Stichting Laka publiceert vandaag een lijst met haast 1.000 incidenten en (bijna-) ongelukken met kerncentrales en andere nucleaire faciliteiten die sinds 1990 zijn verzameld door het Internationaal Atoomenergie Agentschap IAEA. De lijst geeft omwonenden, milieuorganisaties en journalisten wereldwijd veel meer inzicht in hoe vaak en hoe ernstig zaken mis gaan en mis zijn gegaan in kerncentrales en in andere nucleaire installaties. Ongelukken en technische en menselijke fouten met nucleaire installaties worden door nationale nucleaire toezichthouders aan het Weense Atoomenergieagentschap IAEA gemeld. Het IAEA verzamelt de meldingen om, onder andere, uitbaters van kerncentrales te waarschuwen voor zaken die elders verkeerd gingen. Zo hoopt het IAEA een herhaling van problemen bij kerncentrales, opwerkingsfabrieken, nucleaire laboratoria, verrijkingsinstallaties, bestralingsfaciliteiten en bij nucleaire transporten, te voorkomen.
Nationale toezichthouders melden incidenten met behulp van de INES-schaal.
Daarbij is INES-0 het laagste niveau en INES-7 het ernstigst; een beetje zoals de Schaal van Richter voor aardbevingen. De rampen met de kerncentrales in Chernobyl en Fukushima zijn ingeschaald op INES-7. Een brand in het niet-nucleaire gedeelte van Tihange-1 werd in 1993 door de Belgische toezichthouder ingeschaald op INES-0.Niet ieder nucleaire incident wordt door nationale toezichthouders aan het IAEA gemeld, en per toezichthouder lijkt het te verschillen vanaf welk niveau incidenten worden gemeld. Zo komen niet alle incidenten die door de Nederlandse toezichthouder ANVS zijn geregistreerd terug in de nu door Laka gepubliceerde lijst van het IAEA. Laka gaat er van uit dat toezichthouders ernstige ongelukken altijd aan het IAEA melden.
De INES-schaal, anders dan de schaal van Richter voor aardbevingen, is erg gevoelig voor interpretatie. Daardoor krijgen ogenschijnlijk riskante incidenten soms een lage inschaling en kleinere storingen juist een hoge. De Sloveense toezichthouder URSJV kwalificeerde bijvoorbeeld in 2013 de beschadiging van kernbrandstof in de kernreactor van Krško op INES-0, terwijl de integriteit van de kernbrandstof het allerbelangrijkste is voor een veiligheid van een kerncentrale.
Het IAEA maakt zelf alleen de INES-meldingen van de afgelopen twaalf maanden openbaar. Na twaalf maanden verdwijnen de meldingen van de IAEA-website. Daardoor is het voor omwonenden, milieuorganisaties en journalisten erg lastig om de ontwikkeling door de jaren heen te volgen. Aan de hand van de ernst en frequentie van incidenten op de lange termijn kan een beeld van de risico’s van een bepaalde kerncentrale beter worden ingeschat. Doordat Laka nu de hele IAEA-lijst, met meldingen vanaf 1990 publiceert, is dit wel inzichtelijk geworden. Voor het overzicht heeft Laka alle nucleaire en stralings-incidenten ook op een online kaart geplaatst.
Laka volgt de IAEA-lijst en voegt niet op eigen houtje incidenten toe. Het complete overzicht van alle incidenten in nucleaire installaties in Nederland staan in de storingsrapportages van de ANVS.
Laka is lid van Nuclear Transparency Watch 'a European network that promotes a citizen watch on nuclear safety and transparency'