Publicaties

Hieronder de belangrijkste publicaties van stichting Laka: rapporten en artikelen. Een aantal publicaties (vooral artikelen) uit de beginjaren, de vroege jaren '80, toen Laka nog niet eens Laka heette, zijn nog niet digitaal beschikbaar. Daar wordt aan gewerkt. Daarnaast is er een (kleine) selectie van publicaties waar Laka aan heeft bijgedragen.

Eerst een overzicht van de boeken, brochures en rapporten, daarna het overzicht van de artikelen, en dan een kleine selectie van publicaties waar Laka aan bijgedragen heeft.


Boeken en brochures en andere publicaties

but.. does EDF do this a lot ? 🤔Hoe regelbaar zijn kerncentrales in Frankrijk nou echt?
augustus 2022
Laka krijgt wel eens de vraag dat kernenergie in Frankrijk toch regelbaar is en dat kerncentrales dus als flexibele bron naast wind en zon kunnen worden ingezet?
Het korte antwoord is dan, dat kerncentrale flexibel kunnen worden gebruikt, niet betekent dat in Frankrijk kerncentrales bijspringen zodra de zon onder gaat. Toevallig berichtte de Pettense kernenergie-onderzoekscentrum NRG onlangs ook dat ze juist voor het Franse EDF onderzoeken hoe splijtstof beter bestand kan worden tegen "transiënten" (veranderingen in kernreactorvermogen), want, aldus het kernenergie-expertisecentrum: "Op dit moment zijn [Franse] kerncentrales ontworpen om op een constant vermogen te werken: het aan of uit".


20 Jaar Pallasreactor. Een analyse van veranderende omstandigheden
Juni 2022
Omdat het kabinet op het punt staat te beslissen of het gaat investeren in Pallas en daarmee toch publiek geld – ondanks twintig jaar beloftes van het tegenovergestelde – in de bouw van de kernreactor stopt, is het tijd voor een samenvatting en een analyse van de argumenten.
Naast een chronologisch overzicht, onderzoeken we (opnieuw) de merites van door opeenvolgende Kabinetten herhaalde argumenten om Pallas te rechtvaardigen: Pallas is nodig voor de leveringszekerheid; Pallas is het meest vergevorderde project in Europa; reactoren voor medische radio-isotopen zijn ‘bewezen technologie’ in tegenstelling tot versnellers; etc. Het lijkt er op dat deze argumenten evenveel waard zijn als de tien jaar herhaalde verzekering dat er veel belangstelling is van private partijen voor financiering van Pallas en dat onderhandelingen met die private partijen vrijwel afgerond zijn.


Innovatie in medische isotopenproductie zonder kernreactor.
Overzicht van versnellerisotopen, nieuwe productiemethoden, en nieuwe ontwikkelingen in isotopenproductie met versnellers

Februari 2021
In dit rapport wordt een overzicht gepresenteerd van huidige en toekomstige toepassingen van medische isotopen, gevolgd door een overzicht van nieuwe technologie voor de productie hiervan. Het gestaag toenemende belang van versnellerisotopen in de diagnostiek en radiotherapie door nationale en internationale overheidsinstituten als het RIVM en de Nuclear Energy Agency (NEA) van de OESO consequent wordt gebagatelliseerd. Het RIVM-rapport “Leveringszekerheid voor medische radionucliden – aanvullingen 2020” (december 2020) mist echter een belangrijk deel van de actualiteit en de conclusies lijken het belang van de nieuwe technologie ernstig te onderschatten. Dit rapport is echter wel basis van besluitvorming voor de toekomstige productie van medische isotopen.


Positition paper rondetafelgesprek over de rol van kernenergie in het energiesysteem van de toekomst
Tweede Kamer, december 2020
De vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat van de Tweede Kamer heeft Laka uitgenodigd om deel te nemen aan het rondetafelgesprek ‘de rol van kernenergie in het energiesysteem van de toekomst’.
Het doel van het rondetafelgesprek was om de vraag te beantwoorden welke rol kernenergie kan spelen in het toekomstige Nederlands energiesysteem. Naast Laka waren vertegenwoordigers van de nucleaire industrie, wetenschappers, de NVDE en WISE en Greenpeace uitgenodigd. Voorafgaand aan het gesprek heeft de Commissie Laka gevraagd een position paper in te dienen met haar standpunten. Dit stuk vindt u hier terug.


Urenco 1970-2020: From Treaty of Almelo to Atom Ausstieg
(October 2020)

On March 4, 1970, the Treaty of Almelo was signed ‒ an agreement between the Netherlands, the United Kingdom and West Germany on setting up a company with the aim of enriching uranium: Urenco. Now, 50 years later, Urenco is a major player on the world market. But those 50 years did not go smoothly and even now the company is under pressure: not only because of the slowdown in the growth of nuclear energy, resulting in large overcapacity in the enrichment market and a shrinking order portfolio, but also due to the German Atom Ausstieg and the decline of nuclear energy in Urenco’s traditional market: Western Europe.
This paper describes the development of uranium enrichment and the turbulent history of Urenco. It further analyzes current issues regarding Urenco and its uncertain future.
[pdf]


Urenco 1970-2020: Van Verdrag van Almelo naar Atom Ausstieg
(maart 2020)

