Levert Urenco nu wel of niet verrijkt uranium waarmee tritium voor Amerikaanse kernwapens wordt gemaakt? Staatssecretaris Van Veldhoven schrijft dat Urenco geen ‘nucleair materiaal’ levert aan de kerncentrale Watts Bar - waar kernwapen-tritium wordt geproduceerd - maar de Duitse regering leek in augustus nog te schrijven dat Urenco dat wel deed. En produceert Watts Bar/TVA kernwapen-tritium? Eigenaar TVA en de Amerikaanse regering zeggen van wel, de Nederlandse en Duitse overheid van niet. De verwarring is compleet. Laka overweegt de rechter in te schakelen om documenten boven tafel te krijgen die hier meer licht op kunnen werpen. Financiële ondersteuning is daarbij nog wel nodig.

Mei vorig jaar kwam het Duitse tv-journaal met de onthulling dat het Brits/Nederlands/Duitse Urenco verrijkt uranium gaat leveren aan de Amerikaanse kerncentrale Watts Bar. In Watts Bar zou met speciale uraniumelementen tritium geproduceerd worden voor het Amerikaanse kernwapenarsenaal.

In Nederland levert het weinig publiciteit op maar Liesbeth van Tongeren (GL) stelt toch Kamervragen. Minister Schultz antwoord dat de berichten niet waar zijn. Later meldt ze het toch na te gaan vragen bij Economische Zaken. Een motie, ingediend door Van Tongeren en Wassenberg (PvdD), wordt daarop aangehouden. In september laat Schultz daarop weten “dat er geen aanwijzingen zijn dat verrijkt uranium van Urenco wordt gebruikt voor het Amerikaanse kernwapenprogramma.”

Nederlandse en Duitse regering zijn het niet eens
Staatssecretaris Van Veldhoven, die er nu over gaat, laat vervolgens deze week in een brief weten dat “de ANVS in de afgelopen maanden informatie ingewonnen heeft bij de autoriteiten in de Verenigde Staten. Deze geven aan de claims te hebben onderzocht en trekken de conclusie dat de berichtgeving onjuist is.”  En de volgende zin in die ene alinea die er aan wordt geweid: “Daarnaast heeft de Nuclear Regulatory Commission (NRC) bevestigd dat geen nucleair materiaal van URENCO wordt gebruikt in de Amerikaanse kerncentrale Watts Bar”.

Maar dat is wel vreemd. Op 11 mei 2017 heeft TVA, de eigenaar van Watts Bar, namelijk een contract met Urenco getekend voor de levering van verrijkt uranium aan haar kerncentrales Watts Bar en Sequoyah Falls. De Amerikaanse dochter van Urenco gaat dit contract uitvoeren. Dit wordt bevestigd door het vakblad Nuclear Intelligence Weekly van 12 mei 2017.

En terwijl Van Veldhoven stelt dat er géén door Urenco verrijkt uranium in Watts Bar wordt gestookt, schrijft de Duitse regering aan de Bondsdag dat TVA wél door Urenco verrijkt uranium gebruikt: “Nach Kenntnis der Bundesregierung zählt TVA zu den Empfängern von Brennelementen mit von URENCO angereichertem Material” (antwoord op vraag 13).

En dat is nog maar de helft van de onduidelijkheid: Volgens de Amerikaanse regering (Federal Register van 5 april 2017) produceert Watts Bar wél degelijk tritium  voor het Amerikaanse kernwapenarsenaal: “TVA received license amendments from the U.S. Nuclear Regulatory Commission (NRC) in 2002 to produce tritium in Watts Bar 1 reactor and both Sequoyah reactors and has been producing tritium at the Watts Bar 1 reactor since 2003 (TVA has not produced tritium in Sequoyah 1 or 2; that has remained a viable option).”

Summiere antwoorden rookgordijnen?
Zowel Van Veldhoven als haar voorgangster Schulz geven zulke korte antwoorden dat ze eigenlijk niets echt beantwoorden. En Van Veldhoven heeft het over nu terwijl het in de berichtgeving ging over de komende periode. In mei is het contract met Urenco pas getekend, dus is het logisch dat niet nu maar wel binnenkort verrijkt Urenco-uranium in Watts Bar zal worden gebruikt. Al lijkt de Duitse regering wel te suggereren dat het nu al zo is.
Wat er dan verder 'onjuist' is aan de berichtgeving laat van Veldhoven in het midden.

Opmerkelijk is het gebruik van het begrip "nucleair materiaal” door de Staatssecretaris. Dat begrip komt verder in de motie of vragen niet voor. Waarom schrijft Van Veldhoven dan niet gewoon ‘verrijkt uranium’? Special nuclear material is een begrip uit non-proliferatieverdragen en staat voor hoog verrijkt uranium en plutonium voor kernwapens. En dát wordt vast niet door Urenco geleverd, Maar dat was dan ook niet de vraag...

Levert Urenco kernwapentritium? Steun Laka in een gang naar de rechter
Laka vroeg in juni op grond van de Wob documenten op van de Gemengde Commissie (Engeland, Duitsland en Nederland, de eigenaars van Urenco). Deze Commissie zou het Amerikaanse contract goed hebben moeten keuren. Tot nu toe krijgen we als antwoord dat alle stukken staatsgeheim zijn. We zouden die afwijzing graag aan een onafhankelijk rechter willen voorleggen. Dat vergt echter een procedure die de financiële middelen van Laka snel te boven gaan. Een kleine gift zou daarom ook zeer welkom zijn!