Begin juni werd in Scandinavië verhoogde radioactiviteit gemeten, en eind vorige week berichte het RIVM er over. Alhoewel de gemeten radioactiviteit laag is, is de bron er van nog onbekend. De samenstelling van de waargenomen radionucliden wijst op materiaal uit een kernreactor. Het RIVM meet continu radioactiviteit in de lucht boven Nederland en heeft de radioactieve wolk nog niet gedetecteerd.
Begin juni werden het radioactieve isotoop Jodium-131 gemeten aan de Russisch-Noorse grens. STUK, de Finse nucleaire toezichthouder, detecteerde op 16-17 juni ook verhoogde radioactiviteit in Helsinki. In Zweden en Estland werden ook verhoogde waarden gemeten. Het CTBTO, de organisatie die het verbod op nucleaire tests controleert, mat tegelijk met de Noren al verhoogde straling. Ze spreken allemaal over de isotopen Cesium-134 en 137 en Ruthenium-103. Deze isotopen wijzen op een incident met verbruikte kernbrandstof. Geen enkele nucleaire installatie in de regio, noch in Rusland, noch in Finland, heeft echter een incident gemeld. Het is dus vooralsnog onbekend of de radioactiviteit is vrijgekomen bij een incident in een kerncentrale, een onderzoeksreactor, of misschien een nucleaire ijsbreker, onderzeeër, een opwerkingsinstallatie, of militair.
In 2017 was er in dezelfde regio ook sprake van een onverklaarbare wolk radioactief Ruthenium. Alhoewel dat nooit officieel is bevestigd, hebben onderzoekers later geconcludeerd dat er in een opwerkingsinstallatie in het Russische Majak iets mis moet zijn gegaan met de productie hoogradioactief Cerium-144 ten behoeve van een Italiaans wetenschappelijk experiment. En in augustus 2019 kwam er in Noordwest Rusland nog straling vrij bij een ongeluk met een experimentele nucleair aangedreven kruisraket. Bij dit ongeluk zijn naar verluidt vijf mensen omgekomen.
Alhoewel de nu in Scandinavië gemeten radioactiviteit laag is, is het verontrustend dat de bronterm niet bekend is. Daardoor is het niet mogelijk om een inschatting te maken van de ernst van het incident. Het is bijvoorbeeld nog altijd niet bekend wat er in 2017 mis is gegaan in Majak, en of daar slachtoffers zijn gevallen.