Urenco, VS-kernwapens en het Verdrag van Washington

Minister Schultz van Infrastructuur en Milieu is niet van plan naar aanleiding van een uitzending van het Duitse Tagesschau zelf onderzoek te doen naar de betrokkenheid van Urenco bij het Amerikaanse  kernwapenprogramma. Dat bleek in het Kamerdebat woensdag over nucleaire veiligheid. Het Kabinet heeft hier niets van gehoord van het Internationaal Atoom Energie Agentschap, dus, zo redeneert het Kabinet, zal er wel niets aan de hand zijn. Maar met door Urenco geleverd uranium wordt in Amerikaanse kerncentrales Tritium geproduceerd. Dit Tritium wordt gebruikt in Amerikaanse kernwapens. De vraag is natuurlijk of dat Nederlands/Duits/Britse Urenco wel mag meewerken aan de productie van grondstoffen voor kernwapens.

Liesbeth van Tongeren (GL) stelde tijdens het plenaire overleg nucleaire veiligheid afgelopen woensdag een vraag over de ook door Laka gepubliceerde connectie tussen door Urenco geleverd verrijkt uranium en tritiumproductie voor het Amerikaanse kernwapenprogramma. Van Tongeren vroeg om een onderzoek naar de feiten. Minister Schultz (IenM) weigerde er op in te gaan: ze was niet van plan na elke 'tv show' een onderzoeksprogramma op te starten. Bovendien had de minister niets van het Internationaal Atoom Energie Agentschap IAEA gehoord, en die gaan er volgens haar nu over. Geen reden voor een onderzoek, volgens de minister. Van Tongeren houdt de motie die ze hierover indiende, aan, totdat de minister nogmaals -via Economische Zaken- bij de IAEA navraag heeft gedaan.

Maar de uitzending was niet zo maar een “tv show”. Tagesschau is het belangrijkste Duitse tv-journaal. Ter herinnering: ook de diefstal van blauwdrukken van Ultracentrifuges bij Urenco in Almelo in de jaren '70 kwam naar buiten door een Duitse tv-reportage (maart 1979), niet door het IAEA.

In een rapport uit 2014 van het Amerikaanse Rekenkamer GAO ‘Interagency Review Needed to Update U.S. Position on Enriched Uranium That Can Be Used for Tritium Production’, wordt gesteld dat de Gemengde Commissie van Urenco akkoord is gegaan met leveringen van verrijkt uranium, terwijl de mogelijke productie van tritium in die reactoren bekend was: volgens Urenco is tritium een bij-product en daarmee geen inbreuk op het Verdrag van Washington’.

Artikel III. Vreedzaam gebruik
De ultracentrifuge-technologie, de uitrusting en onderdelen daarvan die uit hoofde van deze Overeenkomst naar de Verenigde Staten worden overgedragen, de Installatie, splijtstoffen in de Installatie, bijzondere splijtstoffen die worden voortgebracht door het gebruik van deze technologie, bijzondere splijtstoffen die worden voortgebracht door het gebruik van die bijzondere splijtstoffen, en in de Installatie gegenereerde gegevens die als Vertrouwelijke Gegevens worden bestempeld zolang deze vallen onder de rechtsmacht van de Regering van de Verenigde Staten of die van de Drie Regeringen worden uitsluitend gebruikt voor vreedzaam, niet-explosief gebruik.

Het Verdrag heeft het alleen over “bijzondere splijtstoffen” die gespecificeerd worden als plutonium en hoogverrijkt uranium. De Memorie van Toelichting bij de Goedkeuring van het Verdrag (Kamerstuk nr. 22991 13, Tweede Kamer 1992-1993) is duidelijker. Daar staat over Artikel III: “Dit artikel legt de verplichting vast tot uitsluitend vreedzaam gebruik van alle onder de overeenkomst vallende technologie, uitrusting en materialen.” Hieronder valt natuurlijk ook verrijkt uranium waarmee tritium ten behoeve van kernwapens wordt geproduceerd.

Obligated and unobligated uranium
The United States must generally account for nuclear material it has obtained under nuclear cooperation agreements with foreign partners. The agreements generally impose certain conditions, including that the material be used for peaceful purposes. Material subject to such conditions is called “obligated.” (…) Material not subject to agreement conditions is called “unobligated.” Some forms of uranium, such as LEU, are used to maintain the nuclear weapons in the U.S. stockpile, but the U.S. inventory of unobligated LEU is declining.
(GAO 2016, report blz 2)

