Publicatie Laka-bibliotheek:
Scheiding en transmutatie als mogelijke aanvulling op geologische berging voor een veilig langetermijnbeheer van hoogactief en langlevend radioactief afval
| Auteur | SCKCEN, NIRAS, Walle, Demarche |
 |
6-01-5-56-26.pdf |
| Datum | augustus 2019 |
| Classificatie | 6.01.5.56/26 (AFVAL - ACTINIDEN (-TRANSMUTATIE/VERBRANDEN)) |
| Voorkant |
Uit de publicatie:
Samenvatting Meer dan veertig jaar onderzoek door NIRAS en het SCK•CEN heeft aangetoond dat geologische berging van langlevend en hoogradioactief afval (met inbegrip van verbruikte splijtstof indien deze aangegeven wordt als afval) in weinig verharde klei een veilige en haalbare oplossing voor het langetermijnbeheer zou zijn. In de verwachte evolutie van het bergingssysteem zouden enkel de langlevende radionucliden de biosfeer kunnen bereiken. Aangezien de diffusie van radionucliden door de geologische barrière een zeer traag proces is, zou zelfs het vrijkomen van de meest mobiele van deze langlevende radionucliden, i.e. de activatie- en splijtingsproducten, gespreid worden over een lange tijdsperiode, waardoor de blootstelling aan straling van mens en milieu aanzienlijk lager blijft dan de wettelijke grenswaarden. De actiniden, die in het bijzonder weinig mobiel zijn, zouden slechts verwaarloosbaar bijdragen tot de dosis; deze wordt door de langlevende activatie- en splijtingsproducten gedomineerd. In geval van een intrusiescenario, dat overeenkomt met de onwaarschijnlijke gebeurtenis van menselijk binnendringen in de bergingsinrichting na het sluiten ervan, wordt de blootstelling bepaald door de radiotoxiciteit van het afval. Voor een bepaalde gastformatie wordt de voetafdruk van de bergingsinrichting voornamelijk bepaald door de uiteindelijke volumes en de thermische output van het geborgen afval. Scheiding en Conditionering (PW, Partitioning and Conditioning) en Scheiding en Transmutatie (P&T, Partitioning and Transmutation) van verbruikte splijtstof kunnen voordelen opleveren voor de geologische berging doordat de radiotoxiciteit enlof de thermische output van de verbruikte splijtstof wordt verminderd. Deze technieken worden vandaag de dag niet beschouwd als praktisch toepasbaar op afval dat al geconditioneerd is (bijvoorbeeld verglaasd of gebitumineerd afval). Het MYRRHA-project van het SCK•CEN, dat de Belgische regering heeft besloten te ondersteunen, zal een proefinstallatie zijn om de haalbaarheid van transmutatie (voornamelijk van lagere actiniden) door een versnelleraangedreven systeem (ADS, Accelerator Driven System) te onderzoeken. In combinatie met geavanceerde opwerking en het hergebruik van plutonium, bij voorkeur in toekomstige reactoren (snelleneutronensystemen), kan een splijtstofcyclus met een ADS-systeem voordelen opleveren voor de geologische berging, zowel door de radiotoxiciteit van het te bergen afval te verminderen als door de vereiste voetafdruk van een bergingsinrichting te verkleinen. Deze snelle neutronen reactoren zijn niet gepland in het huidige Belgische energiebeleid. De mogelijke toepassing van geavanceerde splijtstofcycli in de toekomst neemt echter niet weg dat er een langetermijnoplossing (tot honderdduizenden jaren - wegens de aanwezigheid van langlevende splijtingsproducten) nodig is voor het veilige beheer van het afval dat geproduceerd wordt door de geavanceerde splijtstofcyclus, alsook van het reeds.geproduceerde hoogactieve afval en het laag- en middelactieve langlevende afval. Een dergelijke veilige beheeroplossing kan worden geboden door geologische berging. NIRAS en het SCK•CEN werken al tientallen jaren nauw samen om de veiligheid en haalbaarheid van geologische berging aan te tonen en zullen dat ook in de toekomst blijven doen. Vanuit hun respectieve wettelijke opdrachten zullen NIRAS en het SCK•CEN blijven samenwerken rond de ontwikkeling van een duurzame afvalbeheerstrategie voor het Belgische hoogactieve en langlevende afval, rekening houdend met nieuwe benaderingen die de implementatie ervan kunnen bevorderen. Deze Scientific Position Paper is gerealiseerd in kader van de communicatieopdracht van NIRAS en SCK•CEN.