Behalve de bekende lening van € 40 miljoen heeft de geplande Pallasreactor in het recente verleden meerdere keren een financiële bijdrage ontvangen. Dit blijkt uit antwoorden van minister van Medische Zorg Van Ark op vragen van Dik-Faber (CU). Hoeveel geld Pallas extra heeft ontvangen is onduidelijk, evenals onder welke voorwaarden en of voor deze staatssteun toestemming van de Europese Commissie is. Eén van die stiekeme betalingen werd vorig jaar door Laka opgediept uit een onduidelijke restpost. De Kamervragen gingen over de medische isotopenfabriek SHINE die zich mogelijk in Groningen wil vestigen. De minister laat weten dat het kabinet erg voor gelijke kansen is, maar tot nu toe lijken dat vooral intenties voor de bühne en laat het beleid iets anders zien. Voor het eind van het jaar wordt de Kamer vertrouwelijk bijgepraat over de situatie rond Pallas.

Uit de antwoorden van de minister van Medische Zorg Tamara van Ark, blijkt ook dat Pallas pas “zeer recent” een aanvraag heeft ingediend om de lening van € 40 miljoen later terug te betalen. Wat ‘zeer recent’ betekent, zegt de minister niet, maar de lening had, net als bij de provincie Noord-Holland op 30 juni terug betaald moeten zijn. De Kamer heeft over het niet op tijd kunnen terugbetalen nooit iets vernomen, maar zal, na de vragen van Dik-Faber “hier nader over worden geïnformeerd.”

Maar de belangrijkste zinsnede in de antwoorden is deze: “Omdat private financiering op dit moment nog niet mogelijk is en de eerste fase van project nog niet is afgerond, hebben mijn ambtsvoorgangers ervoor gekozen Pallas aanvullende leningen te verstrekken.”
Begin dit jaar kwamen we achter een stiekeme betaling aan Pallas, verstopt in een onduidelijke restpost ('overig beleidsmatig') op de begroting van VWS. Maar dat was, zo blijkt nu, niet de enige lening.
Welke leningen zijn er aan Pallas gedaan, en welke bedragen, onder welke voorwaarden, in welke posten in welke begroting, waarom zo geheimzinnig, en ook niet onbelangrijk, weet de Europese Commissie van deze staatssteun en heeft ze die goedgekeurd? Voor de officiële lening van 2x € 40 miljoen is er in 2013 goedkeuring gegeven door de EC, maar aan de voorwaarden waaronder die lening gegeven is, is al heel veel veranderd.

De vragen van Carla Dik-Faber (CU) gingen vooral over de vraag of de ‘medische isotopen fabriek‘ van het Amerikaanse SHINE, die zich mogelijk in Groningen wil vestigen, gelijke kansen krijgt als Pallas. De afgelopen 10 jaar heeft het kabinet vol in gezet op de bouw van de Pallasreactor, wat o.a. tot gevolg had dat een andere innovatieve manier om de isotopen te produceren, met het door ASML ontwikkelde Lighthouse, zich tenslotte vestigde in het buitenland (Belgie in dit geval). Die mogelijkheid bestaat ook nu: voor de Europese vestiging van de SHINE-fabriek is Groningen slechts een van de mogelijke vestigingsplaatsen. Maar waar de SHINE fabriek in Europa gebouwd wordt…, overal is het een belangrijke concurrent voor de Pallasreactor.

De minister laat ook nog weten dat ze de Kamer “nog voor het einde van het jaar in een aparte vertrouwelijke (vanwege de lopende onderhandelingen) brief hier nader [over zal] informeren”. Daarbij zal ze ook ingaan “op de precieze stand van zaken ten aanzien van de mogelijkheden voor private financiering en het alternatieve scenario waar ik aan werk.” Dat alternatieve scenario hangt nu ook al heel lang boven de markt, want haar voorgangers hebben het daar ook al herhaaldelijk over gehad. Daar zullen andere marktpartijen toch ook vraagtekens bij hebben.