Er is nog genoeg uranium voor de komende tientallen jaren. De reden hiervoor is simpel: er zijn veel minder kerncentrales in bedrijf dan in het verleden verwacht werd. Als de verwachtingen over enorme groei van het aantal kerncentrales uit het verleden waren uitgekomen, zou het uranium al snel op zijn.

(Herman Damveld) Volgens de in Londen gevestigde nucleaire belangenbehartiger World Nuclear Association is vanaf 1945 tot 2019 in totaal wereldwijd bijna 3 miljoen ton uranium gewonnen.

Tabel 1: Uraniumwinning 1945-2019 in tonnen
Bron: WNA december 2020

Uraniumvoorraad
Volgens een rapport van 23 december 2020 van het Nucleair Energie Agentschap (NEA) in Parijs zijn de bewezen en geschatte voorraden uranium 3,8 miljoen ton. Daar komt nog eens 2,3 miljoen ton bij op grond van redelijk betrouwbare gegevens die nog nader getoetst moeten worden. Samen gaat het dan om 6,1 miljoen ton, die het NEA de “geïdentificeerde voorraad” noemt en die winbaar is tegen kosten van 130 dollar per kilo (tabel 2). Opvallend is dat het NEA in tegenstelling tot eerdere rapporten ook uranium noemt dat winbaar is tegen kosten van 260 dollar per kilo. Bij die prijs is de voorraad 8 miljoen ton uranium. Alle 450 kerncentrales wereldwijd met een opgesteld vermogen van 396.000 Megawatt (MW) gebruikten in 2019 ruim 59.000 ton uranium.ⁱ

Tabel 2: Voorraad uranium in tonnen en percentage per land
Bron: WNA december 2020

Hoelang gaat de uraniumvoorraad mee?
De som van het uranium dat al gewonnen is en winbaar is tegen kosten van 130 dollar per kilo is 3 miljoen ton plus 6,1 miljoen ton, samen 9,1 miljoen ton uranium. Hoelang gaat deze voorraad mee? Dat hangt af van de aanname over het aantal kerncentrales. Enkele voorbeelden.

Voorbeeld 1:
In 1980 publiceerde het Internationaal Atoom Energie Agentschap (IAEA) gevestigd in Wenen rapporten over de International Fuel Cycle Evaluation (INFCE). Het IAEA verwachtte toen dat in het jaar 2000 wereldwijd in het hoge scenario 1.200.000 Megawatt (MW) aan kerncentrales in bedrijf zou zijn (ter vergelijking: dat zijn 1.200 kerncentrales van elk 1.000 MW) die in dat jaar 160.000 ton uranium nodig zouden hebben. In 2025 zou 3.900.000 MW aan kerncentrales in bedrijf zijn die in dat jaar 350.000 ton uranium nodig zouden hebben.ⁱⁱ Een rekensom leert dat 1,9 miljoen ton uranium nodig is vanaf het jaar 1980 tot 2000 en nog eens 6,4 miljoen ton uranium tot het jaar 2025. Samen is 8,3 miljoen ton uranium nodig tot en met 2025.
De voorraad uranium is 9,1 miljoen ton. Nu was tot het jaar 1980 al 300.000 ton uranium gebruikt.ⁱⁱⁱ Resteert derhalve 8,8 miljoen ton uranium dat vanaf 1980 ingezet kon worden. In dit voorbeeld zou het uranium in het jaar 2027 op zijn.

Voorbeeld 2:
Volgens bovengenoemd rapport van 23 december 2020 van het NEA is de bewezen en geschatte voorraad uranium 3,8 miljoen ton met een nader aan te tonen voorraad van 2,3 miljoen ton. Deze voorraad is winbaar bij een prijs tot 130 dollar per kilo. Bij een prijs tot 260 dollar per kilo kan er meer gewonnen worden en is de voorraad 8 miljoen ton uranium.^iv
In het hoge scenario van het NEA is in het jaar 2040 het opgestelde vermogen aan kerncentrales 626.000 MW. Tot 2040 hebben die kerncentrales 1,7 miljoen ton uranium nodig, kunnen we uitrekenen met behulp van tabel 2.5 van het NEA-rapport. Stel dat vanaf 2040 het jaarlijkse gebruik hetzelfde blijft, namelijk 100.000 ton uranium. Dan is de bewezen en geschatte voorraad in het jaar 2061 op. Nog eens 23 jaar later, in 2084 is ook de nader aan te tonen voorraad op.

Afbeelding 1: Vraag naar uranium tot 2040 in tonnen
Bron: OECD 23 december 2020

Voorbeeld 3:
Volgens het NEA-rapport uit 2020 is zoals hierboven aangegeven de geïdentificeerde voorraad 8 miljoen ton bij een prijs van 260 dollar per kilo.^v Stel dat alle landen in de jaren tachtig het voorbeeld van Frankrijk hadden gevolgd. Dan zou kernenergie vanaf 2030 zo’n 70% van alle elektriciteit moeten leveren, als alle landen dat aandeel zouden handhaven. We kunnen bij benadering uitrekenen dat de totale geïdentificeerde voorraad van 8 miljoen ton in dit voorbeeld al over 15 jaar, in 2036, op zou zijn.^vi

Uraniumwinning en marktprijs
Er zit voorlopig genoeg uranium in de grond, maar de vraag is of het eruit gehaald zal worden. Het Internationaal Energie Agentschap (IEA) gevestigd in Parijs gaf namelijk herhaaldelijk aan dat de uraniumproductie van de bestaande en geplande mijnen daalde. In 2014 was de productie nog net gelijk aan de vraag, maar in de komende jaren zouden tekorten kunnen optreden. Er moeten nieuwe uraniummijnen in bedrijf komen, wat betekent dat al over een paar jaar investeringsbesluiten genomen moeten worden om een tekort aan uranium te voorkomen, stelde het IEA in 2014 en herhaalde dat in 2018.^{vii viii}
Het NEA trok op pagina 109 van het rapport van 23 december 2020 eenzelfde conclusie. Daarbij verwees het NEA naar de verslechterde marktomstandigheden van kernenergie en de lage marktprijs van uranium. Bij deze lage prijs zal in het jaar 2040 zo’n 87% van de voorraden die gewonnen kunnen worden tegen een prijs van 80 dollar per kilo, opgebruikt zijn. Maar ook dan zijn “significante investeringen en technische kennis” nodig om deze gewonnen voorraden te kunnen verkopen op de markt.

Het NEA geeft een marktprijs van uranium in dollar per pound (lb), waarbij 1 pound overeenkomt met 0,45 kilo. Korte toelichting: in mei 2020 was de prijs 32 dollar per pound, dat is 71 dollar per kilo.^ix Uraniumwinning kan bij deze prijs een verliesgevende zaak zijn, tenzij het gaat om mijnen met een hoog percentage aan uranium.

Figuur 1: Marktprijs uranium
Bron: WNA juni 2020

Dit atikel is op een beperkt aantal plaatsen iets aangepast na het ontdekken van een fout (28-01-2021).

Noten: