuele vergunningverlening kan een maatregel worden voorgeschreven. In het
als mogelijkheid genoemd. In het plan bestemmingsplan kunnen dergelijke voorwaarden niet worden opgenomen. Mocht dit
wordt deze maatregel niet verplicht noodzakelijk zijn, dan kunnen voorwaarden worden gesteld bij de later te verlenen
gesteld. Wij menen dat het plan hier (omgevings)vergunning(en).
tekort schiet.
62 Ook wordt aangegeven dat Het werkterrein zal worden gesitueerd op de OLP. Hierdoor wordt de overlast van de
maatregelen tegen geluidshinder en werkzaamheden voor de omgeving zoveel mogelijk beperkt. De omliggende agrarische
hinder in verband met fijnstof als gevolg terreinen zullen in principe dan ook niet worden gebruikt als werkterrein. De landschappelijke
van de bouw "landschappelijk ingepast" inpassing is niet noodzakelijk als het werkterrein op OLP is gesitueerd, hier is het namelijk niet
kunnen worden. Ook hier missen we de zichtbaar voor de omgeving.
juridische afdwingbaarheid en menen
voorts dat een betonnen muur niet als
"landschappelijk ingepast" kan worden
beschouwd.
63 Ook is in de MER niet aangetoond welke In het Plan-MER is globaal beschreven welke maatregelen mogelijk zijn. Welke maatregelen het
beschermingsmaatregelen (tegen meest effectief zijn worden op basis van meer gedetailleerde uitgangspunten in het Project-MER
geluidshinder? Toevoeging jvr) het meest en de vergunningaanvragen nader uitgewerkt. Aan de omgevingsvergunning kunnen in dit
effectief zullen zijn. kader eventueel voorwaarden worden verbonden.
64 Hoe omwonenden schadeloos gesteld Wanneer er schade is die rechtstreeks voortvloeit uit het bestemmingsplan kan een
zullen worden gedurende de planschadeverzoek worden ingediend.
bouwperiode waarvan voorzien wordt
dat die bijna 4 (!)jaar zal duren! Hoe Schade ten gevolge van de (bouw) werkzaamheden kunnen worden civielrechtelijk worden
overleeft een recreatiebedrijf ter verhaald op PALLAS.
plaatse? De recreant kan eenvoudig Voor schade ten gevolge van onrechtmatige overheidshandelingen kan een
uitwijken naar een rustiger plaats aan de nadeelcompensatieverzoek worden ingediend bij de gemeente. Voor alle schades geldt dat
kust.
Versie 22062018 Pagina 28 van 116
moet worden aangetoond dat er causaal verband dient te zijn tussen de schade en de
(vermeende) schadeveroorzakende handeling.
65 Daarbij is de voorgestelde norm voor Voor de beoordeling van het geluid van de inrichting wordt getoetst aan de richtwaarde voor
geluidshinder te ruim. In het plan staat in een landelijke omgeving en de grenswaarde van 50 dB(A) etmaalwaarde. Dit komt overeen
het staatje als nachtnorm 30 DB voor met een geluidniveau van respectievelijk 30 dB(A) en 40 dB(A) in de nachtperiode.
landelijk gebied. Hier wordt voor het Overschrijding van de richtwaarde van 30 dB(A) is alleen toelaatbaar op grond van een
gemak "gemiddeld 45 DB" van gemaakt. bestuurlijk afwegingsproces. Voor bouwlawaai gelden per definitie ruimere geluidnormen,
Terwijl er qua hinder in de beleving omdat dit een tijdelijke activiteit betreft. In principe geldt dan een waarde van 60 dB(A), 45
duidelijk verschil is tussen geluid dB(A) 's avonds en 40 dB(A) 's nachts. Voor kortdurende activiteiten zijn hogere niveaus
gedurende de dag en nacht. Door dit toelaatbaar en onder bepaalde omstandigheden kan een ontheffing van de geluidnormen
op één hoop te schuiven wordt gedaan worden verleend. Deze eisen zijn in het Bouwbesluit 2012 vastgelegd en zullen te zijner tijd bij de
alsof dat niets uitmaakt en het aanvraag van de omgevingsvergunning worden getoetst. Op grond van het geluidrapport dat
gemiddelde hieraan gelijk gesteld kan behoort bij het Plan-MER blijkt dat tijdens de bouwperiode overdag aan het geluidniveau wordt
worden. Voorts wordt een overschrijding voldaan. Als er een betoncentrale wordt gerealiseerd zou er sprake kunnen zijn van een
tot 65 (!) DB toegestaan. Ruim twee keer overschrijding van geluid tijdens de nacht bij drie woningen. Er staat nu vast dat het werkterrein
de norm voor landelijk gebied op de OLP zal worden gevestigd, dit is op veel ruimere afstand van de woningen dan waar in
gedurende de nacht! Zo'n twintig huizen de berekening rekening is gehouden. De overschrijding zal dan ook óf minder groot zijn, dan
zouden hier mee te maken kunnen zullen maatregelen worden getroffen, óf zich in het geheel niet voordoen.
krijgen. Hoe denkt de gemeente de
betrokken inwoners hiervoor schadeloos
te gaan stellen?
Versie 22062018 Pagina 29 van 116
66 In paragraaf 14.5 staat vermeld "Het is Bouwwerkzaamheden komen nu eenmaal in heel Nederland voor, ook in toeristische gebieden.
niet bekend of tijdens de bouwfase Dat is niet te voorkomen. Dat gezegd hebbend wordt er zoveel als mogelijk rekening gehouden
toeristen uitwijken vanwege de met de belangen van de toeristische sector en wordt overlast zoveel als mogelijk voorkomen.
werkzaamheden en of deze toeristen
vervolgens weer terugkomen nadat de Wanneer er schade is die rechtstreeks voortvloeit uit het bestemmingsplan kan een
bouwfase is afgerond. Dit mogelijke planschadeverzoek worden ingediend.
effect is om deze reden buiten
beschouwing gelaten in de Schade ten gevolge van de (bouw) werkzaamheden kunnen civielrechtelijk worden verhaald
effectbeoordeling van de economisch op PALLAS.
waarde in de exploitatiefase". Dit is een Voor schade ten gevolge van onrechtmatige overheidshandelingen kan een
gotspé, zie hierboven. De vereniging nadeelcompensatieverzoek worden ingediend bij de gemeente. Voor alle schades geldt dat
vindt dit totaal onterecht en een moet worden aangetoond dat er causaal verband dient te zijn tussen de schade en de
kwetsende bagatellisering van de (vermeende) schadeveroorzakende handeling.
belangen van de inwoners (bedrijven en
particulieren) ter plaatse! Er zijn immers
thans al voldoende signalen dat de
huidige reactor negatieve effecten
veroorzaakt. Ook hier schiet het MER en
dus de herziening van het plan tekort.
67 Ook over het werkterrein wordt niet veel Het werkterrein zal worden gesitueerd op de OLP. Hierdoor wordt de overlast van de
meer vermeld dan dat dit binnen het werkzaamheden voor de omgeving zoveel mogelijke beperkt. De omliggende agrarische
"zoekgebied" valt. Hoe wordt dit terreinen zullen in principe dan ook niet worden gebruikt als werkterrein. Volgens de wet- en
planologische geregeld? Hoe wordt regelgeving kan het werkterrein op het OLP worden ingericht en is hier geen aparte
omgegaan met de belangen van de planologische regeling noodzakelijk voor.
eigenaar en direct omwonenden? Hoe
worden zij gecompenseerd? En wordt de Wanneer er schade is die rechtstreeks voortvloeit uit het bestemmingsplan kan een
grond na het bouwen weer als schone planschadeverzoek worden ingediend.
agrarische grond opgeleverd? Schade ten gevolge van de (bouw) werkzaamheden kunnen civielrechtelijk worden verhaald
op PALLAS.
Voor schade ten gevolge van onrechtmatige overheidshandelingen kan een
nadeelcompensatieverzoek worden ingediend bij de gemeente. Voor alle schades geldt dat
moet worden aangetoond dat er causaal verband dient te zijn tussen de schade en de
(vermeende) schadeveroorzakende handeling.
Versie 22062018 Pagina 30 van 116
68 Ten onrechte wordt in het MER geen De ontmanteling van de HFR valt buiten de scope van PALLAS, omdat de HFR onder
rekening gehouden met de verantwoordelijkheid valt van een andere rechtspersoon (NRG) en eigendom is van een andere
ontmanteling van de HFR. De vereniging rechtspersoon (JRC) die beiden los staan van PALLAS Samen met deze rechtspersonen wordt
is van mening dat in het MER behalve de volgens de eisen van de ANVS (toezichthouder) een ontmantelingsplan opgesteld voor de HFR.
bouw van PALLAS ook de combinatie Dit is een apart project en staat om deze reden los van het PALLAS project.
met de ontmanteling van de HFR
onderzocht dient te worden. En ziet het
nalaten hiervan als strijdig met de eerder
aangehaalde Europese richtlijn. Immers,
artikel 7.23 B geeft aan dat in het MER
alle activiteiten en de gevolgen daarvan
voor het milieu gedurende alle
bedrijfsfasen onderzocht moeten
worden. Bij de beschrijving van nut en
noodzaak van PALLAS wordt de
vervanging van de huidige HFR als reden
vermeld. Als de HFR zich niet in de
Pettemerduinen zou bevinden, zou
PALLAS daar ook niet komen. Aan de
vervanging is de ontmanteling (immers
de laatste fase van de vervanging) van
de HFR onlosmakelijk verbonden. Voor
mens, dier en milieu in de omgeving
betekent de ontmanteling een
verlenging van de periode waarin sprake
zal zijn van een toevoeging van licht- en
geluidshinder en fijnstof. Daarom dient
ook de ontmanteling te worden
betrokken bij de herziening van het
vigerende bestemmingsplan. Het plan
en bijbehorende MER schieten te kort op
dit punt; de passende beoordeling is
onvolledig.
Versie 22062018 Pagina 31 van 116
69 Met naar verwachting schade in de Wanneer er schade is die rechtstreeks voortvloeit uit het bestemmingsplan kan een
vorm van gebrek aan een ongestoorde planschadeverzoek worden ingediend.
nachtrust, inname van fijnstof, toename
van stress gerelateerde klachten en Schade ten gevolge van de (bouw) werkzaamheden kunnen civielrechtelijk worden verhaald
economische schade door op PALLAS.
waardevermindering van onroerend Voor schade ten gevolge van onrechtmatige overheidshandelingen kan een
goed en verminderde klandizie in de nadeelcompensatieverzoek worden ingediend bij de gemeente. Voor alle schades geldt dat
vorm van (wellicht geheel) wegblijvende moet worden aangetoond dat er causaal verband dient te zijn tussen de schade en de
recreanten. De vereniging is van mening (vermeende) schadeveroorzakende handeling.
dat schade niet alleen "zo mogelijk"
verminderd moet worden; de gemeente
heeft zorgplicht voor al haar inwoners en
dient er daarom voor te zorgen dat
burgers schadeloos worden gesteld. Net
als inwoners van Groningen die schade
ondervinden van de gaswinning. Als zou
blijken dat het produceren van
medische isotopen van nationaal
belang is, dient het herziene
bestemmingsplan eveneens te worden
voorzien van een paragraaf waarin
concreet wordt aangegeven hoe hinder
en schade voor inwoners en bedrijven
afdwingbaar worden gecompenseerd.
Versie 22062018 Pagina 32 van 116
70 Het PAS is niet vernietigd door de Raad van State. Er zijn wel prejudiciële vragen gesteld aan het
De vereniging echter, is van mening dat de Europese Hof van Justitie. De beantwoording van deze prejudiciële vragen geeft straks inzicht in
opgebrachte ontwikkelingsruimte in het PAS in strijd is de vraag of het PAS richtlijn-conform is. De Raad van State gaat daar pas later een besluit over
met artikel 6 van de Europese Habitatrichtlijn 1992. Er nemen. Volgens de passende beoordeling die is uitgevoerd ten behoeve van dit plan, is het
is sprake van prejudiciële twijfel of de PAS in bestemmingsplan uitvoerbaar volgens de Wnb.
overeenstemming is met de Habitatrichtlijn. Die
vragen liggen inmiddels voor bij het Hof van Justitie
EU in Luxemburg. Afhankelijk van de antwoorden
daarop is het terugvallen op het PAS in de
onderhavige beoordeling ondeugdelijk en in strijd
met de Habitatrichtlijn.
Ten onrechte wordt dan ook gesteld dat significant
negatieve effecten van het plan PALLAS-reactor in
de passende beoordeling zijn uitgesloten. Daarom is
het bestemmingsplan voor wat betreft de effecten
van stikstof volgens de Wet natuurbescherming niet
uitvoerbaar.
71 18.043761 De voorgenomen bouwhoogte van 40 Het reactorgebouw in zijn geheel zal 40 meter hoog worden, maar zal gedeeltelijk onder het
en meter is niet acceptabel vanwege het maaiveld worden gerealiseerd. Dit houdt in dat de bouwhoogte volgens het bestemmingsplan
18.043932 toerisme. De vele Duitse toeristen die het maximaal 24 meter hoog mag zijn vanaf het peil. Er is een beeldkwaliteitsplan opgesteld voor
gebied bezoeken zijn in het geheel niet de ontwikkeling van de onderzoeksreactor. Uitgangspunt is dat deze zo wordt vormgegeven
gecharmeerd van kernenergie en van dat deze niet herkenbaar is als reactor, er wordt geen koepelvorm aan de buitenzijde van het
een in het oog springende koepel met gebouw toegepast. Aan de (architectonische)vorm kan niet worden afgeleid dat het hier gaat
contouren van de imposante PALLAS- om een reactor.
reactor. Schagen is een recreatieve
gemeente met als belangrijkste
economische pijler het toerisme. E.e.a
verdraagt zich niet met elkaar.
In het Plan-MER PALLAS geeft men
duidelijk aan dat een dergelijke hoogte
van 40 meter
Van het reactorgebouw niet
noodzakelijk is.
72 Ook de variant luchtkoeling (K3) geeft PALLAS heeft een keuze gemaakt over de gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart
onduidelijkheid. In Plan-MER wordt 2018 aan het college heeft PALLAS laten weten dat de secundaire koelmethode met water
aangegeven dat de koelunits 11 meter
Versie 22062018 Pagina 33 van 116
hoog worden. Hoe de situatie dan ook (variant K1) uitgevoerd zal gaan worden. Variant K3 (luchtkoeling) en variant K2 (koeling met
zal zijn, de Dorpsraad Petten wil geen zeewater) vervallen.
koeltorens zien in het landschap. Dit houdt concreet in dat er geen luchtkoeling wordt gerealiseerd (variant K3). Er komen dus
geen koeltorens op het terrein, zodat hierdoor geen uitstraling van een reactor ontstaat. Ook is
besloten om geen platform op zee te bouwen, zodat ook dat niet tot negatieve effecten op het
toerisme zal kunnen leiden.
73 In hoofdstuk 4 van Plan-MER wordt een Het verkennen van mogelijke mitigerende en compenserende maatregelen is bij een
overzicht gegeven van de milieueffectrapportage zeer gebruikelijk en is juist bedoeld om negatieve effecten te
milieueffecten en mogelijke verminderen of zelfs helemaal te voorkomen. Er zullen echter altijd negatieve effecten resteren
maatregelen om deze te "verzachten". die niet geheel kunnen worden weggenomen. Het Plan-MER is juist bedoeld om die effecten in
De Dorpsraad Petten vindt de term kaart te brengen, zodat bestuurders een afgewogen oordeel kunnen vellen over het project.
verzachten een uiting van "een zesjes
cultuur" Deze cultuur is niet acceptabel
voor een nieuw te bouwen kernreactor,
en willen de organisatie PALLAS uitdagen
om deze negatieve milieueffecten
geheel weg te nemen! Zodat er geen
schadelijke gevolgen ontstaan voor de
omgeving
74 18.044508 Wij stellen vast dat het ontwerpplan MER Het is gebruikelijk dat de onderzoeken en het bestemmingsplan worden opgesteld door of in
zie ook reeds door Arcadis voor de Stichting opdracht van de initiatiefnemer. De gemeente toetst de aangeleverde rapporten,
het Voorbereiding PALLAS-reactor werd onderzoeken en plannen. Hiervoor heeft de gemeente haar eigen personeel en onafhankelijke
advies opgesteld. Opvallend is dat Arcadis ook adviseurs ingeschakeld (RUD-NHN, HHNK, Veiligheidsregio, GGD en de Commissie m.e.r.)
van de (mee)geschreven heeft aan het
Commissi Ontwerp Bestemmingsplan voor de
e m.e.r. Gemeente Schagen. Blijkbaar heeft de
gemeente zelf de vereiste kennis niet in
huis.
Versie 22062018 Pagina 34 van 116
75 Zijn de volksvertegenwoordigers van de Ja, gezien het feit dat de gemeenteraad zich bij de beoordeling van de stukken heeft laten
gemeente Schagen op deze wijze nog adviseren door haar eigen adviseurs is voldoende zeker dat de raad is toegerust en voorzien
wel in staat (voldoende toegerust en van de juiste informatie. Er is dan ook geen reden om er aan te twijfelen dat zij haar
voorzien van de juiste informatie) hun onafhankelijke bestuurdersrol niet kan vervullen.
onafhankelijke bestuurdersrol te
vervullen?
76 Wie is in staat de Nota van Ook bij de beantwoording van de zienswijzen heeft de gemeente haar eigen adviseurs, zowel
Beantwoording als reactie op de intern als extern, ingeschakeld. Arcadis is als adviesbureau door de PALLAS ingeschakeld. Tussen
zienswijzen straks op te stellen, ook deze twee partijen bestaat dus een opdrachtgever/opdrachtnemersrelatie. Van
Arcadis? Wie checkt eventuele belangenverstrengeling is geen sprake. De ANVS is een onafhankelijke toezichthouder.
belangenverstrengeling tussen o.a.
Arcadis en HFR (c.q. PALLAS), en tussen
Arcadis en leden van de toezichthouder
ANVS etc.?
77 De gemeente Schagen, volgens de Zoals hiervóór aangegeven zijn de plannen op een transparante wijze en volgens de wettelijke
eigen gemeentesite, geen vereisten tot stand gekomen.
meldingsprocedure kent voor
'vermoedens van een misstand', zoals
integriteitsschending en
belangenverstrengeling, waardoor
onafhankelijk onderzoek hiernaar
logischerwijs ook ontbreekt. Het
totstandkomingsproces van zowel het
Ontwerpplan MER als het Ontwerp
bestemmingsplan is hierdoor
verontrustend; transparantie,
zorgvuldigheid en onafhankelijkheid
staan onder druk. Ook los van de nu
voorliggende plannen en voornemens
inzake PALLAS ligt hier een bestuurlijke
opgave voor Schagen
Versie 22062018 Pagina 35 van 116
78 Het Nuclear Energy Agency van de De markt in opkomende landen groeit sterker dan in de westerse wereld. Maar op dit moment
OECD (OECD-NEA) verwacht dat de vertegenwoordigt de westerse wereld nog meer dan 80 procent van de wereldwijde vraag.
behoefte aan molybdeen-99 in de Belangrijk is waar de eindgebruikers zich bevinden ten opzichte van de productieketen. Na het
westerse wereld in de toekomst met bestralen van uraniumtargets moet er een processing-stap plaatsvinden. Wereldwijd zijn er vier
minder dan 1% per jaar stijgt, terwijl voor grote installaties die dat kunnen en daarvan bevindt zich de grootste in Petten (bedrijf Curium).
opkomende landen in Azië en andere Door zowel de reactor als de processor op één terrein te zetten worden grote kostenvoordelen
werelddelen een stijging tot 10% wordt gerealiseerd, wordt verval van het product geminimaliseerd, en transport van radioactief
verwacht. Gezien deze materiaal vermeden. Daarnaast is de locatie in Petten al een nucleair terrein, en bevinden zich
marktontwikkelingen wereldwijd ligt een daar ook de afvalwerkingsinstallaties. Om deze redenen is Petten de beste locatie. Door de
keuze voor Petten volstrekt niet voor de overheid is daarom besloten dat de reactor in Petten moet komen, dit is ook vastgelegd in de
hand. Het is dan ook terecht dat op 9 statuten van PALLAS.
maart 2018 minister Wiebes in de
beantwoording van Kamervragen In opdracht van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat zijn vervolgonderzoeken
schrijft: "Gezien de wereldwijde markt gedaan naar de voorbereiding van de PALLAS-reactor. Op basis van deze onderzoeken
voor isotopen hoeft een toekomstige concludeert het kabinet, in haar kamerbrief van 26 april 2018, dat, met het oog op de
reactor niet per se in Nederland te voorzieningszekerheid van medische radio-isotopen voortgang wordt gemaakt met de PALLAS-
komen". reactor.
79 De regering draagt de afgelopen tien De 100 miljoen euro waarnaar wordt verwezen staat in de stukken van de formatie die eind
jaar consequent uit dat de nieuwe vorig jaar zijn gepubliceerd. In de brief aan de informateur staat dat er na grove schatting € 60 –
reactor vanaf de bouwfase privaat zal 100 miljoen publieke bijdrage benodigd is om de investeringsbereidheid van de private sector in
worden gefinancierd. Recent deze fase te stimuleren. Het genoemde bedrag is gebaseerd op een extern advies dat verder
concludeert het onderzoeksbureau aangeeft dat het te vroeg is om concrete cijfers te noemen. De publieke bijdrage wordt in de
Strategy& echter: "Belangrijke bevinding vorm van een lening beschikbaar gesteld.
is dat, wanneer men hecht aan het
realiseren van PALLAS, een eenmalige Zie verder onder punt 2 van deze Nota.
publieke bijdrage nodig lijkt te zijn voor
de bouw". Het is volgens de
onderzoekers nog te vroeg om concrete
cijfers te noemen maar de gedachten
gaan naar een bedrag tussen de € 60 en
€ 100 mln. Een dergelijke incidentele,
publiekelijke bijdrage staat haaks op het
huidige financiële beleid. Waarom van
de Nederlandse belastingbetaler een
dergelijke bijdrage verlangen voor iets
waar hier geen/nauwelijks vraag naar is?
Versie 22062018 Pagina 36 van 116
Dit is niet uit te leggen en
onverdedigbaar
80 De business case van de nieuwe PALLAS- De omzet van PALLAS is niet voor 90% afhankelijk van de bestraling van Mo-99, dat is eerder in
reactor steunt bijna volledig op de de orde van 35-40%. Andere isotopen (met name voor toepassing in medicijnen voor
productie van Moybdeen-99. Het gaat behandeling van kanker, therapeutische isotopen) en aanvullende diensten zullen een steeds
hier bij om een isotoop die op termijn groter deel van de omzet vormen. De businesscase van PALLAS is tevens getest op scenario's
zonder kernreactor wordt waarbij er nog meer toetreders zijn en het aandeel van PALLAS minder zal worden. Omgekeerd
geproduceerd. Dit wordt ook door het leert de praktijk dat de meeste andere reactoren en nieuwe initiatieven tegen problemen
huidige Kabinet onderkend. In de aanlopen rond financiering en technische vertraging, zodat een scenario van te weinig
onlangs vrijgegeven stukken rond de capaciteit kan optreden waardoor het aandeel van PALLAS zal toenemen. Voordat de gelden
kabinetsformatie kunnen we o.a. lezen: van het Rijk en provincie in tranches aan PALLAS wordt uitgekeerd, wordt per tranche onder
"Een zekere mate van toegepast andere de businesscase en de assessments hierop van derden, door hen beoordeeld. Dit
nucleair onderzoek blijft nodig omdat gebeurt bij elke tranche. Het feit dat het Rijk en provincie de tranches uitkeren geeft aan dat er
kennis vereist is voor o.a. ontmanteling ook bij deze organen vertrouwen is in de businesscase. Het project PALLAS is een vergevorderd
van installaties en opslag van afval. Voor project en heeft een bewezen techniek. Door deze bewezen techniek kan PALLAS de
dergelijk onderzoek is echter niet per leveringszekerheid van medische isotopen in de toekomst garanderen. Andere alternatieven
definitie een reactor nodig omdat kunnen deze leveringszekerheid op dit moment nog niet bieden. Als bestaande reactoren gaan
nucleair energieonderzoek ook kan sluiten in 2025-2030, omdat zij aan het einde van hun levensduur zijn, dan is er onvoldoende
worden gecontinueerd in internationale capaciteit om de vraag op te vangen. Miljoenen mensen maken jaarlijks gebruik van de
samenwerkingsverbanden". Overigens medische isotopen uit Petten en door PALLAS kan dit zo blijven. Voor het segment diagnostische
zal er een bijdrage van € 35 miljoen van isotopen (molybdeen) houdt PALLAS rekening met de komst van andere reactoren en nieuwe
het Rijk nodig zijn om de 'private' technologieën. Een groot deel van de toepassing van de PALLAS-reactor zal ook komen te
kernreactor een 'energieonderzoek'- liggen op de productie van therapeutische isotopen zoals lutetium-177 voor medicijnen tegen
functie te geven. Hieruit blijkt dat het neuro-endocrine tumoren, prostaatkanker en andere vormen van kanker. De vraag naar deze
Kabinet nucleair energieonderzoek therapeutische isotopen neemt toe en deze kunnen alleen effectief met een reactor worden
nadrukkelijk loskoppelt van het zelf actief gemaakt PALLAS houdt in de ontwerpfase op dit moment nog verschillende opties open ten
exploiteren van een reactor. Opvallend behoeve van (publiek) onderzoek.
is dat een dergelijk onderscheid in de
MER en in Ontwerp bestemmingsplan Zie ook onder punt 2 van deze Nota.
Versie 22062018 Pagina 37 van 116
volledig wordt genegeerd. Beide
voorstellen schieten hier inhoudelijk
ernstig tekort. Alles wijst erop dat de
burger op deze punten niet volledig
wordt geïnformeerd. Onderwerpen als
(gebrek aan) nut en noodzaak en over
incidentele én structurele meerkosten
worden in de concept-plannen
vermeden, waardoor deze plannen
onvolledig en dus onjuist zijn
81 Anno 2018 geldt overigens dat Het maken van een MKBA is geen wettelijke vereiste. De effecten op recreatie en toerisme zijn in
'economische waarde' een te beperkte het Plan-MER afdoende bekeken
invalshoek is om projecten /operaties
financieel door te rekenen.
Tegenwoordig spreken we dan ook van
een bredere Maatschappelijke Kosten
Baten Analyse (MKBA) om tot een
verantwoorde beoordeling te komen.
Een dergelijke analyse ontbreekt in de
voorstellen
82 Dit is fnuikend, gezien de directe Bouwwerkzaamheden komen nu eenmaal in heel Nederland voor, ook in toeristische gebieden.
omgeving van de huidige HFR hierdoor Dat is niet te voorkomen. Dat gezegd hebbend wordt er zoveel als mogelijk rekening gehouden
wordt veronachtzaamd: strand, duinen, met de belangen van de toeristische sector en wordt overlast zoveel als mogelijk voorkomen.
veel verblijfsrecreatie en een trekpleister
voor dagtoerisme. Het project PALLAS, Het werkterrein zal worden gesitueerd op de OLP. Hierdoor wordt de overlast van de
inclusief alle discussie en onrust werkzaamheden voor de omgeving en voor het toerisme zoveel mogelijke beperkt.
eromheen, zullen leiden tot negatieve De PALLAS-reactor zal, anders dan de bestaande HFR reactor, architectonisch niet worden
beeldvorming, angst voor toenemende vormgegeven met een koepel en zal dan ook niet als zodanig als een reactor herkenbaar zijn.
