Gedeputeerde Staten van Noord-Holland laat weten eerst met minister Wiebes te willen overleggen voordat het laatste deel van de lening aan de Pallasreactor uitbetaald wordt. ”Een aanleiding voor dit gesprek zijn de uitspraken van minister Wiebes in het Algemeen Overleg Nucleaire Veiligheid van 17 mei 2018 over de relatie tussen Pallas en Lighthouse”, aldus de brief van Gedeputeerde Staten. De brief staat op een lijst met ingekomen stukken. In dat overleg stelde minister Wiebes dat in 2020 bekeken moet worden of Pallas wel noodzakelijk is in verband met de ontwikkeling en realisering van Lighthouse. Lighthouse is een technologie om medische isotopen (in eerste instantie alleen het meest gebruikte Molybdeen) te produceren zonder kernreactor. Die productie is schoner, sneller en goedkoper.
Gedeputeerde Bond beklaagd zich er in de regionale media over dat minister Kamp nooit moeilijk deed, maar de nieuwe minister Wiebes opeens onrust creëert. Ach, dat heet nu voortschrijdend inzicht en kijken naar innovatie. Niet besteed aan de provincie blijkbaar, want Bond zegt: “Wij willen niet Pallas of Lighthouse, maar Pallas en misschien later Lighthouse.” De realiteit is anders: Pallas komt op z'n vroegst in 2025 in bedrijf; Lighthouse zal er al jaren eerder zijn.
De Stichting Voorbereiding Pallasreactor heeft op 3 april een betalingsverzoek bij de provincie ingediend voor dat laatste (derde) deel van de lening van: €17,5 miljoen. Pallas heeft daarbij de Businesscase 3.1 meegestuurd (die meteen geheim verklaard is totdat de exploitatie beëindigd is) en verzocht vóór 1 juli 2018 een besluit te nemen. Het is onduidelijk of dat nu gehaald wordt.
Pallas doet nog twee andere verzoeken in de brief van 3 april: in de voorwaarden van de lening van €40 miljoen van de provincie (en ook van het Rijk) staat; “De stichting lost het uitbetaalde bedrag inclusief de bijgeschreven rente in zijn geheel af binnen zes maanden nadat de stichting financiering voor de bouw van een hoge flux reactor heeft aangetrokken, doch uiterlijk op 1 januari 2019”.
Dat gaat Pallas dus niet redden en maakt ook weer duidelijk hoeveel vertraging het project al heeft opgelopen. Merkwaardig in dit verband is dat zelfs de nucleaire toezichthouder, de ANVS, niet meer weet wanneer de Stichting Voorbereiding Pallas opgericht is –en dus aan de voorwaarden voor het uitbetalen van de lening werd voldaan-; in het ANVS Jaarverslag 2017 staat (blz 19) dat “eind 2014” de “Stichting Voorbereiding PALLAS-reactor opgericht” is. Maar dat was dus al een jaar eerder: 16 december 2013 om precies te zijn! Slordig!
Die lening van €40 miljoen plus rente voor het eind van dit jaar nog helemaal terug betalen zit er niet in. Pallas vraagt dan ook verlenging van de leentermijn met anderhalf jaar: tot en met juli 2020. Maar dan nog: uit blz 91-92 van de Jaarrekening 2017 van de provincie, blijkt zelfs dat “de stichting [Pallas] ultimo 2017 een negatief eigen vermogen heeft.”
Uit die zelfde jaarrekening over 2017 blijkt ook dat de provincie –juist omdat de Stichting Pallas een negatief eigen vermogen heeft- het eerste deel van de lening (€15,3 miljoen) apart zet als ‘verlies’: het risico is zeer groot geworden door het ontbreken van een onderpand: het negatief vermogen.
Er is nog een tweede verzoek dat Pallas doet in de brief van 3 april: “verhoging van het maximumbedrag van de lening, zodat de verschuldigde rente bovenop het bedrag van €40 miljoen komt”. Wat dat precies betekent is nog onduidelijk, er komt nog een “technische briefing” over de Jaarrekening van de Provincie.
Gedeputeerde Staten wil “[S]amen met de informatie uit de (second opinion op de) businesscase, onze eerdere besluiten en risico-inschattingen” zo snel mogelijk “een besluit ter consultatie voorleggen” aan de Provinciale Staten.