De veertig bladzijde tellende brochure beschrijft de ontstaansgeschiedenis van ultracentrifugeverrijking, van de samenwerking tussen vml. West-Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Nederland en van het begin van Urenco. Anno 2020 is Urenco een grote speler op de wereldmarkt voor uraniumverrijking. Maar de afgelopen vijftig jaar zijn voor Urenco niet bepaald vlekkeloos verlopen. En nog steeds staat het tri-nationale conglomeraat onder druk: de verwachtte groei van kernenergie blijft almaar uit, er is flinke overcapaciteit op de verrijkingsmarkt én de orderportefeuille krimpt. Daarnaast eisen de Duitse Atom Ausstieg en het wegkwijnen van kernenergie in Europa, Urenco’s traditionele thuismarkt, hun tol. De nieuwe brochure beschrijft de ontwikkeling van uraniumverrijking en de troebele geschiedenis van het bedrijf. Verder worden de huidige issues en de onzekere toekomst van Urenco geanalyseerd. Lees meer over het project '50 Jaar Urenco'.
[pdf]


Pallasreactor. Tussen krimpende vraag en groeiende capaciteit
(februari 2017)

Al decennialang is technetium-99m (Tc-99m) de kurk waar de branche van medische isotopen op drijft. In veruit de meeste behandelingen in de radiodiagnostiek wordt deze isotoop gebruikt. Tot 2012 was de prognose van het Nuclear Energy Agency (NEA) van de OESO dat de vraag naar technetium flink zou blijven stijgen, maar in de zomer van 2012 moest NEA vaststellen dat de vraag in 2011 fors was gedaald. In maart 2016 maakte het bureau bekend dat de vraag sindsdien gelijk was gebleven.
Stichting Laka zoekt in dit rapport uit februari 2017 naar antwoorden op prangende vragen over nut en noodzaak van de Pallas-reactor. Het gaat vooral over twee variabelen: de wereldwijde vraag naar technetium en de wereldwijde productiecapaciteit van technetium.
[pdf]


Kernafval in zout. Plannen 40 jaar oud
(juni 2016)

In juni 1976 stuurde minister Lubbers een brief naar de provincies Drenthe, Groningen en Friesland met de aankondiging dat er proefboringen zouden gaan plaatsvinden voor de opslag van radioactief afval in zoutkoepels. Het leidde tot veel commotie en de boringen werden afgelast. Nu, 40 jaar later, hebben ze nog steeds niet plaatsgevonden, maar desondanks zijn de zoutkoepels steeds de belangrijkste mogelijke locaties voor de eindopslag van kernafval gebleven. De discussie over locaties voor eindberging van radioactief afval zou zo maar weer los kunnen barsten de komende jaren. Tijd voor een terugblik geschreven door Herman Damveld die vanaf 1976 hierover publiceert.
Deze uitgave is niet online beschikbaar. Kijk hier voor meer informatie



Oekraine akkoord. Referendumeditie van Laka's Kernenergienieuws
(april 2016)

Tsjernobyl en kernenergie in het Associatieverdrag. Op 6 april is het referendum over het Associatieverdrag tussen de EU en Oekraine. Hat Associatieverdrag gaat, naast een heleboel andere zaken, ook over samenwerking op het gebied van nucleaire veiligheid, kernenergie en de Tsjernobyl-erfenis. Omdat het dit jaar 30 jaar geleden is dat de Oekraiense kernreactor ontplofte en grote delen van Europa radioactief besmette, vestigt Laka de aandacht op de nucleaire aspecten van het Verdrag. Laka publiceert daarom in grote oplage een papieren referendumeditie van Kernenergienieuws over de nucleaire aspecten van het Associatieverdrag.
[online versie] [download als pdf]



Ontwerpveiligheid van de reactoren Doel-1 en Doel-2. Veiligheidsanalyse volens de methode van de Borssele Benchmark Commissie
(januari 2016)

Bij de levensduurverlenging van kerncentrale Borssele is een belangrijke voorwaarde dat de centrale tot de 25% veiligste van dat type behoort. Volgens dezelfde methodiek zijn nu de oude reactoren Doel-1 en Doel-2 langs de meetlat gelegd. Daaruit blijkt dat die centrales niet tot de in Nederland ge-eistte 25% veiligste behoren. Daarom zou de Nederlandse overheid moeten pleiten voor het buiten bedrijf stellen van die reactoren.
[pdf]



'Wait and see' -Zienswijze Stichting Laka op het ontwerp nationale programma voor het beheer van radioactief afval en verbruikte splijtstsoffen
(november 2015)

De reactie op het nationale programma dat het kabinet publiceerde met de visie op het lange termijn beleid ten aanzien van de opslag van radioactief afval (vooral eindberging). Laka constateert dat er geen sprake is van 30 jaar stabiel beleid, maar van 30 jaar opportunistisch beleid: de overheid durft geen besluiten meer te nemen en schuift alles voor zich uit. Was 30 jaar geleden de reden voor 50-100 jaar tussenopslag dat het kernafval af moest koelen; ondertussen zegt men gewoon dat er te weinig geld is om eerder dan 2130 een eindberging te realiseren
[pdf]



De avonturen van Asterix en de kernsentrale
(augustus 2015)

Voor het eerst wordt de geschiedenis verteld van deze beroemde strip. Het reconstrueert het ontstaan van de strip in Oostenrijk, hoe de Duitse versie als vrij snel in Nederland terecht kwam en onthult wie de Nederlandse uitgave gemaakt heeft. Ook gaat dit onderzoek verder in op de verschillende varianten, de invloed van de commercie en de juridische gevolgen.
Deze uitgave is niet online beschikbaar. Kijk hier voor meer informatie



Asterix und das Atomkraftwerk. Bibliograhic Forensics of an Underground Comic
(augustus 2015)

Dirk HR Spennemann heeft aan deze beroemde 'underground' strip een zeer nauwgezette bibliografische studie gewijd van ruim 90 pagina's. Een overzicht van alle verschillende varianten in de verschillende talen en een uitgebreide geschiedenis van de strip in Duitsland.
Deze uitgave is niet online beschikbaar. Kijk hier voor meer informatie



Zoutkoepels Noord-Nederland als ondergronds berglandschap
(februari 2015)