Versie 22062018 Pagina 38 van 116
onveiligheid en verontreiniging. Sectoren Recent zijn de technische onderzoeken door PALLAS afgerond en heeft PALLAS de ontwerper
als landbouw en toerisme zullen de van de PALLAS-reactor geconsulteerd over de verschillende opties voor de koelmethode. Op
komende jaren (voorafgaand aan basis van de milieuonderzoeken, de technische onderzoeken, de advisering door de ontwerper
eventuele uitvoering) reeds grote en de wensen van de omgeving (gemeente en bewoners) heeft PALLAS een keuze gemaakt
schade ondervinden. Deze financiële over de gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart 2018 aan het college heeft PALLAS
gevolgen dienen te worden laten weten dat de secundaire koelmethode met water (variant K1) uitgevoerd zal gaan
doorgerekend, naast het worden. Variant K2 (koeling met zeewater) en variant K3 (luchtkoeling) vervallen.
werkgelegenheidseffect voor de regio. Dit houdt concreet in dat er geen luchtkoeling wordt gerealiseerd (variant K3). Er komen dus
geen koeltorens op het terrein, zodat hierdoor geen uitstraling van een reactor ontstaat.
Ook is besloten om geen platform op zee te bouwen, zodat ook dat niet tot negatieve effecten
op het toerisme zal kunnen leiden (variant K2).
In het bestemmingsplan zal een verbod tot koeling met lucht worden opgenomen.
Het ontwerpbestemmingsplan maakte de aanleg van het platform niet mogelijk.
De geplande koelwaterleidingen zullen worden geboord, waardoor ook daardoor in de
bouwfase eventuele negatieve effecten op onder andere de beleving van de duinen tot een
minimum beperkt blijven. Schade aan de landbouw is voorafgaand aan de uitvoering niet aan
orde.
83 De regering wil dat de verouderde NRG heeft een actief onderhoudsprogramma waarmee de HFR kan blijven draaien. De ANVS
centrale in bedrijf blijft tot de aantreding ziet toe dat de HFR blijft voldoen aan vereiste veiligheidscriteria.
van een nieuwe situatie. De tijdshorizon
was aanvankelijk 2013, maar kruipt
inmiddels naar circa 2025. Het is de
vraag of de huidige centrale deze
einddatum haalt, waardoor 'vroegtijdige'
uitval vóór 2025 een reëel risico is. Een
doorrekening van een dergelijk scenario
ontbreekt.
Versie 22062018 Pagina 39 van 116
84 Niet alleen de reactor zelf, maar ook het Er is in overleg met ANVS een programma en planning opgesteld voor het verwijderen van het
historisch radioactief afval maakt deel uit afval. De ANVS houdt hier het toezicht op. Overigens heeft dit afval geen betrekking op de
van het vraagstuk veiligheid. Onlangs voorliggende ontwikkeling.
maakte minister Schouten (Landbouw,
Natuur en Voedselkwaliteit) aan de
Kamer bekent "een bijdrage van 117
miljoen euro" beschikbaar te stellen "voor
het oplossen van de korte
termijnproblematiek van het opruimen
van het historisch radioactieve afval en
de ontmanteling van gebouwen bij
ECN/NRG in Petten." In totaal heeft het
Rijk ruim € 260 miljoen beschikbaar
gesteld aan NRG voor het afvoeren van
het historisch hoog radioactief afval. Dit
historisch afval is een grote zorg voor
bewoners en recreanten in het gebied,
zowel uit oogpunt van financiële kosten,
als ook vanwege milieu- en
veiligheidsoverwegingen
85 Op de achtergrond speelt hier ook De Rijksoverheid streeft er naar (en is ook internationaal verplicht) om de productie van isotopen
continu het gevaar van misbruik. Zoals op een marktconforme wijze te laten plaatsvinden. Deze productie wordt onder andere in de
de plannen nu voorliggen kent de Kernenergiewet en de vergunningen die benodigd zijn voor de realisering en werking hebben
nieuwe PALLAS-reactor een van de onderzoeksreactor gewaarborgd. De verschillende bevoegde gezagen houden
bedrijfsmatige opzet, waarbij toezicht op de naleving van de voorwaarden waar aan moet worden voldaan.
winstmaximalisatie (en/of een bepaalde
mate van kostendekking) wordt
nagestreefd. Zaken als verduurzaming en
veiligheid worden door deze doelstelling
en opzet van ondergeschikt belang. Dat
is geen vraag, maar een onvermijdelijk
gegeven, voortvloeiend uit de gekozen
bedrijfs- en productiewijze. Tezamen met
een soms twijfelachtige bedrijfscultuur en
een zwakke gemeentelijke organisatie -
namelijk één die sterk afhankelijk is van
extern ingehuurde expertise en zwak op
Versie 22062018 Pagina 40 van 116
gebied van integriteit en onafhankelijk
onderzoek — leidt dit niet tot een
vertrouwenwekkend beeld. Bondig
geformuleerd: de gezamenlijke context
van bedrijf en overheid is niet sterk
georganiseerd
86 De nieuwe PALLAS-reactor moet De PALLAS-reactor zal voldoen aan de in Nederland geldende regelgeving met betrekking tot
voldoen aan de strikte eisen die gesteld Stralingsbescherming en Nucleaire veiligheid.
worden vanuit Stralingsbescherming en
Nucleaire veiligheid.
87 Het plan MER moet een onderbouwing Het is gebruikelijk dat de onderzoeken en plannen worden opgesteld door of in opdracht van
bevatten dat de centrale aan deze de initiatiefnemer. De gemeente toetst de aangeleverde rapporten, onderzoeken en plannen.
eisen voldoet; de vergunningverlening Hiervoor heeft de gemeente haar eigen personeel en onafhankelijke adviseurs ingeschakeld
binnen de Wet natuurbescherming gaat (RUD-NHN, HHNK, Veiligheidsregio, GGD en de Commissie MER )
immers uit van "nee, tenzij". Alleen
wanneer vast staat dat een plan of Bij het Plan-MER is ook een passende beoordeling gedaan. Op basis hiervan kan worden
project geen negatief effect heeft op geconcludeerd dat het bestemmingsplan uitvoerbaar is.
een Natura 2000-gebied kan een
vergunning Wet natuurbescherming
worden verleend. Het nu voorliggende
MER bevat (in hoofdstuk 7) nog slechts
een eerste verkennende, theoretische
exercitie. Wij stellen vast dat er nog heel
wat moet gebeuren — zowel aan NRG-
zijde als aan gemeentezijde voordat
sprake kan zijn van vergunningverlening.
Het is van groot belang dat de
gemeente erin slaagt zelfstandig en
onafhankelijk van derden — dus zonder
de hulp van Arcadis! — de noodzakelijke
controles en toetsen adequaat te doen,
Versie 22062018 Pagina 41 van 116
alvorens sprake kan zijn van
vergunningverlening.
88 Als eigenaren van een huisje op één van Dit is een gebrek in het Plan-MER want de huidige bestemmingsplannen en de Provinciale
de recreatieparken in de nabijheid van Ruimtelijke Verordening staan dit niet toe. Dit maakt de alternatievenafweging die in gemaakt
de reactor hebben we met verbazing in in het Plan-MER niet anders.
de MER gelezen dat arbeidsmigranten
gehuisvest kunnen worden in Omdat het Plan-MER geen toetsingskader is voor het huisvesten van arbeidsmigranten hoeft dit,
recreatiewoningen. Dit is allereerst in ook al is dit punt niet correct, niet aangepast te worden.
strijd met het eigen bestemmeningsplan
van de Gemeente Schagen. Hier wreekt
zich vermoedelijk dat externen — zonder
kennis van de eigen gemeentelijke
regelgeving — inhoudelijk richting
hebben gegeven aan de MER
Daarnaast is deze stelling ook nog eens
in strijd met het eigen Huishoudelijk
Reglement van ons Park Duinland. Heel
simpel; recreatieparken zijn voor
recreatie en niet voor huisvesting van
(seizoen)arbeiders
89 De gemeente Schagen werkt al De landschappelijke inpassing is beschreven in het beeldkwaliteitsplan welke onderdeel
meerdere jaren aan de Gebiedsvisie Sint uitmaakt van het bestemmingsplan. Hierin staan de eisen die gelden voor de landschappelijke
Maartenszee. In dat kader is door de inpassing en de architectonische vormgeving van de bebouwing.
PvdA een motie ingediend waarop het
college (op 9 augustus 2016) schriftelijk Inderdaad is door de PvdA een initiatief voorstel gedaan om te onderzoeken of er
de toezegging heeft gedaan een aanpassingen in de duinen kunnen worden gedaan om de beleving van het terrein te
integraal plan te zullen opstellen. Een veranderen. Het voorstel is ingetrokken onder de toezegging van de wethouder dat één en
integraal plan, waarin ook het HFR — ander onderzocht zou worden in het kader van de gebiedsvisie Sint Maartenszee. De
Versie 22062018 Pagina 42 van 116
terrein wordt meegenomen, en wat een gemeente is tot op heden bezig om te onderzoeken of het realistisch is om een zogenaamd
meerwaarde gaat opleveren voor de camouflageduin te realiseren. Uit eerste gesprekken met Staatsbosbeheer blijkt dat dit niet voor
beleving van het duingebied. In de nu de hand ligt, omdat het te realiseren duin haaks op de bestaande duinenrij zou moeten worden
voorliggende plannen is niet te zien hoe aangelegd. Toch laat de gemeente nu een natuurtoets uitvoeren om te kijken wat een
deze toezegging een plaats krijgt/heeft dergelijke duin voor de natuurwaarde in het gebied betekent.
gekregen. Voor de hele OLP geldt overigens dat de gemeente, in overleg met de partijen die daar
gevestigd zijn, bezig is om een visie op te stellen. Hier maakt de locatie van de
onderzoeksreactor PALLAS onderdeel van uit, waarbij het beeldkwaliteitsplan uitgangspunt zal
zijn van de voornoemde visie.
.
90 Tevens stelt de MER dat het wenselijk is Voor de OLP is de gemeente, in overleg met de partijen die daar gevestigd zijn, bezig om een
om het bouwterrein landschappelijk visie op te stellen. Hier is de locatie van de onderzoeksreactor PALLAS onderdeel van.
goed in te passen om zo de effecten te
verminderen. Wij stellen vast dat de
praktische uitwerking van ook deze wens
ontbreekt.
91 18.044509 Productie via kernsplijting is achterhaald, Uit het Plan-MER (H2) blijkt dat de techniek die wordt gebruikt door PALLAS een bewezen
zie ook zeker voor een reactor die op zijn vroegst techniek is die de leveringszekerheid van medische isotopen in de toekomst kan garanderen.
het pas in 2026 operationeel is. Zie Andere (niet nucleaire) alternatieven kunnen deze leveringszekerheid op dit moment nog niet
advies bijvoorbeeld ISAE-report van juni 2017: bieden. Als bestaande reactoren gaan sluiten in 2025-2030, omdat zij aan het einde van hun
van de CYCLOTRON BASED PRODUCTION of levensduur zijn, dan is er onvoldoende capaciteit om de vraag op te vangen.
Commissi TECHNETIUM-99m. Technetium bepaalt
e m.e.r. de business case van PALLAS voor 100 % De productie van technetium-99 is door middel van cyclotrons mogelijk, maar dit wordt nog
maar zal in 2026 in ruime mate via niet nergens ter wereld in de praktijk toegepast. Productie via cyclotrons kent voordelen, maar ook
reactor gebaseerde methoden worden nadelen: zo zijn er honderden cyclotrons nodig om de productie van de HFR te evenaren.
geproduceerd. (verwijzing naar een Het legt een grote druk op ziekenhuizen om gebouwen, installaties en gespecialiseerde teams in
tabel v.w.b. relevantie per isotoop van te zetten om de cyclotrons op te zetten.
PALLAS in 2026) De geproduceerde technetium-99 kan alleen ter plekke worden ingezet vanwege de korte
halfwaardetijd van zes uur. De kosten per dosis zijn aanzienlijk hoger.
92 De cie ruimte accepteert zonder verdere We nemen deze zienswijze ter kennisgeving aan.
toetsing de gegeven informatie.
Duurzaam Schagen wil dat voordat het
plan definitief wordt geaccepteerd de
gemeenteraad zich eerst laat adviseren
door een onafhankelijke commissie
samengesteld uit deskundigen.
Versie 22062018 Pagina 43 van 116
93 Een Laag risico op een calamiteit die Conform de Nederlandse regelgeving wordt in het ontwerp van de PALLAS-reactor rekening
echter een hoge impact heeft dient gehouden met extreme externe bedreigingen, zoals een vliegtuigongeluk. De bestendigheid
altijd te worden meegenomen in de van de reactor hiertegen zal zodanig zijn dat de eventuele gevolgen voor de omgeving binnen
afweging van de maatregelen. Dit lijkt de in Nederland geldende criteria liggen. De criteria zijn wettelijk vereist. Het toezicht op de
onvoldoende te zijn gebeurd. Voor de uitvoering ligt bij de ANVS.
HFR en nu dus ook PALLAS wordt geen of
te weinig rekening gehouden met de
ergste scenario's als gevolg van:
overstroming, terrorisme; aanslag op de
reactor of op koelvoorzieningen (in het
geheel niet benoemd als risico),
aardbeving, vliegtuigongeluk (wl
benoemd, reactor krijgt dikke
containment-muren), fout aflopende
schietoefening (zeer ongelukkig
fenomeen vlakbij de reactor). Het gaat
ons niet om bangmakerij, het is
professioneel noodzakelijk om elk
denkbaar risico voldoende af te dekken
en waar mogelijk te voorkomen. In de
presentatie in de gemeentelijke
commissie is door de verantwoordelijk
wethouder een meer verantwoorde
risicoafweging naar onze mening
gebagatelliseerd en dit vinden wij
uitermate onverstandig. Verdere
uitwerking van de mogelijke
rampscenario's is noodzakelijk en de
uitkomst dient in een
aangepast plan te worden opgenomen.
94 Er moet garantie zijn van voldoende De PALLAS-reactor wordt ontworpen om bestand te zijn tegen diverse gebeurtenissen en
koelwateraanvoer, zeker in geval van ongevallen. De uitval van de koelwatertoevoer maakt hier onderdeel van uit. De veiligheid in
calamiteiten. In de rapporten komt aan geval van deze gebeurtenis zal worden aangetoond in het kader van de aanvraag voor de
de orde dat dit een belangrijk zorgpunt Kernenergiewet vergunning.
is, zeker als er gelijktijdig 2 reactoren
gekoeld moeten worden. Bovendien is
de koelleiding een voor terrorisme of
Versie 22062018 Pagina 44 van 116
ongevallen zeer kwetsbaar object. De
noodkoeling kan dit maar beperkt en
kortdurend opvangen. Belangrijk is ook
de constatering in de
stresstestbeoordeling van 2012 van de
huidige reactor n.a.v. Fukushima waarin
de koeling als meest kwetsbare
onderdeel is gekenschetst
95 Het gelijktijdig koelen van 2 reactoren Zoals uit het Plan-MER blijkt is het mogelijk om gelijktijdig voor twee reactoren koelwater te
vanuit één bron, het Noord-Hollands onttrekken uit het Noordhollandsch Kanaal.
Kanaal, dient te worden uitgesloten
Indien er een watertekort zou optreden kan de PALLAS-reactor indien nodig binnen zeer korte
tijd worden afgeschakeld, bijvoorbeeld als er geen koelwater beschikbaar is.
PALLAS heeft een keuze gemaakt over de gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart
2018 aan het college heeft PALLAS laten weten dat de secundaire koelmethode met water
(variant K1) uitgevoerd zal gaan worden. Variant K3 (luchtkoeling) en variant K2 (koeling met
zeewater) vervallen.
Dit houdt concreet in dat er geen luchtkoeling wordt gerealiseerd (variant K3). Er komen dus
geen koeltorens op het terrein, zodat hierdoor geen uitstraling van een reactor ontstaat.
96 Het is onacceptabel dat in het Voor alle varianten van koeling zijn de effecten afdoende in het Plan-MER onderzocht.
bestemmingsplan en in de MER de wijze
van koeling niet is uitgewerkt, als PALLAS heeft een keuze gemaakt over de gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart
misschien wel de belangrijkste factor in 2018 aan het college heeft PALLAS laten weten dat de secundaire koelmethode met water
zowel ruimtelijke bestemming als (variant K1) uitgevoerd zal gaan worden. Variant K3 (luchtkoeling) en variant K2 (koeling met
milieueffect consequenties. De "koeling" zeewater) vervallen.
dient uitgewerkt en gegarandeerd en Dit houdt concreet in dat er geen luchtkoeling wordt gerealiseerd (variant K3). Er komen dus
de risico's benoemd te zijn en afdoende geen koeltorens op het terrein, zodat hierdoor geen uitstraling van een reactor ontstaat. Ook is
te zijn afgedekt besloten om geen platform op zee te bouwen, zodat ook dat niet tot negatieve effecten op het
toerisme zal kunnen leiden.
Versie 22062018 Pagina 45 van 116
97 Maatschappelijke weerstand tegen de In het vooroverleg zijn verschillende informatieavonden en consultatierondes georganiseerd
bouw is niet in overweging genomen. In voor omwonenden en andere belangstellenden. De uitkomsten van deze avonden zijn, voor
ieder geval zijn drie politieke partijen zover mogelijk, meegenomen in de planvorming. Dat er drie politieke partijen niet voor de komst
tegen de bouw (Duurzaam Schagen, zijn van de onderzoeksreactor zal in de afweging van de raad aan de orde komen. Deze
Groen-Links en SP), alsmede de stichting partijen zijn namelijk betrokken bij de definitieve besluitvorming van het bestemmingsplan en het
LAKA en de vereniging Pettemerduinen Plan-MER.
Kernreactor Vrij
98 Negatieve consequentie voor toerisme De effecten op recreatie en toerisme zijn in het Plan-MER voor een vijftal criteria bekeken. In
en daarmee verbonden tabel 86 staan neutrale en negatieve scores, die overeenstemmen met de voorafgaande tekst
werkgelegenheid komen niet aan de in het Plan-MER. Hierbij moeten met het huidig inzicht twee kanttekeningen worden geplaatst:
orde in de stukken. De redenering wordt 1. Het werkterrein zal definitief op de OLP worden gesitueerd, hetgeen diverse negatieve
zelfs omgedraaid: "Voor toeristen zou het effecten op recreatie en toerisme verzacht.
dan niet een enge, maar wel spannend 2. De huisvesting van arbeidskrachten in vakantiewoningen zal niet worden mogelijk gemaakt,
en daarmee onderscheidend bezoek zodat dat genoemde negatieve effect op de recreatiesector niet zal optreden.
opleveren." Dit kan niet veel gekker in
onze beleving, wat gaan wij als Het voorgaande maakt de effectbeoordeling, zoals die in het Plan-MER is vastgelegd, niet
gemeente hier lichtzinnig mee om anders.
99 Neem in het plan een reële weergave De standpunten zijn terug te lezen in de vragen en antwoorden die naar aanleiding van de
op over de maatschappelijke weerstand verschillende bijeenkomsten zijn opgesteld. Bovendien wordt de Nota van Zienswijzen onderdeel
van de maatschappelijke weerstand die van het besluit voor de vaststelling van het bestemmingsplan en wordt daarmee de
er wel degelijk is maatschappelijke mening vastgelegd in het besluit.
Versie 22062018 Pagina 46 van 116
100 De bouw van de PALLAS-reactor geeft De PALLAS-reactor zal in alle gevallen meer werkgelegenheid opleveren dan wanneer deze niet
tijdelijk een extra impuls aan de wordt gebouwd. PALLAS zal zelf voor een directe werkgelegenheid zorgen van 100
werkgelegenheid, de exploitatie ervan arbeidsplaatsen en daarnaast helpen om het cluster in Petten in stand te houden en mogelijk
zorgt voor behoud van hoogwaardige nieuwe bedrijven aantrekken. Voor een aanzienlijk deel betreft dit algemeen technisch en
werkgelegenheid en economische commercieel werk dat in principe vervuld kan worden door mensen uit de regio (net zoals bij
activiteiten in de kop van Noord- NRG zullen operationele werknemers een uitgebreide interne opleiding krijgen) en voor een deel
Holland." De extra werkgelegenheid betreft dit specialistisch nucleaire expertise waarvoor in het algemeen nieuwe mensen van
wordt nergens hard gemaakt: nu en in buiten de regio / Nederland zullen worden aangetrokken.
de toekomst. De reactor zelf, in de oude
situatie, wordt bediend door een kleine
80 werknemers, in totaal bedraagt de
nucleaire sector in Petten 400
werknemers. De nieuwe reactor wordt
vergaand geautomatiseerd, en zal in
plaats van meer minder
werkgelegenheid opleveren dan in de
huidige situatie. De bouw zal
voornamelijk door tijdelijke, merendeels
uit het buitenland afkomstig
gespecialiseerd personeel gebeuren.
Duurzaam Schagen stelt daarom de
volgende vraag die beantwoord dient
te worden voordat het plan wordt
goedgekeurd: er dient een reële
begroting te worden overlegd van het
aantal arbeidsplaatsen, voor de
operatie van reactor en
isotopenproductie met indicatie in welke
mate dit personeel uit de regio betreft.
Versie 22062018 Pagina 47 van 116
101 Het Plangebied is onderdeel van de De opmerking verwijst zowel naar de primaire waterkering als naar het kustfundament. De
duinen en is daarmee dus onderdeel primaire waterkering valt binnen de grenzen van het kustfundament. De landwaartse grens van
kustfundament waarin geen bebouwing het kustfundament zelf valt per definitie samen met de achterzijde van het duinmassief. Deze
is toegestaan: "Een bestemmingsplan heeft geen juridische betekenis. Dit is wel het geval voor de primaire kering. Die moet het
buiten het stedelijk gebied in het achterland beschermen tegen onder waterlopen. De primaire kering heeft dus wel een
kustfundament kan geen nieuwe juridische status. In de praktijk ligt deze grens, zeker bij een breed duinmassief, zeewaarts van de
bebouwing mogelijk maken, met een achtergrens van het kustfundament. Voor de beoordeling van de veiligheid van de waterkering
aantal uitzonderingen: het nee-tenzij- is het hier van belang dat het nucleaire eiland achter de primaire waterkering ligt (gezien vanaf
principe." "Daarnaast kunnen bepaalde zee) en dus geen effect heeft op de mate van bescherming van het achterland. Het
bouwwerken door de gemeente Hoogheemraadschap is ook akkoord gegaan met het plan.
toegestaan worden, zoals bouwwerken
die redelijkerwijs niet buiten het De OLP is bestaand stedelijk gebied, daarmee is titel 2.3 van het Barro in definitielijst niet van
kustfundament tot stand gebracht toepassing. Dat het nucleaire eiland in het kustfundament ligt doet dan niet ter zake.
kunnen worden en van openbaar
belang zijn. Maar er wordt in het
voorliggende plan een onbegrijpelijke
redenering aan gekoppeld: "Het
nucleaire eiland ligt buiten de primaire
waterkering" (maar wel dus in het
kustfundament) en "maakt deel uit van
het 'bestaand stedelijk gebied". Dit is niet
begrijpelijk, en dient beter te worden
gemotiveerd
102 De Tritiumlekkage heeft zich De verontreiniging, de saneringswerkzaamheden en de bouw van de reactor hebben geen
waarschijnlijk verspreid tot het gebied invloed op elkaar, omdat er voldoende afstand is. De ANVS houdt toezicht op de
waarop het bestemmingsplan van verontreiniging. De tritiumlekkage wordt door hen gemonitord.
toepassing is. In de stukken wordt er van
uit gegaan dat de gevolgen van de
lekkage op moment van starten van de
bouw verdwenen en verholpen zijn.
Neem dit op als eis.
103 Uitkomst breuklijnonderzoek? Deze is nog In de aanvraag van de kernenergiewetvergunning moet PALLAS aantonen dat de PALLAS-
niet bekend maar wel uiterst belangrijk reactor veilig is. PALLAS dient aan te tonen middels analyses dat de PALLAS-reactor bestand is
i.v.m. de risicoafweging: Neem de tegen externe gevaren. De breuklijn is één van de externe gevaren die moet worden
uitkomsten op in het plan. geanalyseerd. Tijdens de aanvraag van de Kernenergievergunning zal de ANVS beoordelen of
het ontwerp van de reactor veilig is; het onderzoek naar de breuklijnen zal dan ook worden
Versie 22062018 Pagina 48 van 116
beoordeeld. Dit is nu geen aanleiding om te twijfelen aan de haalbaarheid van het project. De
resultaten van het onderzoek worden wel opgenomen in het Project-MER.
104 Duurzaam Schagen stelt op grond van Dit nemen wij voor kennisgeving aan.
het voorgaande dat het plan
onvoldoende is uitgewerkt en dat het
terug naar de tekentafel moet.
105 18044510 Het is onverantwoord om een nucleaire In de aanvraag van de Kernenergiewet vergunning moet PALLAS aantonen dat de PALLAS-
installatie 5 meter onder de zeespiegel te reactor veilig is. PALLAS dient dit te doen door het maken van analyses waarmee vast komt te
plaatsen, gezien het stijgen van de staan dat de PALLAS-reactor bestand is tegen externe gevaren conform de Handreiking voor
zeespiegel en gezien de wenteling van een veilig ontwerp en het veilig bedrijven van kernreactoren (VOBK). Overstroming, in algemene
de aarde. zin, is een van de externe gevaren die moet worden geanalyseerd, in deze analyse dient ook
rekening te worden gehouden voor klimaatverandering en het stijgen van de zeespiegel. Tijdens
de aanvraag van de Kernenergiewet vergunning zal de ANVS beoordelen of het ontwerp van
de reactor veilig is; het onderwerp overstroming zal dan ook worden beoordeeld. De realisatie
van de PALLAS-reactor is ook afhankelijk van de Kernenergiewet vergunning, deze wordt
verstrekt door de ANVS.
106 Het is onverantwoord om een nucleaire Er is geen onaanvaardbaar risico, dit is uitgebreid onderzocht in hoofdstuk 7 van het Plan-MER
installatie te plaatsen in een (zowel stralingsbescherming als nucleaire veiligheid).
(dicht)bevolkt gebied.
107 Er liggen nog honderden vaten Er is in overleg met ANVS een programma en planning opgesteld voor het verwijderen van het
radioactief afval in de pettemerduinen afval. De ANVS houdt hier het toezicht op. Overigens heeft dit afval geen betrekking op de
welke daar niet thuis horen en daar nog ontwikkeling van de PALLAS-reactor.
weg moeten.
108 Er zijn alternatieven welke tekort De PALLAS-reactor zal niet worden gebruikt voor het opwekken van energie, wel voor het doen
aandacht krijgen. (voor een betere en van onderzoek naar nieuwe generaties van schone en veilige kernenergie.
schonere wereld) Dit telt niet alleen voor
isotopen maar ook voor het duurzaam
en veilig opwekken van energie.
