Novartis heeft de prijs van een in Rotterdam ontwikkeld kankermedicijn verzesvoudigd. De grondstof voor het medicijn, een isotoop van Lutetium, wordt in Petten geproduceerd in de met miljoensubsidies overeind gehouden Hoge Flux Reactor. Voor de geplande opvolger van die HFR, de Pallasreactor, kunnen tot op heden geen private financiers worden gevonden. Daarom hebben minister Bruins van VWS en de provincie Noord Holland de afgelopen jaren €80 miljoen uitgeleend voor de ontwikkeling van een nieuwe kernreactor. Novartis loopt nu binnen op een medicijn dat alleen met zware subsidies kan worden geproduceerd. Laka vermoedt dat de farmaceutische multinational zich de ontwikkeling van de Pallas kernreactor door de overheid zal laten aanleunen, om pas in te stappen als de geldpers aan kan.

Lutetium octreotaat, door reactorexploitant NRG het paradepaard van de medische isotopen gedoopt, heeft een jaar geleden de Europese status van 'weesmedicijn' gekregen. Daarmee is de producent beschermd tegen productie door anderen. Novartis heeft onlangs IDB Holland, de enige producent van dit medicijn, overgenomen en meteen daarop de prijs verzesvoudigd. NRG ziet in Lutetium, de grondstof voor het kankermedicijn, een belangrijkste groeimarkt voor isotopen in de medisch nucleaire sector. De enige reden dat NRG's hoge flux reactor (HFR) in Petten dit medisch Lutetium nu produceert, nog niet failliet is, zijn echter vele miljoenensubsidies van het Rijk. De HFR kan alleen blijven produceren doordat het Rijk honderden miljoenen heeft gestoken in het oplappen van de oude kernreactor en in het opruimen van radioactief afval, onder meer ontstaan bij de productie van medische isotopen.

Rijk en provincie Noord Holland hebben de afgelopen jaren ook €80 miljoen geleend aan de nieuw geplande Pallasreactor. De toch al zwakke business case van deze Pallasreactor drijft op het medische isotoop Molybdeen, maar er kunnen tot op heden geen private financiers worden gevonden. Volgens de stichting Voorbereiding Pallasreactor moet Lutetium daarom de kroonkurk worden waarop de business case zal gaan drijven. Het wekt dan ook verbazing dat de overheid de ontwikkeling van de kernreactor voorschiet, terwijl Novartis per patiënt 100.000 euro in rekening brengt.

Minister Bruins van VWS, die per 1 januari de ministeriële verantwoordelijkheid over Pallas van het ministerie an Economische Zaken en Klimaat heeft overgenomen, heeft vrijdag een gesprek tussen hem en Novartis aangekondigd.

Niet voor het eerst worden de kosten van de nucleaire sector afgewenteld op de maatschappij en de winst geprivatiseerd.