VS: Tritiumproductie is militair
De VS zijn zelf ook die mening toegedaan. Want opmerkelijk is dat het hele VS-beleid voor de productie van tritium uitgaat van 'Unobligated LEU'. Dat wil zeggen dat uranium dat gebruikt wordt voor de tritiumproductie niet kan vallen onder verdragen die het gebruik ervan beperken tot vreedzaam gebruik. Dat is al decennia het beleid van de Amerikaanse overheid, juist om het vreedzame en militaire gebruik zo duidelijk mogelijk te scheiden. Daar ligt voor de VS het probleem. Omdat Amerika geen eigen uraniumverrijkingscapaciteit meer heeft is het aangewezen op de commerciële markt voor laag verrijkt uranium (LEU). En commercieel LEU van buiten de VS -of LEU verrijkt in de Urenco-fabriek in de VS ook- valt altijd onder overeenkomsten met 'obligations', zoals die in het Verdrag van Washington. Dus voor de Amerikaanse overheid is de productie van tritium voor kernwapens in civiele kerncentrales altijd militair geweest. En dat zou voor Urenco niet gelden?

Urenco, dwz. Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk, moeten daarom stoppen met het leveren van grondstoffen of technieken uranium aan de VS waarmee tritium voor kernwapens kan worden geproduceerd.

Dit bericht werd geplaatst in Internationaal, Proliferatie, Urenco, Urenco Tritium, Verenigde Staten en getagged met op door .
Heb je een opmerking of zie je een feitlijke onjuistheid? Laat het ons weten!

Over Stichting Laka

Het documentatie- en onderzoekscentrum kernenergie - Ketelhuisplein 43, Amsterdam - tel: 020-6168294 - mail: info@laka.org - Twitter: @LakaNieuws - FB: facebook.com/stg.laka - Linkedin: company:stichting-laka - ActivityPub: @lakanieuws@laka.org


Gerelateerde berichten:

 

  • 8 januari 2020: Interesse VS in koop Urenco voor kernwapen-gebruik

    De Verenigde Staten hebben een probleem met hun kernwapens. Er zijn namelijk geen Amerikaanse bedrijven meer die uranium verrijken. En omdat uranium van buitenlands firma's niet mag worden gebruikt voor militaire toepassingen, raakt de VS haar uraniumvoorraad voor kernwapens en vliegdekschepen op. Daarom worden er plannen gemaakt voor het opzetten van een nieuwe Amerikaanse uranium-verrijkingsindustrie. […]


  • 19 januari 2018: Urenco en tritium voor VS-kernwapens: meer onduidelijkheid en rookgordijnen

    Levert Urenco nu wel of niet verrijkt uranium waarmee tritium voor Amerikaanse kernwapens wordt gemaakt? Staatssecretaris Van Veldhoven schrijft dat Urenco geen ‘nucleair materiaal’ levert aan de kerncentrale Watts Bar - waar kernwapen-tritium wordt geproduceerd - maar de Duitse regering leek in augustus nog te schrijven dat Urenco dat wel deed. En produceert Watts Bar/TVA […]


  • 18 september 2017: Urenco’s verrijkt uranium voor tritiumproductie kernwapenprogramma VS

    Volgens het kabinet zijn er “geen aanwijzingen” dat verrijkt uranium van Urenco in de VS gebruikt wordt voor het Amerikaanse kernwapenprogramma. Hiermee gaat het kabinet helemaal voorbij aan de visie van de Amerikaanse overheid zelf, die de productie van tritium -en de levering van verrijkt uranium daarvoor- als een militaire aangelegenheid ziet. Toch levert Urenco […]


  • 21 maart 2023: Urenco ziet geen heil in eigen kernreactorontwerp en stapt uit U-Battery

    Urenco stapt uit het consortium dat de door Urenco zelf ontwikkelde U-Battery kernreactor ontwikkelt. Officieel omdat Urenco haar activiteiten en strategie re-prioriteert, maar ook omdat "having exhausted its attempts to secure the commitment of new commercial investors". Ze ziet er blijkbaar weinig heil meer in omdat ze geen investeerders kunnen vinden. Het is onduidelijk hoe […]


  • 8 juli 2020: Het Kabinet, Urenco en de kunst van het om de hete brij heendraaien

    Na de beantwoording van vervolgvragen blijft het onduidelijk of het Kabinet vindt dat HALEU-uranium, wat Urenco in de VS wil gaan produceren, geschikt is voor kernwapens. Of hoe de Tweede Kamer het rijksbeleid over de handel en wandel rondom het proliferatie-gevoelige Urenco kan controleren. Uit een nieuwe Kamerbrief van blijkt wel dat er nog nooit […]


  • 26 mei 2020: Nog veel onduidelijk na beantwoording vragen over Urenco

    Alsof ze Corona al zagen aankomen stelden de leden van GroenLinks, de SP, en met name D66 in januari een hele reeks schriftelijke vragen over uraniumverrijker Urenco. Dit naar aanleiding van onder andere Urenco's heropgestarte radioactief afvaltransport naar Rusland, tritium-productie in de VS met door Urenco verrijkt uranium en de rol die Nederland als aandeel- […]