109 Er wordt telkens weer gezegd: We Het is niet duidelijk wat wordt bedoeld met 'ander vlak'. Wij zijn er bij de beantwoording vanuit
hebben isotopen nodig voor het gegaan dat hiermee wordt bedoeld andere behandelmogelijkheden. PALLAS treedt regelmatig
genezen van kanker. Het genezen van in overleg met artsen, onderzoekers en ontwikkelaars van medicijnen tegen kanker. De vraag is:
kanker ligt op een ander vlak. in hoeverre zijn nucleaire medicijnen nodig in de strijd tegen kanker. Er zijn immers ook andere
therapieën (chemo, chirurgie, directe bestraling, gentherapie, immunotherapie, en mogelijk
nanotechnologie). De algemene teneur is dat nucleaire medicijnen gezien worden als goede
en betrouwbare vorm binnen het scala aan behandelingen, omdat ze heel gericht tumoren
Versie 22062018 Pagina 49 van 116
opsporen en uitschakelen (veel gerichter dan chemo), met relatief weinig bijwerkingen - en
bovendien geschikt zijn om uitzaaiingen door het hele lichaam aan te pakken.
110 De reactor kost bakken met geld wat De reactor wordt zo opgezet dat alle leningen worden terugbetaald met rente, zodat er geen
beter gestoken kan worden in belastinggeld in wordt gestoken. Voorlichting, preventie en goede gezondheidszorg zijn
gezondheidszorg en voorlichting. uiteraard van primair belang. Desondanks krijgen duizenden mensen in Nederland ernstige
ziekten. Een deel daarvan kan effectief behandeld worden met medicijnen waarvoor de
PALLAS-reactor de isotopen gaat leveren.
111 In Petten zijn meerdere ongelukken Bij ANVS zijn de calamiteiten bekend die op het terrein hebben plaatsgevonden. ANS doet elk
gebeurd waarbij radioactiviteit jaar rapportage van calamiteiten hoe kleinschalig dan ook. Deze calamiteiten staan los van de
weggelekt is. Dit is in de doofpot gestopt. nu te ontwikkelen PALLAS-reactor.
112 Lighthouse is een prima alternatief om De alternatieven bevinden zich nog in een vroeg stadium en zijn nog onzeker; ze kunnen geen
isotopen op te wekken zonder therapeutische isotopen produceren. Dat geldt in sterke mate voor het Lighthouse project. In
radioactief afval. (zowel Lighthouse als het therapeutische segment wordt sterke groei verwacht. Momenteel groeit deze markt met 25-
PALLAS zijn niet getest op werking). 50% per jaar, waardoor rond 2025 tekort aan productiecapaciteit kan ontstaan. Er zijn geen
alternatieve technologieën voorhanden om op grote schaal te voorzien in de levering van
isotopen als bijvoorbeeld lutetium-177. Wij baseren ons en verwijzen hiervoor ook naar paragraaf
2.3 van het Plan-MER .
In opdracht van het Ministerie van EZK zijn vervolgonderzoeken gedaan naar de samenloop
tussen de voorbereiding van de PALLAS-reactor en mogelijke alternatieve technologieën om
medische isotopen te produceren, in het bijzonder het Lighhouse project. Op basis van deze
onderzoeken concludeert het kabinet dat, met het oog op de voorzieningszekerheid van
medische radio-isotopen, dat voortgang wordt gemaakt met beide initiatieven.
113 Er is toegezegd dat als ECN zou Wij gaan ervan uit dat u doelt op de erfpachtovereenkomst 1997 die is gesloten tussen
verdwijnen uit de duinen het gebied Staatbosbeheer (grondeigenaar) en stichting ECN (pachter). In deze overeenkomst is
weer terug gegeven zou worden aan de opgenomen dat, mocht stichting ECN en anderen het terrein niet meer in gebruik hebben, zij er
natuur. zorg voor moeten dragen dat de natuurwaarden worden hersteld.
114 38 jaar geleden werd het radioactief Dit nemen wij voor kennisgeving aan.
afval gedumpt in zee. Door een aantal
"bewustere mensen" is dit aan de kaak
gesteld waardoor het lozen in zee
gestopt is.
115 Aantal krantenartikelen toegevoegd die Dit nemen wij voor kennisgeving aan.
schrijfster onderschrijft.
Versie 22062018 Pagina 50 van 116
116 18.044552 Het ontwerp Plan-MER is in opdracht van Het is gebruikelijk dat de onderzoeken en plannen worden opgesteld door of in opdracht van
Stichting Voorbereiding PALLASreactor de initiatiefnemer. De gemeente toetst de aangeleverde rapporten, onderzoeken en plannen.
geschreven door ontwerp- en Hiervoor heeft de gemeente haar eigen personeel en onafhankelijke adviseurs ingeschakeld
consultancybureau Arcadis. Ook het (RUD-NHN, HHNK, Veiligheidsregio, GGD en de Commissie m.e.r. )
voorliggende Ontwerp Bestemmingsplan
voor de Gemeente Schagen is door Wij hebben geen relatie met Arcadis, voor BP procedure geen advies van Arcadis ingewonnen.
Arcadis opgesteld. Doordat Arcadis
zowel het Plan-MER als het
bestemmingsplan heeft opgesteld is de
integriteit van een door burgemeester en
wethouders te verrichten afweging van
relevante feiten en belangen, en
daarmee de integriteit van het
Bestemmingsplan, in het geding
117 Het Plan-MER is onvolledig. Bijvoorbeeld In de aanvraag van de
is het mogelijke effect van de lokale kernenergiewet vergunning moet PALLAS aantonen dat de PALLAS-reactor veilig is. PALLAS
breuklijn in de diepe ondergrond niet dient aan te tonen middels analyses dat de PALLAS-reactor bestand is tegen externe gevaren.
bekend. De breuklijn is één van de externe gevaren die moet worden geanalyseerd. Tijdens de
aanvraag van de Kernenergiewet vergunning zal de ANVS beoordelen of het ontwerp van de
reactor veilig is; het onderzoek naar de breuklijnen zal dan ook worden beoordeeld. Dit is nu
geen aanleiding om te twijfelen aan de haalbaarheid van het project.
118 Alle varianten van koeling blijken De serieuze problemen van de koelingsvarianten blijken niet uit het Plan-MER en zijn oplosbaar
serieuze problemen te veroorzaken. Alles of mitigeerbaar. Het Plan-MER en de passende beoordeling geven geen integrale negatieve
overziend geeft het plan-MER een beoordeling van de effecten op Natura 2000. Wel zijn er aandachtspunten bij bepaalde
negatieve effectbeoordeling van de uitvoeringsvarianten, die oplosbaar zijn door het treffen van mitigerende maatregelen in de
PALLAS-reactor op het Natura2000- uitvoering.
gebied.
119 verstoring van broedvogelplaatsen en Uit het natuuronderzoek blijkt dat de tapuit en rugstreeppad niet voorkomen op de OLP. De
het leefgebied van soorten als de tapuit, verstoring door licht en geluid reikt niet tot buiten de grenzen van de OLP. Uit onderzoek blijkt
rugstreeppad en zandhagedis. Soorten dat de rugstreeppad hier bovendien weinig gevoelig voor is. De zandhagedis kan voorkomen
die op de Rode Lijst staan en in de op de OLP en in de zoekzone voor koelwaterleidingen en kan negatief beïnvloed worden door
directe omgeving van het plangebied het project. In het vervolgtraject zullen de mogelijke effecten in meer detail worden
voorkomen. De mitigerende beschreven, mede op basis van een actualisatie van de inventarisatie van beschermde soorten.
maatregelen die in het plan-MER worden In het kader van de ontheffing Wet natuurbeheer kunnen daarbij de benodigde mitigerende
beschreven om de schadelijke gevolgen maatregelen worden getroffen en vastgelegd.
voor de kwetsbare fauna te Bij het Plan-MER is ook een passende beoordeling gedaan. Op basis hiervan kan worden
compenseren zijn naar onze mening geconcludeerd dat het bestemmingsplan uitvoerbaar is.
Versie 22062018 Pagina 51 van 116
volstrekt onvoldoende en worden
bovendien niet afdwingbaar opgelegd
120 PALLAS is niet opgenomen in het Omdat PALLAS niet is opgenomen in het beheerplan, zal een aparte vergunningenprocedure
Natura2000-beheerplan Pettemerduinen volgens de Wet natuurbescherming gevolgd worden. Vergunningen worden aangevraagd in
2018-2024. Het is op dit moment nog niet de fase na vaststelling van het bestemmingsplan. Deze vormt immers het ruimtelijke kader
duidelijk op welke gronden het volgens welke het project kan worden uitgevoerd.
bestemmingsplan aangepast mag Een ADC-toets is pas aan de orde wanneer significante effecten niet kunnen worden
worden, dat negatieve gevolgen heeft uitgesloten. Wanneer uit de passende beoordeling bij de vergunningaanvraag blijkt dat dit aan
voor een Natura2000 gebied, zonder de orde is, dan zal een ADC-toets worden uitgevoerd. Het project is in het Plan-MER wel getoetst
opname in het beheerplan of een aan het ‘nee, tenzij’-beginsel voor het NNN (Natuurnetwerk Nederland).
vergunning wet natuurbescherming.
Laka heeft de indruk dat voor de Natura
2000-gebieden niet is voldaan aan de
ADC-toets en aan het 'nee, tenzij'-
beginsel voor de NNN.
121 Bij een warm en droog voorjaar is dat nu PALLAS heeft een keuze gemaakt over de gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart
al een probleem met de huidige HFR als 2018 aan het college heeft PALLAS laten weten dat de secundaire koelmethode met water
telers ter plaatse water nodig hebben (variant K1) uitgevoerd zal gaan worden. Variant K3 (luchtkoeling) en variant K2 (koeling met
om hun gewassen te bevloeien. Als na zeewater) vervallen.
de eventuele bouw van PALLAS twee Over het initiatief is al tijdig en regelmatig contact met Hoogheemraadschap Hollands
jaar lang twee reactoren draaien wordt Noorderkwartier. De PALLAS-reactor kan indien nodig binnen zeer korte tijd worden
dit probleem alleen maar groter voor het afgeschakeld, bijvoorbeeld als er geen koelwater beschikbaar is.
waterschap Momenteel heeft de zoetwatervoorziening van de HFR na de drinkwatervoorziening en
peilhandhaving van de polder (ten behoeve van voorkoming van zetting en verzilting)
eerste prioriteit (Draaiboek Waterverdeling
en Droogte 2016, blz. 95 par 8.2.2.3 en blz. 102 par 8.4 Plan-MER). Inmiddels is er het Draaiboek
Waterverdeling en Droogte d.d. 5 maart 2018. Hierin is de prioriteit niet gewijzigd.
Versie 22062018 Pagina 52 van 116
122 Er is nooit een vergelijking gemaakt wat Zie onder punt 3: “Alternatief locatieonderzoek” van deze Nota.
betreft milieugevolgen van verschillende
locaties. Borssele, Zeeland , een andere
mogelijke locatie waar enige tijd sprake
van was, is om onduidelijke, in ieder
geval niet milieutechnische redenen
afgevallen. De Wet milieubeheer vereist
dat meerdere alternatieven worden
onderzocht op welke vestigingslocatie
het minste effect op het milieu zou
hebben. Dat is niet gebeurd. Het is
daarmee onduidelijk of Petten de meest
geschikte vestigingslocatie voor de
reactor is
123 Beleid in Nederland is om de productie Eén van de punten van het Nederlandse beleid (wij verwijzen hiervoor naar het nationale
van radioactief afval zoveel mogelijk te programma voor het beheer van radioactief afval en splijtstoffen) is de minimalisatie van
beperken. PALLAS betekent productie radioactief afval. PALLAS minimaliseert het afval door gebruik te maken van een zo’n klein
van (hoog)radioactief afval terwijl mogelijke reactor, die -mede daardoor- heel efficiënt kan worden ingezet. Zoals in het Plan-MER
alternatieven slechts een fractie van dat is verwoord vullen reactoren en cyclotrons elkaar aan, maar zijn niet uitwisselbaar. Cyclotrons
zijn dus geen alternatief. De verschillen in productie van radioactief afval tussen de twee
radioactief afval produceren en dat ook
methoden zijn daarom niet bepalend voor de keuze van de toepassing van een reactor.
nog eerder is vervallen en dus minder
lang hoeft te worden opgeslagen.
Hoewel in het plan-MER wordt
geconstateerd dat dit beleid bestaat, is
er geen afweging tussen de productie
van radioactief afval door PALLAS en het
'volume en de radioactieve inhoud' van
de alternatieven.
Versie 22062018 Pagina 53 van 116
124 De getalsmatige onderbouwing van de De omzet van PALLAS is niet voor 90% afhankelijk van de bestraling van Mo-99, dat is eerder in
hoeveelheid benodigde isotopen wordt de orde van 35-40%. Andere isotopen (met name voor toepassing in medicijnen voor
bestreden. In het RIVM-rapport van 2016 behandeling van kanker, therapeutische isotopen) en aanvullende diensten zullen een steeds
wordt gesteld dat door de groei van groter deel van de omzet vormen. De Businesscase van PALLAS is tevens getest op scenario's
alternatieve productiemethodes, de waarbij er nog meer toetreders zijn en het aandeel van PALLAS minder zal worden. Omgekeerd
sluiting van de HFR over drie jaar — dus in leert de praktijk dat de meeste andere reactoren en nieuwe initiatieven tegen problemen
2019 opgevangen kan worden. Dat is aanlopen rond financiering en technische vertraging, zodat een scenario van te weinig
een belangrijke koerswijziging en geeft capaciteit kan optreden waardoor het aandeel van PALLAS zal toenemen. Voordat de subsidie
toch echt een ander perspectief dan van het Rijk en provincie in tranches aan PALLAS wordt uitgekeerd, worden per tranche onder
`de HFR is tot 2025 noodzakelijk en andere de Businesscase, en de assessments hierop van derden, door hen beoordeeld. Dit
daarna PALLAS'. De sluiting van de NRU is gebeurt bij elke tranche. Gelet op het feit dat het Rijk en provincie de tranches uitkeren geeft
in dit verband een sprekend voorbeeld. aan dat er ook bij deze organen vertrouwen is in de Businesscase. Het project PALLAS is een
Na het wegvallen van de NRU in oktober vergevorderd project en heeft een bewezen techniek. Door deze bewezen techniek kan
2016 hebben andere reactoren in de PALLAS de leveringszekerheid van medische isotopen in de toekomst garanderen. Andere
periode daarvoor hun capaciteit alternatieven kunnen deze leveringszekerheid op dit moment nog niet bieden. Als bestaande
verhoogd. Deze wereldwijde reactoren gaan sluiten in 2025-2030 omdat zij aan het einde van hun levensduur zijn, dan is er
netwerkfunctie en de toenemende onvoldoende capaciteit om de vraag op te vangen. Miljoenen mensen maken jaarlijks gebruik
vraag naar versnellerisotopen maken de van de medische isotopen uit Petten en door PALLAS kan dit zo blijven. Voor het segment
komst van een nieuwe reactor helemaal diagnostische isotopen (molybdeen) houdt PALLAS rekening met de komst van andere
niet noodzakelijk voor het handhaven reactoren en nieuwe technologieën. Een groot deel van de toepassing van de PALLAS-reactor
van de leveringszekerheid. zal ook komen te liggen op de productie van therapeutische isotopen, zoals lutetium-177 voor
medicijnen tegen neuro-endocrine tumoren, prostaatkanker en andere vormen van kanker. De
vraag naar deze therapeutische isotopen neemt toe en deze kunnen alleen effectief met een
reactor worden gemaakt. PALLAS houdt in de ontwerpfase op dit moment nog verschillende
opties open ten behoeve van (publiek) onderzoek. De overheid heeft aan PALLAS de opdracht
gegeven om een state-of-the-art multi-purpose reactor te realiseren met zowel een productie-
als onderzoeksfaciliteit. Alle opties liggen op dit moment nog open. E.e.a. blijkt ook uit punt 2
van deze Nota.
125 Er zijn linacs op de markt die al 99Mo Er zijn heel veel cyclotrons nodig om de productie van de HFR te evenaren. Het legt een grote
produceren. Met de komst van de druk op ziekenhuizen om gebouwen, installaties, gespecialiseerde teams in te zetten om de
Lighthouse-versneller wordt deze cyclotrons op te zetten. De geproduceerde technetium kan alleen ter plekke worden ingezet
techniek tot in extreme vorm vanwege de korte halfwaardetijd van zes uur. De kosten per dosis zijn aanzienlijk hoger.
vervolmaakt: net zoveel isotopen leveren
als de huidige HER; bovendien Voor zowel de linacs als het Lighthouse project geldt dat deze niet de hoeveelheden isotopen
goedkoper, zonder kans op kunnen produceren die noodzakelijk zijn.
Versie 22062018 Pagina 54 van 116
kernongevallen, en zonder kernafval.
Daarnaast zijn er kleine en robuuste
cyclotrons op de markt die ook aandeel
zullen veroveren op reactor-99Mo en
andere reactorisotopen
126 Nog belangrijker in de mogelijke De toepassing van PET-technologie groeit sneller dan van SPECT. PET-scans hebben een hogere
scenario's over de toekomstige vraag resolutie dan SPECT-scans. Op basis van interviews met experts, artsen en leveranciers van scan-
naar 99Mo is de ontwikkeling van de PET- apparaten neemt PALLAS in de business case aan dat PET een aandeel van rond de 20% van
technologie. Deze technologie drijft op de scans zal krijgen, en dat de markt voor SPECT licht zal blijven groeien met een paar procent
een andere klasse van per jaar. Dit komt overeen met de verwachte groei in verschillende rapporten (OECD-NEA). De
cyclotronisotopen. Algemeen is de redenen zijn dat het aantal SPECT-camera's vier keer zo hoog blijft (een SPECT-camera kost circa
verwachting dat PET op lange termijn de 0,8 miljoen euro terwijl een PET-camera 2,5 miljoen euro kost), dat de kosten per SPECT-scan 5
dominante technologie wordt ten koste keer zo laag zijn als per PET-scan, dat de nieuwe generatie camera's PET of SPECT combineert
van SPECT (nu nog voornamelijk met CT, waardoor het relatieve verschil in resolutie minder wordt, en doordat voor sommige
reactorisotopen). SPECT zal op de korte indicatie de SPECT-tracers effectiever zijn. De business case is overigens getest op robuustheid in
tot middellange termijn (tot circa 2025) scenario's waarbij de vraag naar molybdeen tegenvalt.
de isotopenmarkt blijven domineren
omdat het een goedkopere techniek is. In opdracht van het Ministerie van EZK zijn vervolgonderzoeken gedaan naar de samenloop
Toch wordt PET bij uiteenlopende tussen de voorbereiding van de PALLAS-reactor en mogelijke alternatieve technologieën om
behandelingen nu al — vooral in de VS medische isotopen te produceren. Op basis van deze onderzoeken concludeert het kabinet
— geprefereerd boven SPECT, omdat dat, met het oog op de voorzieningszekerheid van medische radio-isotopen dat voortgang
PET preciezer is, waardoor één scan moet worden gemaakt met de PALLAS-reactor. Daarnaast wordt ook het Lighhouse project
voldoende is i.p.v. meerdere SPECT- ondersteund.
scans per behandeling. Veel analisten E.e.a. blijkt ook uit punt 2 van deze Nota.
zien dat als één van de voornaamste
redenen waarom PET terrein wint op
SPECT
127 Stichting Laka vindt dat versnellers niet De alternatieven bevinden zich nog in een vroeg stadium en zijn onzeker; en ze kunnen geen
serieus aan bod komen in het plan-MER. therapeutische isotopen produceren. Dat geldt in sterke mate voor het Lighthouse project. In
De beschrijving van de mogelijkheden het therapeutische segment wordt sterke groei verwacht. Momenteel groeit deze markt met 25-
van versnellers is ver beneden de maat. 50% per jaar, waardoor rond 2025 tekort aan productiecapaciteit kan ontstaan. Er zijn geen
Er staan zelfs aperte onwaarheden in alternatieve technologieën voorhanden om op grote schaal te voorzien in de levering van
zoals in deze zin: "Bij Lighthouse zou het isotopen als bijvoorbeeld lutetium-177. Wij baseren ons op paragraaf 2.3 van het Plan-MER .
bovendien alleen gaan om de
diagnose-isotoop molybdeen-99, er In opdracht van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat zijn vervolgonderzoeken
kunnen geen therapeutische isotopen gedaan naar de samenloop tussen de voorbereiding van de PALLAS-reactor en mogelijke
mee worden geproduceerd." (p.31) alternatieve technologieën om medische isotopen te produceren. Op basis van deze
Versie 22062018 Pagina 55 van 116
Linacs kunnen alle benodigde isotopen onderzoeken concludeert het kabinet dat, met het oog op de voorzieningszekerheid van
produceren, inclusief therapeutische medische radio-isotopen, voortgang moet worden gemaakt met de PALLAS-reactor. Daarnaast
isotopen. Een serieuze MER over PALLAS wordt ook het Lighthouse project ondersteund.
hoort een totaalbeeld te geven van de
ontwikkelingen in de isotopenmarkt,
daaronder behoort een onafhankelijk
oordeel over de perspectieven van
versnellers in de komende zeven jaar
128 PALLAS is volgens het plan-MER De vraag naar therapeutische isotopen met een factor 20 kan toenemen tussen nu en 2030. In
belangrijk om te kunnen blijven voorzien dat geval zullen er ernstige tekorten ontstaan. Momenteel is bijvoorbeeld de vraag naar
in de toekomstige behoefte aan lutetium-177 circa 10.000 a 20.000 Ci per jaar, maar deze kan toenemen tot 100.000-600.000 Ci.
therapeutische isotopen. Maar evenals De wereldwijde capaciteit wordt geschat op orde grootte 50.000 Ci (dit betreft een ruwe
bij diagnostische isotopen maakt de schatting) die met optimalisatie kan worden opgerekt tot orde grootte 200.000 Ci. Zelfs met
productie van therapeutische isotopen optimalisatie van de bestaande reactoren kan er dus een tekort ontstaan. Overigens hebben
deel uit van een wereldwijd netwerk van niet alle therapeutische isotopen veel langere halfwaardetijden dan bijvoorbeeld molybdeen.
reactoren. Twee of drie Ho-166, Y-90 en Pb-212 hebben kortere halfwaardetijden.
onderzoeksreactoren zijn ruimschoots
voldoende voor de wereldwijde
behoefte. Daar is geen nieuwe reactor
voor nodig, want er zijn meer reactoren
die deze isotopen produceren.
Bovendien zijn therapeutische isotopen
veel langer houdbaar door de veel
langere halfwaardetijden
129 Opmerkelijk is dat in het plan-MER wordt Wij zijn bekend met initiatieven in Rusland, Australië, Zuid-Afrika en vele andere landen. Er liggen
gedaan alsof alleen de licentiehouder uitgebreide concurrentie-analyses en marktscenario's ten grondslag aan de aannames over
van PALLAS ambities zou hebben als markten en marktaandelen in de diagnositische en therapeutische markt. Per werelddeel zal
wereldwijde producent van medische wellicht een leidende speler ontstaan. Voor Europa is PALLAS de beste kanshebber.
isotopen. Er wordt helemaal aan voorbij
gegaan dat landen als Rusland, Australië Dit blijkt uit de onderzoeken die in opdracht van het Ministerie van EZK zijn gedaan naar de
en Zuid-Afrika, maar zeker ook landen samenloop tussen de voorbereiding van de PALLAS-reactor en mogelijke alternatieve
die versnellers hebben opgenomen in technologieën om medische isotopen te produceren. Op basis van deze onderzoeken
hun plannen, waaronder de VS, het VK concludeert het kabinet dat, met het oog op de voorzieningszekerheid van medische radio-
en Canada, die ambities ook hebben isotopen, voortgang moet worden gemaakt met de PALLAS-reactor. Daarnaast wordt ook het
Lighthouse project ondersteund.
Versie 22062018 Pagina 56 van 116
130 Na een uitgebreide analyse door de De HFR valt buiten de scope van PALLAS, omdat de HFR onder verantwoordelijkheid valt van
OESO (NEA) over de ernstige crises in de een andere rechtspersoon (NRG) en eigendom is van een andere rechtspersoon (JRC) die
aanvoer van reactorisotopen in het beiden los staan van PALLAS. Voor PALLAS is geen subsidie voorzien en moeten alle leningen
afgelopen decennium, kwamen worden terugbetaald.
onderzoekers met aanbevelingen om de
aanvoer van reactorisotopen
economisch gezond te maken.4 De
belangrijkste daarvan zijn dat overheden
reactorproducenten niet langer moeten
subsidiëren en dat de verkoop van
medische isotopen moet bijdragen aan
het onderhoud van de reactor. Veel
OESO-landen, waaronder de
Nederlandse regering, hebben zich
gecommitteerd aan dit proces naar 'full-
cost recovery'. Ofschoon Nederland van
plan is lull cost recovery' toe te passen bij
PALLAS, heeft het wel subsidie verleend
voor het oplappen van de HFR en het
opruimen van het historisch afval. Dat
kan worden uitgelegd als subsidie voor
de PALLAS. Zo bestaat het gevaar dat
we weer terug bij af raken, waardoor
nieuwe crises in de aanvoer vanuit
reactoren op de loer liggen en de
burger opdraait voor de lasten.
Bovendien leidt het tot oneerlijke
concurrentie met andere aanbieders op
de isotopenmarkt. In het ergste geval
smoort het de verdere innovatie van
versnellertechnologie
131 Er bestaan nog steeds grote prikkels om PALLAS heeft als doel om private investeerders te vinden en alle leningen terug te betalen.
reactorproducenten te subsidiëren
omdat men denkt dat men daarmee
het publieke belang dient. Zo kunnen
vertragingen in investeringen ertoe
leiden dat de overheid instapt. Dat
Versie 22062018 Pagina 57 van 116
gevaar is ook levensgroot bij het
PALLASproject. Voor de politici — met
name in de regio - geldt
werkgelegenheid in 'Petten' als een
belangrijk argument om voor de bouw
van PALLAS te zijn.
132 18.045050 Met de komst van de PALLAS-reactor De effecten op recreatie en toerisme zijn in het Plan-MER voor een vijftal criteria bekeken. In
maken wij ons ernstige zorgen over de tabel 86 staan neutrale en negatieve scores, die overeenstemmen met de voorafgaande tekst
toekomstige verhuurmogelijkheden en of in het Plan-MER. Hierbij moeten met huidig inzicht twee kanttekeningen worden geplaatst:
wij hier (überhaupt nog kunnen genieten 1. Het werkterrein zal definitief op de OLP worden gesitueerd, hetgeen diverse negatieve
straks. Wij hopen dat het college onze effecten op recreatie en toerisme verzacht.
zorgen kan wegnemen. 2. De huisvesting van arbeidskrachten in vakantiewoningen zal niet worden mogelijk gemaakt,
zodat dat genoemde negatieve effect op de recreatiesector niet zal optreden.
Het voorgaande maakt de effectbeoordeling zoals die in het Plan-MER is vastgelegd niet
anders.