Wat weten we van de zoutkoepels in Groningen, Friesland en Drenthe die ondertussen al bijna 40 jaar genoemd worden als mogelijke locatie voor de opslag van radioactief afval? Op basis van recent gepubliceerd onderzoek van TNO, heeft Herman Damveld in samenwerking met Laka hierover een brochure samengesteld.
[pdf]


De toekomst van medische isotopenproductie in Nederland: Pallasreactor of deeltjesversneller?
(oktober 2014)

Gelet op de marktprognoses en de toekomstvisie van de OESO lijkt het niet aannemelijk dat de Pallas winstgevend gaat worden uit de verkoop van Technetium. Het is daarom van groot belang om serieus te gaan onderzoeken wat deeltjesversnellers kunnen betekenen voor toekomstige isotopenproductie in Nederland en daarbuiten. Mocht het Pallas-project op termijn inderdaad falen, dan is er kostbare tijd verloren gegaan voor de ontwikkeling van isotopenproductie met deeltjesversnellers. Nederland heeft dan al die tijd een subsidie slurpende reactorindustrie op de been gehouden voor het najagen van een illusie.
[pdf]


Eindberging radioactief afval: toch in zoutkoepels in Noord-Nederland?
(augustus 2014)

Een internationale inventarisatie van de zoektocht naar locaties voor eindberging en de conclusies die daar voor Nederland uit zijn te trekken. Belangrijkste conclusie is dat de zoutkoepels in Nederland de belangrijkste kandidaten waren en blijven voor de geologische eindberging. Want het blijkt dat landen er altijd voor kiezen om hun kernafval nabij een nucleaire installatie dan wel in een economische krimpregio op te slaan. Daarom zullen de zoutkoepels in de krimpregio Noord-Nederland ook in de toekomst de belangrijkste opties voor eindberging blijven.
[pdf]


Ontmanteling deeltjesversneller Nikhef. Advies
(mei 2013)

Eind 2012 werd Laka benaderd door het Nikhef over de plannen om saneringswerkzaamheden uit te voeren bij de voormalige deeltjesversneller aan de Kruislaan. In deze bunker zijn op een aantal plekken radioactieve besmettingen in het beton/staal aanwezig. In mei 2013 heeft Laka een advies over de werkzaamheden uitgebracht.
[pdf]


De Pallas business case: tussen droom en werkelijkheid
(april 2013)

Anders dan voorheen ligt bij de geplande Pallas reactor (de beoogde opvolger van de HFR) de nadruk niet op kernonderzoek, maar op de productie van medische isotopen. Dat aandeel moet volgens de NRG, de huidige exploitant van de HFR en die van de mogelijk toekomstige reactor, in 2030 rond de 70% zijn. Voor de resterende 30% moet NRG haar winst gaan halen uit commercieel kernonderzoek. Een onderzoek naar de business case, waaruit blijkt dat die onrealistisch en ingegeven is door wensdenken.
[pdf]


Responses after Chernobyl and Fukushima. A comparative analyses of Germany and The Netherlands [Engels]
(March 2012)

De wereldwijde reacties op de kernenergie-rampen in Tsjernobyl (Oekraine, 26 april 1986) waren zeer verschillend in verschillende landen. Net als de reacties op het kernongeluk in Fukushima (Japan, 11 maart 2011). Zowel op politiekniveau als in de maatschappij. Dit onderzoek is een vergelijkende analyse van die reacties in (West-) Duitsland en Nederland. Natuurlijk is het duidelijk dat alle gevolgen vooral op politiek niveau van Fukushima nog niet diuidelijk zijn, maar dit is een eerste poging om de reacties in twee vergelijkbare landen te analyseren en te kijken naar verschilen en overeenkomsten.
[pdf]


Strahlende Plakate. Eine sammlung von Plakaten der Weltweiten Anti-Atom-Bewegung [German]
(July 2011)

Een Duitse editie van Radiating Posters. In deze Duitstalige uitgave is ook een collectie posters over de toen recente Fukushima-tragedie opgenomen. In Duitsland uitgegeven door Unrast-Verlag
Niet online beschikbaar. Kijk hier voor meer informatie


Carteles Radiantes. Una colleccion de carteles del movimiento mundial contra la energia nuclear [Spanish]
(february 2011)

Een Spaanse vertaling (als bijlage) van alle teksten uit Radiating Posters.
Niet online beschikbaar. Kijk hier voor meer informatie


Radiating Posters. A collection of posters from the global movement against nuclear power [Engels]
(februari 2011)

'Radiating Posters' is gezamenlijk uitgegeven door WISE en Laka. In dit prachtige 192 pagina's tellende boek is een klein deel van de in vele jaren opgebouwde posterverzameling van Laka opgenomen. In totaal zijn ruim 600 affiches afgebeeld uit 45 landen. Extra aandacht is besteed aan affiches uit niet-West Europese landen.
Het boek is niet online, maar is te koop voor 15 euro. Veel affiches zijn te zien op de website van Laka.
[affiche-pagina Laka]


Chernobyl; Chronology of a disaster [Engels]
(februari 2011)

Twenty-five years after the start of the nuclear catastrophe at Chernobyl, the Nuclear Monitor published a special issue with a shorty version of the Chernobyl Chronology available at the Laka website. This is the second time a version of the chronology was printed, after the publication in Chernobyl: 20 years - 20 lifes, published by Mads Eskesen in 2006.
[pdf]


Medical Radioisotope Production Without A Nuclear Reactor [Engels]
(mei 2010)

