Afgelopen week meldde de ANVS aan het Zeeuwse PZC dat kerncentrale Borssele een geldige vergunning heeft en dus niet illegaal draait. De nucleaire toezichthouder reageert daarmee op een bericht in Business Insider Duitsland dat achttien kerncentrales in de Europese Unie niet beschikken over een geldige vergunning. Er is echter wel degelijk wat aan de hand met de vergunning van Borssele; de VN heeft zelfs een deadline gesteld: Vóór oktober 2020 moet Nederland maatregelen treffen om alsnog aan het Verdrag van Aarhus te voldoen. En de regering moet de VN over een maand al laten weten hoe ze dat gaat doen. Wel of niet illegaal, hoe zit het nu?

Het blad Business Insider Duitsland stelt dat er in de Europese Unie achttien kerncentrales zijn, waaronder Borssele, waarover ten onrechte geen milieu-effectrapport is opgesteld. De ANVS reageerde hierop met de mededeling dat Borssele wel over een geldige kernenergiewet-vergunning beschikt en dus niet illegaal draait. Maar dat is niet het hele verhaal.

Afgelopen april liet staatssecretaris Van Veldhoven de Kamer weten dat de levensduurverlenging van kerncentrale Borssele in strijd met het Verdrag van Aarhus is verleend. Met het Borssele Convenant was, zonder inspraak te houden, in 2006 al vastgelegd dat de Borssele twintig jaar langer open mocht blijven. Volgens het Verdrag van Aarhus, wat Nederland heeft ondertekend, mag dat zonder inspraak helemaal niet, zeker niet bij de levensduurverlenging van een kerncentrale.

De staatssecretaris stelde daarom aan de Kamer voor om de Kernenergiewet aan te passen, maar pas nadat er meer duidelijkheid is in een aantal lopende procedures over de levensduurverlenging van de kerncentrales in Borssele en in Doel (België). Eind juli kwam die duidelijkheid over Doel: het Europese Hof van Justitie besliste dat ook Doel 1 en 2 geen levensduurverlenging hadden mogen krijgen zonder inspraak. De Nederlandse procedure waar Van Veldhoven nog op wacht is het beroep bij de Raad van State van Greenpeace en Wise tegen de vergunning van kerncentrale Borssele.

Brief met eisen van VN
Dit is allemaal het voorspel voor een brief die Nederland dinsdag van de Verenigde Naties kreeg over de “Implementation of the Aarhus Convention Compliance Committee’s findings and recommendations”. In die brief vraagt het Aarhus-nalevingscommité om “all measures that the Netherlands proposes to take to implement the recommendation in paragraph 89”. En die maatregelen “will need to be taken and reported on by no later than 1 October 2020.”

Als Nederland voor oktober 2020 niet de aanbeveling van het nalevingscommité heeft opgevolgd, wordt dat gerapporteerd aan alle VN-lidstaten in Europa. Daarmee zou Nederland een Europees modderfiguur slaan. Ons land staat dan qua milieueffectrapportages en kerncentrales namelijk definitief in één rijtje samen met Armenië en Oekraïne.

Het VN-nalevingscomité heeft Nederland gevraagd om voor 1 oktober a.s. alvast haar eerste voortgangsrapport met betrekking tot het invoeren van de aanbevelingen naar de VN te sturen.