ECN samen met TNO: toekomst NRG blijft onduidelijk

ECN-NRG-logoAlle niet-nucleaire activiteiten van stichting ECN gaan vanaf 1 januari 2018 verder met TNO. Naar de levensvatbaarheid van het nucleaire gedeelte NRG komt een nader onderzoek. Daarnaast komt er een flinke financiële bijdrage voor het afvoeren van het historisch radioactief afval. De kleine lettertjes (in dit geval de achterliggende rapporten), onthullen nog meer risico’s voor NRG: nucleair onderzoek is veel minder dan verwacht; de verkoop van de grondstof voor medische isotopen is verliesgevend en de vraag ernaar daalt. Hierdoor blijft de toekomst van het bedrijf zeer onzeker.

Uit de Kamerbrief van minister Kamp (EZ) blijkt dat ECN wordt gesplitst waarbij het onderzoek naar duurzame energievoorziening en de nucleaire energieactiviteiten uit elkaar worden gehaald. Nadat het duurzame energieonderzoek samengegaan is met TNO, op 1 januari 2018, resteren in ECN nog de nucleaire activiteiten van NRG en het verwerken en afvoeren van historisch radioactief afval.

Verslechterde financiële situatie
Op 25 mei 2016 heeft ECN minister Kamp een meerjarenverkenning (MJV) gestuurd. Daaruit bleek dat “dat haar financiële situatie ernstig was verslechterd ten opzichte van de business case die ten grondslag ligt aan de leningsovereenkomst [voor €82 miljoen] die op 17 oktober 2014 met de Staat is overeengekomen.” Er wordt in dat nieuwe MJV geen winst meer verwacht maar een verlies van € 83 miljoen: ”een verslechtering van meer dan € 152 miljoen” in twee jaar.

Met het besluit van minister Kamp komen het kabinet en ECN een financieel arrangement overeen. Letterlijk: “Het kabinet stelt € 40 miljoen beschikbaar bestemd voor het verwerken en afvoeren van het historisch radioactief afval.” Maar wie de brief van Kamp leest, moet wel tot de conclusie komen dat de financiële voordelen voor ENC/NRG groter zijn. Want naast die directe bijdrage van € 40 miljoen worden de voorwaarden voor de aflossing van de lening uit 2014 van € 82 miljoen verandert: “De rentelasten voor Stichting ECN dalen hierdoor met circa €36 miljoen ten opzichte van de rentelasten waar in de MJV rekening mee is gehouden.

Medische isotopen verliesgevend
Bij de brief van de minister zijn ook een aantal achterliggende onderzoeken gepubliceerd. Uit de beoordeling van het rapport “Beoordeling Kwaliteit Strategy&/PWConderzoek naar ECN/NRG” (het rapport zelf blijft geheim) blijkt dat inkomsten uit nucleair onderzoek bij NRG erg tegenvallen. Zelfs in die mate dat in vergelijking met de planning in 2014 die inkomsten zelfs “nog maar een derde zijn" van de schatting.

Een belangrijke mededeling in de brief van de minister is ook dat “het verkoopvolume van medische isotopen lager dan verwacht” is. Naast de mededeling dat de prijs van medische isotopen nog steeds te laag is (“Verliezen op de 'verkoop van hun belangrijkste product (Molybdeen-99) worden deels gecompenseerd door andere inkomsten”) valt dus ook de hoevéélheid verkochte medische isotopen tegen. Dat komt, en daar waarschuwen we al lang voor, omdat de markt verandert door andere productiemethodes en meer spelers. De constatering dat NRG niet failliet mag gaan omdat dat de leveringszekerheid van medische isotopen in gevaar brengt, is dan ook discutabel. Het is een commerciële markt, en dus zal de productie ‘gewoon’ overgenomen worden –zoals dat vaak gebeurt als één van de productiereactoren uitvalt. Het is discutabel dat voor het in stand houden van die commerciële activiteit de belastingbetaler moet betalen.

Een bijgevoegde presentatie van Bureau Berenschot, onthult nog een ander risico voor NRG. NRG heeft in de leveringscontracten voor Molybdeen-99 boete-clausules opgenomen voor late levering. Naast de kosten van het stilliggen van de HFR (per maand “2 miljoen, exclusief vervolgschade”) kan die clausule ook nog eens geld kosten. Zo’n clausule opnemen in contracten terwijl, constateert ook Berenschot, de HFR oud is (“de reactor zou in 2015 ‘gedecommissioned’ worden”) betekend extra grote bijkomende risico’s. Ook weer onduidelijk waarom die commerciële risico’s afgedekt moeten worden door publiek geld.

Toekomst NRG onzeker; nog meer risico’s
Maar ook met deze financiële injectie zijn, zo is duidelijk, de problemen niet opgelost: er zijn veel risico’s. Minister Kamp zet er een aantal op een rij:  “als de huidige prijsstijgingen van medische isotopen in de toekomst niet worden voortgezet” of bijvoorbeeld wanneer “de HFR meerdere keren of langere tijd ongepland uit bedrijf wordt genomen” en zelfs ook nog “als een gevolg van de intrinsieke onzekerheid over de kosten voor het in de wereld uniek proces van het ompakken, scheiden en vervoeren van radioactief afval.” Risico’s die zeer reëel zijn: Kamp stelt letterlijk:  “NRG houdt er rekening mee dat deze risico’s zich daadwerkelijk zullen manifesteren.

