De minister van Economische Zaken, Jorritsma, heeft mede namens de staatssecretaris van Buitenlandse Zaken en de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer vragen beantwoord over de Hoge Flux Reactor en een 'framework agreement' met de Russische overheid over de mogelijke levering van 600 kg hoog verrijkt uranium, de betekenis daarvan over de omschakeling van de HFR en mogelijke proliferatierisico's.

Ministerie van Economische Zaken
Berichtnaam: HOGE FLUX REACTOR IN PETTEN
Nummer: 37
Datum: 07-03-2002

Het lid Poppe (SP) heeft aan de staatssecretaris van Buitenlandse Zaken en de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer op 31-01-2002 de volgende schriftelijke vragen gesteld.

1  Is het waar dat de Europese Commissie een ‘framework agreement’ heeft getekend of gaat tekenen met de Russische overheid voor de mogelijke levering van 600 kg hoogverrijkt uranium voor de Hoge Flux Reactor (HFR) van het NRG te Petten 1)? Zo ja, deelt u de mening dat dit in strijd is met de omschakelingsovereenkomst tussen de Europese Commissie en de Verenigde Staten, waarin de VS in 2000 beloofde nog vier jaar verrijkt uranium te leveren aan de HFR en uitgewerkte brandstof terug te nemen in ruil voor de omschakeling van de HFR naar het niet voor de productie van kernwapens geschikte laagverrijkte uranium? Bent u bereid protest aan te tekenen bij de Europese Commissie tegen dit ‘framework agreement’ en er bij de Commissie op aan te dringen het niet te tekenen?

2  Heeft de Europese Commissie, nu aangetoond is dat een omschakeling naar laagverrijkt uranium technisch en economisch haalbaar is en het besluit tot omschakeling reeds genomen is, redenen terug te komen op dit overschakelingsbesluit? Zo ja, welke?

3  Kunt u garanderen dat de HFR binnen de vastgestelde tijd omgeschakeld zal zijn naar laagverrijkt uranium en het gebruik van hoogverrijkt uranium uit Rusland uitgesloten zal zijn? Zo nee, waarom  niet?

4  Overweegt het NRG gebruik te maken van deze overeenkomst voor de import van Russisch hoogverrijkt uranium voor de productie van bestralingstabletten (targets) om isotopen voor medisch diagnostische doeleinden mee te produceren? Is de minister bereid er bij de Europese Commissie op aan te dringen ook voor de productie van isotopen over te schakelen op laagverrijkt uranium?

5  Kan het hoogverrijkte uranium dat door Rusland geleverd zou kunnen worden, onder het framework agreement ook benut worden door andere Europese onderzoeksreactoren? Zo ja, welke?

6  Is het juist dat het hoogverrijkt uranium dat de VS nu nog levert onder het omschakelingsprogramma, juist door het nucleaire proliferatierisico, onder militaire bewaking per vliegtuig aangeleverd wordt? Kunt u aangeven welke beveiligingsmaatregelen er bij het transport en daarna in Nederland genomen worden?

7  Deelt u de mening dat er, gezien het proliferatierisico van hoogverrijkt uranium, een algeheel verbod op het gebruik van hoogverrijkt uranium in Petten moet komen? Zo nee, waarom niet?

---------------
1) Nuclear Fuel, 21 januari jl.

De minister van Economische Zaken, A. Jorritsma-Lebbink, heeft mede namens de staatssecretaris van Buitenlandse Zaken en de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer deze vragen als volgt beantwoord.

1  Het betreft slechts een reeds twee jaar oud ontwerp van een (kader)overeenkomst tussen de overheid van de Russische Federatie en de Europese Commissie voor de levering van hoog verrijkt uranium ten behoeve van de HFR in Petten. Over dit ontwerp heeft de Europese Commissie (EC) met de Russische overheid destijds onderhandeld omdat zij zich zorgen maakte over stopzetting van de levering van hoogverrijkt uranium door de VS. Dit ontwerp dateert van vóór de door de EC met de VS overeengekomen omschakelingsovereenkomst van januari 2000. De hierboven genoemde ontwerpovereenkomst met de Russische Federatie is een kaderovereenkomst en bevat geen verplichting tot afname.

2  De Europese Commissie ziet geen enkele reden om de door haar aangegane verplichting met de VS, tot conversie naar het gebruik van laag verrijkt uranium, niet na te komen.

3  Volgens de tijdsplanning zal de beoogde conversie uiterlijk 2006 gerealiseerd zijn. De EC ziet geen reden, gegeven de belofte van de VS tot levering van hoog verrijkt uranium totdat conversie een feit zal zijn, dit uranium uit Rusland te betrekken.

4  Het ontwerp van de bovengenoemde kaderovereenkomst voorziet niet in de levering van nucleair materiaal voor de productie van bestralingstabletten (targets).

5  De ontwerpovereenkomst heeft uitsluitend betrekking op de (mogelijke) levering van hoog verrijkt uranium voor de HFR in Petten.

6  Levering vindt niet per vliegtuig plaats maar over de weg vanuit Frankrijk. Met betrekking tot dit type transporten zijn beveiligingsmaatregelen getroffen met het oog op het voorkomen dat het materiaal in handen van onbevoegden kan komen. Over de maatregelen wordt geen publieke informatie verstrekt. Wel vindt afstemming plaats met de betrokken gemeenten.

7  Het mogelijke proliferatierisico van hoogverrijkt uranium is de voornaamste reden voor de omschakeling van hoogverrijkt naar laagverrijkt uranium waartoe de Europese Commissie besloten heeft. In de tussentijd zal de HFR door moeten gaan met het gebruik van hoogverrijkt uranium. De faciliteit staat echter onder een goed functionerend beveiligings- en inspectieregime dat er zorg voor draagt dat het hoogverrijkt uranium niet aan het proces onttrokken of misbruikt wordt.