133 Allereerst willen wij opmerken dat wij ons De gemeente hecht groot belang aan een sterke kust in economische en toeristische zin en
niet aan de indruk kunnen onttrekken voor wat beterft hoogwaardige werkgelegenheid. Hiervoor heeft zij een visie opgesteld die nu in
dat de gemeente verreweg de voorkeur uitvoering wordt gebracht. Voor Sint Maartenszee ligt deze visie vast in het Documenten Identity
geeft aan het economische belang om Matching en het achtergrondrapport Gebiedsvisie Sint Maartenszee. We hebben onder andere
met de 'state of de art' PALLAS-reactor al het uitkijkpunt gerenoveerd en zijn bezig om wandelpaden te renoveren. Ook zijn in de
en daarmee gepaard gaande kustdorpen zelf de nodige aanpassingen en ontwikkelen uitgevoerd. De komende tijd gaan wij
werkgelegenheid de gemeente op de verder met de ontwikkeling in het gebied, waarbij Stichting Toerisme Recreatie Sint Maartenszee
kaart te zetten. De gemeente ziet als een adviserende rol heeft.
enige in Europa de komst van de nieuwe
reactor als kwaliteitsimpuls voor het hele
gebied. Het belang van de recreatie in
dit gebied lijkt de gemeente volledig te
hebben opgegeven of van
ondergeschikt belang te vinden. Laat
staan enige aandacht voor behoud van
de kust, rust en natuur
Versie 22062018 Pagina 58 van 116
134 Zowel het ontwerp bestemmingsplan als Op welke kennelijke tegenstrijdigheden hier wordt gedoeld is uit de zienswijze niet op te maken.
de MER wemelt van de De effecten op recreatie en toerisme zijn in het Plan-MER voor een vijftal criteria bekeken.
tegenstrijdigheden en daar waar
negatieve invloeden voor de recreatie in
deze omgeving vermeld staan, worden
deze direct weer afgezwakt of
ontkracht. Iedere objectiviteit in dit
ontwerp bestemmingsplan mist.
135 Het totstandkomingsproces van zowel Het is gebruikelijk dat de onderzoeken en plannen worden opgesteld door of in opdracht van
het Ontwerpplan MER als het Ontwerp de initiatiefnemer. De gemeente toetst de aangeleverde rapporten, onderzoeken en plannen.
bestemmingsplan is hierdoor Hiervoor heeft de gemeente haar eigen personeel en onafhankelijke adviseurs ingeschakeld
verontrustend en niet integer te noemen. (RUD-NHN, HHNK, Veiligheidsregio, GGD en de Commissie m.e.r. )
Beiden door Arcadis geschreven. Is hier
sprake van een tweede Lelystad affaire?
136 Er dient een onafhankelijk adviesbureau U heeft nu de gelegenheid gekregen om uw vragen en zienswijzen in te dienen en deze zijn
door de gemeente te worden voorzien van een adequaat antwoord. Indien hiertoe aanleiding is, dan worden de plannen
ingeschakeld waarbij in ieder geval de aangepast naar aanleiding van de zienswijzen. Overigens zijn in het vooroverleg verschillende
bewoners en de recreatieparken uit informatieavonden en consultatierondes georganiseerd voor omwonenden en andere
deze omgeving nauw worden belangstellenden. De uitkomsten van deze avonden zijn, voor zover mogelijk, meegenomen in
betrokken. Hun vragen dienen de planvorming.
beantwoord te worden en hun
opmerkingen verdienen een adequate
inhoudelijke reactie.
137 Het college dient aan te geven welke De gemeente heeft samen met de provincie Noord-Holland een onderzoek uitgevoerd naar de
toekomst zij nog voor de recreatie en stand en kwaliteit en kwantiteit van recreatie en recreatieparken. Op grond van dit onderzoek
recreatieparken in deze omgeving ziet zal, in groot regionaal verband, een plan van aanpak worden gemaakt.
en welke kwaliteitsimpuls een tweede
reactor voor de recreatieparken/
toeristen in deze omgeving is. Het
college kan beter overwegen een
recreatiepark op te richten op dit terrein.
Versie 22062018 Pagina 59 van 116
138 In het bestemmingsplan staat met geen Wanneer er schade is die rechtstreeks voortvloeit uit het bestemmingsplan kan een
woord vermeld welke compensatie de planschadeverzoek worden ingediend.
gemeente Schagen voorstelt voor
inkomstendelving uit de verhuur van Schade ten gevolge van de (bouw) werkzaamheden kunnen civielrechtelijk worden verhaald
recreatiewoningen in de directe op PALLAS.
nabijheid of de negatieve gevolgen Voor schade ten gevolge van onrechtmatige overheidshandelingen kan een
voor de ontspanning en rust die wij nu nadeelcompensatieverzoek worden ingediend bij de gemeente. Voor alle schades geldt dat
nog kunnen ervaren. Wij behouden ons moet worden aangetoond dat er causaal verband dient te zijn tussen de schade en de
het recht voor op (vermeende) schadeveroorzakende handeling.
planschadevergoeding.
139 De gemeente zou er ook alles aan De landschappelijke inpassing is beschreven in het beeldkwaliteitsplan die onderdeel uitmaakt
kunnen doen om te voorkomen dat van het bestemmingsplan. Hierin staan de eisen die gelden voor de landschappelijke inpassing
toeristen dit gebied gaan mijden door en de architectonische vormgeving van de bebouwing.
een extra kwaliteitsimpuls te geven aan
het gebied. Dit, door bijvoorbeeld het Inderdaad is door de PvdA een initiatief voorstel gedaan om te onderzoeken of er
aanbrengen van duinen en bomen, aanpassingen in de duinen kunnen worden gedaan om de beleving van het terrein te
zodat de gebouwen van het veranderen. Het voorstel is ingetrokken onder de toezegging van de wethouder dat één en
onderzoeksterrein en het werkterrein niet ander onderzocht zou worden in het kader van de gebiedsvisie Sint Maartenszee. De
meer zichtbaar zijn, geluidsoverlast gemeente is tot op heden bezig om dit te onderzoeken of het realistisch is om een zogenaamd
zichtbaar verbieden en actief bestrijden camouflageduin te realiseren. Uit eerste gesprekken met Staatsbosbeheer blijkt dat dit niet voor
en b.v. door het aanbrengen van de hand ligt, omdat het te realiseren duin haaks op de bestaande duinenrij zou moeten worden
wandel- en fietsroutes. Een aangelegd. Toch laat de gemeente nu een natuurtoets uitvoeren om te kijken wat een
kwaliteitsimpuls is niet het aanleggen van dergelijke duin voor de natuurwaarde in het gebied betekent.
een grote rotonde zodat het Voor de hele OLP terrein geldt overigens dat de gemeente, in overleg met de partijen die daar
bouwverkeer er ruimschoots langs kan. gevestigd zijn, bezig is om een visie op te stellen. Hier maakt de locatie van de
Daar zit geen vakantieganger/ recreant onderzoeksreactor PALLAS, onderdeel van uit, waarbij het beeldkwaliteitsplan uitgangspunt zal
op te wachten zijn van de voornoemde visie.
140 In het bestemmingsplan moet worden De effecten van geluid enz. zijn in het Plan-MER uitvoerig onderzocht. Hieruit blijkt dat er ter
aangegeven dat alles in het werk plaatse van bestaande recreatieparken geen geluidsoverlast zal optreden. Daar waar nodig
gesteld wordt om de overlast voor de worden bij de (omgevings)vergunning(en) maatregelen voorgeschreven om de overlast te
bestaande recreatieparken/toeristen te beperken.
vermijden en dat bij aantoonbare
overlast de gemeente
schadevergoeding ter beschikking stelt
Versie 22062018 Pagina 60 van 116
141 In afwijking van het vigerende Het reactorgebouw in zijn geheel zal 40 meter hoog worden, maar zal gedeeltelijk onder het
bestemmingsplan wordt de hoogte van maaiveld worden gerealiseerd. Dit houdt in dat de bouwhoogte volgens het bestemmingsplan
de reactor 40 meter. Zonder enige maximaal 24 meter hoog mag zijn vanaf het peil. Er is een beeldkwaliteitsplan opgesteld voor
onderbouwing wordt gesteld dat dit niet de ontwikkeling van de onderzoeksreactor. Uitgangspunt is dat deze zo wordt vormgegeven
leidt tot fysieke aantasting van het dat deze niet herkenbaar is als reactor, er wordt geen koepelvorm aan de buitenzijde van het
duinengebied en dus niet tot een fysieke gebouw toegepast. Aan de (architectonische)vorm kan niet worden afgeleid dat het hier gaat
aantasting van de landschappelijke om een reactor.
karakteristiek en waarden. In een andere
passage staat weer dat alleen de
gebouwen hoger dan 17 meter
beeldbepalend zijn, maar dat deze
gewoon zichtbaar mogen zijn. Alleen
variant B1: 17 meter boven maaiveld en
29,5 meter onder maaiveld ingebed in
nieuw aan te leggen duinen is
acceptabel. Alleen hierdoor worden
"Natuur — Duin" niet aangetast.
gevraagde actie: · Aanbrengen extra
duinen en bomen om de gebouwen te
camoufleren.
142 In artikel 5 van de regels staat dat de De regeling is nagenoeg letterlijk overgenomen uit het bestemmingsplan Buitengebied Zijpe,
voor natuur- en duin aangewezen zoals dat is vastgesteld op 22 april 2014 en onherroepelijk geworden na uitspraak van de
gronden ook bestemd zijn voor een Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 18 mei 2016. Gelet op het feit dat het
proefopstelling voor windturbines ten een redelijk recent bestemmingsplan betreft waarin alle ruimtelijke relevante overwegingen
behoeve van de aangrenzende hebben plaatsgevonden, en zich sindsdien geen zodanige wijzigingen hebben voorgedaan dat
bestemming. Van de windturbine op het een heroverweging van de bestemming aan de orde is, heeft de gemeente besloten de
terrein van de bollenboer achter het bestaande rechten ongemoeid te laten. Het betreft dus geen nieuwe mogelijkheden, maar het
terrein van Land van Fluwel tegenover respecteren van de bestaande planologische situatie.
de onderzoekslocatie wordt reeds bij
onze recreatiewoningen veel
geluidsoverlast ervaren. Afhankelijk van
de windrichting is dit geluid en het slaan
van de wieken vergelijkbaar met de
motoren van een vliegtuig die constant
overvliegt. Bovendien leiden
windturbines tot een enorme
horizonvervuiling! Dat de gemeente zo
Versie 22062018 Pagina 61 van 116
dicht bij recreatieparken een
windturbine toestaat is op zichzelf al
absurd. · Schrappen artikel 5.1 c
143 Sint Maartenszee mag niet veranderen in Het werkterrein zal worden gesitueerd op de OLP. Hierdoor wordt de overlast van de
een gigantische bouwput. Opnemen in werkzaamheden voor de omgeving zoveel mogelijk beperkt. De omliggende agrarische
het bestemmingsplan dat het werkterrein terreinen zullen in principe dan ook niet worden gebruikt als werkterrein. Volgens de wet- en
dusdanig wordt ingericht dat het uit het regelgeving kan het werkterrein op de OLP worden ingericht en is hier geen aparte
zicht binnen de hekken van de planologische regeling noodzakelijk voor.
onderzoekslocatie plaats vindt. E.e.a. zal
nader uitgewerkt moeten worden ter
goedkeuring van de plaatselijke
bewoners en recreatieparken
144 Opnemen in het bestemmingsplan dat In het bestemmingsplan kunnen dergelijke voorwaarden niet worden opgenomen. De
de aan- en afvoer van bouwverkeer gemeente heeft aandacht voor deze problematiek. Wij kunnen voorwaarden stellen bij de later
alleen via de zuidzijde, dus vanaf Petten te verlenen (omgevings)vergunning(en). In het achtergrond rapport verkeer bij de Plan-MER is
mag plaats vinden in verband met een aangegeven dat het onwenselijk ik om de Zeeweg te gebruiken voor bouwverkeer.
gevaarlijke situatie langs de
Westerduinweg vanaf de rotonde tot
Camping De Lepelaar
145 Opnemen in het bestemmingsplan dat In het bestemmingsplan kunnen dergelijke voorwaarden niet worden opgenomen. De
bouwwerkzaamheden uitsluitend op gemeente heeft aandacht voor deze problematiek. Wij kunnen voorwaarden stellen bij de later
maandag tot en met vrijdag van 08:00 te verlenen (omgevings)vergunning(en).
— 17:00 u mogen plaats vinden met
minimale geluidsoverlast
146 Opnemen in het bestemmingsplan dat In het bestemmingsplan kunnen dergelijke voorwaarden niet worden opgenomen. De
uitgebreid onderzoek vereist is naar de gemeente heeft aandacht voor deze problematiek. Wij kunnen voorwaarden stellen bij de later
gevolgen van trillingen, te verlenen (omgevings)vergunning(en).
grondwateronttrekking en de breuk op Eventuele schade ten gevolge van de activiteiten kunnen, als wordt aangetoond dat deze ten
de onderzoekslocatie in samenhang met gevolge van de activiteiten is ontstaan, worden verhaald op PALLAS.
het verzakken van de funderingen van
Versie 22062018 Pagina 62 van 116
vakantiewoningen in de omgeving. Alle
schade ontstaan door de bouwfase
dient ruimschoots te worden
gecompenseerd
147 Opnemen in het bestemmingsplan dat In het bestemmingsplan kunnen dergelijke voorwaarden niet worden opgenomen. Mocht dit
het huidige omgevingsgeluid niet wordt noodzakelijk zijn dan kunnen voorwaarden worden gesteld bij de later te verlenen
overschreden, zeker niet meer dan (omgevings)vergunning(en). Op grond van het geluidrapport die behoort bij het Plan-MER blijkt
categorie 2 (stil, rustig). Ook in de avond dat tijdens de bouwperiode overdag aan het geluidniveau wordt voldaan. Als er een (tijdelijke)
en nachtelijke uren betoncentrale wordt gerealiseerd zou er sprake kunnen zijn van een overschrijding van geluid
tijdens de nacht bij drie woningen. Er staat nu vast dat het werkterrein op de OLP zal worden
gevestigd dit is op veel ruimere afstand van de woningen dan waar in de berekening rekening is
gehouden. De overschrijding zal dan ook minder groot zijn, er zullen maatregelen worden
getroffen, of de overschrijding zal zich in het geheel niet voordoen.
148 De MER moet op dit punt worden Dit is een gebrek in het Plan-MER want de huidige bestemmingsplannen en de Provinciale
gecorrigeerd. Het moet vaststaan dat Ruimtelijke Verordening staan dit niet toe. Deze onjuistheid maakt de alternatieven afweging
arbeidsmigranten NIET in vakantieparken niet anders.
mogen worden ondergebracht. Er dient
duidelijkheid te komen waar deze wel Omdat het Plan-MER geen toetsingskader is voor het huisvesten van arbeidsmigranten hoeft dit,
worden ondergebracht ook al is dit punt niet correct, niet aangepast te worden.
149 Gemeente dient toe te zeggen hier De gemeente zal er op toezien dat er wordt voorzien in adequate huisvesting op locaties waar
streng op te handhaven en ruim dit is toegestaan. En zal conform haar beleid handhavend optreden als dit noodzakelijk is.
voldoende handhavingscapaciteit
hiervoor beschikbaar te hebben en
houden
150 Variant K1 dwingend voorschrijven in het Recent zijn de technische onderzoeken door PALLAS afgerond en heeft PALLAS de ontwerper
bestemmingsplan. Geen ruimte van de PALLAS-reactor geconsulteerd over de verschillende opties voor de koelmethode. Op
overlaten voor varianten K2 en K3. Met basis van de milieuonderzoeken, de technische onderzoeken, de advisering door de ontwerper
het toestaan van de varianten K2 en K3 en de wensen van de omgeving (gemeente en bewoners) heeft PALLAS een keuze gemaakt
geeft de gemeente de recreatie en het over de gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart 2018 aan het college heeft PALLAS
toerisme de doodsteek laten weten dat de secundaire koelmethode met water (variant K1) uitgevoerd zal gaan
worden. Variant K2 (koeling met zeewater) en variant K3 (luchtkoeling) vervallen.
Dit houdt concreet in dat er geen luchtkoeling wordt gerealiseerd (variant K3). Er komen dus
geen koeltorens op het terrein, zodat hierdoor geen uitstraling van een reactor ontstaat.
Ook is besloten om geen platform op zee te bouwen, zodat ook dat niet tot negatieve effecten
op het toerisme zal kunnen leiden (variant K2).
Versie 22062018 Pagina 63 van 116
Het ontwerpbestemmingsplan maakte de aanleg van het platform bovendien niet mogelijk.
De geplande koelwaterleidingen zullen worden geboord, waardoor ook daardoor in de
bouwfase eventuele negatieve effecten op onder andere de beleving van de duinen tot een
minimum beperkt blijven.
151 Veiligheid is sterk onderbelicht in de MER. In het Plan-MER is de milieubeoordeling op een hoog abstractieniveau uitgevoerd. Voor wat
Het effectgebied is niet goed betreft het individueel(plaatsgebonden) risico kan er gesteld worden dat de veiligheid van de
beschouwd. Aanpassen is nodig m.b.t. PALLAS-reactor en het voldoen aan de criteria voor het individueel risico zullen worden
plaatsgebonden en groepsgebonden aangetoond in het kader van de aanvraag voor de Kernenergiewet vergunning, waarvan een
risico's. De kans op risico's met 2 actieve Besluit-MER onderdeel uit zal maken. Voor wat betreft het groepsrisico geeft het Plan–MER weer
reactoren wordt verdubbeld en met dat bij veiligheidsberekeningen voor groepsrisico rekening wordt gehouden met het aantal
bouwactiviteiten en personen dat zich ophoudt op of nabij de locatie. Op basis van deze veiligheidsberekeningen is
transportbewegingen wordt deze nog er geen sprake van groepsrisico (zie Plan-MER hoofdstuk 7).
hoger; scenario's dienen hierop te
worden aangepast.
152 Rekening houden met het scenario De beveiliging tegen terrorisme is niet behandeld in het kader van het Plan-MER vanwege de
terrorisme. Wat wordt hieraan gedaan? vertrouwelijkheid die bij dit onderwerp is vereist. De voldoende beveiliging van de
Hoe kan dit voorkomen worden. De onderzoeksreactor en de overige nucleaire installaties wordt getoetst door ANVS.
huidige onderzoekslocatie is een
gemakkelijk doelwit. In de aanvraag van de Kernenergiewet vergunning moet PALLAS aantonen dat de PALLAS-
reactor veilig is. PALLAS dient dit te doen door het maken van analyses waarmee vast komt te
staan dat de PALLAS-reactor bestand is tegen externe gevaren conform de Handreiking voor
een veilig ontwerp en het veilig bedrijven van kernreactoren (VOBK). Overstroming, in algemene
zin, is een van de externe gevaren die moet worden geanalyseerd, in deze analyse dient ook
rekening te worden gehouden voor klimaatverandering en het stijgen van de zeespiegel. Tijdens
de aanvraag van de Kernenergiewet vergunning zal de ANVS beoordelen of het ontwerp van
de reactor veilig is; het onderwerp overstroming zal dan ook worden beoordeeld. De realisatie
van de PALLAS-reactor is ook afhankelijk van de Kernenergiewet vergunning, deze wordt
verstrekt door de ANVS.
153 In kaart brengen risico's ontmanteling De HFR valt buiten de scope van PALLAS, omdat de HFR onder verantwoordelijkheid valt van
oude installatie. een andere rechtspersoon (NRG) en eigendom is van een andere rechtspersoon (JRC) die
beiden los staan van PALLAS.
154 Eerst het historisch radioactief afval Er is in overleg met ANVS een programma en planning opgesteld voor het verwijderen van het
ruimen, dan pas nadenken over een afval. De ANVS houdt hier het toezicht op. Overigens heeft dit afval geen betrekking op de
eventuele nieuwe reactor ontwikkeling van de PALLAS-reactor.
Versie 22062018 Pagina 64 van 116
155 Zonder de productie van industriële De bestraling van industriële en medische isotopen kan tegelijkertijd plaatsvinden, omdat de
isotopen zal er voor PALLAS geen ampullen met medische isotopen volledig zijn afgesloten en worden verwerkt en overgepakt in
levensvatbaarheid zijn. Als de productie een goedgekeurde (GMP-)faciliteit buiten de reactor. Er is zeer uitgebreid onderzoek gedaan
van medische isotopen echt de kern van naar de levensvatbaarheid van de PALLAS-reactor, met een solide business case die voldoende
de zaak is, dan mag op deze locatie rendement oplevert. Dit blijkt uit hoofdstuk 2 van deze Nota.
slechts alleen deze productie
plaatsvinden en niets anders.
Gevraagde actie: · De productie van
industriële isotopen niet toestaan; deze
productie dient te worden geschrapt uit
het bestemmingplan. Alleen de
productie van medische isotopen is
toegestaan. Gedegen onderzoek naar
de levensvatbaarheid van de PALLAS-
reactor is noodzakelijk.
156 Andere locatie in de wereld zoeken en Zie onder punt 3: “Alternatief locatieonderzoek” van deze Nota.
niet in Petten. Aantoonbaar onderzoek
naar andere locaties mist. De gemeente
Schagen zet hierbij de veiligheid van de
omgeving en van Nederland op spel.
Andere locaties in de wereld lenen zich
hiervoor beter. Of is de politiek elders in
de wereld zich beter bewust van de
risico's? Ook de minister stelt dat de
productie niet per se in Nederland hoeft
plaats te vinden. De marktbehoefte ligt
elders. Een kopie van deze brief zal ook
naar de Minister gestuurd worden, zeker
in combinatie met de veiligheid
157 Samengevat kan gesteld worden dat Zoals hiervoor aangegeven zijn de plannen op een transparante en volgens de wettelijke
het gehele ontwerp bestemmingsplan vereiste tot stand gekomen.
en de MER iedere objectiviteit mist en als
misleidend bestempeld kan worden.
Transparantie, zorgvuldigheid en
onafhankelijkheid mist volledig. Hiervoor
Versie 22062018 Pagina 65 van 116
is voldoende bewijs aan te leveren. De
recreatieparken in deze omgeving zullen
spookparken worden als dit zo wordt
uitgevoerd!
158 18.045051 Een opmerking vooraf. Het ontwerp Het is gebruikelijk dat de onderzoeken en het bestemmingsplan worden opgesteld door of in
plan-MER, werd gemaakt door Arcadis opdracht van de initiatiefnemer. De gemeente toetst de aangeleverde rapporten,
voor de Stichting Voorbereiding PALLAS- onderzoeken en plannen. Hiervoor heeft de gemeente haar eigen personeel en onafhankelijke
reactor. Merkwaardig is dat Arcadis ook adviseurs ingeschakeld (RUD-NHN, HHNK, Veiligheidsregio, GGD en de Commissie m.e.r. )
het Ontwerp Bestemmingsplan voor de
Gemeente Schagen schreef. Doordat Arcadis is als adviesbureau door de PALLAS ingeschakeld. Tussen deze twee partijen bestaat dus
Arcadis voor beide partijen de plannen een opdrachtgever/opdrachtnemersrelatie. Van belangenverstrengeling is geen sprake.
heeft opgesteld kan de integriteit van
burgemeester en wethouders in het
geding zijn
159 In algemene zin valt op dat Plan-MER het Deze zienswijze is te algemeen om te kunnen beantwoorden. Wel kan gemeld worden dat de
plan-MER op tal van natuur-, milieu- en Commissie voor de milieueffectrapportage het Plan-MER heeft getoetst. De Commissie kijkt naar
veiligheidsvragen rond de bouw en alle onderdelen van het Plan-MER en heeft geen aanleiding gezien om nadere onderwerpen uit
exploitatie van PALLAS geen antwoord te diepen in relatie tot het bestemmingsplan. Wel zal in het kader van de Kernenergiewet
geeft. vergunning en bijbehorende besluit-MER nadere informatie komen. Dit staat ook aangegeven in
het Plan-MER.
160 Zo is er feitelijk heel weinig bekend over In de aanvraag van de kernenergiewetvergunning moet PALLAS aantonen dat de PALLAS-
de mogelijke effecten van de lokale reactor veilig is. PALLAS dient aan te tonen middels analyses dat de PALLAS-reactor bestand is
breuklijn in de diepe ondergrond tegen externe gevaren. De breuklijn is één van de externe gevaren die moet worden
geanalyseerd. Tijdens de aanvraag van de Kernenergievergunning zal de ANVS beoordelen of
het ontwerp van de reactor veilig is; het onderzoek naar de breuklijnen zal dan ook worden
beoordeeld. Dit is nu geen aanleiding om te twijfelen aan de haalbaarheid van het project. De
resultaten van het onderzoek worden wel opgenomen in het Project-MER.
161 Alle varianten blijken serieuze problemen De serieuze problemen van de koelingsvarianten blijken niet uit het Plan-MER. Het Plan-MER en
te veroorzaken. Enerzijds leidt gebruik de passende beoordeling geven geen integrale negatieve beoordeling van de effecten op
van koelwater onder meer tot Natura 2000.
thermische vervuiling en een negatieve
impact op de visstand. In het achtergrondrapport 6.2.2.4 is onderzoek gedaan naar de thermische vervuiling. Hieruit
blijkt dat geen significante negatieve effecten zijn.
Versie 22062018 Pagina 66 van 116
162 Anderzijds brengt luchtkoeling ernstige In het Plan-MER is aangegeven welke effecten kunnen optreden bij luchtkoeling.
geluidshinder teweeg. Deze
geluidshinder kan weliswaar met Recent zijn de technische onderzoeken door PALLAS afgerond en heeft PALLAS de ontwerper
technische middelen worden beperkt, van de PALLAS-reactor geconsulteerd over de verschillende opties voor de koelmethode. Op
maar dat leidt weer tot aantasting van basis van de milieuonderzoeken, de technische onderzoeken, de advisering door de ontwerper
het kwetsbare duingebied en het en de wensen van de omgeving (gemeente en bewoners) heeft PALLAS een keuze gemaakt
verloren gaan van de visuele over de gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart 2018 aan het college heeft PALLAS
landschapsbeleving laten weten dat de secundaire koelmethode met water (variant K1) uitgevoerd zal gaan
worden. Variant K2 (koeling met zeewater) en variant K3 (luchtkoeling) vervallen.
Dit houdt concreet in dat er geen luchtkoeling wordt gerealiseerd (variant K3). Er komen dus
geen koeltorens op het terrein, zodat hierdoor geen uitstraling van een reactor ontstaat.
Ook is besloten om geen platform op zee te bouwen, zodat ook dat niet tot negatieve effecten
op het toerisme zal kunnen leiden (variant K2).
Het ontwerpbestemmingsplan maakte de aanleg van het platform bovendien niet mogelijk.
De geplande koelwaterleidingen zullen worden geboord, waardoor ook daardoor in de
bouwfase eventuele negatieve effecten op onder andere de beleving van de duinen tot een
minimum beperkt blijven.
163 Onttrekking van koelwater uit het Noord- Indien er een watertekort zou optreden kan de PALLAS-reactor indien nodig binnen zeer korte
Hollands Kanaal is - vooral door de tijd worden afgeschakeld, bijvoorbeeld als er geen koelwater beschikbaar is.
veranderingen in het klimaat -
ongewenst in verband met de regionale
zoetwatervoorziening.
164 Bij koeling met zeewater kan inzuiging Deze effecten zijn onderzocht en beschreven in het Plan-MER. Verstoring van fauna bij aanleg
van beschermde vissoorten niet worden van een koelwaterinzuiging in zee kan worden voorkomen door mitigerende maatregelen.
voorkomen. Verder kan de aanleg van Visinzuiging kan ook door technische voorzieningen worden voorkomen, dit is aangegeven in
de koelwatervoorziening —met name bij het Plan-MER. Overigens heeft PALLAS een keuze gemaakt voor de gebruikte koelmethode. In
het gebruik van zeewater - de haar brief van 29 maart 2018 aan het college heeft PALLAS laten weten dat de secundaire
aanwezige fauna ernstig verstoren koelmethode met water (variant K1) uitgevoerd zal gaan worden. Variant K3 (luchtkoeling) en
variant K2 (koeling met zeewater) vervallen. Hierdoor zal het genoemde effect van inzuiging bij
koeling met zeewater zich ook niet voordoen.
