Het parlement vindt dat kerncentrales goed beveiligd moeten zijn en een groot gedeelte vreest dat dat nu niet zo is. Vorige week kraakten Amerikaanse experts in het AD de manier waarop Nederland de kernreactoren in Borssele, Petten en Delft momenteel bewaakt. Beveiligers zouden te licht bewapend zijn en bij een terroristische actie zou veel te laat versterking aanwezig kunnen zijn. Naar aanleiding daarvan had de PVV en VNL (Voor Nederland) vorige week al om zwaar bewapende militairen gevraagd. Een ruime meerderheid van VVD, PvdA, SP, CDA, D66, GroenLinks en de ChristenUnie eist opheldering van het kabinet over de ‘magere bewaking’ van nucleaire doelwitten.
Twijfels over het niet goed beveiligen van nucleaire installatie is niets nieuws. Na elke actie van kernenergie-tegenstanders is dat te horen. Maar ook na een actie van zwaar bewapende mariniers die eind november 1988 binnen een paar minuten de splijtstofkluis in Petten bezet hadden, kon je dat al horen: nucleaire installaties moeten beter beveiligd! Hier een aantal krantenknipsels uit het Noord-Hollands Dagblad (29-11-88, 30-11-88, 1-12-88) en NRC (30-11-88) daarover...

Kerncentrales, zo wordt duidelijk, zijn een strategisch doelwit; ook dat is niet nieuw. Het eerste wat de Amerikanen bombardeerden in Irak in de Eerste Golfoorlog waren de nucleaire installaties (lees hier meer over in een artikel dat we 25 jaar geleden schreven). De Israëliërs hadden de kerncentrale in Irak tien jaar daarvoor ook al gebombardeerd.

Het is ook niet echt voor het eerst dat terroristen kerncentrales in het vizier lijken te hebben, zoals in België aan de hand leek te zijn. Weinig nieuws onder de zon?

Nieuw is echter wel het volgende: de terroristen waar we nu het meest over hebben, zijn terroristen die het niet erg vinden, en soms er op uit zijn, bij het voltooien van hun daad te sterven. Dus is het voor hen geen punt om bij hun actie gevaar te lopen, bijvoorbeeld door radioactief besmet te worden, als ze maar kunnen voltooien wat ze van plan zijn. Daarom verbazen we ons steeds weer wanneer we horen zeggen dat de radioactieve materialen en installaties door hun eigen straling beschermd worden – want iedereen die onbeschermd in de buurt komt wordt immers besmet.

Nucleair terrorisme. Precies waar het vorige week bij de Nuclear Security Summit in Washington over ging, zult u zeggen. Nou nee, want als het daar gaat over bijv. hoog verrijkt uranium, hebben ze het over de drie procent die in de civiele sector gebruikt wordt voor medische isotopen en onderzoeksreactoren. Niet over de 97% in de kernwapenproductie en de militaire sector. Als zij het hebben over beperken van aantal locaties met gevaarlijk radioactief materiaal, hebben ze het niet over kerncentrales en kernwapens, zelfs niet over de kernenergiesector als geheel, maar vrijwel uitsluitend over de plekken waar ‘overtollig’ (redundant) radioactief materiaal aanwezig is. Er wordt niet gepraat om bijvoorbeeld de reactoren te sluiten en de brandstof zo snel mogelijk te verwijderen. De onderzoeken gaan niet over hoe we zo snel mogelijk al het radioactief materiaal kunnen immobiliseren. Hoe we de brandstof uit een kerncentrale zo snel mogelijk kunnen bewerken zo dat er het minste mee kan gebeuren. Nee, in plaats daarvan verhogen we het percentage verrijkt uranium en de ‘burn-up’ waardoor het afval nog gevaarlijker wordt. In plaats daarvan laten we brakke reactoren, ver over hun levensduur, tien of twintig jaar langer in bedrijf. Vervoeren we kriskas over de wereld allerlei radioactief materiaal omdat een of andere bewerking in een ander werelddeel net ietsje goedkoper is. Bouwen we kerncentrales in aardbevingsgebieden en sluiten contracten met dictaturen. En laten we de ongelijkwaardige situatie voortduren waarin het ene land wel kernwapens mag en het andere niet. En waarom we illegale kernwapens van het ene land wel tolereren en van het andere niet. En ga zo maar door.

Veel redenen waarom kernenergie niet bij een gezonde, duurzame, gelijkwaardiger en solidaire toekomst past.