Sinds 2007 hebben ziekenhuizen wereldwijd te maken met met ernstige tekorten aan medische radioisotopen. De belangrijkste onderzoeksreactoren die deze isotopen leveren kampen met serieuze ouderdoms gebreken. Maar zijn reactoren wel nodig voor de productie van die medische isotopen? Volgens een nieuw onderzoeksrapport is het mogelijk om de isotopen te produceren met versnellers. Dat is goedkoper, decentraal en dus niet afhankelijk van een klein aantal productie-reactoren, waardoor de aanvoer veel meer gegarandeerd is. Daarbij komt dat het afval veel minder radioactief is (en minder lang), en zijn een aantal inherente problemen van kernreactoren (c.q. kernenergie) niet aanwezig. Zo is er geen proliferatiegevaar omdat er geen hoogverrijkt uranium nodig is en zijn de veiligheidsproblemen veel geringer.
[Engelstalig rapport, pdf]
[Nederlandse samenvatting, pdf]


Kernenergie in Nederland
(februari 2009)

Alle teksten (ruim 300 pagina's) met alle bronnen van de nieuw gelanceerde website met een zeer uitgebreide en doorzoekbare geschiedenis van kernenergie in Nederland. Ook opgenomen is een overzicht van de passages over kernenergie in verkiezingsprogramma's (vanaf 1956) en zelf samengestelde storingsrapportage's vanaf 1968 tot en met 1980 toen die door het ministerie gepubliceerd werden. De websiet wordt regelmatig bijgewerkt.
[de website]


Report of the Expert Meeting on the Risks of Depleted Uranium Use in Weapon Systems [Engels]
(februari 2008)

Laka organiseerde op 14 februari 2008 in Amersfoort een 'expert meeting' over de risico's van het gebruik van verarmd uranium in wapensystemen. In de ochtend was er een hoorzitting geweest in Den Haag bij de Vaste Kamercommissie van Defensie. Experts uit binnen-en buitenland getuigden vcan de gevaren. Het verslag van en de presentaties op deze bijeenkomsten zijn tweetalig: Engels en Nederlands.
[pdf]


Chernobyl Chronology 1986-2006 [Engels]
(april 2006)

Een zeer uitgebreide terugblik op de aanloop, het ongeluk en de gevolgen en maatregelen. Gepubliceerd in de vorm van een prachtige website geeft het een historisch overzicht van de ramp.
[website]


Stralingsexperimenten Koninklijke Marine 1960-1966
(2003; vrijgegeven in november 2005)

Onderzoek naar een vergeten hoofdstuk van de Nederlandse Marine: experimenten met straling op dienstplichtige en beroeps-militairen.
Onderzoek voor juridische stappen naar aanleiding sterftegeval betrokkene.
[pdf]


Akties tegen kernenergie 1960 - 2004
(september 2005)

Historisch overzicht van vrijwel alle acties die tegen kernenergie in Nederland hebben plaatsgevonden. Verbeterde pdf versie met heel veel nieuwe illustraties.
[website Stopkernenergie met een up to date overzicht]


Jan Swammerdam Instituut: Onderzoek vrijgave van radioactieve besmettingen
(maart 2003)

Aan de polderweg in Amsterdam Oost was tussen 1885 en 1906 een gaskousjesfabriek gevestigd. Bij de productie werd gebruik gemaakt van het radioactieve thorium. Resten daarvan werden aangetroffen in twee panden. Na de ontsmetting heeft stichting Laka een aantal metingen gedaan in opdracht van woningcorporatie en GGZ Amsterdam.
[pdf]


Bodemsanering IKO/NIKHEF terrein
(juli 2002)

Verslag van een bodemsanering van het vroegere nucleaire complex van Nationaal Instituut voor Kern- en Hoge Energie Fysica (NIKHEF)in Watergraafsmeer, Amsterdam. Stichting Laka informeerde de buurtbewoners over het verloop van de sanering. Dit is het eindverslag
[pdf]


ITAL Wageningen: atoomenergie in de landbouw
(februari 2002)

Overzicht van de geschiedenis van het Instituut voor Toepassing van Atoomenergie in de Landbouw (ITAL) en de ontmanteling en sanering van het gebouwencomplex in Wageningen. Vele jaren na het vertrek van het onderzoeksinstituut werd door Laka (na meldingen van krakers) nog radioactiviteit in het gebouw gevonden, dat tevens als hangplek voor lokale jongeren diende.
[pdf]


Gaskousjesfabriek Amsterdam Oost/Watergraafsmeer
(mei 2001)

Aan de polderweg in Amsterdam Oost was tussen 1885 en 1906 een gaskousjesfabriek gevestigd. Bij de productie werd gebruik gemaakt van het radioactieve thorium. Resten daarvan werden aangetroffen in twee panden. De stichting Laka werd door het stadsdeel benaderd voor advies toen de gebouwen moesten worden afgebroken.
[pdf]


Kernenergie in Nederland?!
(april 2001)

Ter gelegenheid van de 15-jarige herdenking van de kernramp in Tsjernobyl gaf de stichting Laka in samenwerking met NENO een brochure uit met actuele informatie over Tsjernobyl, kernenergie in het algemeen en de stand van zaken in Nederland.
[html]


Where and How Much Depleted Uranium Has Been Fired? [Engels]
(maart 2001)

Een overzicht van alle lokaties, inclusief test- en oorlogs-gebieden, waar verarmd uranium anti-tank munitie is gebruikt. Tevens overzicht van export van VU-munitie
[pdf]


Ontmanteling deeltjesversneller NIKHEF
(april 2000)

In 1998 werd de lineaire deeltjesversneller van het NIKHEF aan de Kruislaan in Watergraafsmeer (Amsterdam) buiten bedrijf gesteld. Op verzoek van het Wijkopbouworgaan Watergraafsmeer was Laka als adviserende partij betrokken bij de ontmanteling van het gebouw.
[pdf]


