Zoals de oplettende lezer van Kernenergienieuws al vaker heeft kunnen lezen is het dossier Kernenergie weggehaald bij ministerie van Economische Zaken wegens conflicterende belangen. Of zoals ze het zelf zeggen: “Deze organisatie van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden sloot niet optimaal aan bij de intentie van de internationale verdragen (…). Deze verdragen en regelgeving vereisen dat het regulerende lichaam voor nucleaire veiligheid en stralingsbescherming voldoende onafhankelijk moet zijn. (…) De bovengenoemde organisatiestructuur sloot met name niet optimaal aan bij de intentie van de wijzigingsrichtlijn nucleaire veiligheid waarin de onafhankelijkheid van het regulerende lichaam wordt versterkt en de transparantie verhoogd”.
Per 1 januari 2015 is de ANVS opgericht: de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming, en per 1 mei werden de taken van de minister van EZ overgedragen aan de minister van Infrastructuur en Milieu.
Nu is ook het wetsvoorstel ingediend om de Kernenergiewet aan te passen zodat de ANVS als zelfstandig bestuursorgaan kan gaan functioneren. Streefdatum van inwerkingtreding is 1 januari 2016.
Het doel van dit wetsvoorstel is om door de oprichting van een zelfstandig bestuursorgaan (zbo) de expertise en kennis op het terrein van nucleaire veiligheid en stralingsbescherming binnen de rijksoverheid zoveel mogelijk te bundelen en effectiever te organiseren.
Toelichting
In de Memorie van Toelichting worden aanleiding, problemen en oplossingen beschreven.
De Minister van Economische Zaken was verantwoordelijk voor beleid en wet- en regelgeving op de terreinen nucleaire veiligheid, stralingsbescherming, de daarmee samenhangende crisisvoorbereiding, alsmede beveiliging en waarborgen en voor de Kernenergiewet. (...) Deze organisatie van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden sloot niet optimaal aan bij de intentie van de internationale verdragen en regelgeving.(…) Deze verdragen en regelgeving vereisen dat het regulerende lichaam voor nucleaire veiligheid en stralingsbescherming voldoende onafhankelijk moet zijn. Dit betekent: met voldoende afstand van de politiek, geen onderdeel van grotere organisaties en daarmee van afwegingen die ook niet-nucleaire zaken betreffen en beschikken over een exclusief eigen budget voor nucleaire veiligheid en stralingsbescherming. De bovengenoemde organisatiestructuur sloot met name niet optimaal aan bij de intentie van de wijzigingsrichtlijn nucleaire veiligheid waarin de onafhankelijkheid van het regulerende lichaam wordt versterkt en de transparantie verhoogd.
Ook wordt beschreven waarom er gekozen is voor een zbo als vorm voor de ANVS: met een zbo wordt de grootste onafhankelijkheid gerealiseerd. Een zbo is immers niet ondergeschikt aan een minister en de leden van het zbo kunnen niet een aan de minister ondergeschikte ambtenaar zijn. Een zbo is “een bestuursorgaan van de centrale overheid dat bij de wet met openbaar gezag is bekleed, en dat niet hiërarchisch ondergeschikt is aan een minister”.