De Duitse politie heeft recent bevestigd dat het bij de transporten van verarmd uranium van de uraniumverrijkingsfabriek in Gronau via Amsterdam naar Rusland radioactief afval ging. Tot dusver spraken Urenco en de Duitse en Nederlandse overheid bij de uranium transporten altijd over 'recyclebaar materiaal' en ‘grondstof’. De export van radioactief afval is namelijk verboden op grond van het Duits Strafrecht. Naar aanleiding van de politie-verklaring is er nu een aanklacht ingediend bij justitie tegen Urenco wegens “illegale export van radioactieve stoffen”.

In een officieel schrijven aan tegenstanders van kernenergie – verdacht van acties tegen de uraniumtransporten – heeft de Duitse federale politie bevestigd dat ze het verarmd uranium, dat van de uraniumverrijkingsfabriek in Gronau via Amsterdam naar Rusland is vervoerd, als kernafval beschouwd. In een brief die eind september werd gestuurd staat, met betrekking tot de uraniumtransporten: „(…) im Rahmen eines Bahntransportes nuklearer Abfälle (organisiert durch die Firma Urenco) (…)“ (als onderdeel van een spoortransport van nucleair afval georganiseerd door de firma Urenco).

Urenco houdt vol dat de uraniumtransporten naar Rusland transporten met waardevol materiaal, een grondstof, betreft. In Rusland zou het verarmd uranium namelijk weer verrijkt worden waarna een klein percentage terug zou komen als verrijkt uranium en hier gebruikt worden.

Volgens de bevindingen van de Russische milieuorganisaties Ecodefense en Greenpeace Russia wordt uraniumafval echter in Rusland opgeslagen onder de blote hemel zonder verder hergebruik. Ook als het verarmd uranium wel zou worden herverrijkt, blijft er nog steeds 85-90% van het materiaal achter in Rusland. “Dit is in werkelijkheid uitvoer van radioactief afval. We zijn erg blij dat de federale politie dit nu officieel heeft bevestigd en we verwachten dat het openbaar ministerie van Münster gedetailleerd en gericht onderzoek gaat doen', zegt Peter Bastian van de Aktionsbündnis Münsterland gegen Atomanlagen.

Urenco heeft de afgelopen drie jaar zo’n 18.000 ton verarmd uranium uit de verrijkingsfabriek in Gronau naar Rusland vervoerd. Al eerder, in de jaren 90/00, werd er door Urenco (eigendom van Groot-Brittannië, Nederland en 2 Duitse bedrijven) in totaal 100.000 ton naar Rusland geëxporteerd, waarvan zo’n 53.000 ton uit Almelo. Lucratief, want anders had het opgeslagen moeten worden bij de COVRA en daarna in de eindberging, en daarvoor moet Urenco betalen. Ter vergelijking: op 31 december 2020 lag er 48.000 ton verarmd uranium uit Almelo opgeslagen bij de COVRA, dus minder dan in Rusland gedumpt is!

De uraniumverrijkingsfabriek in Gronau is, net als de splijtstofelementenfabriek in Lingen, tot dusver buiten de ‘Atom-ausstieg’ gehouden, hoewel bijna elke 10e kerncentrale wereldwijd van hieruit wordt voorzien van uraniumbrandstof. Antikernenergie-initiatieven en milieuorganisatiesn, maar ook de Groenen, Die Linke en de SPD-minister van Milieu Svenja Schulze, roepen al lang op om deze twee nucleaire installaties te sluiten.

De laatste jaren was de bestemming in Rusland de nucleaire installatie van Novouralsk bij Jekaterinenburg - één van de zogenaamde "gesloten steden" uit de tijd van de Sovjet-Unie. De Russische NGO Ecodefense en Duitse en Nederlandse milieu-initiatieven en verenigingen protesteren al sinds vele jaren tegen de uraniumafvaltransporten van Gronau via Amsterdam naar Rusland. Ze vrezen dat volgend voorjaar - direct na de deelstaatverkiezingen in Noordrijn-Westfalen in mei 2022 - een nieuwe reeks transporten naar Rusland zou kunnen gaan plaatsvinden.