GKN, de eigenaar van de kerncentrale in Dodewaard, heeft te weinig geld gereserveerd voor de sloop van de kerncentrale. Na ruim vijf jaar kwam de Raad van State vanmorgen opnieuw tot deze conclusie in een beroep van de GKN tegen de tweede weigering van het kabinet om het sloopfonds van de in 1997 gesloten kerncentrale goed te keuren. De sommetjes van Dodewaard, dat de sloop van de kerncentrale veel minder zou kunnen kosten kost dan de ministeries van IenW en Financiën menen, overtuigen de de hoogste bestuursrechtbank opnieuw niet.
Vanwege het verdampte winsten had Laka in 2019 de inspectie ILT al verzocht om handhavend op treden tegen de eigenaars van Dodewaard. Die procedure stond on hold in afwachting van de uitspraak van Afdeling Bestuursrechtspraak. Met de uitspraak in de hand verwachten we dat Uniper, Engie, Nuon en EPZ - de eigenaars van GKN - binnen afzienbare termijn een bezoekje van de deurwaarder krijgen.
Vijf jaar geleden oordeelde de Raad van State al dat de Staat terecht de in 2014 ingediende financiële zekerheidstelling van de eigenaren van kerncentrale Dodewaard voor ontmanteling van de in 1997 stilgelegde kerncentrale had afgewezen, omdat de ramingen van de kosten van ontmanteling te laag waren. GKN diende daarop hetzelfde jaar nog opnieuw financiële zekerheidstelling in, die opnieuw, en om dezelfde redenen, door de ministeries als onvoldoende werd afgewezen. GKN ging ook opnieuw in beroep. En vanmorgen deed de Raad van State eindelijk uitspraak. Zoals verwacht, is ook het oordeel van de Raad van State ongewijzigd. 24 jaar na sluiting heeft Dodewaard nog steeds te weinig geld gereserveerd voor de sloop van de kerncentrale in 2045.
Het argument van GKN, dat de berekening gebaseerd is op de financiën die GKN ter beschikking heeft, en er dus simpelweg niet meer is, vindt de Raad niet relevant: “Het antwoord op de vraag of GKN niet in staat is om ooit over voldoende financiële middelen te beschikken, kan niet tot vernietiging van het besluit leiden. Zelfs als zou komen vast te staan dat GKN blijvend niet in staat is om te voldoen aan de eisen voor de goedkeuring van haar aanvraag, dan zou dat niet kunnen leiden tot het oordeel dat de ministers daarom goedkeuring hadden moeten verlenen. “
En nu?
Na die uitspraak in 2016 was de Staat in 2017 een civiele procedure begonnen omdat de er onvoldoende geld is gereserveerd voor de ontmanteling van de kerncentrale én GKN ook onvoldoende verantwoordelijkheid willen nemen voor die kosten. GKN is via de vennootschap NEA (Nederlands Elektriciteit Administratiekantoor) in handen van Engie, EPZ, Nuon en Uniper. Hierna is het lang stil gebleven op het dossier. In de door Laka opgeduikelde formatiepapers van de formatie van Rutte III stond dat het Rijk voor maar liefst € 200 miljoen het schip in zou kunnen gaan voor de sloop van Dodewaard, maar er zou worden geprobeerd om "via onderhandeling te sturen op beperking van de tegenvaller".
Het laatste wat hier over vernomen werd was in februari dit jaar toen toenmalig staatssecretaris Van Veldhoven antwoordde: “Momenteel wordt de verkenning naar potentiële onderhandelingen nog uitgevoerd.“
De Raad wijdt er een zin aan: “Overigens is op de zitting niet komen vast te staan dat GKN niet in staat is om over voldoende middelen te beschikken. Hierover loopt nog een procedure bij de burgerlijke rechter.“
Handhavingsverzoek van Laka
In juli 2020 diende Laka daarom een handhavingsverzoek in: het 'gedoe' loopt tenslotte minimaal vanaf 2007(!) en een keer is het genoeg. Omdat GKN een nieuw sloopfonds had ingediend, wat nog voor de rechter lag, wilde ministerie daar niet aan. Met de uitspraak van vandaag is die procedure afgerond. GKN kondigde al aan later dit jaar een derde voorstel voor financiële zekerheidstelling in te dienen. Dat zagen we vorig jaar al aankomen: (“op die manier kunnen we tot de ontmanteling in 2045 doorgaan”) en we hebben dan ook het handhavingsverzoek doorgezet. De behandeling is in overleg uitgesteld tot na de uitspraak van de Raad van State. Dat gaat dus nu plaatsvinden.
Wordt vervolgd!