Vorige week was de zitting bij de Raad van State in de rechtszaak tegen het bestemmingsplan van de Gemeente Schagen. Met dat bestreden bestemmingsplan maakte de Gemeenteraad van Schagen plaats voor Pallas, een nieuwe kernreactor in de Pettense duinen. De door de Raad van State behandelde bezwaren gaan vooral over nut en noodzaak van nóg een kernreactor in het beschermde natuurgebied, of NRG/Pallas wel zorgvuldig alternatieve locaties heeft onderzocht, en of het kwetsbare duingebied überhaupt wel bestand is tegen een grote bouwoperatie. Uitspraak over zes weken.

De rechtszaak was aangespannen door de Stichting Duinbehoud, de voorzitter van Vereniging Pettemerduinen en een bloembollenkweker, die daags voor de zitting zijn beroep introk. En alhoewel de procedure gevoerd wordt tegen de gemeenteraad van Schagen - zij stellen het bestemmingsplan vast - had de projectorganisatie van de Pallas-kernreactor het advocatenkantoor Stibbe ingehuurd om ook het woord te voeren.

Alternatieve locaties
De rechters wilden van Pallas onder andere weten waarom de nieuwe kernreactor in Petten zou moeten komen. De locatiekeuze had namelijk een belangrijk onderdeel van de milieueffectrapportage moeten zijn. Zeker omdat de onderzoekslocatie Petten in een kwetsbaar duingebied ligt, wil je, voordat je de knoop voor nog een kernreactor daar doorhakt, weten of een andere locatie niet verstandiger is. Zowel Duinbehoud als Pettemerduinen wezen daarom op een locatie bij Borssele. Niet alleen zit je daar al naast de kernafvalopslag Covra, waarmee er veel minder riskante afvaltransporten zijn, ook is er al veel nucleaire kennis in Zeeland. Daarbij kwam ook nog dat veel van de bestaande faciliteiten in Petten verouderd zijn en binnen afzienbare tijd worden vervangen. Daarmee is de komst van een nieuwe kernreactor misschien wel hét aangewezen moment om definitief uit het duingebied te vertrekken.

Stibbe, namens Pallas, moest hier niets van weten. Petten was, volgens de advocaat, als locatie voor de kernreactor een 'no-brainer':  De kernreactor zou pal naast de opwerkingsfaciliteiten van Curium komen, en het zou, volgens Pallas, onzinnig zijn om naar andere locaties te kijken. In dat opzicht is het opmerkelijk dat juist vorige maand naar buiten kwam dat NRG in de bestaande Hoge Flux Reactor uranium bestraalt waarmee in Fleurus, in België, medische isotopen worden gemaakt. Fleurus ligt echter zo'n 3-4 uur rijden vanuit NRG, voor IRE is dat kennelijk dus geen bezwaar. Sowieso deed de advocaat van Pallas het voorkomen alsof de Pallas-reactor en de faciliteiten van Curium een onlosmakelijk geheel vormen, terwijl Curium (voorheen Mallinckrodt) een paar jaar geleden nog gewoon targets in Polen en België liet bestralen.

Maar goed, door zelfverzekerd in de rechtszaal te stellen dat het een no-brainer is dat de Pallas in Petten moet komen, en dat daarom alternatieve locaties niet in kaart hoeven te worden  gebracht voor de milieueffectrapportage, wordt het misschien vanzelf wel waar... toch?

RIVM-rapporten als munitie?
Zowel de advocaat van de Gemeenteraad als die van Pallas schermden verder rijkelijk met de rapportages die het RIVM in opdracht van de minister van Medische Zorg en Sport heeft gemaakt over medische isotopen. Zo stelt het RIVM dat het "niet waarschijnlijk is dat het met het SHINE-concept binnen enkele decennia mogelijk zal zijn het hele palet aan medische radionucliden te produceren". Daarmee gaan de gemeente en Pallas er aan voorbij dat een kernreactor ook niet dat 'hele palet' produceert. Niemand verwacht dat ook van één enkele technologie. Maar door bij de Raad van State te doen voorkomen alsof het óf Shine óf een kernreactor moet zijn, dus zonder andere technieken of methoden mee te nemen, bleef het tijdens de zitting lekker overzichtelijk.

Verder citeerde de gemeenteraad het RIVM, dat "het niet-realiseren van de Pallas negatieve gevolgen zal hebben voor de (lokale) werkgelegenheid in de nucleaire sector".  Op zich voorstelbaar, alhoewel... het RIVM? Sinds wanneer heeft het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu verstand van werkgelegenheid? Van wie had het RIVM dat eigenlijk? Aha: "experts van SHINE, het reactorinstituut in Delft, het kernfysisch versneller instituut in Groningen, de nuclear research- en consultancy group in Petten, en de stichting Pallas voorbereiding in Alkmaar."; Iets met "wij van WC-eend", maar dan met een blauwe strik van het RIVM erom.

Duizend keer meer stikstof in de duinen
Tenslotte kwam het stikstof-dossier aan de orde. Niet alleen gaat de komst van de Pallasreactor gepaard met veel meer verkeer naar het industriegebied in de duinen, de bouw van de reactor zelf zal ook een forse hoeveelheid 'depositie' veroorzaken. Maar Pallas heeft, na een schijnbeweging, uiteindelijk toch geen gebruik gemaakt van de PAS, de gewraakte 'Programmatische Aanpak Stikstof'. Aangezien er al jaren teveel stikstof neerslaat in de duinen ('KDW-waarde' overschreden), heeft Arcadis voor Pallas een 'Passende beoordeling' opgesteld. En zowaar: "Het is gezien de huidige kwaliteit van de habitattypen daarom uitgesloten dat door de bijdrage aan de stikstofdepositie, vanwege de aanleg en het gebruik van de PALLAS-reactor, een afname van de kwaliteit van deze habitattypen op zal treden."

Voorzitter Jonker van Stichting Duinbehoud wees er op dat er met de komst van Pallas duizend keer meer stikstof in het natuurgebied neerslaat dan dat wettelijk is toegestaan, terwijl nu al de vrijwilligers van Duinbehoud de natuur rondom de Onderzoekslocatie Peten elk jaar achteruit zien gaan.

Uitspraak over zes weken.

Meer informatie over Pallas
Maandagmiddag, 25 februari, geeft de directeur van Pallas een "technische briefing" over de voortgang van het Pallas project bij de Provinciale Staten in Haarlem. 23 maart organiseert Duurzaam Schagen een informatie- en debatavond over de komst van een nieuwe kernreactor in Petten.