Stichting Laka

Publicatie Laka-bibliotheek:
20 Jaar Pallasreactor. Een analyse van veranderende omstandigheden

Auteur	Laka, D.Bannink
	1-01-8-55-24.pdf
Datum	juni 2022
Classificatie	1.01.8.55/24 (PALLAS PETTEN - ALGEMEEN)
Voorkant

VOORWOORD
Nog vóór de zomer zegt het Kabinet te willen beslissen of het zo’n 2 miljard
euro staatssteun gaat verlenen aan de geplande Pallas-kernreactor in Petten,
de opvolger van de Hoge Flux Reactor, HFR. De eerste plannen voor Pallas
zijn ondertussen bijna twintig jaar oud en is het tien jaar geleden dat het project
al eens door de Staat gered werd. En eigenlijk is de komst van de kernreactor
nog net zo onwaarschijnlijk. Minister van Economische Zaken Kamp zei
het allemaal zo duidelijk in 2013: “Uiteindelijk moet Pallas een privaat gefinancierde,
commerciële onderneming worden. De Rijksoverheid en de Provincie
wensen na een succesvolle realisatie niet langer als vermogensverstrekker of
als eigenaar betrokken te zijn bij de Pallas-entiteit.”

Misschien is de komst van Pallas zelfs wel onwaarschijnlijker dan toen: Aan
de voorwaarde dat de bouw privaat gefinancierd moet worden kan niet worden
voldaan. Terwijl het afgelopen jaar ook duidelijk is geworden dat de kernreactor
geen 400 miljoen maar tussen 1,5 en 2 miljard euro zal gaan kosten. Daarbij
komt dat het medische isotopen-landschap enorm veranderd is ten opzichte
van het moment dat de eerste plannen voor Pallas werden gemaakt.

Maar wie denkt dat daarmee Pallas strandt, rekent buiten de Nederlandse
kernenergielobby. Het zou zomaar kunnen gebeuren dat de Nederlandse overheid
toch diep in de buidel tast en we de komende veertig jaar opgescheept
zitten met een langlevend hoog radioactief afval- én verlieslatende kernreactor.
Een kernreactor die ook nog eens de innovatie in alternatieven frustreert door
gesubsidieerd medische radio-isotopen in de markt te dumpen.
Laka publiceert al ruim twintig jaar over andere productiemethoden van medische
radio-isotopen dan met een reactor. In 2000 publiceerde Laka ‘Alternatieve
productiemethodes technetium-99m’, een factsheet naar aanleiding van
de mogelijke sluiting van de Hoge Flux Reactor in Petten. In 2013 zorgde het
baanbrekende rapport ‘De Pallas business case – Tussen droom en werkelijkheid’
ervoor dat het Pallas-initiatief voor het eerst ter discussie kwam te staan.
Sinds die tijd verschenen nog een aantal rapporten en publiceerde Laka regelmatig
over de ontwikkelingen rondom Pallas, medische radio-isotopen en alternatieve
productiemethoden. Laka’s meest recente rapport behandelt innovatie
in medische radio-isotopenproductie zonder kernreactor.

Omdat het kabinet op het punt staat te beslissen of het gaat investeren in
Pallas en daarmee toch publiek geld – ondanks twintig jaar beloftes van het
tegenovergestelde – in de bouw van de kernreactor stopt, is het tijd voor een
samenvatting en een analyse van de argumenten.

Naast een chronologisch overzicht, onderzoeken we (opnieuw) de merites van
door opeenvolgende Kabinetten herhaalde argumenten om Pallas te rechtvaardigen:
Pallas is nodig voor de leveringszekerheid; Pallas is het meest
vergevorderde project in Europa; reactoren voor medische radio-isotopen zijn
‘bewezen technologie’ in tegenstelling tot versnellers; etc. Het lijkt er op dat
deze argumenten evenveel waard zijn als de tien jaar herhaalde verzekering
dat er veel belangstelling is van private partijen voor financiering van Pallas en
dat onderhandelingen met die private partijen vrijwel afgerond zijn.