In het december/januari nummer van Down to Earth, het blad van Milieudefensie, staat het artikel "Behnam Taebi: “Kernenergie is kiezen tussen kwaden”". Hierin wordt de techniekfilosoof Behnam Taebi geïntroduceerd als iemand die een neutrale positie inneemt in het debat over kernenergie. Dat is onterecht, stelt publicist Herman Damveld in een reactie. En daarnaast is er ook genoeg aan te merken op de stellingen die Taebi poneert.
Na wat heen en weer gemail besloot de redactie van Down to Earth de ingezonden reactie van Damveld niet te plaatsen. In overleg met de auteur heeft Laka zijn reactie een beetje bijgeschaafd en u kunt hem nu hier lezen.

(Herman Damveld) In het laatste nummer van Down to Earth, het blad van Milieudefensie, staat een artikel over kernenergie: een interview van redactrice Elke van Riel met techniekfilosoof Behnam Taebi. Desgevraagd schreef de redactie mij: “Taebi pleit er in het interview voor, kernenergie niet tot een taboe-onderwerp te verklaren en er een eerlijk en open debat over te voeren. Hij zegt niet wat de uitkomst van dit debat volgens hem moet zijn.” Dit is echter onjuist. Taebi wil een debat maar de uitkomst moet zijn dat we op kernenergie overgaan. Een citaat van Taebi in het artikel is immers: “Zonder kernenergie krijg je het plaatje gewoon niet kloppend.”

Taebi gebruikt allerlei onjuiste of eenzijdige argumentaties. Dat wil ik hier rechtzetten.
Om te beginnen het veronderstelde taboe op kernenergie. Dat is een misvatting. Al zeker 30 jaar geleden heeft de regering bepaald waar nieuwe kerncentrales gebouwd mogen worden. Dat zijn Borssele, de Eemshaven en de Maasvlakte. Iedereen kan een vergunning aanvragen voor de bouw van één of meerdere kerncentrales op die plekken. Het is dus helemaal niet verboden om het over nieuwe kerncentrales te hebben.

Kernenergie onverzekerbaar
Ook komt minstens één belangrijke kwestie helemaal niet aan bod in het artikel, namelijk dat kernenergie een onverzekerbaar risico is. Verzekeringsmaatschappijen weigeren de schade te dekken die mensen kunnen oplopen door een ongeluk met een kerncentrale. Lees de kleine lettertjes van de schadeverzekering er maar op na. Blijkbaar vinden verzekeringsmaatschappijen kernenergie een te groot risico en te onveilig.

Interessant is de visie van Taebi op emoties: “Bij voorstanders en techneuten is dat enthousiasme, bij tegenstanders angst.” Nu ben ik absoluut geen fan van kernenergie en dat al 42 jaar. Toch ben ik nog steeds niet met angststoornissen in een kliniek opgenomen. Dat roept de vraag op waarom Taebi het heeft over angst. Bij wat ik doe gaat het vooral over zorgzaamheid, rechtvaardigheid en verantwoordelijkheid. Dat zijn mijn drijvende krachten. Taebi heeft het over simplistische standpunten bij tegenstanders. Maar waarom die argumenten simplistisch dat komt in het artikel niet aan de orde. Voor mij geldt dat in ieder geval niet, want ik heb altijd een massa bronvermeldingen bij wat ik schrijf, zie bijvoorbeeld dit artikel van mij.

Onjuistheden over kernafval
Ook grappig dat in het artikel staat dat Taebi bij de tijdelijke opslagplaats voor kernafval van de COVRA is geweest en dat hij daar geen problemen mee had omdat het veilig is. Ik ben daar ook geweest en voelde me op dat moment niet onveilig. Ik ken echter een onderzoeksrapport over in zee drijvende vaten kernafval na een overstroming bij de COVRA. Maar dat ontbreekt in het artikel.

In het artikel staat dat er bij het verwerken van kernafval methodes zijn “die de levensduur van kernafval verminderen van 200.000 naar 10.000 jaar.” En stelt Taebi: “Je kunt het verder reduceren, naar enkele honderden jaren.” Ook dit is onjuist.

Om te beginnen gaan landen als Duitsland en Zwitserland uit van een gevaarperiode van 1 miljoen jaar, vijf keer zo lang. En genoemde methodes zijn niet beschikbaar, je kunt de technologie nergens kopen. Het gaat hier om mogelijkheden voor de toekomst die bijvoorbeeld zeer geavanceerde opwerkingsfabrieken vereisen die nu niet bestaan, noch gepland of in aanbouw zijn. En de Engelse opwerkingsfabriek bij Sellafield houdt ermee op. Bovendien komt in het artikel niet aan de orde dat de methode voor het verkorten van de gevaarperiode van het kernafval niet toegepast kan worden voor het kernafval van de kerncentrale Borssele: dat kernafval wordt namelijk na opwerking in Frankrijk in glas gesmolten en is daarmee niet geschikt voor verdere verwerking, zo die technologie al zou bestaan.

Taebi noemt Zweden als voorbeeld van een land waar de bevolking “in een heel vroeg stadium intensief bij de besluitvorming is betrokken.” Daarbij vergeet hij te melden dat bij verschillende referenda de lokale bevolking de opslag heeft afgewezen, de keuze viel toen op plekken waar al kerncentrales staan. Over de lekkende vaten met kernafval in het Duitse Asse, een gegeven dat heel slecht is voor het imago van kernenergie, gaat het artikel al helemaal niet.

Kernenergie niet broeikasvrij
Dan over nieuwe kerncentrales zoals de gesmolten zoutreactor. Dat het nog tientallen jaren duurt voordat die reactor te koop is, als het al lukt, vermeldt het artikel niet.

Taebi noemt kernenergie “geen CO2 zero energiebron.” Maar getallen staan niet in het artikel. Zo komen we niet te weten dat bij kernenergie per kilowattuur 5 tot 10 keer zoveel CO2 vrij komt als bij windenergie, om maar een voorbeeld te geven.

Volgens het artikel zijn wereldwijd zijn “nu zo’n 430 kerncentrales operationeel, en de komende jaren komen er naar schatting zo’n 500 bij.” Volgens het Internationaal Energie Agentschap te Parijs waren eind vorig jaar 53 kerncentrales in aanbouw en hadden de bestaande kerncentrales een opgesteld vermogen van 342.000 Megawatt. Dit instituut verwacht voor 2040 wereldwijd een opgesteld vermogen van 300.000 Megawatt. Dat is dus wel wat anders dan de 500 reactoren die er de komende jaren bijkomen, zoals in het artikel staat.

Ik zou zo nog wel een hele tijd door kunnen gaan. Volgens mij heb ik hiermee voldoende aangetoond dat Taebi het spoor bijster is geraakt wat betreft het pleidooi voor kernenergie.