Versie 22062018 Pagina 67 van 116
165 Het plan-MER geeft uiteindelijk een Uit het natuuronderzoek behorende bij het Plan-MER blijkt dat de tapuit en rugstreeppad niet
negatieve effectbeoordeling van de voorkomen op de OLP. De verstoring door licht en geluid reikt niet tot buiten de grenzen van de
PALLAS-reactor op het Natura2000- OLP. Uit onderzoek blijkt dat de rugstreeppad hier bovendien weinig gevoelig voor is. De
gebied. Daaronder valt ook verstoring zandhagedis kan voorkomen op de OLP en in de zoekzone voor koelwaterleidingen en kan
van broedvogelplaatsen en het negatief beïnvloed worden door het project. In het vervolgtraject zullen de mogelijke effecten
leefgebied van soorten als de tapuit, in meer detail worden beschreven, mede op basis van een actualisatie van de inventarisatie
rugstreeppad en zandhagedis. Soorten van beschermde soorten. In het kader van de ontheffing in het kader van Wet natuurbeheer
die op de Rode Lijst staan en in de kunnen daarbij de benodigde mitigerende maatregelen worden getroffen en vastgelegd.
directe omgeving van het plangebied Bij het Plan-MER is ook een passende beoordeling gedaan. Op basis hiervan kan worden
voorkomen. De mitigerende geconcludeerd dat het bestemmingsplan uitvoerbaar is.
maatregelen die in het plan-MER worden
beschreven om de schadelijke gevolgen
voor de kwetsbare fauna te
compenseren lijken volstrekt
onvoldoende en worden bovendien niet
afdwingbaar opgelegd.
166 PALLAS is niet opgenomen in het Omdat PALLAS niet is opgenomen in het beheerplan, zal een aparte vergunningenprocedure
Natura2000-beheerplan Pettemerduinen volgens de Wet natuurbescherming gevolgd worden. Vergunningen worden aangevraagd in
2018-2024. Het is op dit moment nog niet de fase na vaststelling van het bestemmingsplan. Deze vormt immers het ruimtelijke kader
duidelijk dat op welke gronden een volgens welke het project kan worden uitgevoerd.
bestemmingsplan aangepast mag Een ADC-toets is pas aan de orde wanneer significante effecten niet kunnen worden
worden, dat negatieve gevolgen heeft uitgesloten. Wanneer uit de passende beoordeling bij de vergunningaanvraag blijkt dat dit aan
voor een Natura2000 gebied, zonder de orde is, dan zal een ADC-toets worden uitgevoerd. Het project is in het Plan-MER wel getoetst
opname in het beheerplan of een aan het ‘nee, tenzij’-beginsel voor het NNN (Natuurnetwerk Nederland).
vergunning wet natuurbescherming. Is er
voor de Natura2000-gebieden voldaan
aan de ADC-toets en aan het 'nee,
tenzij'-beginsel voor de NNN
167 Voor de toekomst verwacht het Nuclear De markt in opkomende landen groeit sterker dan in de westerse wereld. Maar op dit moment
Energy Agency van de OECD (OECD- vertegenwoordigt de westerse wereld nog meer dan 80 procent van de wereldwijde vraag.
NEA) dat de behoefte aan molybdeen- Belangrijk is waar de eindgebruikers zich bevinden ten opzichte van de productieketen. Na het
99 in de westerse wereld minder dan 1% bestralen van uraniumtargets moet er een processing-stap plaatsvinden. Wereldwijd zijn er vier
per jaar zal stijgen. Voor opkomende grote installaties die dat kunnen en daarvan bevindt zich de grootste in Petten (bedrijf Curium).
landen in Azië en andere werelddelen Door zowel de reactor als de processor op één terrein te zetten worden grote kostenvoordelen
wordt een grotere stijging tot 10% gerealiseerd, wordt verval van het product geminimaliseerd, en transport van radioactief
verwacht. Op 9 maart 2018 in de materiaal vermeden. Daarnaast is de locatie in Petten al een nucleair terrein, en bevinden zich
beantwoording van Kamervragen schrijft daar ook de afvalwerkingsinstallaties. Om deze redenen is Petten de beste locatie. Door de
Versie 22062018 Pagina 68 van 116
minister Wiebes: 'Gezien de wereldwijde overheid is daarom besloten dat de reactor in Petten moet komen, dit is ook vastgelegd in de
markt voor isotopen hoeft een statuten van PALLAS.
toekomstige reactor niet per se in
Nederland te komen'. In opdracht van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat zijn vervolgonderzoeken
gedaan naar de voorbereiding van de PALLAS-reactor. Op basis van deze onderzoeken
concludeert het kabinet, in haar kamerbrief van 26 april 2018, dat, met het oog op de
voorzieningszekerheid van medische radio-isotopen voortgang wordt gemaakt met de PALLAS-
reactor.
168 Daarnaast stelt de regering al tien jaar De 100 miljoen euro waarnaar wordt verwezen staat in de stukken van de formatie die eind
dat de nieuwe reactor vanaf de vorig jaar zijn gepubliceerd. In de brief aan de informateur staat dat er na grove schatting € 60 –
bouwfase privaat zal worden 100 miljoen publieke bijdrage benodigd is om de investeringsbereidheid van de private sector in
gefinancierd. EZ Het onderzoeksbureau deze fase te stimuleren. Het genoemde bedrag is gebaseerd op een extern advies dat verder
Strategy& concludeerde: "Belangrijke aangeeft dat het te vroeg is om concrete cijfers te noemen. De publieke bijdrage wordt in de
bevinding is dat, wanneer men hecht vorm van een lening beschikbaar gesteld.
aan het realiseren van PALLAS, een
eenmalige publieke bijdrage nodig lijkt Zie verder onder punt 2 van deze Nota.
te zijn voor de bouw. Het is volgens
Strategy& te vroeg concrete cijfers te
noemen maar €60-€100 mln. is
aannemelijk. Gezien de ontwikkelingen
in de internationale markt, de en de
wederom te verwachten extra kosten
voor de Nederlandse belastingbetaler is
het niet voor de hand liggend een
reactor te bouwen in Nederland maar
eerder in opkomende economieën.
169 Maar ook in Nederland is geen Zie onder punt 3: “Alternatief locatieonderzoek” van deze Nota.
vergelijking gemaakt wat betreft
milieugevolgen van verschillende
locaties. Borssele, Zeeland of een andere
mogelijke locaties, zijn om onduidelijke,
in ieder geval niet milieutechnische
redenen afgevallen. De Wet
milieubeheer vereist dat meerdere
alternatieven worden onderzocht opdat
duidelijk is welke vestigingslocatie het
Versie 22062018 Pagina 69 van 116
minste effect op het milieu heeft. Dat is
niet gebeurd.
170 Opmerkelijk is ook dat in het plan-MER Wij zijn bekend met initiatieven in Rusland, Australië, Zuid-Afrika en vele andere landen. Er liggen
wordt gedaan alsof alleen de uitgebreide concurrentie-analyses en marktscenario's ten grondslag aan de aannames over
licentiehouder van PALLAS ambities zou markten en marktaandelen in de diagnositische en therapeutische markt. Per werelddeel zal
hebben als wereldwijde producent van wellicht een leidende speler ontstaan. Voor Europa is PALLAS de beste kanshebber.
medische isotopen. Er wordt volledig
voorbijgegaan aan het feit dat landen Dit blijkt uit de onderzoeken die in opdracht van het Ministerie van EZK zijn gedaan naar de
als Rusland, Australië en Zuid-Afrika, maar samenloop tussen de voorbereiding van de PALLAS-reactor en mogelijke alternatieve
zeker ook landen die versnellers hebben technologieën om medische isotopen te produceren. Op basis van deze onderzoeken
opgenomen in hun plannen, waaronder concludeert het kabinet dat, met het oog op de voorzieningszekerheid van medische radio-
de VS, het VK en Canada, die ambities isotopen, voortgang moet worden gemaakt met de PALLAS-reactor. Daarnaast wordt ook het
ook hebben. Daarmee is op geen Lighthouse project ondersteund.
enkele wijze onderbouwt dat Petten de
meest geschikte vestigingslocatie voor
de reactor is.
171 De business case van de nieuwe PALLAS- De aanname dat PALLAS niet nodig is voor 98,8% van behandelingen gaat ervan uit dat alle
reactor is voor een groot gedeelte technetium-99 door alternatieve productiemiddelen worden geleverd.
afhankelijk van de productie van
Moybdeen-99. Dit medische isotoop kan De alternatieven bevinden zich nog in een vroeg stadium en zijn nog onzeker; ze kunnen geen
op termijn zonder kernreactor therapeutische isotopen produceren. In het therapeutische segment wordt sterke groei
geproduceerd worden. Dit schrijft verwacht. Momenteel groeit deze markt met 25-50% per jaar, waardoor rond 2025 tekort aan
minister Wiebes op vragen naar productiecapaciteit kan ontstaan. Er zijn geen alternatieve technologieën voorhanden om op
aanleiding van het bericht dat de grote schaal te voorzien in de levering van isotopen als bijvoorbeeld lutetium-177. Wij verwijzen
geplande PALLAS-kernreactor in Petten naar paragraaf 2.3 van het Plan-MER.
niet nodig zal zijn voor 98,8% van de
nucleaire geneeskundige In opdracht van het Ministerie van EZK zijn vervolgonderzoeken gedaan naar de voorbereiding
behandelingen. Het plan-MER grijpt van de PALLAS-reactor. Op basis van deze onderzoeken concludeert het kabinet, in haar
terug op de crisis van 2009-2010 om aan kamerbrief van 26 april 2018, dat, met het oog op de voorzieningszekerheid van medische
te geven dat een nieuwe reactor nodig radio-isotopen, voortgang wordt gemaakt met de PALLAS-reactor.
is voor het handhaven van de
leveringszekerheid. Dat gaat totaal
voorbij aan de notie dat de huidige
isotopenmarkt juist sinds de crisis van
Versie 22062018 Pagina 70 van 116
2009-2010 volop in beweging is door de
snelle en toenemende innovatie in de
versnellertechnologie. In oktober 2016
ging de Canadese NRU-reactor - tot dan
toe 's werelds grootste bulkproducent
van 99Mo - op stand-by. Al ver voor
oktober 2016 werd de vrees geuit dat dit
zou leiden tot ernstige tekorten. De NRU
heeft echter geen enkele keer hoeven
bij te springen in de wereldwijde
productie van 99Mo. In het RIVM-rapport
van 2016 wordt gesteld dat door de
groei van alternatieve
productiemethodes, de sluiting van de
HFR over drie jaar — dus in 2019 -
opgevangen kan worden. Dat is een
belangrijke koerswijziging en geeft toch
echt een ander perspectief dan 'de HFR
is tot 2025 noodzakelijk en daarna
PALLAS.
172 In het plan-MER komt de ontwikkeling De vraag naar therapeutische isotopen met een factor 20 kan toenemen tussen nu en 2030, in
van versnellers niet serieus aan bod. Een dat geval zullen er ernstige tekorten ontstaan. Momenteel is bijvoorbeeld de vraag naar
serieuze MER over PALLAS hoort een lutetium-177 circa 10.000 a 20.000 Ci per jaar maar deze kan toenemen tot 100.000-600.000 Ci.
totaalbeeld te geven van de De wereldwijde capaciteit wordt geschat op orde grootte 50.000 Ci (dit betreft een ruwe
ontwikkelingen in de isotopenmarkt, schatting) die met optimalisatie kan worden opgerekt tot orde grootte 200.000 Ci. Zelfs met
daaronder behoort een onafhankelijk optimalisatie van de bestaande reactoren kan er dus een tekort ontstaan. Overigens hebben
oordeel over de perspectieven van niet alle therapeutische isotopen veel langere halfwaardetijden dan bijvoorbeeld molybdeen.
versnellers in de komende zeven jaar. Ho-166, Y-90 en Pb-212 hebben kortere halfwaardetijden.
PALLAS is volgens het plan-MER
belangrijk om te kunnen blijven voorzien
in de toekomstige behoefte aan
therapeutische isotopen. Maar evenals
bij diagnostische isotopen maakt de
productie van therapeutische isotopen
deel uit van een wereldwijd netwerk van
reactoren. Twee of drie
onderzoeksreactoren zijn ruimschoots
Versie 22062018 Pagina 71 van 116
voldoende voor de wereldwijde
behoefte. Daar is geen nieuwe reactor
voor nodig, want er zijn meer reactoren
die deze isotopen produceren.
Bovendien zijn therapeutische isotopen
veel langer houdbaar door de veel
langere halfwaardetijden.
173 Betreffende het onderzoek staat in de De Pallas-reactor wordt niet alleen ingezet voor nucleair onderzoek. De hoofdactiviteit is het
onlangs vrijgegeven stukken rond de produceren van medische isotopen.
kabinetsformatie: "Een zekere mate van
toegepast nucleair onderzoek blijft nodig De businesscase is voldoende onderbouwd. Wij verwijzen u hiervoor naar punt 2 van deze Nota.
omdat kennis vereist is voor o.a.
ontmanteling van installaties en opslag
van afval. Voor dergelijk onderzoek is
echter niet per definitie een reactor
nodig omdat nucleair energieonderzoek
ook kan worden gecontinueerd in
internationale
samenwerkingsverbanden. Overigens zal
er een bijdrage van €35 miljoen van het
Rijk nodig zijn om de 'private' kernreactor
een 'energieonderzoek'-functie te
geven". Deze ontwikkelingen en effecten
lijken niet of onvoldoende meegenomen
te zijn in de beoordeling van de
economische uitvoerbaarheid van het
totale plan.
Versie 22062018 Pagina 72 van 116
174 De HFR is sinds 1961 in bedrijf. De reactor NRG heeft een actief onderhoudsprogramma waarmee de HFR kan blijven draaien. De ANVS
is hoogbejaard en moet herhaaldelijk ziet toe dat de HFR blijft voldoen aan vereiste veiligheidscriteria.
stopgezet worden door technische
problemen of onderhoud. Regelmatig
komen problemen met de
veiligheidscultuur aan het licht. Mede
daardoor leed de NRG jarenlang flinke
verliezen. De regering wil dat de
verouderde centrale in bedrijf blijft tot de
oplevering van PALLAS: aanvankelijk
2013, momenteel 2025of 2026. Het is de
vraag of de huidige centrale de
einddatum 2025/2026 haalt. Uitval is een
meer dan een optioneel risico. PALLAS
heeft volgens de rapportage Nucleaire
kennisinfrastructuur in Nederland geen
solide business case als de HFR
vroegtijdig moet stoppen. Waarom is
een dergelijk scenario niet voorhanden?
175 NRG moet haar best gaan doen om het Er is in overleg met ANVS een programma en planning opgesteld voor het verwijderen van het
historisch radioactief afval voor eind afval. De ANVS houdt hier het toezicht op. Overigens heeft dit afval geen betrekking op de
2027 afgevoerd te krijgen. Dat schrijft ontwikkeling van de PALLAS-reactor.
toezichthouder ANVS in juni vorig jaar in
haar goedkeuring van het Plan van
Aanpak voor de afvoer van al het
radioactief afval van NRG. Onlangs liet
minister Carola Schouten van Landbouw,
Natuur en Voedselkwaliteit aan de
Kamer weten "een bijdrage van 117
miljoen euro" beschikbaar te stellen "voor
het oplossen van de korte
termijnproblematiek van het opruimen
van het historisch radioactieve afval en
de ontmanteling van gebouwen bij
ECN/NRG in Petten." In totaal is er door
het Rijk ondertussen ruim €260 miljoen
aan NRG betaald voor het afvoeren van
Versie 22062018 Pagina 73 van 116
het historisch hoogradioactief afval. Dit
historisch afval is een kostbaar
hoofdpijndossier en een grote zorg voor
omwonenden. Opruimen van dit
historisch afval zou de hoogste prioriteit
moeten hebben. Ook de ernstige
onbeheersbare tritium 'H-vervuiling van
de HFR baart veel zorgen.
176 De nieuwe PALLAS-reactor moet In het Plan-MER is de milieubeoordeling op een hoog abstractieniveau uitgevoerd. In het kader
voldoen aan de strikte eisen die gesteld van de aanvraag voor de Kernenergiewet vergunning komt de onderbouwing dat de PALLAS-
worden vanuit Stralingsbescherming en reactor voor stralingsbescherming en nucleaire veiligheid aan de betreffende eisen kan
Nucleaire veiligheid. In het plan MER zal voldoen. Hiervan zal een Besluit-MER onderdeel uitmaken. De link tussen stralingsbescherming en
beter onderbouwd moeten worden dat nucleaire veiligheid enerzijds en effecten op Natura 2000 is niet relevant. Bij nucleaire veiligheid
de centrale aan deze eisen voldoet. De gaat het om mensen. De centrale wordt bovendien zo ontworpen dat risico's op vrijkomen van
vergunningverlening binnen de Wet straling voldoen aan de wettelijke normen.
natuurbescherming gaat immers uit van
het nee-tenzij-beginsel: alleen wanneer
vast staat dat een plan of project geen
negatief effect heeft op een Natura
2000-gebied kan een vergunning Wet
natuurbescherming worden verleend.
Versie 22062018 Pagina 74 van 116
177 Bij het begin van de liberalisering in Het is waar dat alle huidige reactoren buiten Nederland worden gesubsidieerd. Op basis van
Europa ging men ervan uit dat de Plan-MER kan geconcludeerd worden dat er sterke behoefte bestaat aan
marktwerking service en efficiency productiecapaciteit om de toekomstige groei van met name therapeutische nucleaire
verbetert en de kosten verlaagt. Men medicijnen aan te kunnen. PALLAS richt zich op leveringszekerheid, betaalbaarheid,
dacht dat met een paar prikkels verduurzaming en veiligheid. Daarbij zal de (Rijks)overheid goedkeuring moeten verlenen aan
bedrijven wel het juiste doen. Dat blijkt de beoogde private investeerders en zal PALLAS werken onder zeer strenge voorwaarden en
niet of moeizaam te werken. Focus van nucleaire regelgeving, hier wordt op toegezien door de ANVS.
bedrijven ligt op winstmaximalisatie. En
dus in mindere mate op
leveringszekerheid, betaalbaarheid,
verduurzaming en veiligheid. In
omringende landen zien we dan de
overheid weer meer
verantwoordelijkheid nemen. Niet in
Nederland. Ondanks de vele miljoenen
aan subsidie blijft de overheid roepen
dat een bouw en exploitatie van een
reactor overgelaten kan worden aan de
markt. Dit ondanks het gegeven dat
centrales en fabrieken die kernafval
verwerken een risico zijn voor misbruik.
Dat kan immers geschikt worden
gemaakt voor de productie van
kernwapens. Is het niet van belang dat
het plan MER-aandacht besteed aan
het aspect particuliere exploitatie en
terrorisme?
Versie 22062018 Pagina 75 van 116
178 Het beoordelingsaspect 'Economische Het maken van een MKBA is geen wettelijke vereiste. De effecten op recreatie en toerisme zijn in
waarde' is onvoldoende onderbouwd en het Plan-MER afdoende bekeken
moet worden aangevuld met een
Maatschappelijke Kosten Baten Analyse De effecten op recreatie en toerisme zijn in het Plan-MER voor een vijftal criteria bekeken. In
(MKBA) om een goede afweging te tabel 86 staan neutrale en negatieve scores, die overeenstemmen met de voorafgaande tekst
kunnen maken. Voor de politici — met in het Plan-MER.
name in de regio - geldt Hierbij moet met huidig inzicht een kanttekening bij worden geplaatst; het werkterrein zal
werkgelegenheid in 'Petten' als een definitief op de OLP worden gesitueerd, hetgeen diverse negatieve effecten op recreatie en
belangrijk argument om voor de bouw toerisme verzacht.
van PALLAS te zijn. Het idee bestaat dat
PALLAS vlekkeloos de functie van de
huidige HFR gaat overnemen, zodat de
banen in de regio gehandhaafd blijven.
Daar is ook het plan-MER op
toegesneden. Daarbij wordt de kop in
het zand gestoken voor de reële
mogelijkheden van versnellers, die
feitelijk meer potentie hebben om de
toekomstige aanvoer van medische
isotopen veilig te stellen en het verlies
van banen in andere sectoren als
toerisme. Juist in de directe omgeving
zijn veel verblijfsrecreatieterreinen en het
gebied is van groot belang voor
dagtoerisme. Uitwijkgedrag is zeker te
verwachten.
179 In de MER staat vermeld dat de Dit is een gebrek in het Plan-MER, want de huidige bestemmingsplannen en de Provinciale
arbeidsmigranten gehuisvest kunnen Ruimtelijke Verordening staan dit niet toe. Dit maakt de alternatievenafweging die in gemaakt
worden in recreatiewoningen. Dit is in in het Plan-MER niet anders.
strijd met de regelgeving
(bestemmeningsplan) en dus onjuist. Ook Omdat het Plan-MER geen toetsingskader is voor het huisvesten van arbeidsmigranten hoeft dit,
vanuit de reglementen van de parken is ook al is dit punt niet correct, niet aangepast te worden.
het is ongewenst om arbeidskrachten te
mengen met recreanten. De MER moet
hierop worden aangepast.
Versie 22062018 Pagina 76 van 116
180 Een goede landschappelijke inpassing is De landschappelijke inpassing is beschreven in het beeldkwaliteitsplan die onderdeel uitmaakt
noodzakelijk. In 2016 is door de PvdA van het bestemmingsplan. Hierin staan de eisen die gelden voor de landschappelijke inpassing
Schagen een initiatiefvoorstel ingediend. en de architectonische vormgeving van de bebouwing.
Het college heeft dit beantwoord in haar
brief van 9 augustus 2016. Hierin staat Inderdaad is door de PvdA een initiatief voorstel gedaan om te onderzoeken of er
vermeld dat een integraal plan wordt aanpassingen in de duinen kunnen worden gedaan om de beleving van het terrein te
opgesteld die een meerwaarde oplevert veranderen. Het voorstel is ingetrokken onder de toezegging van de wethouder dat één en
voor de beleving van het duingebied. ander onderzocht zou worden in het kader van de gebiedsvisie Sint Maartenszee. De
Wat is de status van dit plan en is dit ook gemeente is tot op heden bezig om dit te onderzoeken of het realistisch is om een zogenaamd
verwerkt in het bestemmingsplan en camouflageduin te realiseren. Uit eerste gesprekken met Staatsbosbeheer blijkt dat dit niet voor
MER? Vormt dit plan een onderdeel van de hand ligt, omdat het te realiseren duin haaks op de bestaande duinenrij zou moeten worden
de mitigerende maatregelen of het aangelegd. Toch laat de gemeente nu een natuurtoets uitvoeren om te kijken wat een
beeldkwaliteitsplan? dergelijke duin voor de natuurwaarde in het gebied betekent.
Voor de hele OLP terrein geldt overigens dat de gemeente, in overleg met de partijen die daar
gevestigd zijn, bezig is om een visie op te stellen. Hier maakt de locatie van de
onderzoeksreactor PALLAS onderdeel van uit, waarbij het beeldkwaliteitsplan uitgangspunt zal
zijn van de voornoemde visie.
181 De MER stelt dat het wenselijk is om het Het werkterrein zal worden gesitueerd op de OLP. Hierdoor wordt de overlast van de
bouwterrein landschappelijk goed in te werkzaamheden voor de omgeving zoveel mogelijke beperkt. De omliggende agrarische
passen om zo de effecten te terreinen zullen in principe dan ook niet worden gebruikt als werkterrein. Volgens de wet- en
verminderen. Een praktische uitwerking regelgeving kan het werkterrein op de OLP worden ingericht en is hier geen aparte
hiervan ontbreekt echter en dient eerst planologische regeling noodzakelijk voor. Voor wat betreft de bouwtijden in relatie tot het
te worden bepaald alvorens het geluidniveau het volgende: In het bestemmingsplan kunnen dergelijke voorwaarden niet
ontwerpbestemmingsplan definitief worden opgenomen. Mocht dit noodzakelijk zijn, dan kunnen voorwaarden worden gesteld bij
vastgesteld kan worden. In het de later te verlenen (omgevings)vergunning(en).
bestemmingsplan zijn geen bouwtijden
aangegeven. Dit zou kunnen betekenen
dat de overlast 24/7 zou kunnen plaats
vinden. De directe omgeving kenmerkt
zich door recreatie. Bouwtijden dienen
hierop aangepast te worden door alleen
bouwactiviteiten toe te staan van
maandag tot en met vrijdag van 8.00 u
tot 17.00 uur. Het huidige niveau van het
omgevingsgeluid mag tijdens de bouw
niet worden verhoogd. Een
Versie 22062018 Pagina 77 van 116
overschrijding van het referentieniveau
van het omgevingsgeluid tot een
maximum "Etmaalwaarde" van 55 dB(A)
is niet toelaatbaar.
182 18.045063 Met artikel 25 van het bestemmingsplan De zienswijze geeft een verkeerde uitleg van hetgeen is opgenomen in artikel 26b van de PRV.
is bepaald dat voor een deel van de De regeling regelt in lid 1 dat buiten bollenconcentratiegebied de nieuwvestiging enz. niet mag
gronden een wijzigingsbevoegdheid is worden bestemd, maar dat dit alleen maar mag binnen het aangegeven gebied. In lid 2 is
opgenomen, waarmee het college van geregeld dat er geen bestemmingen worden opgelegd in het gebied waardoor het onmogelijk
burgemeester en wethouders de wordt gemaakt voor bollenbedrijven om zich te vestigen/uit te breiden. Dat wil niet zeggen dat
mogelijkheid wordt geboden om een er geen dubbelbestemming op het perceel kan worden neergelegd. De in het
andere bestemming/functie toe te staan bestemmingsplan opgenomen wijzigingsbevoegdheid houdt geen beperking in zoals bedoeld
dan agrarisch. Deze gronden zijn in lid 2.
ingevolge het bepaalde in Artikel 26b
van de provinciale verordening
aangewezen als
Bollenconcentratiegebied, in het
betreffende artikel is opgenomen dat
een bestemmingsplan binnen
bollenconcentratiegebied alleen mag
voorzien in bestemmingen die voorzien in
nieuwe bollenteeltbedrijven voor
permanente bollenteelt en bijvoorbeeld
de uitbreiding van een bestaand
bollenteeltbedrijf. Ook stelt lid 2 van dit
artikel dat de vestiging van een nieuw
bollenteeltbedrijf of de uitbreiding van
een bestaand bollenteeltbedrijf niet
onmogelijk mag worden gemaakt. Ons is
niet gebleken dat er een ontheffing van
de provinciale verordening is verleend.
Versie 22062018 Pagina 78 van 116
LTO Noord streeft naar behoud van
voldoende bollenareaal, hetgeen
essentieel is voor de
toekomstbestendigheid van de
bollensector. Eventuele aantasting van
dit areaal (bollenconcentratiegebied}
dient gecompenseerd te worden en kan
tevens niet vooruitgeschoven worden
naar de wijzigingsprocedure. LTO Noord
stelt dat de wijzigingsbevoegdheid in
strijd is met het bepaalde in de
provinciale verordening. De
uitvoerbaarheid van het plan is daarmee
niet aangetoond.
