Omdat toezichthouder ANVS een te onduidelijke rol had bij de voorbereiding van de eindberging van kernafval, neemt de ANVS hier nu afstand van. Dat volgt uit een advies van de Raad van Advies van de ANVS, wat de ANVS heeft omarmd. De RvA wijst er op dat de ANVS wel verantwoordelijk is voor het toezicht op de veiligheid van eindberging, maar dat ze geen rol heeft bij, onder andere, het creëren van maatschappelijk draagvlak hiervoor. Maatschappelijk draagvlak voor eindberging is de allerheetste aardappel op het gebied van kernenergie. De verantwoordelijkheid hiervoor, en voor de planning van de eindberging, gaat nu naar het Ministerie van Infrastructuur en Milieu en naar de COVRA. Opmerkelijk is dat de Raad van Advies ook adviseert om ruim voor het jaar 2100 te beginnen met het voorbereiden van de eindberging, zoals nu het plan is. Laka had dit al formeel verzocht in 2015; de ANVS wees dit af.
De koerswijziging van de ANVS, weg van verantwoordelijkheid voor eindberging, past naadloos in de wettelijke evaluatie van de ANVS, die Van Veldhoven, minister van Milieu en Wonen, in januari naar de Kamer stuurde. Alhoewel kernafval-eindberging toen niet werd genoemd, had Van Veldhoven na die evaluatie al besloten de beleidsvoorbereiding voor nucleaire veiligheid en stralingsbescherming bij de ANVS weg te halen en te beleggen bij naar ministerie. De ANVS waarschuwde toen nog dat het knippen in haar deskundigheid zou kunnen leiden tot fragmentatie en ondoelmatigheid. In reactie op het advies van de RvA komt die vrees nu niet meer terug. In plaats daarvan geeft de ANVS aan dat ze, in plaats van mee te liften op eindbergingsonderzoek van COVRA, zelf voor haar relevante expertise gaat zorgen.
Naast de rolonduidelijkheid van de ANVS constateert de Raad van Advies dat er op dit moment door niemand echt toezicht wordt gehouden op COVRA's 'waarborgfonds eindberging', en of deze spaarpot van de COVRA voor de financiering van de eindberging wel volstaat: "Een regelgevend kader voor de financiering van de eindberging ontbreekt" - precies waar Laka in 2015 al voor waarschuwde. De RvA schrijft dat de ANVS zich een alarmbelfunctie mocht aanmeten voor het waarborgfonds eindberging. De ANVS, dat ondertussen alle beleidsvorming bij Van Veldhoven heet geparkeerd, gaat hier in haar reactie niet op in.
De RvA meldt verder in één zin dat de ANVS zich zorgen maakt dat de Nederlandse plannen rondom een multinationale eindberging voor kernafval in het water dreigen te vallen omdat ‘in enkele landen de uitwerking van een nationale eindberging [al] vorm krijgt’. Ook daar maakt de ANVS zich kennelijk al niet meer druk om. Op het advies volgt de mantra: “De ANVS is met IenW in gesprek om deze overgang zo zorgvuldig mogelijk voor te bereiden.”
Er zit niemand te wachten op Neerlands' kernafval, dus: exit ‘duale strategie’. Na vijf jaar ANVS is de hete aardappel van de eindberging van het radioactief afval weer doorgeschoven. Als het beleid stand houdt, hebben we nog 110 jaar te gaan.
Stichting Laka is tijdens de Corona-crisis mogelijk minder bereikbaar. U kunt ons het beste benaderen via e-mail.