De duivel zit in het detail. Het blijkt dat minister Kuipers (D66) van plan is Pallas, de kernreactor in Petten, te financieren met het geld wat vrijkomt met het schrappen van Vitamine D-suppletie uit het basispakket. Zo'n 1,5 miljoen mensen per jaar - kinderen, ouderen, mensen met een donkere huid en vrouwen - krijgen door hun arts vitamine D voorgeschreven. Vitamine D beschermt je tegen een hele waaier aan aandoeningen, waar onder bepaalde vormen van kanker. Door deze pillen nu uit het basispakket te halen, bespaart VWS jaarlijks 129 miljoen, waarmee ze de komende tien jaar de nieuwe kernreactor willen financieren.
Indicatie Vitamine D:
* als u een getinte huid heeft: uw hele leven
* als u niet elke dag tussen 11 en 15 uur even buiten bent
* vrouwen die zwanger zijn.
* vrouwen met een lichte huid vanaf 50 jaar
* mannen met een lichte huid vanaf 70 jaar
* kinderen tot en met 3 jaar.#Pallas https://t.co/FoxEUvLQLs— Stichting Laka (@LakaNieuws) September 21, 2022
Pallas schrijft in het recente persbericht dat er jaarlijks in Europa circa 200.000 behandelingen met therapeutische isotopen plaatsvinden - dwz. met isotopen, ook uit andere installaties dan alleen Petten [zie kader, onderaan].
Vitamine D is bij uitstek een middel wat aandoeningen voorkomt, en dat bij een grote, kwetsbare groep: 1,5 miljoen mensen, waarvan een groot deel in de laagste inkomensgroep, moeten deze basismedicatie, bovenop hun zorgverzekering nu zelf gaan betalen. Opdat de regering met de vrijkomende gelden een dure kernreactor kan betalen waar de markt niet aan wil, en die hoofdzakelijk medicijnen voor de export gaat produceren.
Het Zorginstituut, de instantie die gaat over de samenstelling van het basispakket, vroeg zich in april af "of er geen effectievere methodes zijn om de €129 miljoen, die er nu wordt uitgegeven aan vitamine D, in te zetten om de gezondheid dan wel sociaal economische status van deze kwetsbare patiënten te verbeteren".
We durven te betwijfelen of een kernreactor in Petten daar aan bij draagt.
Besluitvorming over de Pallas kernreactor is op Prinsjesdag uitgesteld tot het voorjaar van 2023. De begroting van VWS wordt in week 42, de week van 17 oktober, behandeld in de Tweede Kamer.
Het is opvallend dat in het persbericht van Pallas het gaat over circa 200.000 patiëntbehandelingen die per jaar in Europa plaatsvinden met therapeutische isotopen. Dat zijn er ongeveer 600 per dag, maar niet alleen met isotopen uit Petten. Pallas claimt nog steeds dat met isotopen uit Petten 30.000 patiënten per dag zouden worden geholpen; maar dat zijn dus niet alleen therapeutische behandelingen. Maar vooral diagnostiek. Simpel rekensommetje leert dat ongeveer 2% van de behandelingen met medische isotopen therapeutisch is, de rest voor diagnose.
Betekent die nadruk op 200.000 therapeutische handelingen (en de verwachting dat dat 8% per jaar gaat groeien), dat Pallas verwacht geen diagnostische isotopen te zullen produceren? Dat is, zoals we al vaker hebben gezien, logisch, juist molybdeen, het belangrijkste medische isotoop, goed voor 70 tot 80% van álle handelingen met isotopen – gaat door allerlei innovatieve methoden sneller, goedkoper en schoner – vel minder langlevend radioactief afval – op een andere manier geproduceerd worden.
Gaat de Pallas-reactor gaat zich richten op slechts 2% van de productie van de bestaande HFR die het moet vervangen? En dat moet een business case zijn? Geen wonder dat private partijen afhaakten. Ach, het risico is nu voor de belastingbetaler. En iedereen die nu moet gaan betalen voor het voor hun noodzakelijke Vitamine D.