"Als je alleen een hamer hebt, ziet alles eruit als een spijker." Dat is kort samengevat de uitkomst van een onderzoek naar de impact van kernenergie op het energiesysteem, wanneer ervoor gekozen zou worden de energievoorziening in 2050 deels in te vullen met kernenergie. De rechtse tweede kamer-fracties hadden Wiebes vorig jaar opgedragen dit onderzoek uit te voeren. Wat blijkt: Alléén als nieuwe kerncentrales altijd voorrang krijgen op het net, dus voor wind en zonne-energie, én de staat de risico's draagt, kunnen ze financieel uit. In ieder ander scenario is in 2050 de energievoorziening goedkoper zonder kernenergie.

Het kernenergie-onderzoek is onderdeel van een groter onderzoek naar verschillende klimaatneutrale energiescenario's voor 2050, wat Wiebes vorige week naar de Kamer stuurde. Om tegemoet te komen aan de motie Yeşilgöz (VVD) en Mulder (CDA) had Wiebes als variant van een van de vier scenario's, 'Europese CO₂-sturing', de impact van kernenergie op systeemniveau bepaald, waarbij een deel van de energiemix ingevuld wordt met kernenergie.

Daar ging het dus al meteen mis. Het probleem is natuurlijk niet hoe kernenergie toe te passen, maar hoe in 2050 klimaatneutraal te worden. Maar goed, de scenaristen van Berenschot en Kalavasta gingen aan de slag. Uitgangspunt: hoe pas je rendabel 9 gigawatt kernenergie in. Voor als je er mee bekend bent, dat is ongeveer drie keer Hinkley Point C, een veel geplaagd project in het Verenigd Koninkrijk, en ruim 18 keer het vermogen van kerncentrale Borssele. De onderzoekers noteren dan ook droogjes: 'Deze systeemstudie is geenszins bedoeld om in te gaan op politieke, maatschappelijke of ethische vraagstukken m.b.t. kernenergie'.

Spoiler: Kernenergie is voor Nederland onrealistisch: Om alleen waterstof op te wekken is het te duur; kernenergie kan niet op de elektriciteitsmarkt concurreren met duurzame energie, want ook: te duur; ook kan je niet je kerncentrale gebruiken als er piekvraag is om in de dal-periode waterstof op te wekken want - gaap - te duur. Wat wel uit zou kunnen is als je de elektriciteitsmarkt helemaal wegdenkt (VVD leest u mee?) en de 9 gigawatt kernenergie altijd aan staat, de hele zonnige zomer, de hele winderige winter lang, en duurzame energie, wat op zich zelf dus rendabel is, de restjes die nog gevraagd worden, mag leveren. Een soort omgekeerde Kalkar heffing: Iedereen aan het kernenergie, of je het nu wilt of niet. De studie ging inderdaad niet in op politieke, maatschappelijke of ethische vraagstukken.

Oh ja, in dat scenario moet je er dan ook even van uit gaan dat er zestig jaar lang helemaal niets mis gaat met kernenergie. Want Nederland heeft in het rechts populistische scenario zestig jaar lang geen backup en zit in het donker als om een of andere reden die 9GW uitvalt of uit moet. Ook dan: te duur.

Goed dus dat dit onderzoek is gedaan. Kan het plan voor nieuwe kerncentrales nu weer in de ijskast. Totdat iemand (VVD?) weer een proefballonnetje oplaat om de aandacht van een echt probleem af te leiden.