Discussion on nuclear waste:
A Survey on Public Participation, Decision-making and Discussions in Eight Countries
[Engels]
(januari 2000)

Een overzicht over hoe het publiek betrokken werd bij de besluitvorming over de lokatie van afvalopslag in 8 landen: België, Canada, Frankrijk, Duitsland, Spanje, Zweden, Zwitserland en Verenigd Koninkrijk
[pdf]


Kernafval en kernethiek - hoofdrapport
(januari 2000)

Een literatuurstudie over de ethiek en rechtvaardigingsbeginselen over de productie en de opslag van kernafval: Maatschappelijke en ethische aspecten van de terughaalbare opslag van kernafval. Hoofdrapport
[pdf]


Kernafval en kernethiek - rapport in hoofdlijnen
(januari 2000)

Een literatuurstudie over de ethiek en rechtvaardigingsbeginselen over de productie en de opslag van kernafval. Ingekorte versie van het hoofdrapport
[pdf]


Nuclear Waste and Nuclear Ethics [Engels]
(januari 2000)

Een literatuurstudie over de ethiek en rechtvaardigingsbeginselen over de productie en de opslag van kernafval. Ingekorte Engelstalige versie van het Nederlandse hoofdrapport
[pdf]


Depleted Uranium. A post-war disaster for environment and health [Engels]
(mei 1999)

Brochure over het gebruik van verarmd uranium munitie in de Golf Oorlog (1991) en in de oorlogen op de Balkan. Over de gevolgen voor het milieu en de gezondheid van de lokale bevolking en soldaten
[pdf]


Bodemonderzoek voormalig NIKHEF-terrein
(maart 1999)

Toen het NIKHEF in 1996 verhuisde naar het complex aan de Kruislaan bleek er in de oude gebouwen besmettingen aanwezig. In opdracht van het Wijkopbouworgaan Watergraafsmeer en de Kerngroep Milieudefensie Zeeburg gaf Laka advies over de geplande sloop.
[pdf]


Overview of nuclear power status [Engels]
(november 1998)

Een wereldwijd overzicht per land van de kernenergie-situatie. Overzicht gaat alleen over reactoren.
[pdf]


Risico's van het militaire gebruik van verarmd uranium
(juni 1998)

Hoewel de proliferatie van wapensystemen met verarmd uranium een hoge vlucht heeft genomen sinds de Golfoorlog van 1991, zijn de risico's van het gebruik ervan nauwelijks bekend. Deze brochure geeft de stand van zaken.
[pdf]


"....en als het toch verbrand is...?"
(april 1998)

Stichting Laka maakte een jaar na de Bijlmerramp de aanwezigheid bekend van verarmd uranium in het ramptoestel. Na verloop van jaren werden stukken van het uranium-metaal teruggevonden, maar bleef uiteindelijk 152 kg zoek. Mogelijkerwijs is het in de vlammenzee terechtgekomen en verbrand.
[pdf]


De nucleaire erfenis van 50 jaar onderzoek. De sloop van het NIKHEF-terrein
(maart 1997)

Een historisch overzicht van de geschiedenis van het NIKHEF-terrein. Een verslag over de sloop van de NIKHEF oudbouw en het verwijderen van radioactieve besmettingen. Met aanbevelingen voor de schoonmaak van de bodem.
[pdf]


Kernenergie geen remedie tegen broeikaseffect
(oktober 1996)

Een notitie over de onmogelijkheid de uitstoot van kooldioxide terug te dringen door de inzet van kernenergie, als reactie op het rapport 'Kameronderzoek Klimaatverandering'. Een van de eerste nederlandse brochures over deze problematiek.
[pdf]


Steps to a nuclear-free world [Engels]
(januari 1995)

Georganiseerd door Voor Moeder Aarde wandelen van januari tot october honderden mensen door een groot gedeelte van Europa voor een kernvrije-wereld. Reden: precies 50 jaar geleden begon het nucleaire-tijdperk; 25 jaar geleden ontstond er een verdrag tegen de verspreiding van kernwapens en 40 jaar geleden was de eerste oproep voor een verdrag tot beëindiging van kernproeven, door India's president Nehru. De brochure geeft een up-to-date overzicht van al deze onderwerpen. En meer....
[pdf]


Verarmd Uranium en de Bijlmerramp
(december 1994)

In oktober 1993 maakte de stichting Laka bekend dat er contragewichten van verarmd uranium aanwezig waren in de El Al vracht-Boeing die 4 oktober 1992 neerstortte in de Bijlmermeer. Laka geeft hier een overzicht van de ontwikkelingen die sindsdien hebben plaatsgevonden.
[pdf]


Het dossier kernenergie kan gesloten worden
(april 1993)

In opdracht van een groot aantal natuur- en milieuorganisaties schreef Laka deze brochure dat duidelijke antwoorden geeft op vragen als: Is kernenergie echt de oplossing voor het broeikaseffect? Wordt de volgende generatie kerncentrales inherent veilig? Is het afvalprobleem nu eindelijk opgelost? Op deze en veel meer vragen geeft deze brochure duidelijke antwoorden.
[pdf]


Een tweede aanval op Irak? Over des-informatie, resolutie 687, kernwapens en kernenergie
(september 1991)

Uitgebreide analyse: hoe kan het dat de Amerikanen in de Golfoorlog na 2 dagen bombarderen verklaarden dat Iraks nucleaire capaciteit vernietigd is en ze een half jaar later opnieuw dreigt met bombardementen omdat Irak haar nucleaire capaciteit niet bekend wil maken en vernietigen? Over atoomterrorisme, proliferatie en aanvallen op nucleaire installaties
[pdf]


1977-1986 Tien jaar verzet tegen kernenergie
(april 1987)

