Nog vóór de zomer zegt het Kabinet te willen beslissen of het zo’n € 2 miljard staatssteun gaat verlenen aan de geplande Pallas-kernreactor in Petten, de opvolger van de Hoge Flux Reactor, HFR. De eerste plannen voor Pallas zijn ondertussen bijna twintig jaar oud en is het tien jaar geleden dat het pro­ject al eens door de Staat gered werd. En eigenlijk is de komst van de kernre­actor nog net zo onwaarschijnlijk als toen. En minister van Economische Zaken Kamp zei het in 2013 allemaal zo duidelijk: “Uiteindelijk moet Pallas een privaat gefinan­cierde, commerciële onderneming worden.”
Vooruitlopend op de besluitvorming publiceert Laka nu een samenvatting van de argumenten en een analyse van de veranderende omstandigheden.

Ogenschijnlijk is de realisering van de Pallas-kernreactor verder weg dan ooit. Aan de voorwaarde dat de bouw privaat gefinancierd moet worden kan niet worden voldaan, terwijl het duidelijk is geworden dat de kernreactor geen 400 miljoen maar tussen 1,5 en 2 miljard euro zal gaan kosten. Daarbij komt dat het medische isotopen-landschap enorm veranderd is ten opzichte van het moment dat de eerste plannen voor Pallas werden gemaakt en nieuwe technieken om radio-isotopen te produceren de markt gaan – en al hebben – betreden.

Maar wie denkt dat daarmee Pallas strandt, rekent buiten de Nederlandse kernenergielobby. Het zou zomaar kunnen gebeuren dat de Nederlandse over­heid toch diep in de buidel tast en we de komende veertig jaar opgescheept zitten met een langlevend hoog radioactief afval- én verlies-latende kernreactor. Een kernreactor die ook nog eens innovatie in alternatieve productiemethoden frustreert door gesubsidieerd medische radio-isotopen in de markt te dumpen.

Omdat het kabinet op het punt staat te investeren in Pallas, is het tijd voor een samenvatting en een analyse van de argumenten.

Naast een chronologisch overzicht, onderzoeken we opnieuw de merites van de door opeenvolgende Kabinetten herhaalde argumenten om Pallas te rechtvaardigen: "Pallas is nodig voor de leveringszekerheid"; "Pallas is het meest vergevorderde project in Europa"; "kernre­actoren voor medische isotopen zijn ‘bewezen technologie’ in tegenstelling tot versnellers"; etc. Het lijkt er op dat deze argumenten even houdbaar zijn als de tien jaar herhaalde mantra dat er veel belangstelling van private partijen is voor financiering en dat onderhandelingen met die private partijen vrijwel afgerond zijn.

In het rapport wordt beschreven hoe de argumenten voor Pallas door de realiteit zijn ingehaald. De conclusie is onontkoombaar:

• Pallas is gebaseerd op foute verwachtingen
• Uit het meest recente rapport van de Europese Commissie blijkt de noodzaak voor Pallas niet: het is maar één sub-scenario en de duurste optie;
• Pallas is niet het meest vergevorderde project
• Een nieuwe multi-purpose kernreactor is nooit  “bewezen technologie”, een kernreactor wordt niet kant en klaar geleverd; het betreft altijd een complex ontwerp voor een specifiek doel

Dat er nog steeds over Pallas wordt gesproken en dat het Kabinet zo maar zou kunnen besluiten om er heel veel publiek geld in te steken is in dat licht, onbegrijpelijk.

Het Laka-rapport is hier beschikbaar als pdf.

Laka publiceert al ruim twintig jaar over andere productiemethoden van medi­sche radio-isotopen dan met een kernreactor en volgt de ontwikkelingen op de voet.