Minister Kamp is dan ook van plan om “NRG enerzijds en het historische radioactief afval anderzijds te ontvlechten.” Volgend jaar moet een onderzoek klaar zijn over hoe het afval het best (“veilig, adequaat en kostenefficiënt”) verwerkt en afgevoerd kan worden. “In het onderzoek wordt onder andere in beeld gebracht in hoeverre het (historisch) radioactief afval adequater en kostenefficiënter dan in de huidige situatie kan worden opgeruimd door een derde partij.” Een brevet van onvermogen voor NRG, maar tegelijkertijd voor de minister van IenM en de toezichthouder ANVS, die het Plan van Aanpak en de financiering daarvan net goedgekeurd hebben.

En dan, als dat ook uit elkaar getrokken is, wordt nog bekeken wat de toekomst van NRG zelf moet zijn. “Daarnaast zal het kabinet mede op basis van het rapport van Technopolis over de nucleaire kennisinfrastructuur in Nederland in beeld brengen welke toekomstige nucleaire kennisinfrastructuur uit publiek oogpunt en voor de voorzieningszekerheid van medische isotopen van belang is.” In het voorjaar van 2017 gaat de minister “bezien op welke wijze de nucleaire activiteiten kunnen worden voortgezet.

De algehele conclusie is dan ook dat de toekomst van het nucleaire NRG er met deze brief niet heel veel zekerder op is geworden.

Dit bericht werd geplaatst in ECN, HFR, Medische isotopen, NRG en getagged met , , op door .
Heb je een opmerking of zie je een feitlijke onjuistheid? Laat het ons weten!

Over Stichting Laka

Het documentatie- en onderzoekscentrum kernenergie - Ketelhuisplein 43, Amsterdam - tel: 020-6168294 - mail: info@laka.org - Twitter: @LakaNieuws - FB: facebook.com/stg.laka - Linkedin: company:stichting-laka - ActivityPub: @lakanieuws@laka.org


Gerelateerde berichten:

 

  • 18 april 2017: Cijfers ECN: Pallas overbodig, HFR kan dicht

    Omdat er medio 2017 overcapaciteit is voor de productie van medische isotopen kan de Hoge Flux Reactor in Petten op korte termijn dicht. De Pallasreactor, de geplande vervanger van de HFR, lijkt daarmee overbodig. Het Ministerie van Economische kreeg hierover in mei 2016 cijfers onder ogen. Toch besloot minister Kamp ECN in oktober €40 miljoen […]


  • 10 januari 2020: What’s in a name: Van Reactorcentrum Nederland naar EnergieTransitie

    In juli 1976 werd de naam van het in 1955 opgerichte Reactorcentrum Nederland (RCN) veranderd in ECN: het Energieonderzoek Centrum Nederland. Het overgrote deel van de subsidie ging echter nog jaren naar kernenergie. Gelukkig kenterde dat langzaam. De kernenergietak van ECN werd in 1998 ondergebracht in een nieuwe dochter NRG, de Nuclear Research and consultancy […]


  • 10 januari 2019: Medische isotopen: Winst voor Novartis, kosten voor de maatschappij

    Novartis heeft de prijs van een in Rotterdam ontwikkeld kankermedicijn verzesvoudigd. De grondstof voor het medicijn, een isotoop van Lutetium, wordt in Petten geproduceerd in de met miljoensubsidies overeind gehouden Hoge Flux Reactor. Voor de geplande opvolger van die HFR, de Pallasreactor, kunnen tot op heden geen private financiers worden gevonden. Daarom hebben minister Bruins […]


  • 19 december 2017: EZ: Honderden miljoenen extra voor kernenergiesector

    Uit stukken uit het archief van de kabinetsformatie blijkt dat het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat er rekening mee houdt dat de kernenergiesector honderden miljoenen extra overheidsgeld nodig heeft. Er moet onder andere nog veel geld naar NRG in het Noord-Hollandse Petten. Zo heeft Petten naar verwachting €100 miljoen extra nodig voor de afvoer […]


  • 13 juni 2017: ANVS keurt plan NRG voor afvoer radioactief afval goed

    NRG moet eindelijk haar best gaan doen om het historisch radioactief afval voor eind 2027 afgevoerd te krijgen. Dat jaar is nu de einddatum van het meest sombere scenario. Dat schrijft toezichthouder ANVS in haar goedkeuring van het Plan van Aanpak voor de afvoer van al het radioactief afval van NRG in Petten. Verder vindt […]


  • 10 oktober 2016: Minister: ‘HFR nog drie jaar noodzakelijk voor medische isotopen’

    In het debat woensdag waar ook de steun aan ECN en NRG ter sprake kwam liet minister Kamp doorsijpelen dat hij niet verwacht dat de extra 40 miljoen euro voor het afvoeren van het historisch afval van Petten naar de Covra voldoende is. Maar, zoals de minister zei, er was sprake van een noodsituatie en […]