Uitgegeven in april 1987, 1 jaar na Tsjernobyl, een overzicht en beschrijving van 154 acties tegen kernenergie in de 10 jaar tussen 1977-1986. Het actie-overzicht wordt sinds het begin van de Laka-website in 2002, en veel uitgebreider, online bijgehouden. Vanaf 2017 is het overzicht -inmiddels uitgegroeid tot ruim 600 acties vanaf 1960(!)- helemaal ge-update, op verschillende manieren doorzoekbaar en met honderden gedigitaliseerde documenten, beschikbaar via de website 'Stop kernenergie'. De oorspronkelijke uitgave uit 1987 is helaas niet meer verkrijgbaar op papier, maar hier wel digitaal.
[Ga hier naar het actie-overzicht]

 

[terug naar boven]


(Selectie van) artikelen

'Status report on HEU/LEU transition of reactor fuel and target material of medical isotopes producing research reactors'
(februari 2011) [Engels]
Hoogverrijkt uranium wordt steeds meer als proliferatie-gevoelig gezien, en het gebruik wordt, op aandringen van vooral de VS, steeds meer beperkt. Hoe staat het met de conversie van hoog- naar laag-verrijkt uranium bij de productie van medische isotopen? Een overzicht.
[pdf]

'Medical Isotope Production. Conversion from HEU to LEU based production and alternative methods'
(februari 2009) [Engels]
Sinds 1992 is er in de VS een beleid om de export van hoogverrijkt uranium (HEU) te limiteren en moeten onderzoeksreactoren omschakelen naar het minder proliferatie-gevoelige laagverrijkt uranium (LEU). Maar in de in 2005 aangenomen Energy Policy Act wordt het beleid voor de export van HEU versoepeld voor de productie van medische isotopen. Daar profiteren vooral een klein aantal grote bedrijven van die radioisotopen produceren; onder andere in Petten
[pdf]

'Thorium nuclear fuel cycle: an alternative?'
(februari 2008) [Engels]
Al ruim vijftig is er onderzoek naar het gebruik van thorium als alternatief voor uranium. De belangrijkste redenen daarvoor zijn dat de thorium-voorraden groter zijn dan die van uranium en dat, zo wordt gezegd, de thorium-cyclus veel minder proliferatie-gevoelig is dan die van uranium. Maar is thorium echt een alternatief?
(pdf)

'In time of hype, telling the truth becomes a revolutionary act'
(september 2007) [Engels]
De woordenstrijd over het Iraanse nucleaire programma escaleert met de Franse minister van Buitenlandse Zaken Kouchner die (hoewel later ingetrokken) waarschuwt dat we ons moeten "voorbereiden op het ergst, en het ergst is oorlog" en ook door een lawine aan artikelen in de Amerikaanse media met een aanval op de houding van de IAEA en haar directeur generaal ElBaradei. Dit artikel geeft een overzicht van historie en ontwikkelingen en analyseert de rol van de IAEA.
[pdf]

UF6-transporten in Nederland - export naar Rusland
(mei 2007)
Een factsheet over de transporten van uraniumhexafluoride van en naar de Urenco verrijkingsfabriek in Almelo. Daaruit blijkt dat er ruim 200 transporten met uraniumhexafluoride per jaar plaats vinden van en naar Almelo en dat dat UF6 naast radioactief, chemisch zeer gevaarlijk is.
[pdf]

Monopolizing the fuel supply: The GNEP, GNPI and Fuel Bank initiatives
(maart 2007) [Engels]
Een van de manieren waarop men het proliferatie-probleem wil oplossen is om de nucleaire infrastructuur en technologie te monopoliseren en de toegang tot nucleaire brandstof moeilijker te maken. Internationaal worden er een aantal van die initiatieven ontwikkeld. Wat ze met elkaar gemeen hebben is dat ze Artikel 4 van het Non-Proliferatie Vedrag ondermijnen, en daarmee het hele NPV, want artikel 4 ('onbeperkte toegang tot kernenergie') is de wortel die wordt voorgehouden. Maar zelfs als het zou lukken om landen de toegang tot infrastructuur en brandstof te onthouden, zal dat nog niet het proliferatie gevaar van kernenergie oplossen.
[pdf]

UNEP: geen uraniumwapens gebruikt in Libanon
(januari 2007)
Het langverwachte rapport van de UNEP (United Nations Environmental Programm) over de milieugevolgen van de oorlog in Libanon is er eindelijk. Het rapport stelt dat er geen enkel bewijs is dat er wapens met verarmd uranium zijn gebruikt. Ook specifiek onderzoek naar de verdachte krater in Chiam heeft geen sporen van verarmd dan wel verrijkt uranium aangetroffen.
[html]

Did Israel use experimental bombs with (enriched) uranium in Lebanon?
(december 2006) [Engels]
Een uitvoerige reactie op aanhoudende berichten over het gebruik door het Israelische leger van wapens die (verrijkt) uranium bevatten. Er zijn vooralsnog geen steekhoudende aanwijzingen voor het gebruik van dergelijke wapens in de oorlog tegen Libanon (afgelopen zomer).
[html] [pdf]

Verarmd-uraniummunitie gebruikt in Libanon?
(oktober 2006)
Na een bezoek aan het getroffen gebied in Libanon, konkludeert Laka dat er geen reden is om aan te nemen dat VU wapentuig tijdens de oorlog in Libanon (juli-augustus 2006) is gebruikt door Israël.
[html]

Desinformatiecampagne dwarsboomt strijd tegen uraniumwapens
(april 2006)
Laka, een van de oprichters van de International Coalition to Ban Uraniumweapons, is begin 2006 uit de coalitie gestapt. In dit artikel de redenen waarom en kritiek op een stroming binnen de anti-verarmd uranium beweging die ook in de Coalitie steeds meer voet aan de grond krijgt.
[pdf]