Versie 22062018 Pagina 79 van 116
183 Voor de bollenteelt zijn stabiele Het voorkomen van verzilting van het ondiepe grondwater door bodemingrepen heeft alle
teeltomstandigheden van essentieel aandacht bij het ontwerp en planning van deze activiteiten. De klei- en veenlaag die tussen
belang. Dit hangt enerzijds op de circa 3 en 7 meter beneden maaiveld voorkomt vormt de belangrijkste barrière tussen het zoete
samenstelling van de grond: bedrijven grondwater erboven en het zoute grondwater daaronder. Het grondwater onder de
investeren niet zelden decennia in een landbouwpercelen is niet verontreinigd met nucleair materiaal en er is daarom geen risico op
goede bodem om tot een optimaal kwel van dergelijke verontreinigingen.
bodemklimaat te komen. Anderzijds is Wel moet worden voorkomen dat zout water door de klei- en veenlaag naar het ondiepe
ook de toevoer van voldoende en grondwater omhoog kwelt. Bij de eventuele horizontale boring voor de aanleg van de
kwalitatief goed water van levensbelang koelwaterleiding onder de landbouwpercelen kan deze laag alleen worden verstoord bij het
voor de teelt en het toekomstperspectief uittredepunt bij het Noordhollandsch Kanaal, waar de boring door de kleilaag naar beneden
van de bedrijven. Te hoge zoutgehalten gaat.
zijn daarbij mede bepalend, te hoge Echter onder de landbouwpercelen ligt de leiding onder de kleilaag op NAP -8m en tijdens de
gehalten veroorzaken opbrengstreductie boring is het boorgat gedurende de hele operatie gevuld met een boorvloeistof die bestaat uit
of maken teelt onmogelijk. De een mengsel van water en bentonietklei. Bentoniet is een natuurlijke klei en de
grenswaarde van het chloorgehalte in bentonietmodder is zwaarder dan water. Het hoge gewicht van dit mengsel zorgt ervoor dat
het bodemvocht waarbij nog geen het boorgat niet instort en voorkomt dat (zout)water kan opkwellen.
opbrengstreductie optreedt, is bij de tulp Nadat de koelwaterleiding is geplaatst blijft de ruimte tussen de boorgatwand en de leiding
bijvoorbeeld circa 130 mg Cl per liter. Bij gevuld met de bentonietmodder. Het deel van het boorgat vanaf het uittredepunt bij het
hogere gehalten is gebleken dat de Noordhollandsch Kanaal tot waar de leiding op de aanlegdiepte van NAP -8m bereikt zal
opbrengst vrijwel lineair afneemt met worden gevuld met een betoniet/cement grout. Dit zorgt voor een waterdichte afdichting waar
toenemende Cl-gehalten in het de leiding door de klei- en veenlaag loopt. Dit is een gangbare techniek die bij veel horizontale
bodemvocht. Voor narcissen, irissen en boringen wordt toegepast.
diolen liggen deze waarden nog lager Tussen het uittredepunt en de inlaat in het Noordhollandsch Kanaal wordt de leiding in een
(PPO; 2007). Bij tulp komt deze gegraven sleuf gelegd. Deze sleuf is niet zo diep dat de kleilaag wordt doorgraven.
grenswaarde overeen met een EC van De aanleg van de boring kan niet worden vergeleken met verticale drainage. Verticale
1,3 mS/cm in het bodemvocht. Het drainage heeft immers tot doel een verticale grondwaterstroming te veroorzaken en in stand te
bestemmingsplan gaat uit van diverse houden, iets dat bij de horizontale boring juist voorkomen wordt.
bodemingrepen, welke bij recht, dan
wel na toepassing van een
wijzigingsbevoegdheid (kunnen) worden
toegestaan. Bij de bodemingrepen
wordt geboord door de verschillende
lagen in de aarde heen, waardoor er
zout en nucleair verontreinigd water kan
gaan mengen met oppervlaktewater.
Dit heeft grote gevolgen voor de
bruikbaarheid van de gronden voor
Versie 22062018 Pagina 80 van 116
bollenteelt. Percelen kunnen daarna
nog jaren onbruikbaar blijven. Ook kan
door het woelen van de grond een
verstoring in de samenstelling van de
grond optreden, waardoor ook
nadeliger teeltomstandigheden (o.a.
verzilting en ontstaan van
schimmels/aaitjes) ontstaan. Dat dit een
wezenlijk risico is en dat de ondergrond
in het gebied enorm kwetsbaar is blijkt
ook uit de verzilting die is opgetreden als
gevolg van de
zandsuppletiewerkzaamheden die
onlangs zijn uitgevoerd. LTO Noord stelt
tevens dat de voorziene boringen met
een doorsnede van 80cm onmogelijk
weer volledig dicht te krijgen is, dit blijkt
ook uit de in Julianadorp uitgevoerd
verticale drainage. LTO Noord stelt dat
uit het bestemmingsplan niet duidelijk
wordt wat de effecten van de ingrepen
op bovengenoemde aspecten zijn. Zo is
er geen nulmeting gedaan door een
onafhankelijke instelling. Ook is er geen
overleg geweest met ons geweest, dan
wel met deskundigen uit de praktijk zoals
loonbedrijf Sneekes, Hoogland:
plaatselijke professionals met jarenlange
ervaring in het gebied.
Versie 22062018 Pagina 81 van 116
184 De met het bestemmingsplan mogelijk te PALLAS gaat in overleg met alle grondeigenaren waaronder de koelleiding zal gaan lopen. Het
maken ontwikkelingen hebben nadelige voornemen is om de koelleiding te boren en diep aan te leggen (6 tot 8 meter onder het
consequenties voor de maaiveld). Door diep aan te leggen zullen geen tot nauwelijks beperkingen zijn voor het telen
bollengronden/bedrijven. Dit bestaat uit van gewassen. Door de diepte is er ook geen nadelige effecten op de teelomstandigheden.
nadelige effecten op de
teeltomstandigheden, maar ook Wanneer er schade is die rechtstreeks voortvloeit uit het bestemmingsplan kan een
ontstaat er als gevolg van de planschadeverzoek worden ingediend.
planvorming onzekerheid over de
toekomstbestendigheid van de Schade ten gevolge van de (bouw) werkzaamheden kunnen civielrechtelijk worden verhaald
bedrijven en bollengronden in het op PALLAS.
gebied. Het feit dat er een Voor schade ten gevolge van onrechtmatige overheidshandelingen kan een
wijzigingsbevoegdheid in de lucht hangt nadeelcompensatieverzoek worden ingediend bij de gemeente. Voor alle schades geldt dat
heeft direct effect op de marktwaarde moet worden aangetoond dat er causaal verband dient te zijn tussen de schade en de
van de gronden. LTO Noord benadrukt (vermeende) schadeveroorzakende handeling.
dat dergelijke effecten gecompenseerd
dienen te worden. Wij verzoeken u om
een toelichting
185 Bij LTO Noord bestaat tevens de vraag of Het project PALLAS is een vergevorderd project en heeft een bewezen techniek. Door deze
de nieuwe HFR wel noodzakelijk is nu bewezen techniek kan PALLAS de leveringszekerheid van medische isotopen in de toekomst
blijkt dat isotopen goedkoper, veiliger en garanderen. Andere alternatieven kunnen deze leveringszekerheid op dit moment nog niet
minder vervuilend door stand-alone bieden. Als bestaande reactoren gaan sluiten in 2025-2030, omdat zij aan het einde van hun
apparaat gemaakt kunnen worden? Uit levensduur zijn, dan is er onvoldoende capaciteit om de vraag op te vangen. Miljoenen mensen
het bestemmingsplan blijkt niet dat er maken jaarlijks gebruik van de medische isotopen uit Petten en door PALLAS kan dit zo blijven.
ooit een onderzoek is gedaan, waarbij Voor het segment diagnostische isotopen (molybdeen) houdt PALLAS rekening met de komst
dergelijke alternatieven zijn afgewogen van andere reactoren en nieuwe technologieën. Een groot deel van de toepassing van de
PALLAS-reactor zal ook komen te liggen op de productie van therapeutische isotopen zoals
lutetium-177 voor medicijnen tegen neuro-endocrine tumoren, prostaatkanker en andere
vormen van kanker. De vraag naar deze therapeutische isotopen neemt toe en deze kunnen
alleen effectief met een reactor worden gemaakt.
E.e.a. blijkt ook uit de punt 2 van deze Nota.
186 18.045054 TNO maakt zich zorgen over de Wij onderschrijven het belang van een goede en verkeersveilige ontsluiting. Uit de
capaciteit van de huidige twee verkeersveiligheidsanalyse blijkt dat er geen sprake is van een verkeersonveilige situatie rondom
ingangen bij de bouw en in bedrijf name de kruispunten. Tevens zijn er geen signalen bekend dat de huidige capaciteit van de ingangen
van de PALLAS-reactor. De capaciteit te beperkt is hetgeen leidt tot gevaarlijke situaties op de Westerduinweg. Om deze reden is er
van deze twee ingangen is (veel) te geen 3e ingang voorzien.
beperkt, hetgeen kan leiden tot zeer
Versie 22062018 Pagina 82 van 116
gevaarlijke verkeer-situaties op de
Westerduinweg. Graag zou TNO zien dat
er in het bestemmingsplan rekening
wordt gehouden met een 3e ingang ten
behoeve van PALLAS.
187 Het zoekgebied voor de Binnen de OLP zijn alle mogelijkheden nog open. In overleg met de bestaande gebruikers van
koelwaterleidingen is wel buiten maar de locatie zal een geschikte tracé worden gezocht dat recht doet aan alle belangen. Het
niet binnen de inrichting verder aanleggen van leidingen is binnen het OLP terrein bij recht toegestaan.
gespecificeerd. TNO ziet graag dat ook
binnen de inrichting het zoekgebied
wordt aangegeven waarbij rekening
wordt gehouden met mogelijke
beperkingen voor TNO gebouwen door
deze koelwaterleiding, zowel gedurende
de aanleg als na de inbedrijfname.
188 Tot slot wil TNO voorstellen dat ook tijdig In de uitvoeringsfase dient de parkeerdruk nader verkend te worden, indien blijkt dat de
een voorziening wordt getroffen voor de parkeercapaciteit ontoereikend is voor de tijdelijke situatie (bouw en inbedrijfsname) zullen er
te verwachten grote parkeerdruk tijdens maatregelen worden getroffen
de bouw en inbedrijfname van de
PALLAS-reactor
189 18.045055 Afval van kernenergie: Dit is bij de oude Er is in overleg met ANVS een programma en planning opgesteld voor het verwijderen van het
kernreactor al een groot probleem met afval. De ANVS houdt hier het toezicht op. Overigens heeft dit afval geen betrekking op de
roestige vaten en opslag en afvoer. Bij ontwikkeling van de PALLAS-reactor.
een evt. nieuwe PALLAS-kernreactor zal
dit weer problemen geven. De
radioactiviteit blijft een paar honderd
jaar voortduren en zowel de tijdelijke
opslag in Petten als vervoer en
definitieve opslag zal jarenlang grote
risico's geven.
190 De locatie: De plek ligt aan de kust, vlak In de aanvraag van de kernenergiewet vergunning moet PALLAS aantonen dat de PALLAS-
bij smalle duinenrij Callantsoog. In de reactor veilig is. PALLAS dient dit te doen door het maken van analyses waarmee vast komt te
zeewering steeds een aandachtspunt. staan dat de PALLAS-reactor bestand is tegen externe gevaren conform de Handreiking voor
Door de stijging van de zeespiegel zal dit een veilig ontwerp en het veilig bedrijven van kernreactoren (VOBK). Overstroming, in algemene
nog meer inzet vergen. Bouw van een zin, is een van de externe gevaren die moet worden geanalyseerd, in deze analyse dient ook
kernreactor is daarom niet wenselijk. rekening te worden gehouden voor klimaatverandering en het stijgen van de zeespiegel. Tijdens
Versie 22062018 Pagina 83 van 116
de aanvraag van de Kernenergiewet vergunning zal de ANVS beoordelen of het ontwerp van
de reactor veilig is; het onderwerp overstroming zal dan ook worden beoordeeld.
191 Dichtbevolkt gebied: Nederland is een Er is geen onaanvaardbaar risico, dit is uitgebreid onderzocht in hoofdstuk 7 van het Plan-MER (zowel
deltagebied waar veel mensen wonen. stralingsbescherming als nucleaire veiligheid).
Vlakbij de dichtbevolkte Randstad een
kernreactor hoort daarom niet.
192 Steeds meer is voor het geestelijk welzijn In het Plan-MER is uitgebreid aandacht besteed aan de geluids- en lichteffecten. De effecten
van de inwoners van Nederland : stilte, tijdens de bouw-, de overgangs- en exploitatiefase staan niet aan vaststelling van het
rust en donkerte een belangrijk bestemmingsplan in de weg.
gezondheids aspect.
194 Koelwater: Het koelwater zal geloosd De lozing van koelwater heeft geen gevolgen voor toerisme. De uitlaat is niet zichtbaar en zal
moeten worden. Niet bevorderlijk voor geen beperkingen opleggen aan het gebruik van strand kust en zee. Uit het Plan-MER blijkt dat
milieu en toerisme. de koelwateruitlaat zodanig vorm kan worden gegeven dat er geen nadelige effecten zijn voor
natuur in de Noordzeekustzone. In de koelwaterstudie is met een lozingsdebiet van 3300 m3/uur
gerekend met een lozingstemperatuur van 47,5˚C (zie de uitgangspunten zoals beschreven in
paragraaf 2.2.3 van het Achtergrondrapport bodem en water dd. 11 september 2017). Er is dus
niet gerekend met een gunstig scenario, maar met een conservatief scenario. Er wordt voldaan
aan de eisen die vanuit de Waterwet aan koellozingen worden gesteld, namelijk dat de
omvang van de mengzone beperkt moet blijven tot een kwart van de dwarsdoorsnede van het
waterlichaam waarin wordt geloosd.
Ook is besloten om geen platform op zee te bouwen, zodat ook dat niet tot negatieve effecten
op het toerisme zal kunnen leiden.
Het ontwerpbestemmingsplan maakte de aanleg van het platform niet mogelijk.
195 Toerisme: Het landschap bij Petten is Het ontwerp bestemmingsplan en het Plan-MER en de andere stukken zien niet op de
aantrekkelijk voor toerisme. Vooral voor ontwikkeling van het Zwanenwater. De onderzoeken houden uiteraard rekening met de
de mensen, die rust, ruimte en donkerte aanwezige natuurwaarden.
zoeken. PALLAS zal hier een negatieve
invloed op hebben. Voor dit kwetsbare
en prachtige duingebied is het de
moeite te onderzoeken om dit gebied
met het Zwanenwater te verbinden.
Uiteraard eerst de oude reactor
verwijderen.
Versie 22062018 Pagina 84 van 116
196 Calamiteiten risico's: Recent voorbeeld: Conform de Nederlandse regelgeving wordt in het ontwerp van de PALLAS-reactor rekening
een vliegtuigje dat in 2016 bij Petten in gehouden met extreme externe bedreigingen zoals een vliegtuigongeluk. De bestendigheid
zee stortte. van de reactor hiertegen zal zodanig zijn dat de eventuele gevolgen voor de omgeving binnen
de in Nederland geldende criteria liggen. De criteria zijn wettelijk vereist. Het toezicht van op de
uitvoering ligt bij de ANVS.
197 Mijn conclusie is dan ook dat er geen Deze zienswijze wordt ter kennisgeving aangenomen.
nieuwe PALLAS-kernreactor in Petten
moet komen. De risico's en ingrepen in
het landschap zijn te groot. Publicaties
tonen de overbodigheid voor de bouw
aan vanwege nieuwe ontwikkelingen en
concurrentie bij de productie van
medische isotopen. In het zuiden van ons
land loopt iedereen te hoop tegen de
kernreactoren in België en kan het dan
zomaar bestaan dat een buitenlandse
private investeerder hier zijn gang kan
gaan.
198 18.045056 Door de oprichting van de nieuwe Hieraan is uitgebreid aandacht besteed in het achtergrond rapport geluid behorende bij het
reactor en tijdens de bouw ervan wordt Plan-MER. Hierin staat dat er een toename van geluidsbelasting van 2 dB(A) aan de
verwacht dat de verkeersafwikkeling Westerduinweg is te verwachten van bouwverkeer dat via deze route vanaf de N9 naar de OLP
een significante negatieve bijdrage kan rijdt. Door verkeersmaatregelen te treffen kan deze toename in geluidsbelasting worden
leveren aan het geluidniveau in de gereduceerd. Het verkeer op de N9 is zo ver verwijderd van de bouwlocatie dat hier geen
omgeving (Bijvoorbeeld via de N9). onderscheidende invloed meer vanuit gaat ten opzichte van het reguliere verkeer.
199 Het bestaande rampenbestrijdingsplan Zoals aangegeven in het Plan-MER houdt het huidige regionale rampenbestrijdingsplan nog
zal moeten worden aangepast aan de geen rekening met de realisatie van de PALLAS-reactor. Voor het in bedrijf komen van de
toekomstige situatie, inclusief de PALLAS-reactor zal dit plan hieraan worden aangepast. Dit zal gedaan worden in overleg met
mogelijke beïnvloeding op de de veiligheidsregio en volgens de daarvoor geldende richtlijnen.
buurgemeenten
200 Afhankelijk van de in de komende fase Voor alle varianten van koeling zijn de effecten afdoende in het Plan-MER onderzocht. Recent
te maken keuze voor de koelvariant zijn de technische onderzoeken door PALLAS afgerond en heeft PALLAS de ontwerper van de
moet nadrukkelijk gekeken worden naar PALLAS-reactor geconsulteerd over de verschillende opties voor de koelmethode. Op basis van
de invloed op de omliggende de milieuonderzoeken, de technische onderzoeken, de advisering door de ontwerper en de
natuurgebieden. wensen van de omgeving (gemeente en bewoners) heeft PALLAS een keuze gemaakt over de
gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart 2018 aan het college heeft PALLAS laten
Versie 22062018 Pagina 85 van 116
weten dat de secundaire koelmethode met water (variant K1) uitgevoerd zal gaan worden.
Variant K2 (koeling met zeewater) en variant K3 (luchtkoeling) vervallen.
Dit houdt concreet in dat er geen luchtkoeling wordt gerealiseerd (variant K3). Er komen dus
geen koeltorens op het terrein, zodat hierdoor geen uitstraling van een reactor ontstaat.
Ook is besloten om geen platform op zee te bouwen, zodat ook dat niet tot negatieve effecten
op het toerisme zal kunnen leiden (variant K2).
Het ontwerpbestemmingsplan maakte de aanleg van het platform bovendien niet mogelijk.
De geplande koelwaterleidingen zullen worden geboord, waardoor ook daardoor in de
bouwfase eventuele negatieve effecten op onder andere de beleving van de duinen tot een
minimum beperkt blijven.
201 U aan dat in de volgende Dit nemen wij voor kennisgeving aan.
ontwikkelingsfase van het plan een
aantal keuzes definitief genomen
moeten worden
202 Aan deze keuzes grondige vervolg Dit nemen wij voor kennisgeving aan.
studies ten grondslag zullen liggen
(waaronder een tweede MER).
203 18.045057 In het begin van de ontwerpfase van de Zie onder punt 3: “Alternatief locatieonderzoek” van deze Nota.
PALLAS-reactor werd een onderzoek
gestart naar de milieueffecten van twee
mogelijke vestigingsplaatsen, namelijk
Borssele en Petten. Om onduidelijke
redenen zijn deze onderzoeken
stopgezet waardoor niet duidelijk is
geworden welke plaats van vestiging het
minste effect op het milieu zou hebben.
De Wet milieubeheer vereist dat
meerdere alternatieven worden
onderzocht. Ten onrechte is dit
nagelaten. Dit wordt door Stichting
Duinbehoud betreurd.
Versie 22062018 Pagina 86 van 116
204 Het project PALLAS is met Het PAS is niet vernietigd door de Raad van State. Er zijn wel prejudiciële vragen gesteld aan het
inwerkingtreding van de partiele Europese Hof van Justitie. De beantwoording van deze prejudiciële vragen geeft straks inzicht in
herziening van het Programma Aanpak de vraag of het PAS richtlijn-conform is. De Raad van State gaat daar pas later een besluit over
Stikstof (PAS) 2015-2012 aangewezen als nemen. Volgens de passende beoordeling die is uitgevoerd ten behoeve van dit plan, is het
prioritair project. Op grond daarvan is in bestemmingsplan uitvoerbaar volgens de Wnb.
het PAS ontwikkelingsruimte voor het
project gereserveerd in segment 1. De
maximaal aangevraagde reservering
bedraagt 16,02 mol/ha/jaar. Dit is
voldoende om de depositie tijdens de
bouw- en exploitatiefase op te vangen.
Stichting Duinbehoud is van mening dat
de opgebrachte ontwikkelingsruimte in
het PAS in strijd is met artikel 6 van de
Europese Habitatrichtlijn 1992. Er is sprake
van prejudiciële twijfel of de PAS in
overeenstemming is met de
Habitatrichtlijn. Die vragen liggen
inmiddels voor bij het Hof van Justitie EU
in Luxemburg. Afhankelijk van de
antwoorden daarop, is het terugvallen
op het PAS in de onderhavige
beoordeling ondeugdelijk en in strijd met
de Habitatrichtlijn. Ten onrechte is dan
ook gesteld in de passende beoordeling
dat significant negatieve effecten van
het plan PALLAS-rector zijn uitgesloten.
Derhalve is het bestemmingsplan, voor
wat betreft de effecten van stikstof, niet
uitvoerbaar volgens de Wet
natuurbescherming.
Versie 22062018 Pagina 87 van 116
205 Het Planbureau voor de Leefomgeving De uitwerking van (effecten op) ecosysteemdiensten is geen onderdeel van het
(PBL) heeft op basis van de voorstellen beoordelingskader, zoals dat is gevraagd in de richtlijnen voor het Plan-MER.
uit de Verenigde Naties een eerste
inventarisatie gemaakt van
ecosysteemdiensten in Nederland (zie
www.pbl.nl/sites/default/files/cros/public
aties/500414002.pdf) en het overzicht op
de bijlage. Natuur en landschap en in
vooral de om- en aanliggende terreinen
van de onderzoekslocatie Petten (OLP)
leveren diverse ecosysteemdiensten met
positief gewaardeerde waarden. In het
ontwerp PIanMER en het ontwerp
bestemmingsplan wordt geen, c.q.
onvoldoende aandacht besteed aan
een inventarisatie van (de hoeveelheid
en kwaliteit van ) aanwezige
ecosysteemdiensten; een waardering
daarvan en in hoeverre en op welke
wijze en in welke mate de plannen
(inclusief de drie genoemde varianten
van koelsystemen) de
ecosysteemdiensten positief of negatief
beïnvloeden. Wij vragen daarvan een
helder overzicht te maken. Daarbij
vragen wij om daarbij een onderscheid
te maken tussen 1. De huidige situatie en
de eventuele veranderingen op
middellange (20 jaar) en lange termijn
(50-60 jaar) onder invloed van
klimaatveranderingen en 2. De
bouwfase en de bedrijfsfase.
206 18.045084 Het Ontwerpbestemmingsplan baart ons PALLAS gaat in overleg met alle grondeigenaren waaronder de koelleiding zal gaan lopen. Het
zorgen voor de mogelijkheden en voornemen is om de koelleiding te boren en diep aan te leggen (6 tot 8 meter onder het
gevolgen voor onze woon- en maaiveld). Door diep aan te leggen zullen geen tot nauwelijks beperkingen zijn voor het telen
leefsituatie alsmede de mogelijke van gewassen. Door de diepte is er ook geen nadelige effecten op de teelomstandigheden.
beperkingen die dit
Versie 22062018 Pagina 88 van 116
Ontwerpbestemmingsplan voor onze Wel is er mogelijk een beperking op andere activiteiten, bijvoorbeeld; bouwwerkzaamheden.
bedrijfsontwikkelingen kan hebben. PALLAS zal in overleg gaan met de betreffende grondeigenaren voor een passende
compensatie.
207 18.045325 In z'n algemeen willen wij de absolute PALLAS gaat in overleg met alle grondeigenaren waaronder de koelleiding zal gaan lopen. Het
garantie dat de huidige mogelijkheden voornemen is om de koelleiding te boren en diep aan te leggen (6 tot 8 meter onder het
zie ook op ons perceel ongeacht de maaiveld). Door diep aan te leggen zullen geen tot nauwelijks beperkingen zijn voor het telen
het bestemmingsplanwijzigingen van gewassen. Door de diepte is er ook geen nadelige effecten op de teelomstandigheden.
advies gehandhaafd blijven, er geen Voorafgaand aan de uitvoering van de werkzaamheden zal een nulmeting opgesteld worden.
van de (bedrijfsschade ontstaat en er vooraf Deze nulmeting kan worden gebruikt om het gesprek aan te gaan over compensatie. Ook kan
Commissi een duidelijke rapportage van de de nulmeting worden gebruikt om achteraf vast te stellen of er sprake is van schade.
e m.e.r. huidige situatie wordt opgesteld door Wel is er mogelijk een beperking op andere activiteiten, bijvoorbeeld; bouwwerkzaamheden.
een derde gezamenlijk te benoemen PALLAS zal in overleg gaan met de betreffende grondeigenaren voor een passende
deskundige met de verplichting na compensatie.
uitvoering van het herziene
bestemmingsplan dit te blijven Wanneer er schade is die rechtstreeks voortvloeit uit het bestemmingsplan kan een
monitoren. Tevens dat vooraf een planschadeverzoek worden ingediend.
duidelijke plan- en
gevolgschaderegeling wordt opgesteld Schade ten gevolge van de (bouw) werkzaamheden kunnen civielrechtelijk worden verhaald
met een duidelijke beschrijving van alle op PALLAS.
mogelijke uitvoerings-en gevolgschade Voor schade ten gevolge van onrechtmatige overheidshandelingen kan een
elementen nadeelcompensatieverzoek worden ingediend bij de gemeente. Voor alle schades geldt dat
moet worden aangetoond dat er causaal verband dient te zijn tussen de schade en de
(vermeende) schadeveroorzakende handeling.
Versie 22062018 Pagina 89 van 116
208 De Gronden zijn Langzaam in cultuur PALLAS gaat in overleg met alle grondeigenaren waaronder de koelleiding zal gaan lopen. Het
gekomen en genereren nu gezonde voornemen is om de koelleiding te boren en diep aan te leggen (6 tot 8 meter onder het
stabiele productie met een uitstekend maaiveld). Door diep aan te leggen zullen geen tot nauwelijks beperkingen zijn voor het telen
rendement. De laatste 10 jaar is het van gewassen. Door de diepte is er ook geen nadelige effecten op de teelomstandigheden.
besef van een gezode grond nog veel
groter geworden en wordt daar intensief
op geïnvesteerd met als doel meer
organische produceren minder chemie
en kunstmest. Door de uitvoering en
gevolgen van het plan PALLAS in z'n
algemeen en indien de leiding naar het
Noord Hollandkanaal op ons perceel of
daarbij in de buurt gaat worden
aangelegd in het bijzonder, vrezen wij
een zodanige verstoring van de grond
investeringen in de grond voor een
belangrijk deel opnieuw moeten
opstarten. Voor alle daarmee gepaard
gaande kosten en investeringen voor
meerdere jaren zien wij als plan- en
gevolgschade van dit Ontwerpplan
waarvoor wij op voorhand een duidelijke
compensatieregeling wensen.
