De centrale organisatie voor radioactief afval in Nederland, de Covra, met het geld uit het Waarborgfonds Eindberging een beleggingsportefeuille opbouwen. Het waarborgfonds moet ervoor zorgen dat in 2120 de eindberging van radioactief afval gefinancierd kan worden. De Covra heeft toestemming gekregen om risicovoller te gaan beleggen. hiermee moet het rendement van de beleggingen hoger wordt, want die blijft ver achter bij de verwachtingen. Omdat de Covra dat fonds uit eigen middelen aan moet vullen, lijdt het bedrijf verlies en is het eigen vermogen verdampt.

Het gaat financieel niet goed met de Covra, de organisatie die verantwoordelijk is voor de inzameling, opslag en eindberging van al het radioactief afval in Nederland. Dat is al langer bekend. Vooral het bijpotten van de tekorten in het Waarborgfonds Eindberging kost zoveel, dat het eigen vermogen ondertussen op is; het bedrijf is virtueel failliet. Dat fonds moet flink groeien zodat er over 100 jaar voldoende geld is om een eindberging te financieren. Zo'n eindopslag is nu voorzien in geologische formaties met als geschatte kosten zo’n 2 miljard.

Die tekorten ontstaan, zo blijkt, door veel te hoge verwachtingen omtrent het beleggingsrendement. Daar werd wat op gevonden: risicovoller beleggen. Dat zou namelijk meer rendement moeten opleveren. Maar de beleggingsregels liet dat alleen niet toe. Nu is er het Koninklijk Besluit die dat mogelijk moet maken. Volgens het in oktober goedgekeurde beleggingsstatuut heeft het Ministerie van Financiën met de Covra “termijnen (…) afgesproken om hun gelden uit de schatkist te kunnen gaan onttrekken, en geleidelijk een beleggingsportefeuille op te bouwen.”

En een opmerkelijke conclusie van de minister in de Nota van Toelichting: “COVRA is de enige begunstigde van dit besluit, waar geen andere partijen voor- en/of nadelen zullen ondervinden.” Oh? En wie gaat het betalen als de beleggingen van de Covra -100% staatseigendom- net iets té risicovol blijken te zijn geweest?

Wij vinden dit de slechtste oplossing is; de logische oplossing zou zijn om de producenten van het radioactief meer te laten betalen. Want hier zit toch net het risico dat de vervuiler niet gaat betalen: het risico ligt bij de Covra en niet bij de producenten van het radioactief afval. EPZ heeft al het hele bedrag betaald voor het Waarborgfonds voor het afval dat ze tot 2033 produceren. Dit terwijl er tot in de jaren ‘50 van deze eeuw afval terug zal komen uit de opwerkingsfabriek in La Hague. Wat dat betreft lijkt het niet mogelijk dat de producenten gedwongen worden de tekorten aan te vullen, dat risico ligt volledig bij de Covra. En dat is de beheerder van het afval, niet de vervuiler….

Precies hierom heeft Laka juli vorig jaar met een aantal producenten van door zon en wind opgewekte energie een klacht ingediend bij de Europese Commissie wegens ongeoorloofde staatssteun. Ambtelijke molens draaien traag; er is nog geen uitspraak, maar eens moet die toch komen.