Canadese onderzoekers zijn er in geslaagd om met een deeltjesversneller zuiver Actinium-225 te maken. Actinium-225 was volgens het RIVM één van de medische isotopen waar de nog te bouwen Pallasreactor essentieel voor zou worden. Recent werd ook al bekend dat het Amerikaanse SHINE overweegt om in Petten met deeltjesversnellers Molybdeen-99, een veelgebruikt medisch isotoop, te maken. Naar aanleiding van dat bericht bracht het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu een aanvulling uit op haar studie die het Kabinet afgelopen juli naar de Kamer stuurde. In de aanvulling concludeerde het RIVM dat SHINE geen bedreiging vormde voor de business case van de Pallasreactor. Die conclusie lijkt na een maand alweer achterhaald.

In juli stuurde minister Bruins een studie van het RIVM naar de Kamer op grond waarvan de minister concludeerde dat de bouw van de Pallasreactor van belang zou zijn voor de leveringszekerheid van Molybdeen-99, een veelgebruikt middel voor medische diagnoses.

In september werd echter bekend dat Harrie Buurlage, oud-directeur van NRG in Petten, Europees directeur bij SHINE werd. Het Amerikaanse SHINE heeft een methode ontwikkeld om molybdeen met deeltjesversnellers te produceren. Bij productie met deeltjesversnellers komt veel minder hoog radioactief afval vrij dan bij productie met een kernreactor. Buurlage zou voor SHINE in Europa een molybdeen-fabriek opzetten. Vanwege de reeds aanwezige infrastructuur mogelijk zelfs in Petten.

Naar aan aanleiding van dit bericht publiceerde het RIVM op 30 september een aanvulling op het rapport wat Minister Bruins 5 juli naar de Kamer stuurde. In de aanvulling benadrukt het RIVM dat SHINE geen complete vervanging van een kernreactor zou zijn en sprak het instituut haar twijfels uit over de ambities van SHINE.

In de aanvulling schreef het RIVM verder over Actinium-225:

Wel is duidelijk dat actinium-225 erg lastig te verkrijgen is, de wereldproductie is voldoende voor slechts enkele honderden patiënten per jaar. Er zijn nieuwe productiefaciliteiten nodig mocht dit radionuclide daadwerkelijk op grotere schaal gebruikt gaan worden.

Het RIVM ging er op dat moment nog voetstoots van uit dat het bij 'nieuwe productiefaculteiten' om kernreactoren gaat.

Nadat er begin van de eeuw fundamentele problemen optraden bij nieuw te bouwen MAPLE-onderzoeksreactoren, is Canada in 2009 helemaal gestopt met het ontwikkelen van kernreactoren voor medische doeleinden. Om in de vraag te kunnen blijven voorzien is het land daarop koploper geworden op het gebied van deeltjesversneller-onderzoek. Op 25 oktober berichtte het WNN zo dat onderzoekers bij het Canadese TRIUMF er in zijn geslaagd om met deeltjesversnellers zuiver Actinium-225 te maken.

Nadat de eerdere marktanalyse over de productie van molybdeen al wankelde, is na één maand de volgende analyse van het RIVM, dat voor therapeutische isotopen zoals Actinium-225 een honderden miljoenen kostende kernreactor onmisbaar is, ook achterhaald.

Hoe gaat het met het Nationaal Icoon Lighthouse?
In 2016 won ASML met Lighthouse nog de prijs voor Nationaal Icoon met een nieuwe techniek waarmee met een ultraviolet-laser molybdeen kon worden gemaakt. Omdat het Ministerie van VWS tegenwerkte, koos Smart/Lighthouse om deze techniek door te ontwikkelen met het Belgische IRE. Sindsdien is het initiatief een beetje van de radar verdwenen. Uit goed ingevoerde bron weet Laka echter dat geen nieuws gewoon goed nieuws is. Zo zou IRE in Fleurus twee molybdeen-productielijnen bouwen, die in 2025 operationeel moeten worden. Eén lijn zou al genoeg om de oude Hoge Flux Reactor te vervangen. Met twee lijnen kan, volgens onze bron, de wereldvraag naar medische molybdeen worden voorzien. Verder kunnen met de Lighthouse-techniek, naast diagnostisch molybdeen, ook alle therapeutische isotopen worden geproduceerd. Men twijfelt alleen nog of dat wel rendabel zou zijn.

Waarschuwing voor investeerders in Pallas
Laka's bron geeft graag ook een waarschuwing voor investeerders die nog niet zijn uitgekeken zijn op de Pallasreactor:

Als je de Pallas-reactor vergelijkt met de JHR, een nieuwe onderzoeksreactor in Frankrijk, dan zie je dat die 1,5 keer zwaardere kernreactor €1,9 miljard euro kost. De door Pallas genoemde €600 miljoen euro zou wel eens een grove onderschatting kunnen zijn, de volgende Noord-Zuid lijn. Met een beetje schalen komen de kosten voor Pallas rond de €1,2 miljard uit. Overigens zou Pallas met € 600 miljoen één van de goedkoopste reactoren ooit worden. De door Pallas gehanteerde realisatietijd van 5 jaar is daarnaast zeer twijfelachtig.

Volgende week woensdag, 6 november, spreekt de Commissie Volksgezondheid, Welzijn en Sport van de Tweede Kamer met Minister Bruins over Voortzetting van de Pallas reactor.