Zeeuwse organisaties pleiten er bij de Tweede Kamer voor om elke uitbreiding van kernenergie controversieel te verklaren. De voorbereidende werkzaamheden moeten worden opgeschort en de begrotingsgelden moeten worden bevroren. Het ministerie van Financiën heeft de gereserveerde € 5 miljard voor kernenergie ook opgenomen in de Ombuigingslijst 2023, onder de constatering dat kernenergie niet van invloed is op het behalen van de klimaatdoelen, omdat er voldoende duurzame bronnen voorhanden zijn. Op 5 september is de commissievergadering waar controversieel verklaren wordt besproken. Vaak is een aanzienlijke minderheid genoeg om een onderwerp controversieel te verklaren.
Het kabinet Rutte IV heeft in het coalitieakkoord van december 2021 vastgelegd dat de uitbreiding van kernenergie in Nederland zal worden voorbereid. Daarvoor is een bedrag van €5 miljard beschikbaar gesteld, waarvan € 500 miljoen is vastgelegd tot 2025. De nu reeds geformuleerde financiële voorwaarden belopen een overheidsbijdrage van ruim € 30 miljard en betekenen dus een decennialange financiële aderlating voor het Rijk. Maar het kabinet is gevallen. Wat betekent dat voor de plannen rond kernenergie?
Het is, zo schrijven Borsele tot de Kern, Stroom naar de toekomst en Bescherm de Delta aan een nieuwe Kamer en een nieuw kabinet, om de belangrijke stap te zetten zodat – in de woorden van het Expert Team – de ‘programmering van beleid meer wordt gebaseerd op basis van kennis en lange termijn scenario’s dan nu het geval is. Besluitvorming over kernenergie is bijvoorbeeld niet gebaseerd op kennis van het (internationale) energiesysteem en hoe het aansluit bij de ontwikkeling van vraag en aanbod van energie’.
Op dinsdag 5 september vergadert de Vaste Kamercommissie Economische Zaken en Klimaat om te bepalen of het werk aan het ‘perceel Kernenergie’ controversieel is.
Een informele/ongeschreven regel is dat als een aanzienlijke minderheid vindt dat iets controversieel is, het onderwerp niet wordt geagendeerd. Daarvan kan echter worden afgeweken of het kan onderdeel van debat zijn. Beide Kamers stellen een lijst met controversieel verklaarde onderwerpen op als er een demissionair kabinet is. Het zijn de Kamers die bij meerderheid bepalen wat wel of niet controversieel is, al kan een demissionair kabinet daar wel enige inspraak in vragen.