Steeds vaker worden kernenergiewetvergunningen –transportvergunningen in het bijzonder- niet gepubliceerd. Het blijft dan bij een kennisgeving dat de vergunning is afgegeven, zonder details van wat waar en hoe. Reden is vaak ‘veiligheid cq beveiliging’. Een kopie van de vergunning krijgen is nog mogelijk, maar dan zijn alle wel details weggelakt. Maar hoe kan men –‘civil society’- die vergunningen dan nog controleren? Antwoord: dat kan ook niet. Onder de weggelakte gegevens blijken echter wel fouten te staan. Op 18 juni is er door de ANVS een vergunning afgegeven voor het vervoer van MOX-brandstof naar kerncentrale Borssele. MOX is een mix van uranium en plutonium. Omdat er alleen maar een kennisgeving van het verlenen van de vergunning was gepubliceerd en niet de eigenlijke vergunning –nationale veiligheid, want plutonium- had Laka toch ook maar de vergunning opgevraagd. Je kunt namelijk bezwaar maken tegen die vergunning, maar hoe kun je dat doen als er geen vergunning gepubliceerd is? Kregen we van de ANVS een afschrift van de vergunning (met netjes ‘Kopie voor Laka’ erop) waarin alle details over het transport weggelakt waren. Tsja. Nu blijkt dat er een fout onder het weggelakte deel stond. En niet zomaar één: “Abusievelijk is de hoeveelheid plutonium per element in artikel 3 van de vervoersvergunning met kenmerk ANVS-2018/9100 opgenomen in plaats van de totale hoeveelheid plutonium van de zending.” En dus werd gisteren, 14 augustus, de gewijzigde vergunning gepubliceerd. Dat wil zeggen: de mededeling. Want de vergunning zelf, staatsbelang, nationale veiligheid etc. want plutonium, dus niet gepubliceerd. En als je dan een afschrift van de gewijzigde vergunning opvraagt en krijgt, zal die er precies zo uit zien als de foutieve vergunning. Want gelakt! Bij ‘Beveiligingscategorie I’ gaat het niet alleen om plutonium, maar ook om uranium-233 of meer dan 20% verrijkt uranium in bepaalde hoeveelheden.
Om hoeveel plutonium gaat het?
In elk MOX-brandstofelement voor Borssele zit ongeveer 27,5 kg plutonium. Hoeveel elementen er onder de vervoersvergunning vallen is weggelakt, maar minder dan 10. Er vallen maximaal 8 transporten onder deze vergunning die geldig is tot juni 2021. Aangezien EPZ van plan is elk jaar 12 MOX-elementen in de kernreactor te laden, zal het ws gaan om 36 (3x12) brandstofelementen. In totaal is dat dan ongeveer 990 kilo plutonium over alle 8 zendingen die onder deze vergunning vallen. In de oorspronkelijke vergunning stond waarschijnlijk 27,5 kg. Foutje, bedankt!
Hoeveel 990 kilo plutonium is? In Tsjernobyl in 1986 kwam ongeveer 50 kilo van de radioactieve stoffen cesium, strontium en plutonium vrij. In tegenstelling tot gebruikte brandstof, waar ook plutonium in aanwezig is, straalt vers MOX veel minder hard en heeft daarmee een veel minder grote ‘natuurlijke’ drempel tegen diefstal. Belanghebbenden –maar hoe weet je dat want de transportroute is ook weggelakt- kunnen nog wel “aan de voorzieningenrechter [sic] van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State” een voorlopige voorziening aanvragen. Maar dan moet je natuurlijk wel eerst een bezwaarschrift hebben ingediend, dat kan nog zes weken.