209 Wij willen vooraf garanties hebben dat De koelwaterleidingen liggen op een dusdanige diepte en worden geboord dat het huidige
de ontwikkeling van andere dan gebruik van de bovenliggende gronden niet wordt beperkt. Op basis van het huidige
agrarische activiteiten boven het bestemmingsplan is een recreatieve ontwikkeling (buiten het bouwblok) niet toegestaan. Er zijn
koelwaterleiding tracé op geen enkele geen plannen om in het gebied, buiten de agrarische bouwblokken, recreatieve bebouwing
wijze zal worden beperkt. Hierbij valt te o.i.d. toe te staan. De gronden hebben ter plaatse de aanduiding “bollenconcentratiegebied”
denken aan alle mogelijkheden van dit houdt in dat primair alleen agrarische activiteiten zijn toegestaan, waarbij bollenteelt de
bestemmingsplanwijzigingen op basis voorrang heeft.
van het vigerende bestemmingsplan,
zoals bebouwing voor reeds toegestane
ontwikkelingen waaronder bijvoorbeeld
ten behoeve van recreatie met
bebouwing. In het verleden is hier eerder
met u over gesproken en zijn er zelfs
tekeningen opgemaakt, omdat ons
Versie 22062018 Pagina 90 van 116
perceel zich onder meer voor
recreatieve doeleinden leent. Derhalve
ben ik van mening dat het ten behoeve
van de reactor Petten opgestelde
Ontwerpbestemmingsplan niet zodanige
gevolgen voor onze percelen kan en
mag hebben dat wij, door het moeten
aanbrengen van leidingen onder of
vlakbij onze percelen voor Petten, wij in
onze ontwikkelingsmogelijkheden ook
naar de toekomst toe worden beperkt.
210 Bij uitvoering van de plannen van de PALLAS gaat in overleg met alle grondeigenaren waaronder de koelleiding zal gaan lopen. Het
Petten reactor met koelwaterleidingen voornemen is om de koelleiding te boren en diep aan te leggen (6 tot 8 meter onder het
onder onze percelen of daaraan maaiveld). Door diep aan te leggen zullen geen tot nauwelijks beperkingen zijn voor het telen
grenzend hebben mogelijk een waarde van gewassen. Door de diepte is er ook geen nadelige effecten op de teelomstandigheden.
dalend effect waarvoor wij vooraf een Wel is er mogelijk een beperking op andere activiteiten (hoewel niet toegestaan in bestaande
inschatting wensen met een duidelijke bestemmingsplan), bijvoorbeeld; bouwwerkzaamheden. PALLAS zal in overleg gaan met de
compensatieregeling. Hierover vind ik in betreffende grondeigenaren voor een passende compensatie.
het Ontwerpplan geen paragraaf terug.
Dit nog los van andere eventuele
nadelige effecten, die hierin nog niet zijn
meegerekend
211 Verzilting van water constateren wij In paragraaf 4.1.2 van het Achtergrondrapport Bodem en Water (rapport LE.08.02.RE) wordt de
steeds frequenter. Het zoutgehalte loopt waterkwaliteit en de chlorideconcentraties (zoutgehalte) van onder andere het
steeds vaker op. Water via de "Helsdeur" Noordhollandsch Kanaal besproken. De statistieken van de chloride-concentraties in het
in Den Helder spuien zorgt er momenteel Noordhollandsch Kanaal tussen 1975 en 2016 in figuur 17 zijn ontleend aan het
voor dat zilt water via het Noord- Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Deze vertonen geen trend in de chloride-
Hollandskanaal wordt afgevoerd naar concentraties.
zee . Op deze manier blijft het Noord-
Hollands kanaal zo zoet mogelijk tot het
einde van de waterloop. Over deze al
jaren toenemende verandering heb ik
niets in het Ontwerpplan en evenmin in
het Achtergrondrapport Bodem en
Water van Arcadis kunnen terugvinden.
Versie 22062018 Pagina 91 van 116
212 Wel heb ik uit de toelichting op het Bijlage 1 van het Achtergrondrapport Bodem en Water (rapport LE.08.02.RE) beschrijft de
Ontwerpplan kunnen opmaken dat grondwater-modelstudie die is uitgevoerd om de verschillende bouwvarianten en de effecten
tijdens de bouw van de nieuwe reactor op het grondwater af te wegen. Bij de afgewogen varianten wordt of geen grondwater
grondwater gaat worden onttrokken en onttrokken of wordt de bouw binnen een met damwanden en onderwaterbeton afgesloten
bij realisatie grondwaterstromingen bouwkuip uitgevoerd. Daardoor heeft geen van varianten een effect op het grondwater tijdens
worden geblokkeerd. Voor onze de bouw.
bedrijfsvoering is dit onacceptabel
omdat het een aanzienlijk risico in zich
heeft dat onze percelen hierdoor
uitdrogen daarmee het bodemleven dat
we juist zo zorgvuldig aan het
verduurzamen en opbouwen zijn wordt
geschaad. Ook veranderingen in het
niveau en kwaliteit van het grondwater
hebben voor ons deze gevolgen. In het
rapport van Arcadis en ook niet in het
Ontwerpplan vind ik over de gevolgen
van grondwaterwijziging specifiek voor
onze bedrijfsvoering iets terug.
213 Evenmin heb ik in het Ontwerpplan en Over het initiatief is al tijdig en regelmatig contact met Hoogheemraadschap Hollands
de bijlagen teruggevonden wat de Noorderkwartier. De PALLAS-reactor kan indien nodig binnen zeer korte tijd worden
effecten zijn op de voortschrijdende afgeschakeld, bijvoorbeeld als er geen koelwater beschikbaar is.
klimaatveranderingen. Door deze Momenteel heeft de zoetwatervoorziening van de HFR na de drinkwatervoorziening en
veranderingen is er een toenemend peilhandhaving van de polder (ten behoeve van voorkoming van zetting en verzilting)
risico op een tekort aan zoet water in het eerste prioriteit (Draaiboek Waterverdeling
voorjaar. Berichten over een extreem en Droogte 2016, blz. 95 par 8.2.2.3 en blz. 102 par 8.4 Plan-MER). Inmiddels is er het Draaiboek
laag water peil in het IJsselmeer en een Waterverdeling en Droogte d.d. 5 maart 2018. Hierin is de prioriteit niet gewijzigd.
beregeningsverbod hoor je steeds vaker.
De verwachting is ook dat dit de
komende 60 jaar zal gaan toe nemen.
Daarom vinden wij dat het koelen met
zeewater een betere keus, ook al is het
misschien niet de makkelijkste of
goedkoopste oplossing. Maar naar mijn
visie wel de meest duurzame keuze. Uit
landbouwkundig oogpunt vind ik het
koelen met zoetwater geen optie.
Versie 22062018 Pagina 92 van 116
214 Tijdens de werkzaamheden voor het De geplande koelwaterleidingen zullen worden geboord, waardoor ook daardoor in de
aanleggen van de leiding bestaat de bouwfase en exploitatiefase eventuele negatieve effecten tot een minimum beperkt blijven.
gerede kans op zetting/verschuiving van
grond lagen. Zeker de afsluitende klei
laag is van essentieel belang. Volgens
de informatie van PALLAS worden de
leidingen geperst, terwijl Arcadis in het
hiervoor aangehaalde rapport rekening
houdt met een werkstrook van maximaal
40 meter breed een ruimtebeslag voor
de koelwaterleidingen bij een open
ontgraving in de bouwfase. Als er
achteraf besloten wordt om te graven
i.p.v. persen zijn de gevolgen voor ons
bedrijf niet te overzien en verwacht ik
dat grond nooit meer in de originele
staat terug zal keren met als de huidige
kwalitatieve productie van de
gewassen. Voor ons is het graven van de
leidingen geen bespreekbare optie.
215 Daarnaast geeft Arcadis in haar Het werkterrein zal worden gesitueerd op de OLP. Hierdoor wordt de overlast van de
Achtergrondrapport Bodem en Water op werkzaamheden voor de omgeving zoveel mogelijke beperkt. De omliggende agrarische
pagina 8 heel expliciet aan dat er reeds terreinen zullen in principe dan ook niet worden gebruikt als werkterrein. Volgens de wet- en
in de bouwfase, waarvoor 50.000 m2 regelgeving kan het werkterrein op de OLP worden ingericht en is hier geen aparte
werkterrein voor jaren aan de andere planologische regeling noodzakelijk voor.
kant van de weg zal worden ingericht
met alle graafwerkzaamheden van dien,
een enorme belasting is voor onze fragile
zorgvuldig opgebouwd bodemleven.
Voor ons is dit onacceptabel
216 Als er bij de aanleg van de Het voorkomen van verzilting van het ondiepe grondwater door bodemingrepen heeft alle
koelwaterleiding in de bodem aandacht bij het ontwerp en planning van deze activiteiten. De klei- en veenlaag die tussen
veranderingen plaatsvinden neemt het circa 3 en 7 meter beneden maaiveld voorkomt vormt de belangrijkste barrière tussen het zoete
risico op verzilting enorm toe met als grondwater erboven en het zoute grondwater daaronder. Het grondwater onder de
direct gevolg teeltproblemen, verlaging landbouwpercelen is niet verontreinigd met nucleair materiaal en er is daarom geen risico op
in de productie en het nooit meer in kwel van dergelijke verontreinigingen.
Versie 22062018 Pagina 93 van 116
dezelfde staat krijgen van onze Wel moet worden voorkomen dat zout water door de klei- en veenlaag naar het ondiepe
landbouwgronden, etc grondwater omhoog kwelt. Bij de eventuele horizontale boring voor de aanleg van de
koelwaterleiding onder de landbouwpercelen wordt deze laag alleen verstoord bij het
uittredepunt bij het Noordhollandsch Kanaal, waar de boring door de kleilaag naar beneden
gaat.
Onder de landbouwpercelen ligt de leiding onder de kleilaag op NAP -8m.Tijdens de boring is
het boorgat gedurende de hele operatie gevuld met een boorvloeistof die bestaat uit een
mengsel van water en bentonietklei. Bentoniet is een natuurlijke klei en de bentonietmodder is
zwaarder dan water. Het hoge gewicht van dit mengsel zorgt ervoor dat het boorgat niet instort
en voorkomt dat (zout)water kan opkwellen.
Nadat de koelwaterleiding is geplaatst blijft de ruimte tussen de boorgatwand en de leiding
gevuld met de bentonietmodder. Het deel van het boorgat vanaf het uittredepunt bij het
Noordhollandsch Kanaal tot waar de leiding op de aanlegdiepte van NAP -8m bereikt zal
worden gevuld met een betoniet/cement grout. Dit zorgt voor een waterdichte afdichting waar
de leiding door de klei- en veenlaag loopt. Dit is een gangbare techniek die bij veel horizontale
boringen wordt toegepast.
Tussen het uittredepunt en de inlaat in het Noordhollandsch Kanaal wordt de leiding in een
gegraven sleuf gelegd. Deze sleuf is niet zo diep dat de kleilaag wordt doorgraven. De aanleg
van de boring kan niet worden vergeleken met verticale drainage. Verticale drainage heeft
immers tot doel een verticale grondwaterstroming te veroorzaken en in stand te houden, iets
dat bij de horizontale boring juist voorkomen wordt.
217 Onze gewassen reageren sterk op Naar aanleiding van deze zienswijzen heeft Arcadis een memo “temperatuurmodellering
verandering van de bodemtemperatuur koelwaterleidingen” opgesteld. Deze memo is onderdeel van de Nota van Zienswijzen. De raad
en dit resulteert in ongelijkheid van de heeft kennis genomen van deze memo en onderschrijft de conclusie die hierin getrokken
teelt en dus een aanzienlijke risico's en worden, namelijk dat op basis van de berekeningen kan worden aangenomen dat recht boven
lagere productie. Ook verwachten wij de koelwaterleidingen en tussen de koelwaterleidingen de temperatuur in de bouwvoor iets
daalt. De daling zal naar verwachting niet meer dan 0,26oC op 1.2 m diepte bedragen. De
een nadelige mutatie van het
grootste daling treedt op in de periode dat bolgewassen beginnen te groeien. Echter, omdat
bodemleven en een toename van
op de diepte die voor bolgewassen van belang is (tot circa 0.3 m diepte) de temperatuur met
schadelijke organismen. minder dan 0,1oC daalt, is geen effect op de opbrengst van deze gewassen te verwachten.
Versie 22062018 Pagina 94 van 116
218 Ervaring leert dat kwekers die gewassen De centrale wordt zo ontworpen dat risico's op vrijkomen van straling voldoen aan de wettelijke
telen boven of in de buurt van leidingen normen. In het Plan-MER is de milieubeoordeling op een hoog abstractieniveau uitgevoerd. In
hiervan veelal negatieve effecten het kader van de aanvraag voor de Kernenergiewet-vergunning komt de onderbouwing dat de
ervaren die niet altijd direct aanwijsbaar PALLAS-reactor voor stralingsbescherming en nucleaire veiligheid aan de betreffende eisen kan
zijn, bijvoorbeeld t.g.v. straling. Naast alle voldoen. Hiervan zal een Besluit-MER onderdeel uitmaken.
andere elementen van onze zienswijzen
op het Ontwerpplan vrezen wij een
duidelijk opbrengst verlaging en teelt
problemen ten opzichte van de huidige
kwalitatieve teelt en opbrengsten. In de
toelichting op het Ontwerpplan is
opgenomen dat de effecten van het
ontwerp PALLAS-reactor ten aanzien van
de stralingsbelasting voor lucht, water en
bodem niet zijn uitgewerkt. Dit baart ons
ernstige zorgen en daarom ben ik van
mening dat dit grote risico's kan
veroorzaken voor onze leefomgeving en
bedrijfsvoering. Alvorens het
Ontwerpplan uw instemming kan
hebben naar definitief dient dit naar
tevredenheid op alle risico's te worden
onderzocht zodanig dat onomstotelijk
blijkt dat er geen risico's op nadelige
gevolgen voor de omgeving zijn.
219 De grond is in gebruik van een bedrijf PALLAS gaat in overleg met alle grondeigenaren waaronder de koelleiding zal gaan lopen.
dat gesloten werkt. Dit houd in dat er PALLAS zal in overleg gaan met de betreffende grondeigenaren voor een passende oplossing.
alleen gebruik gemaakt wordt van Dit staat los van de wettelijke regelingen waarop aanspraak kan worden gemaakt, die gelden
percelen die in eigen beheer zijn. Het als aantoonbaar (causaal) schade wordt geleden.
niet beschikbaar zijn van eigen bekende
gronden belemmert de continuïteit
Versie 22062018 Pagina 95 van 116
220 Aangezien het koelwaterleidingen voor Het onderhoud aan de geboorde leiding vindt plaats door het schoonmaken met behulp van
een kerncentrale zijn, zal er t.b.v. de een prop. Dit is een inwendige operatie, dus daarvoor is geen ontgraving nodig. Hiervoor zal in
centrale onderhoud van de leidingen een latere planfase een onderhoudsplan worden geschreven.
gaan plaatsvinden en bij calamiteiten
reparaties moeten worden uitgevoerd.
Hierover vind ik in het Ontwerpplan niets
terug. Dit baart ons ernstige zorgen want
dat zou naast de eerder genoemde
zienswijzen en bezwaren kunnen
betekenen een grote mate van
onzekerheid in de bedrijfsvoering.
Temeer omdat ook voor dergelijke
situaties geen woord in het Ontwerpplan
of aanvullende onderbouwingen is terug
te vinden. Derhalve memoreer ik
nogmaals dat voor een dergelijk
Ontwerpplan, in mijn beleving
voornamelijk t.b.v. de reactor in Petten,
op voorhand voor alle mogelijke
uitvoerings- en gevolgsituatie een
duidelijke plan- en
gevolgschaderegeling dient te worden
opgesteld waarin de specifieke
bedrijfsvoering van de betrokken
percelen met risico's wordt erkend en
beschreven. Want de continue
mogelijkheid dat er onderhoud of
reparatie op tien meter diepte moet
plaatsvinden met dus verstoring van het
bodemleven is voor ons bedrijf naast
onzekerheid de dood in de pot.
Versie 22062018 Pagina 96 van 116
221 Gezien de centrale een behoorlijk diep Om deze reden is in het Achtergrondrapport Bodem en Water (rapport LE.08.02.RE) monitoring
in de grond gebouwd gaat worden is de van het grondwater aanbevolen. Een nul-meting is daarbij essentieel. Deze zal voor aanvang
kans op verstoring van de grondlagen van de werkzaamheden worden uitgevoerd. En als voorwaarde bij de benodigde
zeer groot. Dit geld ook voor alle ander watervergunning worden opgenomen.
grondwerkzaamheden die door
afsluitende grondlagen heen gaan. Het
risico op zout water uit de ondergrond is
groot. Dit mag niet gebeuren en is niet
acceptabel. Monitoring tijdens en na
grond werkzaam heden van essentieel
belang. De nul meting moet ook
voorafgaande aan de werkzaamheden
genomen worden. Als het in het
oppervlaktewater geconstateerd wordt
is het al te laat en de gevolgen en de
daaruit volgende schades niet te
overzien.
222 Ik ervaar het plan als ondernemer als PALLAS gaat in overleg met alle grondeigenaren waaronder de koelleiding zal gaan lopen. Het
een ernstige aantasting van mijn voornemen is om de koelleiding te boren en diep aan te leggen (6 tot 8 meter onder het
ontwikkelingsmogelijkheden en maaiveld). Door diep aan te leggen zullen geen tot nauwelijks beperkingen zijn voor het telen
economische aspecten in de toekomst. van gewassen. Door de diepte is er ook geen nadelige effecten op de teelomstandigheden.
Agrarisch zie ik een hoop risico's tijdens PALLAS zal in overleg gaan met de betreffende grondeigenaren voor een passende
en na de aanleg van de leidingen als compensatie.
gekozen wordt voor de Zoet-zout variant Voordat de boring voor de koelleiding zal worden uitgevoerd zal uitgebreid onderzoek gedaan
(K1). Voor ons bedrijf zijn de grond, worden naar kwaliteit van de grond en hoe er zorg kan worden gedragen dat er geen
goede grond, betrouwbare grond met aantasting plaatsvind van de grond. Dit staat los van de wettelijke regelingen waarop
een degelijk grondwater niveau van aanspraak kan worden gemaakt, die gelden als aantoonbaar (causaal) schade wordt
goede kwaliteit de belangrijkste geleden.
productie factoren voor de bloembollen
kwekerij. Alle risico's die het Ontwerpplan Wanneer er schade is die rechtstreeks voortvloeit uit het bestemmingsplan kan een
mogelijkerwijs hebben dienen te zijn planschadeverzoek worden ingediend.
uitgesloten. Het Ontwerpplan schiet
daarin tekort omdat er nog een aantal Schade ten gevolge van de (bouw) werkzaamheden kunnen civielrechtelijk worden verhaald
aannames en/of niet nader onderzochte op PALLAS.
mogelijke effecten zijn. Bovendien is er Voor schade ten gevolge van onrechtmatige overheidshandelingen kan een
nog geen planschade en gevolgschade nadeelcompensatieverzoek worden ingediend bij de gemeente. Voor alle schades geldt dat
Versie 22062018 Pagina 97 van 116
plan dat recht doet aan onze specifieke moet worden aangetoond dat er causaal verband dient te zijn tussen de schade en de
situatie. (vermeende) schadeveroorzakende handeling.
223 Het gebruik van zoet water in de K1 Over het initiatief is al tijdig en regelmatig contact geweest met Hoogheemraadschap Hollands
variant zie ik als een onverantwoordelijke Noorderkwartier. De PALLAS-reactor kan indien nodig binnen zeer korte tijd worden
keus. Goed en genoeg water, ook in de afgeschakeld, bijvoorbeeld als er geen koelwater beschikbaar is.
drogere periodes, voor drinkwater en de Momenteel heeft de zoetwatervoorziening van de HFR na de drinkwatervoorziening en
land en tuinbouw gewassen is belangrijk peilhandhaving van de polder (ten behoeve van voorkoming van zetting en verzilting)
temeer omdat er alternatieven zijn (zie eerste prioriteit (Draaiboek Waterverdeling
Zout-zout variant (K2) en Variant en Droogte 2016, blz. 95 par 8.2.2.3 en blz. 102 par 8.4 Plan-MER). Inmiddels is er het Draaiboek
Luchtkoeling (K3)). Maar ook bij de twee Waterverdeling en Droogte d.d. 5 maart 2018. Hierin is de prioriteit niet gewijzigd.
andere varianten zal eerst onomstotelijk
Recent zijn de technische onderzoeken door PALLAS afgerond en heeft PALLAS de ontwerper
dienen te worden vastgesteld welke
van de PALLAS-reactor geconsulteerd over de verschillende opties voor de koelmethode. Op
gevolgen (waaronder maar niet
basis van de milieuonderzoeken, de technische onderzoeken, de advisering door de ontwerper
uitsluitend de stralingseffecten) dat heeft
en de wensen van de omgeving (gemeente en bewoners) heeft PALLAS een keuze gemaakt
voor de omgeving. Belangrijker dan het
over de gebruikte koelmethode. In haar brief van 29 maart 2018 aan het college heeft PALLAS
gemak en de economische- en
laten weten dat de secundaire koelmethode met water (variant K1) uitgevoerd zal gaan
kostenaspecten om voor zoet water te
worden. Variant K3 (luchtkoeling) en variant K2 (koeling met zeewater) vervallen.
kiezen als koelmiddel. Het klimaat
veranderd. Het is belangrijk dat nu de
juiste keuzes gemaakt worden voor de
toekomst.
224 Met de komst van de "PALLAS" centrale Deze zienswijze nemen wij voor kennisgeving aan.
heb ik in z'n algemeen verder geen
probleem, zolang deze beter en veiliger
is dan de huidige ECN reactor. Een
transparant beleid en open
communicatie in het hele proces zijn een
vereiste, omdat het beleid van het ECN
heeft nooit een goed gevoel heeft
Versie 22062018 Pagina 98 van 116
gegeven. In herinnering breng ik de
tritium lekkage tot aan de
Westerduinweg
Nagekomen zienswijzen met nummer 18.047297
Deze zienswijze is buiten de termijn ingediend. Indiener doet een beroep op verschoonbare termijnoverschrijding, met als argument dat hij niet eerder kennis
heeft genomen van de ontwerpen. Het ontwerp-bestemmingsplan, het beeldkwaliteitsplan, de Plan-MER en passende beoordeling (inclusief alle
achtergrondrapporten) zijn op de daarvoor voorgeschreven wijze bekendgemaakt. Er is geen sprake van een verschoonbare termijn overschrijding. De raad zal
de zienswijzen daarom ook niet in haar besluitvorming betrekken.
Versie 22062018 Pagina 99 van 116
6. Wijzigingen aan het bestemmingsplan:
Ambtelijk:
Verbeelding
• Geconstateerd is dat per abuis de begrenzing van de aanduiding primaire waterkering niet correct is opgenomen op de verbeelding; de correcte
begrenzing is nu doorgevoerd;
• Geconstateerd is dat per abuis de aanduiding ‘vrijwaringszone – dijk’ niet is opgenomen op de verbeelding; deze aanduiding is nu ingetekend en
toegevoegd aan de verklaring;
• Geconstateerd is dat de begrenzing van het plangebied ter plaatse van wetgevingszone-wijzigingsgebied 1 niet correct op de verbeelding is
weergegeven. De begrenzing is aangepast, waardoor tevens de bestemming Groen binnen het plangebied is komen te liggen.
Regels
• Er is een nieuw artikel 5 (bestemming Groen) ingevoegd, dat als volgt luidt:
Artikel 5 Groen
5.1 Bestemmingsomschrijving
De voor 'Groen' aangewezen gronden zijn bestemd voor:
a. (hoog)opgaande afschermende beplanting;
b. water en waterhuishoudkundige voorzieningen;
c. het behoud, de bescherming en/of het herstel van de natuurwetenschappelijke en/of landschappelijke waarde;
d. inritten ten behoeve van het aangrenzende verblijfsrecreatieterrein;
e. plantsoenen.
5.2 Bouwregels
a. Op of in deze gronden mogen geen gebouwen worden gebouwd;
b. voor het bouwen van bouwwerken, geen gebouwen zijnde, geldt de volgende regels:
1. de bouwhoogte van bouwwerken, geen gebouwen zijnde, mag niet meer dan 3,5 m bedragen.
5.3 Nadere eisen
Burgemeester en wethouders kunnen nadere eisen stellen aan de plaats en de afmetingen van bouwwerken, geen gebouwen zijnde, ten behoeve van een
adequate landschappelijke inpassing.
Versie 22062018 Pagina 100 van 116
5.4 Specifieke gebruiksregels
Onder strijdig gebruik met deze bestemming wordt begrepen het gebruiken dan wel laten gebruiken dat afwijkt van de bestemmingsomschrijving, waaronder in
ieder geval wordt begrepen:
a. het gebruiken of laten gebruiken van gronden als uitstallings-, opslag-, stand-, of ligplaats voor kampeermiddelen;
b. het gebruiken of laten gebruiken van gronden als opslag-, stort- of bergplaats van al dan niet afgedankte voorwerpen, stoffen of producten behoudens
voor zover dit noodzakelijk is in verband met het beheer van de gronden;
c. het gebruiken of laten gebruiken van gronden als parkeerplaats van motorvoertuigen.
• In artikel 23 is een nieuw lid 23.1 toegevoegd, waarin de vrijwaringszone van de dijk is geregeld. Dit nieuwe lid luidt daarmee als volgt:
“23.1 Vrijwaringszone - dijk
23.1.1 Aanduidingsomschrijving
De voor 'Vrijwaringszone - dijk' aangeduide gronden zijn mede bestemd voor de bescherming van de functie van de waterkering.
23.1.2 Bouwregels
Het is verboden bouwwerken op te richten ter plaatse van de gebiedsaanduiding 'Vrijwaringszone - dijk'.
Afwijken van de bouwregels
23.1.3 Afwijken van de bouwregels
Met een omgevingsvergunning kan worden afgeweken van het bepaalde in artikel 23.1.2 in die zin dat de in de andere daar voorkomende bestemming(en)
genoemde bouwwerken worden gebouwd, mits:
d. geen onevenredig afbreuk wordt gedaan aan het doelmatig en veilig functioneren van de waterkerende functies van de dijk;
e. vooraf advies wordt ingewonnen van de betreffende beheerder van de waterkering.
23.1.4 Omgevingsvergunning voor het uitvoeren van werken, geen bouwwerken zijnde, of van werkzaamheden
a Algemeen
Voor de volgende werken, geen bouwwerken zijnde, en werkzaamheden is een omgevingsvergunning vereist:
1. het aanplanten van bomen of houtgewas;
2. het verwijderen, aanleggen, verbreden of verharden van wegen, parkeerplaatsen, paden en slagen;
3. het graven, verbreden of dempen van (erf)sloten, plassen of andere watergangen, en het aanbrengen van kunstwerken zoals dammen, kaden en
oeverbeschroeiingen;
4. het ophogen, afgraven of egaliseren van gronden.