De omvang van de kernramp in Tsjernobyl volgens het IAEA
(april 2006)
Het rapport van de IAEA over de gezondheidsgevolgen van de ramp in Tsjernobyl kreeg veel kritiek. Terecht, zo wordt in dit artikel aangetoond, want bijvoorbeeld al het Russischtalige onderzoek wordt buiten beschouwing gelaten. En zo is er nog veel meer op aan te merken.
[pdf]

Review: PSR report on Depleted Uranium health issues
(december 2005) [Engels]
Een recensie van Laka van een rapport over de gezondheidseffecten van verarmd uranium van de Physicians for Social Responsibility.
[pdf]

Kernenergie: problematiseren en politiseren
(augustus 2005)
De terugkeer van kernenergie op de politieke agenda is niet toevallig: rechts rukt op. Kernenergie hoort bij een maatschappijbeeld. Een pleidooi om de strijd tegen kernenergie te politiseren en weer te zien als een politiek probleem en niet (alleen) als een milieu-probleem
[pdf]

The Medical Investigation into the Bijlmermeer Aviation Disaster and depleted uranium
(oktober 2003) [Engels]
Een terublik op verarmd uranium en de gezondheidsgevolgen na het neerstorten van de Boeing in Amsterdam in 1992
[pdf]

Verarmd Uranium: Vragen en antwoorden
(augustus 2003)
'Verarmd' uranium is een begrip dat zich makkelijk leent voor misverstanden en dus zeker ook voor manipulatie. In een reeks vragen en antwoorden wordt feit en fictie onderscheiden.
[pdf]

Ziek van de oorlog. Recensie: Met stille trom
(november 2002)
Soldaten van de Golfoorlog en de Balkanoorlogen keren ziek terug naar huis. De oorzaken zijn talrijk en vaak wordt het post-traumatisch stress-syndroom (PTSS) als oorzaak genoemd. Uit onderzoek blijkt echter dat ook milieufactoren een belangrijke rol spelen. Zo wordt verarmd uranium beschouwd als één van de voornaamste oorzaken.
[pdf]

Het sprookje van de veilige reactor: HFR-hoorzitting gemeente Zijpe
(november 2002)
In september 2002 ontstond grote onrust door een onthullende televisiereportage van Reporter. Daarin leggen ex-werknemers van de HFR in Petten uit dat er een fout zit in het ontwerp van de reactor. Er zou een breuk kunnen ontstaan in een leiding van het systeem. De reactorkern zou dan snel droogvallen en gaan smelten, waardoor er een kernramp optreedt. Een hoorzitting, georganiseerd door de lokale gemeente, brengt nauwelijks geruststelling onder de buurtbewoners.
[html]

Een radioactief kraakpand in Wageningen?
(maart 2002)
In 2001 werd in Wageningen het vroegere gebouw van het ITAL gekraakt, een instituut dat experimenteerde met voedselbestraling en ander gebruik van radioactieve bronnen. De ontsmetting bleek na ontmanteling van het laboratorium niet voltooid. Er bleken nog restbesmettingen aanwezig.
[html]

De radioactieve bron op het ITAL-terrein
(oktober 2001)
Beschrijving van de radioactieve bron die krakers van het ITAL-gebouw in Wageningen hadden gevonden.
[html]

UNEP rapport over verarmd uranium in Kosovo
(maart 2001)
Een recensie van één van de eerste UNEP-rapporten, waarin verslag wordt gedaan van veldonderzoek naar het gebruik van uraniumhoudende munitie in postconflictgebieden en laboratoriumanalyse van gevonden uraniummunitie. Uit dat laatste bleek dat de gevonden munitie restanten bevat van reactorbrandstof.
[html]

Dutch commission for disposal of radioactive waste publishes final report
(februari 2001) [Engels]
De Commissie Opslag Radioaktief Afval (CORA) stelt voor het radioactief afval ondergronds op te slaan. Laka reageert en bekritiseerd die beslissing
[html]

Cora's keus voor ondergrondse opslag kernafval voorbarig
(februari 2001)
In reactie op het rapport van Cora, dat pleit voor ondergrondse berging van hoogactief afval, schrijft Laka dat deze keus voorbarig is. De keus voor bovengrondse opslag is nog altijd de minst slechte zo stelt Laka.
[html]

Sluiting HFR Petten? Alternatieve productie-methoden Technetium-99m
(juli 2000)
Is de Hoge Flux Reactor in Petten echt nodig voor de productie van medische radio-isotopen? Het blijkt dat er voldoende alternatieve methodes zijn.
[pdf]

De link tussen kernenergie en kernwapens
(voorjaar 2000)
Eén van de grote risico's van kernenergie is het gevaar van proliferatie. De scheidslijn tussen het civiel en militair gebruik van kernenergie is flinterdun. Wie over uraniumverrijkingtechnologie beschikt kan behalve brandstof voor kerncentrales ook de lading van een kernkop produceren. Een reden te meer om van het gebruik van kernenergie af te zien.
[html]

Discussion storage nuclear waste requires new set up and phase-out of nuclear energy
(januari 2000) [Engels]
Er is geen oplossing voor de berging van hoogactief en langlevend radioactief afval. De productie van kernenergie en de bijbehorende productie van nieuw afval moet stoppen. Alle beschikbare kennis zou zich moeten richten op onderzoek en ontwikkeling van technologie die het gevaar van hoogactief afval zoveel mogelijk kan verminderen.
[html]

Discussie opslag kernafval vergt nieuwe opzet en einde kernenergie
(januari 2000)
Er is geen oplossing voor de berging van hoogactief en langlevend radioactief afval. De productie van kernenergie en de bijbehorende productie van nieuw afval moet stoppen. Alle beschikbare kennis zou zich moeten richten op onderzoek en ontwikkeling van technologie die het gevaar van hoogactief afval zoveel mogelijk kan verminderen.
[html]

