Subsidie voor kernenergie, maar het kernafval dan?

Het Regieorgaan SIA, onderdeel van de NWO, gaat 1,2 miljoen euro subsidie verdelen voor drie bij hogescholen in te stellen kernenergie-lectoraten. Subsidievoorwaarde is dat de hogescholen samenwerken met Nucleair Nederland: Urenco, EPZ, de COVRA, SHINE of NRG/Pallas. De drie lectoraten komen dan ook uit de koker van Nucleair Nederland: het plan om lectoraten in te stellen staat letterlijk in een in februari vrijgegeven lobbydocument. Met de in te stellen lectoraten wil de Nederlandse Kernenergie-sector concurreren met hoog-technologische sectoren op de arbeidsmarkt. Ondertussen pleit het Rathenau instituut er juist voor dat tijdens de hausse voor kernenergie er juist spijkers met koppen moeten worden geslagen over de uiteindelijke omgang met kernafval.

Uit de gisteren gepubliceerde subsidieregeling: "Op weg naar een klimaatneutraal Nederland in 2050 heeft het kabinet de ambitie om de elektriciteitsproductie in ons land uiterlijk in 2040 CO₂-neutraal te maken. Naast wind op zee, zon-op-dak, aardwarmte, groen gas, aquathermie en waterstof, kan ook kernenergie een belangrijke bijdrage leveren aan deze doelstelling. Regieorgaan SIA draagt bij aan de versterking van de nucleaire kennisinfrastructuur in Nederland. Deze regeling sluit aan bij de strategische ambities van Regieorgaan SIA om thematische programma’s op te zetten in samenwerking met partners."

Net als bij vorige subsidierondes is het geld ook nu uitsluitend bestemd voor recht-toe-recht-aan technisch nucleair onderzoek. Uit het - na een Woo-verzoek van Laka vrijgegeven - lobbyplan 'Stappen zetten' van Nucleair Nederland: "Bijvoorbeeld nadruk in het curriculum op energieopwekking in Zeeland; nadruk op medische technologie in Zuid- en Noord-Holland". Was het door Laka ge-woo'de  'Stappen zetten' nu net de ook de bron voor het VVD Versnellingsplan bouw kerncentrales én de basis van de invulling van het amendement Erkens/Dassen: Als je niet samenwerkt met de leden van Nucleair Nederland, kom je, volgens de regeling, niet in aanmerking voor subsidie.

Onderzoekers van het Rathenau Instituut pleitten juist dit weekend in het PZC dat Nederland nu juist moet nadenken over wat te doen met kernafval. Die vraag omvat, volgens de onderzoekers, veel meer dan alleen de techniek ervan. "Het is ook een gevoelige politieke, maatschappelijke en ruimtelijke puzzel die veel tijd zal kosten.", aldus de onderzoekers. Maar dat soort urgentie wordt kennelijk niet gevoeld door Nucleair Nederland, de VVD, Volt en het ministerie van EZK.

Rechtszaak tegen subsidie op grond van amendement Erkens/Dassen
EZK verleende op grond van het amendement Erkens (VVD) en Dassen (Volt) vorig jaar bijna vijf miljoen euro subsidie aan de TU Delft, EPZ, NRG en de NWO. Ook de nu gepubliceerde lectoren-subsidie wordt hieruit gefinancierd. De VVD en Volt benadrukten in hun amendement nog wel het belang van nucleaire innovatie en kennis "voor de energietransitie en voor andere doeleinden" maar EZK besteedde de subsidie toch volledig aan de leden van Nucleair Nederland.

Zelfs de 1,2 miljoen euro die naar de NWO ging, blijkt nu volledig ten gunste van de dezelfde vijf bedrijven te komen. Heel verrassend is het niet als je je realiseert dat ook alleen maar Nucleair Nederland was uitgenodigd om aanvragen in te dienen. Maar is de "Nucleaire kennisinfrastructuur" niet breder dan Nucleair Nederland alleen? Het Rathenau Instituut concludeert bijvoorbeeld, in een begin dit jaar gepubliceerde studie, dat je voor een goede omgang met radioactief afval kennis juist moet spreiden. Dat lijkt hier voor dovemansoren gesteld.

Nederland investeert wel in kennis voor de kernenergiesector maar het kabinet kijkt niet naar brede kennis over wat dat dan allemaal precies betekent. Omdat anderen dan Nucleair Nederland geen eerlijke kans hebben gekregen om mee te dingen naar de subsidie voor het versterken van de nucleaire infrastructuur, heeft Laka in mei een rechtszaak aangespannen tegen de subsidieverlening.

Rechtszitting Subsidie Nucleair Nederland: Donderdag 11 januari, 9:35, Rechtbank Amsterdam


Als u het werk van Laka waardeert, kunt u donateur worden.
Alleen met uw steun kunnen wij ons werk blijven doen.