Met de beslissing van de Europese Commissie gisteren om kernenergie en gas onder voorwaarden op te nemen in de 'groene' taxonomie komt nog geen einde aan de mogelijkheden dat nog te veranderen. Het Europese Parlement kan dit hele voorstel nog verwerpen. Maar of daar een meerderheid voor is, is onzeker. De Commissie die met deze taxonomie een wereldwijde standaard voor groene investeringen wilde formuleren, lijkt hierin gefaald te hebben. Maar wat betekent hun plekje in de taxonomie voor kernenergie en voor gas? Zal kernenergie als gevolg hiervan nu een investeringshausse beleven? Dat is maar zeer de vraag.
Woensdag heeft de Europese Commissie in beginsel haar goedkeuring gehecht aan een aanvullende gedelegeerde klimaatwet waarbij, onder strikte voorwaarden, specifieke activiteiten op het gebied van kernenergie en gas worden opgenomen in de lijst van economische activiteiten die onder de EU-Taxonomie vallen.
Eén van die voorwaarden blijft het hebben van een eindopslag voor radioactief afval in 2050: “(f) the Member State has a documented plan with detailed steps to have in operation, by 2050, a disposal facility for high-level radioactive waste”. Een voorwaarde waar Nederland niet aan voldoet en ook niet van plan is aan te gaan voldoen…
Zal kernenergie als gevolg van opname in de taxonomie nu een investeringshausse beleven als gevolg daarvan?
Dit kan om verschillende redenen worden betwijfeld. Enerzijds zijn de bekende risico's van kernenergie nog niet opgelost (hoge investeringskosten, enorme bouwoverschrijdingen, technische problemen, zelfs met bestaande kerncentrales zoals momenteel in Frankrijk, enz.) Bovendien maken de nieuwe voorwaarden de exploitanten nog afhankelijker van de politieke omstandigheden in hun land, bv. een betrouwbaar plan en financiering van het zoeken en bouwen van de definitieve opslagplaats tot 2050. Dit risico zal ook worden afgewenteld op de financiële instellingen, die ervoor zullen moeten zorgen dat hun investeringen en financiële producten op de taxonomie zijn afgestemd. De EC kondigde aan dat sommige toezichtsystemen, externe auditors, alsook nationale autoriteiten en uiteindelijk boetes of sancties hierbij betrokken zullen zijn. Het is mogelijk dat er sancties zullen volgen als het aanvankelijk aangekondigde opslagplan enkele jaren later weer wordt ingetrokken en de kerncentrale dus met terugwerkende kracht niet taxonomie-geschikt is. De rapportage over investeringen zal tweeledig moeten zijn; met gas en/of nucleair of zonder. Duidelijke regels en een grote liquide markt voor groene beleggingen was het doel, dat de EC nu heeft laten varen. Veel vermogensbeheerders, banken en zelfs de eigen bank van de EU, de Europese Investeringsbank (EIB), hebben al aangekondigd dat ze de taxonomie niet zullen toepassen, omdat ze niet van plan zijn kernenergieprojecten te financieren.