De Mikhail Dudin, het Russische schip dat uranium van Urenco naar Rusland vervoert, ligt sinds gisteren in Ellesmere Port bij Liverpool. Het is daar om verarmd uranium van de Urenco verrijkingsfabriek in Capenhurst te laden en te vervoeren naar Rusland. Verarmd uranium is een afvalproduct van verrijking en wordt om economische redenen naar Rusland gebracht. Urenco is voor een derde deel eigendom van Nederland. Nederland is dus ook voor een derde deel eigenaar van het verarmd uranium dat nu nog steeds naar Rusland gaat. Onwenselijk! En helemaal omdat verarmd uranium ook door Rusland - bijvoorbeeld in tanks - militair gebruikt wordt.

De transporten met verarmd uranium van Urenco naar Rusland zijn omstreden: officieel is de reden "herverrijking" waarvoor het verarmd uranium gezien wordt als een grondstof. Zelfs als die enorme hoeveelheden daarvoor gebruikt wordt blijft 80-90% van het uranium achter in Rusland en is het een (goedkope) manier om van grote hoeveelheden verarmd uranium af te komen: afvaldumping. De kans is echter reëel dat er niets met het afval gebeurt en het alleen maar onder slechte omstandigheden opgeslagen wordt in Siberië. Of door Rusland gebruikt wordt. Want behalve over de export van afval is, is er ook onrust over verarmd uranium als een dual use product. Dual-use goederen kunnen zowel civiel (kerncentrales) als militair gebruikt worden. Veel landen, waaronder Rusland, gebruiken verarmd uranium bijvoorbeeld in anti-tankwapens en voor de bepantsering van militaire voertuigen. Het is niet uitgesloten dat het door Urenco geëxporteerde verarmde uranium in de Russische militaire sector belandt. Daarmee schendt Urenco de (vorige) Europese sancties die na de annexatie van de Krim door de EU tegen Rusland zijn ingesteld. Nu de oorlog in Oekraïne steeds meer een tankslag lijkt te worden is het een serieuze vraag of uitgesloten kan worden dat verarmd uranium afkomstig van Urenco daar gebruikt wordt.

Er is zijn zoveel onderlinge transportbewegingen tussen de drie Europese Urenco verrijkingsfabrieken (Capenhurst, Gronau en Almelo) dat het goed mogelijk is dat verarmd uranium uit Almelo naar Capenhurst wordt vervoerd en vervolgens met de Mikhail Dudin naar Rusland. Maar veel maakt dat ook niet uit, want ook het verarmd uranium uit Capenhurst is voor een derde deel Nederlands eigendom. En hoe staat het eigenlijk met de routinematige transporten (en contracten met het Russische Tenex, dat zelfs verrijkingscapaciteit reserveert voor Urenco) dat bekend werd tijdens een Raad van State-zitting aangespannen door Laka rond vermeende transporten van uranium alleen voor speculatie.

Lees meer over de export van verarmd uranium naar Rusland in Hoofdstuk 5 van Laka’s brochure over Urenco.

Update: Urenco laat naar aanleiding van deze publicatie weten alle contracten met Rusland op te zeggen.