Na het bericht, vorige week, over COVRA's zorgelijke focus op de beeldvorming, nu opmerkelijk nieuws over COVRA's tienjaarlijkse radioactief afval Inventarisatie: COVRA heeft voor IenW een prognose gemaakt over  hoeveel radioactief afval er in Nederland zal zijn in 2030, 2050 en 2130. Ze zijn daarvoor verschillende scenario’s afgegaan: Kerncentrale Borssele in 2033 dicht, geen nieuwe kerncentrales en geen Pallasreactor of SHINE; of: Borssele langer open, twee kerncentrales erbij, wel Pallas en wel SHINE. Niet verrassend is dat met twee nieuwe kerncentrales de kernafvalberg flink zal toenemen. Wel bijzonder zijn de merkwaardige hoeveelheden kernafval die COVRA toedicht aan SHINE en Pallas.

In oktober publiceerde de Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval (COVRA) de tweede Nationale Radioactief Afval Inventarisatie. Daarin:

• een overzicht van het radioactief afval en de verbruikte splijtstoffen die per 2020 zijn opgeslagen bij de COVRA;
• een prognose van de verwachte hoeveelheden radioactief afval en verbruikte splijtstoffen in 2030, 2050 en 2130;
• een onderscheid tussen regulier radioactief afval en radioactief afval dat voortkomt uit ontmanteling;
• een uitgewerkt scenario met een levensduurverlenging van de KCB en de mogelijke komst van de Pallas-reactor en/of de SHINE-fabriek voor medische isotopen en twee nieuwe kerncentrales.

Tot zover niets opmerkelijks.

Maar als je vervolgens beter naar de cijfers kijkt is er iets geks aan de hand, met name bij de hoeveelheid radioactief afval die COVRA bij SHINE verwacht. SHINE, de geplande fabriek in Veendam waarmee medische isotopen zonder kernreactor kunnen worden gemaakt, zou volgens de COVRA enorm veel kernafval opleveren. Serieus 36 keer meer hoog radioactief afval (HRA) als Pallas en grofweg evenveel als een nieuw kerncentrale. Ook zou SHINE, volgens COVRA, meer laag- en middel radioactief afval (LMRA) opleveren dan twee nieuwe kerncentrales:

Laka heeft SHINE daarop gevraagd of de opmerkelijke prognose van COVRA klopt en SHINE echt zo veel kernafval zouden gaan produceren als COVRA aan het ministerie rapporteert. Het antwoord is kort: Nee:

“COVRA heeft voor de nationale inventarisatie onderzocht wat de huidige en de toekomstig verwachte hoeveelheid en samenstelling van radioactief afval is in Nederland. Men heeft hiervoor ook SHINE Europe benaderd. Wij hebben aan COVRA laten weten op dit moment geen accurate informatie omtrent samenstelling en hoeveelheden toekomstig radioactief afval te kunnen aanleveren. COVRA heeft, aan de hand van publiekelijk beschikbare informatie uit Amerika, vervolgens zelf een toekomstverwachting van de hoeveelheid en samenstelling van radioactief afval van SHINE Europa opgesteld. Deze informatie is hiervoor echter onbruikbaar, o.a. omdat relevante USA HRA afvalinfrastructuur, maar ook wet- en regelgeving in de VS onvergelijkbaar zijn met die in Nederland. In het verdere verloop onze vergunningsaanvraag zullen wij aan relevante partijen, zoals ANVS en COVRA, duidelijkheid geven over de verwachte hoeveelheid en samenstelling van radioactief afval van SHINE Europe.” (mail SHINE, 27 oktober 2022)

Niet alleen COVRA's prognose voor SHINE lijkt losgezongen van de realiteit, ook die voor de Pallas-kernreactor roept vragen op. Want hoezo dat Pallas nu geen warmteproducerend kernafval zou produceren? COVRA ging er tijdens de vorige inventaris in 2014 nog van uit dat 2/3 van het hoog radioactief afval van Pallas warmteproducerend zou zijn: "Zonder PALLAS zou de inventaris HRA 12% kleiner zijn (8% warmteproducerend plus 4% niet-warmteproducerend)".

Je vraagt je af of staatsbedrijf COVRA, reeds lang onderdeel van de Nederlandse kernenergie-lobby Nucleair Nederland soms een broertje dood heeft aan SHINE? En dat ze menen met hun 'prognoses' Pallas een steuntje in de rug te kunnen geven? Gelukkig buigt eind november de Raad van State zich eindelijk over de vraag of COVRA onder Wob (WOO) valt. Als dat antwoord bevestigend is, wat Laka wel verwacht, is COVRA eindelijk verplicht openheid over over dit soort zaken te geven.

COVRA's radioactief afval inventarisatie wordt door het ministerie van IenW gebruikt als input voor het Nationaal Programma Radioactief Afval ('NPRA' voor beleidsmakers), waarvan de tienjaarlijkse update in 2025 naar de Europese Commissie moet worden gestuurd. Daarvoor kunnen te zijner tijd ook nog zienswijzen worden ingediend.