Nuclear waste and ethics are inconsistent
(januari 2000) [Engels]
Productie en opslag van kernafval is ethisch niet te rechtvaardigen en strijdig met duurzame ontwikkeling. Persbericht.
[html]

Kernafval en ethiek gaan niet samen
(januari 2000)
Productie en opslag van kernafval is ethisch niet te rechtvaardigen en strijdig met duurzame ontwikkeling. Persbericht.
[html]

ECN, NRG en nucleair onderzoek
(oktober 1999)
Uitleg over de veranderingen op het gebied van energieonderzoek in Nederland. Over de positie van het Energieonderzoekcentrum (ECN) en de kernenergietak NRG.
[pdf]

Factsheet: levensduurverkorting een illusie?
(november 1998)
Met regelmaat verschijnen er lyrische artikelen over de mogelijkheden van levensduurverkorting van langlevende radio-isotopen. Het project staat echter nog altijd in de kinderschoenen en het ziet er niet naar uit het die fase uitkomt.
[pdf]

Persbericht: Levensduurverkorting radioactief afval een illusie
(november 1998)
Met regelmaat verschijnen er lyrische artikelen over de mogelijkheden van levensduurverkorting van langlevende radio-isotopen. Het project staat echter nog altijd in de kinderschoenen en het ziet er niet naar uit het die fase uitkomt.
[pdf]

Kernenergie heeft geboden kansen niet waargemaakt
(juli 1997)
Vrijwel overal heeft kernenergie afgedaan. Niet omdat de mensen er bang voor waren, maar omdat zij er juist te veel van verwachtten.
[html]

De ontmanteling van Dodewaard -Factsheet
(april 1997)
Nu de kerncentrale Dodewaard na 28 jaar elektriciteitsproductie gesloten is zal besloten moeten worden hoe en wanneer de centrale wordt ontmanteld. Zoals het er nu naar uitziet kiest de SEP ervoor de centrale pas na een wachttijd van 40 jaar te ontmantelen. Wat zijn daarvoor de redenen en is er dan wel voldoende geld beschikbaar?
[pdE9f]

A future for the HTR?
(januari 1997) [Engels]
Was het een goed idee om te werken aan een 30 jaar oud concept zonder nieuwe idee\EBn?
[html]

Het einde van de HTR?
(januari 1997)
Was het een goed idee om te werken aan een 30 jaar oud concept zonder nieuwe idee\EBn?
[html]

De HTR. Een veilige kernreactor?
(juli 1996)
De specifieke gevaren van de Hoge Temperatuur Reactor op een rijtje gezet.
[pdf]

De Russische erfenis van de Koude Oorlog
(juni/juli 1996)
De omvang van de kernramp in Tsjernobyl, hoe ernstig ook, is betrekkelijk wanneer we de honderden kernproeven en ongevallen bij militaire kernfabrieken in de VS en de vroegere Sovjet Unie in beschouwing nemen.
[html]

Stralingsexperimenten VS. Een halve eeuw atoombeschaving; een halve eeuw barbarij
(juni/juli 1995)
De Amerikaanse minister van Energie Hazel O'Leary (regering Clinton) geeft vele duizenden geheime dossiers vrij over stralingsexperimenten bij burgers en militairen. Een fractie daarvan komt in het nieuws, waaronder experimenten bij gehandicapten en gevangenen.
[html]

Country status reports
(jan/okt 1995) [Engels]
Een up-to-date overzicht van de kerninstallaties in de landen waar Voor Moeder Aarde haar wandeltocht houdt; van België tot Rusland.
[html]

Modificatie Borssele: tot elke prijs
(december 1994)
In oktober 1991 krijgt Borssele toestemming van de SEP (Samenwerkende Electriciteits Producenten) om 400 miljoen uit te trekken voor een zestiental wijzigingen, beschreven in het modificatieplan van een IAEA-team dat onderzoek deed naar de veiligheid van de centrale. Maar zijn de maatregelen wel voldoende?
[pdf]

Dodewaard 25 jaar: Neerlands oudste kerncentrale
(mei 1994)
Een overzicht van 25 jaar ongelukken, problemen, mislukte procedures en vernietigde vergunningen, affaires en verzet. Ter gelegenheid van 25 jaar Dodewaard.
[html]

Dodewaard moet dicht!
(nov/dec 1992)
Een verklaring bij een actie tegen het gedogen van het openhouden van Dodewaard, dat in bedrijf is zonder vergunning.
[html]

Voedselbestraling heeft eigenlijk alleen maar nadelen
(augustus 1992)
Nederland wil wetgeving voor etikettering van producten die doorstraald zijn. Maar waarom voedselbestraling? Alle nadelen op een rij.
[html]

 

[terug naar boven]


(Kleine selectie van) Laka-bijdrages

A.Q. Khan, Urenco and the proliferation of nuclear weapons technology (mei 2004) [Engels]
Greenpeace International publiceerde dit rapport met als ondertitel: "The symbiotic relation between nuclear energy and nuclear weapons Hard evidience for the direct link between nuclear energy and nuclear weapons."
Een van de auteurs is Henk van der Keur (Laka)
[samenvatting in html] [pdf]

Ban Uranium Weapons. Experts Panel (november 2004) [Engels]
On the precautionary principle; the DU Draft Convention; the burdon of proof and the ICRP. Organised by ICBUW Netherlands & Laka. With presentations by: Dr. Keith Baverstock, Prof.Dr. Manfred Mohr, Mr. Wim van den Burg, Miss Krista van Velzen
[pdf]