Hierbij geldt de volgende voorwaarde:
bij deze ontwikkelingen moet de situatie met betrekking tot de veiligheid van de dijk voldoen aan de normen van het hoogheemraadschap.
b Uitzonderingen
Het bepaalde onder a is niet van toepassing op werken en werkzaamheden welke:
Versie 22062018 Pagina 101 van 116
5. het normale onderhoud of het normale agrarische gebruik betreffen;
6. de bestrijding van een aanwezige of dreigende calamiteit.
c Toetsingscriteria
De bedoelde omgevingsvergunningen worden niet verleend indien door de betreffende werken of werkzaamheden het belang van de waterkering wordt
aangetast. Voorafgaand aan het verlenen van de omgevingsvergunning pleegt het bevoegd gezag overleg met de verantwoordelijke waterbeheerder.”
• Voorts zijn er enkele tekstuele, niet inhoudelijke, aanpassingen doorgevoerd, te weten:
o Artikel 3, lid 3.1 onder l, sub 2, in de tabel 3e kolom , 9e rij: hier stond “grondeng-renzend”, dit is aangepast naar “gronden grenzend”.
o Artikel 3, lid 3.8 onder 3.8.1. is in sub h de tab die midden in een zin was aangebracht verwijderd en is het woord “nrichting” gecorrigeerd naar
“inrichting”.
o Artikel 8, lid 8.2 onder a, sub 2, hier is het vebindingsstreepje in het woord “bebouwings-normen” geschrapt”.
o Artikel 24, lid 24.1, onder d is in het woord “ontwerpe” de laatste e geschrapt.
Toelichting
• In paragraaf 2.4 zijn onder het kopje “Alternatieven”, 2 alinea’s toegevoegd, die als volgt luiden:
“Ook de locatiekeuze voor Petten is vanzelfsprekend. Zoals onder meer verwoord in paragraaf 2.1.3. van het Plan-MER en paragraaf 1.1 van deze
toelichting is de doelstelling van het initiatief de totstandkoming van een hoge flux reactor voor medische en industriële radio-isotopenproductie en nucleair
technisch onderzoek en vervolgens het exploiteren van de reactor. In Petten is sprake van een op één plek geconcentreerde en complete infrastructuur
voor de productie en verwerking van medische isotopen voor de wereldmarkt. Hierdoor wordt kostbaar tijdsverlies voorkomen. Daarnaast zijn er
verschillende vergunningen voor Petten verleend die nodig zijn om PALLAS te exploiteren. De situatie te Petten sluit volledig aan bij de doelstelling voor het
initiatief. Een andere locatie met diezelfde geconcentreerde en complete infrastructuur en andere eigenschappen is er niet in Nederland, ook niet in
Borssele.
De locatie Petten kenmerkt zich dus door de relatie tussen nieuw te bouwen reactor en de bestaande aanwezige faciliteiten op de OLP. Voor de productie
van medische isotopen, industriële isotopen en het uitvoeren van nucleair technologisch onderzoek zijn de faciliteiten reeds aanwezig (Hot Cell laboratory,
Molybdeen productie faciliteit, het Jaap Goedkoop Laboratorium, de Decontaminatie & Waste Treatment faciliteit, de Waste Storage Faciliteit en
ketenpartner Curium). Bij de keuze voor de locatie Borssele bestaat de noodzaak om deze infrastructuur mee te verhuizen of daar op locatie opnieuw te
realiseren. Deze infrastructuur vertegenwoordigt een aanzienlijke waarde, waar honderden gespecialiseerde professionals werkzaam zijn. Dit leidt tot een
aanzienlijk hogere aanvangsinvestering (economisch aspect), tot een verlies aan werkgelegenheid in de omgeving van Petten en tot de noodzaak van
verhuizing van betreffende medewerkers (sociaal aspect), voor zowel medewerkers als voor de gemeenschap van Petten.”
• In paragraaf 2.4 is onder het kopje “Conclusie”, achter de 2e alinea de volgende zin toegevoegd: “Verder is de locatiekeuze voor Petten vanzelfsprekend
gelet op de hier aanwezige faciliteiten, infrastructuur en arbeidskapitaal.”
• Aan paragraaf 4.1 zijn 3 nieuwe subparagrafen toegevoegd die als volgt luiden
Versie 22062018 Pagina 102 van 116
“4.1.5 Keuze secundaire koelsysteem
Zoals hiervoor aangegeven blijkt uit het MER dat alle drie de onderzochte koelmethodes K1, K2 en K3 mogelijk en daarmee ruimtelijk inpasbaar zijn. Wel zijn er
aandachtspunten bij bepaalde uitvoeringsvarianten, die oplosbaar zijn door het treffen van mitigerende maatregelen in de uitvoering.
Op basis van de milieuonderzoeken, de technische onderzoeken, de advisering van de ontwerper van de reactor en de wensen van de omgeving (gemeente
en bewoners) heeft Pallas besloten om te kiezen voor de variant waarbij koelwater via leidingen wordt aangevoerd vanuit het Noordhollandsch Kanaal en
vervolgens wordt geloosd op de Noordzee (variant K1). Dit houdt in dat er geen luchtkoeling wordt geregeld en dat er dus ook geen zoutwater uit zee wordt
onttrokken.
De keuze voor de K1 variant betekent onder meer dat:
negatieve belevingswaarde van de koelunits met condensatievorming die zou optreden bij de variant luchtkoeling (variant K3) niet meer aan de orde is;
er geen geluidhinder zal optreden vanwege de luchtkoeling (variant K3);
er geen platform op zee komt (variant K2) dat van invloed is op de zichtbeleving;
er geen risico meer is op visinzuiging in zee (variant K2) en er evenmin verstoring van fauna in zee zal plaatsvinden door de aanleg van de voorzieningen.
Dit waren de belangrijkste effecten waarvoor mitigerende maatregelen zouden moeten worden getroffen om ze te kunnen toepassen.
Om de mogelijke effecten van variant K1 te ondervangen zullen de leidingen worden geboord. Bovendien wordt het probleem van mogelijke tijdelijke tekorten
aan wateraanvoer uit het Noordhollandsch Kanaal ondervangen doordat de reactor binnen zeer korte tijd kan worden afgeschakeld wanneer er geen of te
weinig koelwater beschikbaar is.
4.1.6 Beoordeling door Commissie m.e.r.
De Commissie m.e.r. heeft het plan-milieueffectrapport beoordeeld voor het bestemmingsplan, waarmee de Pallas-reactor in Petten mogelijk wordt gemaakt.
Zij vindt dat het rapport de milieueffecten goed beschrijft. Hiermee is er voldoende milieu-informatie beschikbaar om het bestemmingsplan vast te stellen.
4.1.7 Het verzamelen van informatie en het moment van keuze in de verschillende voorkeursalternatieven naar aanleiding van paragraaf 2.2 en 2.4 van het
advies van de Commissie m.e.r.
Voor de te verzamelen informatie moet een onderscheid worden aangebracht tussen de informatie die enerzijds betrekking heeft op het interne deel van het
reactor gebouw (intern) en anderzijds op de buitenkant van het reactor gebouw en de omliggende gebouwen (extern).
Intern
Uitgangspunt is dat de PALLAS reactor altijd zal voldoen aan de veiligheids- en beveiligingseisen vermeld in wet- en regelgeving en de internationale afspraken
die gelden voor een onderzoeksreactor. De ontwerper van de reactor (ICHOS) heeft veel ervaring met het ontwerpen van onderzoeksreactor en zal een
ontwerp realiseren dat voldoet aan de eisen die PALLAS heeft gesteld, waaronder de eisen op het gebied van veiligheid en beveiliging. Het project is
momenteel ver genoeg gevorderd om te stellen dat het kan en zal voldoen aan alle veiligheidseisen.
Versie 22062018 Pagina 103 van 116
Het ontwerp van de reactor zal niet alleen door PALLAS worden getoetst op deze veiligheids- en beveiligingseisen (zoals verwoord in wet- en regelgeving) maar
ook door de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) tijdens het aanvragen van de oprichtingsvergunning zoals bedoeld in de
Kernenergiewet.
Extern
Daarnaast zijn er aspecten die betrekking hebben op de buitenkant en de omgeving van het reactorgebouw die van invloed kunnen zijn op het milieu of de
beleving van de omgeving.
De meest in het oog springende keuzes die reeds gemaakt zijn, of gemaakt moeten worden, zijn:
De variant van het secundair koelwatersysteem van de reactor (1ste kwartaal 2018)
De inrichting van het terrein (4de kwartaal 2018)
De bouwhoogte (4de kwartaal 2018)
De architectuur van de gebouwen (2019)
Om hier een afgewogen keuze in te maken gebruikt PALLAS een methode waarbij verschillende alternatieven worden uitgewerkt, daarbij worden meerdere
aspecten meegenomen; zoals de invloed op veiligheid en beveiliging, acceptatie door de omgeving, vergunbaarheid (eisen aan wet- en regelgeving), best
beschikbare technieken, uitvoerbaarheid, impact op het milieu en kosten (investeringen en operationele kosten). Op basis daarvan wordt een keuze gemaakt
en zal de uiteindelijke keuze worden geïntegreerd in het ontwerp van de reactor. Het voordeel van deze methode is dat het tevens de eventuele risico's ten
aanzien van het project goed in beeld brengt. Ten aanzien van de keuze de koelmethode is al een keuze gemaakt. Er is gekozen voor de variant Noord-
Zeekanaal - Noordzee. Deze keuze is in het bestemmingsplan verwerkt.
Het MER behandelt kort de positie van het voornemen in de splijtstofketen en de kenmerken van het radioactieve afval van de verschillende
productiemethoden voor medische isotopen. Naar het oordeel van de Commissie hadden een indicatie van de (relatieve) omvang het gebruik van uranium
en van de productie van radioactief afval in vergelijking met andere activiteiten bijgedragen aan het in perspectief plaatsen en waarderen van de
radiologische effecten van het voornemen.
Gebruik van uranium
In bijlage C van de Plan-MER is in paragraaf 3.3 de splijtstof- en isotopenketen beschreven. Daarin wordt de volgende vergelijking gemaakt met betrekking tot
het gebruik van uranium tussen een nucleaire elektriciteitscentrale en de PALLAS reactor.
Versie 22062018 Pagina 104 van 116
Volgens de World Nuclear Assocation heeft een moderne 1.000 MW nucleaire elektriciteitscentrale ongeveer 16.850 kg aan verrijkt uranium per jaar nodig. Om
deze hoeveelheid met een verrijkingsgraad van 5% te kunnen produceren is tussen de 20.000 en 40.000 ton aan uraniumerts nodig. Dit vertaald naar de PALLAS-
reactor betekent dat een factor 55 minder aan uraniumerts gewonnen hoeft te worden.
Nucleaire electriciteitscentrale PALLAS-reactor
Elektrisch vermogen 1.000 MW 0
Thermisch vermogen ± 3.000 MWth 55 MWth
Verrijkingsgraad 5% Minder dan 20%
Uraniumerts 20.000 - 40.000 ton/jaar 350 - 750 ton/jaar
In aanvulling hierop geldt dat de PALLAS reactor ook uranium gebruikt in de vorm van targets voor de productie van medische isotopen. Uitgaande van een
vergelijkbaar gebruik van targets als de HFR komt dit neer op ca. 200 ton uraniumerts per jaar waarvan uiteindelijk ca. 7 kg aan splijtbaar uranium-235 wordt
toegepast.
Productie van radioactief afval
In aanvulling op Bijlage C van de Plan-MER kan het volgende worden toegevoegd ten aanzien van de afvoer van splijtstofelementen en het geproduceerde
radioactieve afval.
In Nederland wordt radioactief afval opgeslagen bij de Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval (COVRA) waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen drie
soorten afval:
hoogradioactief afval (HRA)
laag-en middelradioactief afval (LMRA)
Natural Occurring Radioactive Materials (NORM) afval.
Het HRA bestaat uit afval dat afkomstig is van opwerking van gebruikte splijtstofstaven uit kernenergiecentrales (nucleaire elektriciteitscentrale). Daarnaast
bestaat het HRA uit de splijtstofelementen die als brandstof in onderzoeksreactoren zijn gebruikt en het afval afkomstig van de medische isotopenproductie.
Ook het ontmantelen van nucleaire installaties of het opruimen van historisch afval kan HRA produceren. HRA moet vanwege het hoge stralingsniveau verwerkt
worden met op afstand bedienbare installaties en worden opgeslagen achter dikke betonnen muren. Een deel van het HRA produceert warmte en moet
gekoeld worden.
Het LMRA is al het andere afval. Het LMRA bestaat onder meer uit gebruiksmaterialen (handschoenen, kleding, injectienaalden, laboratoriumglaswerk),
rookmelders en vervangen onderdelen (buizen, pompen, filters). LMRA bestaat uit zowel langlevend als kortlevend afval. Een bijzondere categorie LMRA vormt
het zogenoemde NORM afval. NORM afval ontstaat bijvoorbeeld wanneer radioactieve stoffen die van nature voorkomen in bijvoorbeeld industriële ertsen en
bij de winning van olie en gas, bij de verwerking geconcentreerd worden in het afval.
Naast het HRA van de splijtstofelementen zal de PALLAS reactor ook HRA produceren vanuit de isotopenproductie en de experimenten. Globaal geldt dat de
hoeveelheid HRA die door Kern centrale Borsele wordt geproduceerd in de orde van enkele kubieke meters per jaar ligt terwijl die van de PALLAS reactor in de
Versie 22062018 Pagina 105 van 116
orde van een halve kubieke meter per jaar zal liggen. Vanwege de relatief kleine hoeveelheden kan dit afval veilig en economisch worden opgeslagen bij
COVRA.”
• In paragraaf 5.3 is onder het kopje “Artikel 23 Algemene aanduidingsregels” een zin toegevoegd, die als volgt luidt: “Ten slotte is een 'Vrijwaringszone - dijk'
opgenomen waarin regelingen zijn opgenomen die toezien op de bescherming van de functie van de waterkering.”
• In paragraaf 5.3 is onder het kopje “Artikel 25 Algemene wijzigingsregels”, de 2e zin als volgt gewijzigd “Tevens is een wijzigingsmogelijkheid opgenomen voor
de benodigde pomp- en/of filterstations.”
• In paragraaf 5.4 is nu ook kort aandacht besteed aan artikel 3. De tekst luidt als volgt:
“Artikel 3 Agrarisch
De bestemming agrarisch is toegekend aan de agrarische gebruikte gronden in het plangebied. Binnen deze bestemming vallen enkele grondgebonden
agrarische bedrijven en productiegerichte paardenhouderijen. Daarnaast valt een aantal andere bedrijven en functies binnen deze bestemming. Deze zijn
met verschillende aanduidingen op de verbeelding aangegeven.”
• In paragraaf 5.4 is aandacht besteed aan de nieuwe bestemming Groen (artikel 5). De tekst luidt als volgt:
“Artikel 5 Groen
Deze bestemming is in het bestemmingsplan Buitengebied Zijpe opgenomen om een goede landschappelijke inpassing van recreatieterreinen te behouden,
dan wel mogelijk te maken. De bestemming Groen ligt ten zuiden van het bestaande verblijfsrecreatieterrein.”
• In paragraaf 6.2.2 is de 2e alinea herschreven, die luidt als volgt:
“Het ontwerp bestemmingsplan 'PALLAS-reactor' heeft voor een ieder ter inzage gelegen in de periode vanaf 26 februari tot en met 9 april 2019. Gedurende
deze periode heeft ook het Plan-MER en de passende beoordeling ter inzage gelegen. In totaal zijn er 24 zienswijzen binnengekomen. Voor een weergave
van deze zienswijzen en de gemeentelijke reactie daarop wordt verwezen naar de Nota van beantwoording zienswijzen ontwerpbestemmingsplan PALLAS-
reactor.”
• Voorts is een aantal tekstuele, niet inhoudelijke aanpassingen doorgevoerd, te weten:
o Paragraaf 1.2 onder het kopje “Beschrijving plangebied” is in de 3e regel een punt opgenomen na “(OLP-terrein)”.
o In paragraaf 1.3, 1e alinea, 6e regels is tussen de woorden “enkelbestemmingen” en “toegekend” een spatie gevoegd.
o In paragraaf 1.3, 2e alinea, 2e opsommingsbolletje is in de 2e regel de datum gesteld op 20 februari en is in de 3e regel het woord
“enkelbestemmingen” naar enkelvoud teruggebracht.
o In paragraaf 1.4 is bij het 2e opsommingsbolletje tussen “plan” en “m.e.r.-plicht” een verbindingsstreepje toegevoegd.
o In paragraaf 2.2, 7e regel is de apostrof geschrapt.
o In paragraaf 2.2, 1e opsommingsbolletje is de afkorting “m” steeds uitgeschreven als “meter”, om aan te sluiten bij de rest van de paragraaf.
o In paragraaf 2.2, laatste alinea boven het kopje “Beeldkwaliteitsplan”, 6e regel is het woord “doet” vervangen door “wordt gedaan”.
o In paragraaf 3.1.2 is in de 3e alinea, 1e regel het woord “rijk” gewijzigd in “Rijk”.
o In paragraaf 4.1.1. is in de laatste zin het woord “koelwatersysteem” gewijzigd in “koelsysteem”.
o In paragraaf 4.1.2 is de afkorting “m” uitgeschreven in “meter” om aan te sluiten bij de rest van deze paragraaf.
o In paragraaf 4.1.4.3 is onder het kopje “Koeling van de PALLAS-reactor”, in de 2 na laatste regel in het woord “onderszochte” de letter s geschrapt.
Versie 22062018 Pagina 106 van 116
o In paragraaf 4.2.3 onder het kopje “Nucleaire eiland, waaronder mede begrepen het reactorgebouw” is in de laatste alinea, 1e zin, het woordje “het”
één maal geschrapt.
o In paragraaf 4.3 is boven het kopje “Soortenbescherming” de laatste alinea, de 1e zin, één maal het woordje “de” geschrapt.
o In paragraaf 4.3 is boven het kopje “Effecten”, in de laatste zin de naam “Kortwater” gecorrigeerd in “Korfwater”.
o In paragraaf 4.3 is onder het kopje “Effecten, 3e opsommingsbolletje in de 1 na laatste zin het woord “zijn” vervangen door “is”.
o In paragraaf 4.4 is onder het kopje “Oppervlaktewater, 2e opsommingsbolletje, 2e regel in het woord “Beiden” de letter “n” geschrapt.
o In paragraaf 4.4 is onder het kopje “Waterkwaliteit”, 1e regel de hoofdletter van het woord “rijkswateren” gewijzigd in een kleine letter.
o In paragraaf 4.4 onder het kopje “Waterkwaliteit”, 1e opsommingsbolletje is tussen “5” en “cm” een spatie gevoegd.
Versie 22062018 Pagina 107 van 116
Zienswijzen:
Verbeelding
• De aanduiding “wetgevingszone-wijzigingsgebied 3” waarbinnen de wijzigingsbevoegdheid voor een innamestation was voorzien, is komen te vervallen.
Regels
• In artikel 1 is lid 1.47 (begrip innamepunt) geschrapt omdat de term innamepunt niet meer in de regels voorkomt nu de wijzigingsbevoegdheid voor het
realiseren van een innamepunt is komen te vervallen.
• In artikel 1.76 (begrip secundair koelwatersysteem) zijn de woorden “en/of inname/uitlaatpunt” geschrapt omdat deze woorden waren opgenomen met
het oog op de wijzigingsbevoegdheid voor het realiseren van een innamepunt is komen welke inmiddels is komen te vervallen.
• Aan artikel 4, lid 4.5 is een onderdeel c toegevoegd, waarmee is geregeld dat luchtkoeling niet is toegestaan. De betreffende aanvulling luidt als volgt:
“het koelen van de reactor door middel van een luchtkoelingsysteem;
• In artikel 25 is lid 25.3 komen te vervallen. In dit lid was de wijzigingsbevoegdheid opgenomen voor het realiseren van een innamepunt.
Toelichting
• In paragraaf 2.2. is de laatste alinea herschreven in verband met de keuze voor de koelwatervariant. Deze tekst luidt als volgt: “Inmiddels heeft Pallas de
keuze gemaakt voor Variant K1. Omdat de exacte situering van de koelwaterleidingen op dit moment nog niet vaststaat is in het bestemmingsplan voorzien
in een wijzigingsbevoegdheid voor de realisering van de koelwaterleidingen.
• In paragraaf 4.1.3 is aan het einde een zin toegevoegd, die als volgt luidt: “PALLAS heeft een voorkeur uitgesproken voor secundaire koeling met water uit
het Noordhollandsch Kanaal. In de planregels is een bepaling opgenomen die luchtkoeling onmogelijk maakt.”
• In paragraaf 4.1.4.3 zijn onder het kopje “Koeling van de PALLAS-reactor”, de 2e, 3e en 4e zin als volgt aangepast: “Na dit Plan-MER waren alle opties nog
open, maar inmiddels heeft Pallas gekozen voor secundaire koeling met water uit het Noordhollandsch Kanaal. Het voorliggende bestemmingsplan sluit
luchtkoeling uit. Zie verder paragraaf 4.1.5.”
• In paragraaf 5.4 is onder het kopje “Artikel 4 Bedrijventerrein – Bijzonder bedrijventerrein aan het einde van de tekst een zin toegevoegd, die als volgt luidt:
“Ten slotte is een verbod opgenomen om de reactor te koelen met behulp van luchtkoeling; dus een verbod om gebruik te maken van variant K3.”
• Aan paragraaf 6.1 is aan het einde een zin toegevoegd die als volgt luidt:
“Tevens zal een nadeelcompensatieregeling worden opgesteld.”
Versie 22062018 Pagina 108 van 116
Bijlagen:
bijlage 1 Toelichting en reactie op de advisering van de Commissie m.e.r.
Op 01 mei 2018 heeft de Commissie m.e.r. (hierna : commissie) advies uitgebracht over het Plan-MER en de passende beoordeling. Uit dit advies blijkt
dat het Plan-MER voldoet aan de eisen van de commissie. De commissie geeft in haar advies ook een aantal aanbevelingen. Deze aanbevelingen
betreffen verschillende onderwerpen die hierna worden besproken en van een reactie worden voorzien. De commissie heeft bij haar advies rekening
gehouden met de binnen de termijn ingediende zienswijzen.
Daar waar de commissie een zienswijze heeft betrokken in haar advies zal dit bij de beantwoording van de zienswijze worden aangegeven door middel
van de woorden “zie ook het advies van de Commissie m.e.r.”. Het advies van de commissie kunt u vinden op de gemeentelijke website
www.schagen.nl\pallas of via de website van de Commissie m.e.r. https://www.commissiemer.nl/advisering/afgerondeadviezen/3086.
De commissie is een onafhankelijke stichting van experts, die een onafhankelijk advies uitbrengt aan de gemeenteraad over het Plan-MER. De
commissie geeft aan wat er voor het milieueffectrapport onderzocht moet worden en of de informatie in het rapport juist en volledig is. De
gemeenteraad kan op basis van het rapport het milieu volwaardig meewegen bij de besluitvorming over het project. De commissie geeft het advies en
haar bevindingen in de vorm van het doen van aanbevelingen.
De commissie heeft een viertal aanbevelingen in haar advies gegeven:
1. In paragraaf 2.2 wordt, kort weergegeven, geconstateerd dat er nog geen voorkeursalternatief is gekozen. De commissie adviseert om in de
toelichting bij het besluit aan te geven in welke volgorde de verdere verzameling van informatie, de weging van de effecten en de keuze van de
voorkeursalternatief zullen plaatsvinden.
2. In paragraaf 2.3 adviseert de commissie om in de context van het besluit aan te geven dat het ruimtelijk mogelijk maken van de bouw van de
reactor consequenties heeft elders in de keten van winning tot (definitieve) opslag en adviseert deze consequenties (indicatief) zichtbaar te maken.
3. In paragraaf 2.4 gaat de commissie in op nucleaire veiligheid en stralingsbescherming en adviseert daarin om in de toelichting bij het besluit aan te
geven in welke volgorde de verder verzameling van (radiologische) informatie, de weging van de effecten en de keuze van het voorkeursalternatief
zullen plaatsvinden.
4. In de laatste paragraaf 2.5 wordt over de effecten op natuur het advies uitgebracht om bij de uitwerking van de visie op het OLP-terrein te bekijken in
hoeverre duinontwikkeling kan worden toegepast om de nieuwe reactor en het terrein al geheel beter in te passen in dit half-natuurlijke landschap en
daarmee de natuurontwikkeling in het gebied te bevorderen.
Versie 22062018 Pagina 109 van 116
Ad 1, 2 en 3 Er wordt in paragraaf 4.1.5 en verder van de toelichting op het bestemmingsplan ingegaan op het gegeven advies.
Ad 4. Wij zullen bij de verdere ontwikkelingen van het OLP terrein (Energy & Health Campus) bekijken in hoeverre het geadviseerde kan worden
meegenomen in de planontwikkeling.
Bijlage 2: Memo “temperatuurmodellering koelwaterleidingen”
Inleiding
Een van de opties voor de koelwatervoorziening voor de PALLAS-reactor is de aanleg van twee leidingen vanaf het Noordhollandsch Kanaal naar de reactor locatie. Deze
leidingen zouden dan door middel van een gestuurde boring onder een aantal landbouwpercelen worden aangelegd. De vraag is of door de koelwaterleidingen onder de
landbouwpercelen de temperatuur in de bouwvoor beïnvloed wordt. Deze vraag is onderzocht door middel van een tweedimensionaal eindige-elementen model dwars op de
koelwaterleidingen en dat de ondergrond tot NAP -50m omvat.
Uitgangspunten
• De as van de leidingen komt op NAP -8m.
• De diameter van het boorgat is 1,3 x 710 = 923 mm
• De uit- en inwendige diameter van de leiding is 710 en 581 mm.
• De onderlinge afstand tussen de leidingen is 5 m.
• Het boorgat (tussen de boorgatwand en de leiding) is gevuld met bentoniet slurry.
• Het materiaal van de leiding is HDPE.
• De temperatuur van het maaiveld is gelijk aan de luchttemperatuur zoals gemeten in Den Helder, plus 1oC. Dit is voor een braakliggend of met laag gewas begroeid terrein een normale
‘offset’.
• De temperatuur van het water in de leidingen is de gemiddelde maandtemperatuur van de watertemperatuur in het Ntemperaturen zijn weergegeven in Figuur 1.
• De berekening is gedaan voor een periode van 11 jaar met en zonder koelwaterleiding. De lengte van deze periode is arbitrair, maar lang genoeg om koelere en warmere jaren te
omvatten. Het verschil van de berekende temperaturen in de ondergrond tussen de twee scenario’s (met en zonder leidingen) geeft het effect van de koelwaterleidingen weer.
Versie 22062018 Pagina 110 van 116
Figuur 1: gemiddelde watertemperaturen Noordhollandsch Kanaal.
• De bodemopbouw is afgeleid uit het GeoTOP (v1.3) model van de ondergrond voor een doorsnede tussen het Noordhollandsch Kanaal aan de ene kant en de Westerduinweg aan de
andere kant (Figuur 2). Dit leidt tot de volgende schematisatie van de bodemopbouw:
NAP 0m tot NAP -2.0m: Zand
NAP -2.0m tot NAP -3.6m: Kleiig zand
NAP -3.6m tot NAP -4.4m: Veen
NAP -4.4m tot NAP -6.0m: Klei
NAP -6.0m tot NAP -7.5m: Kleiig zand