Na de invasie in Oekraïne is de Russische nucleaire sector nog steeds uitgezonderd van internationale sancties. Daarom is het belangrijk om een goed beeld te hebben van de Russische afhankelijkheid van de Europese kernenergiesector. Daarvoor is het Jaarverslag van vorig jaar van het gezamenlijke ‘inkoopbureau’ van de Europese Unie, de Euratom Supply Agency, een goede graadmeter. Wat blijkt: Europa is voor 97% van haar uraniumbehoefte afhankelijk van landen van buiten de EU, 16,9% van dat uranium komt uit Rusland. Die afhankelijkheid van Europa van de Russische nucleaire sector - en omgekeerd - blijkt dus nog aanzienlijk.

Het Jaarverslag van het Euratom Supply Agency (ESA) over 2022 is net gepubliceerd. De ESA heeft tot taak te zorgen voor een “regelmatige en billijke voorziening van nucleair materiaal (ertsen, grondstoffen en bijzondere splijtstoffen) voor alle gebruikers in de Europese Gemeenschap”. ESA is een onderdeel van Euratom, de organisatie onder verantwoordelijkheid van de Europese Commissie voor de promotie van kernenergie. Europa (de 27 EU landen +het VK) gebruikt ongeveer 18% van de wereldwijde behoefte aan natuurlijk uranium.

Volgens het jaarrapport komt 3% van de Europese vraag aan uranium uit de Europese Unie. Maar dat is inclusief opgewerkt uranium, uranium ‘gespaard’ door het gebruik van MOX, en herverrijking van verarmd uranium ‘tails’. Beetje gezocht van het ESA wel, maar anders zou 100% van het verbruikte natuurlijke uranium van buiten de EU komen.
Het in de EU27 gebruikte uranium komt voor ruim 16% uit Rusland, en in totaal voor ruim 47% uit CIS-landen: Rusland, Kazachstan en Oezbekistan. De invoer uit Rusland daalde licht, die uit Oezbekistan en  Kazachstan steeg. Maar voor de goede orde, Rusland is een (grote) aandeelhouder van alle uraniummijnen in Kazachstan.

Overigens komt ook ruim een kwart van de uranium voor Europese kerncentrales uit Niger. Welke Europese landen daarvan afhankelijk zijn wordt door ESA niet onderverdeeld, maar dat is vrijwel uitsluitend Frankrijk. Na de staatsgreep in Niger in juli en de terugtrekking van de Franse troepen is de situatie wat betreft uranium leveranties aan Frankrijk onduidelijk.

De EU is ook voor 22,3% afhankelijk van Rusland voor uranium conversie (de omzetting van uranium van gas naar vaste stof en omgekeerd) en voor de volle 100% van Rusland voor conversie van opgewerkt uranium (maar dat benoemt het ESA Jaarverslag niet). Ongeveer 30% van de uraniumverrijking voor de Europese kerncentrales gebeurt in Rusland; 62% in de EU zelf en een beetje in de VS, bij de Urenco-verrijkingsfabriek aldaar.

Kerncentrale exploitanten hebben voor de ESA s hebben ook hun verwachte uranium behoefte tot 2042 berekend. Volgens ESA komt hier een stijging van zo'n 2% uit, en geen toegenomen vraag naar uraniumverrijking. Dus hoewel verrijkingsbedrijven zoals Urenco wilde plannen maken voor uitbreiding is een grotere vraag in de EU niet voorzien.